Το φράγμα του Ασπροποτάμου (άνω Αχελώος) κοντά στο χωριό Μεσοχώρα ήταν και είναι ενταγμένο στο έργο εκτροπής του Αχελώου στον Θεσσαλικό κάμπο. Είναι διασυνδεδεμένο με το φράγμα της Συκιάς, που βρίσκεται δεκαπέντε χιλιόμετρα παρακάτω. Γι’ αυτό έχει ανοχτεί σύραγγα παροχέτευσης 7,4 χιλιομέτρων από τον ταμιευτήρα Μεσοχώρας έως τις εγκταστάσεις Γλύστρας-Συκιάς.
Το φράγμα της Μεσοχώρας έχει ύψος 150 μέτρων, τεράστιο για υδροηλεκτρικό φράγμα και η λίμνη που θα δημιουργηθεί θα κατακλύσει τα χωριά, Μεσοχώρα και Αρματολικό. Είναι τόσο μεγάλο γιατί συνδέεται απόλυτα με την εκτροπή, η οποία απαιτούσε τεράστιους ταμιευτήρες διασυνδεμένους μεταξύ τους…ικανούς να ποτίζουν το κάμπο της Λάρισας!..
Από το φράγμα της Μεσοχώρας μέχρι το φράγμα της Συκιάς (το δεύτερο φράγμα της εκτροπής), η κοίτη του ποταμού είναι 15 χιλιόμετρα μήκος. Αν και όταν το έργο μπεί σε λειτουργία, με εκτροπή η χωρίς εκτροπή, το τμήμα αυτό του ποταμού θα στερέψει ολοκληρωτικά τουλάχιστον για όλο το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι (από τον Μάη μέχρι τον Νοέμβρη).
Όλη η περιοχή του Ασπροποτάμου (άνω Αχελώος) θεωρείται υψηλού φυσικού κάλλους, είναι ένα από τα τελευταία άγρια ποτάμια οικοσυστήματα της Ελλάδας, το τμήμα δε που προβλέπεται να στερέψει και παρά την αδικαιολόγητη καταστροφή που έχει υποστεί, είναι το ωραιότερο τμήμα αυτού του οικοσυστήματος.
Αφού λοιπόν το φράγμα της Μεσοχώρας έχει αποσυνδεθεί από την εκτροπή, όπως ισχυρίζονται κυβέρνηση, κυβερνητικά κόμματα, Δ.Ε.Η. κ.λπ., γιατί δεν τροποποιείται το έργο, έτσι ώστε να μην στερέψει το ποτάμι και να μην κατακλυστούν τα δύο προαναφερόμενα χωριά; Στο τμήμα που προβλέπεται να στερέψει βρίσκονται 10 χωριά και κάμποσοι οικισμοί σφηνωμένα στα βουνά , που βλέπουν στον Ασπροπόταμο. (Αετός, Παχτούρι,Λαφίνα, Κορυφή, Νεράιδα, Θεοδώριανα, Γλύστρα, Κάψαλα, Μυρόφυλλο).
Τα υδροηλεκτρικά έργα θα μπορούσαν να συμβάλλουν ίσως και σημαντικά, στην παραγωγή πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας, με αυστηρές όμως προϋποποθέσεις τις οποίες όμως δεν μπορεί να εξασφαλίσει, το κράτος, υποχείριο των μεγαλοεργολάβων και μεγαλοεπενδυτών!..
Του λόγου το αληθές αποδείχτηκε περίτρανα στα έργα εκτροπής(Μεσοχώρας, Συκιάς κ.λπ.) όπου μέσα σε 15-20 χρόνια, πρέπει να θάφτηκαν κάτω από γιγάντιους όγκους τσιμέντου, χώματος, κατακρημνίσεων βράχων 100δες εκατομμύρια ευρώ…κανείς δεν ξέρει πόσα ακριβώς. Αυτά τα ποσά δεν πρόκειται να αποσβεστούν ποτέ. Κι αντί όλοι, οι διαχρονικά υπεύθυνοι, μαζί και οι θιασώτες της εκτροπής, να είναι απολογούμενοι ζητάνε και τα ρέστα.
Εξετάζοντας αναδρομικά την μέχρι τώρα πορεία αυτού του κυριολεχτικά καταστροφικού έργου (τεράστια οικονομική σπατάλη, καταστροφή φυσικού περιβάλλοντος και που στην ολοκλήρωση μόνο του σκέλους της Μεσοχώρας συνεπάγεται εξαφάνιση δύο χωριών και αποξήρανση άλλων 10, συν επιπτώσεις στο τοπικό κλίμα) δικαιώνονται αυτοί που αντιτάχτηκαν ανεξάρτητα από πού εκκινούσε ο καθένας. Διαψεύστηκαν οικτρά οι άφρονες που συντάχτηκαν με τους συμφεροντολόγους, στο όραμα της εκτροπής και την μεγαλόστομη εξαγγελία του Α.Παπανδρέου, που θα έκανε το θεσσαλικό κάμπο ..κήπο της ΕΔΕΜ!
Επανερχόμενοι, λοιπόν, λέμε ότι μπορούν να γίνουν μικρά υδροηλεκτρικά φράγματα, με απαράβατους όρους την προστασία του περιβάλλοντος και τον αποφασιστικό λόγο και ρόλο των άμεσα ενδιαφερομένων. Ένα τέτοιο υδροηλεκτρικό φράγμα υπάρχει και λειτουργεί στην Γκούρα-παραπόταμο του Αχελώου- στην επίμαχη περιοχή.
Γύρω από τον θεσσαλικό κάμπο υπάρχουν δεκάδες ποτάμια, αρκετά απ’ αυτά είναι συνεχούς ροής που τον χειμώνα συχνά πλημυρίζουν, τα οποία θα μπορούσαν να λύσουν το πρόβλημα της άρδευσης και να συμβάλλουν στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών.
Η άποψη αυτή αγνοήθηκε και αγνοείται συστηματικά γιατί τα μεγάλα συμφέροντα προκρίνουν τα μεγάλα έργα (μεγάλες κονόμες) και όχι τις πραγματικές ανάγκες της αγροτιάς. Οι δε διεκδικήσεις αποπροσανατολίστηκαν εν πολλοίς στην εκτροπή και τώρα όψιμα αρκούνται στο να πάρουν από τον πολύπαθο Αχελώο τουλάχιστον ηλεκτρικό ρεύμα!..
Ηχεί παράξενα η κριτική που γίνεται από τα δεξιά, στο έτσι κι αλλιώς συντηρητικό Συμβούλιο της Επικρατείας. Ούτε είναι φρόνιμο να σιγοντάρεται ,συνειδητά ή μη, η κυβερνητική εξόρμηση ολοκλήρωσης του έργου που μπορεί να καταλήξει και …προίκα σε κανένα μεγαλοεπενδυτή.
Δεν πρέπει να μείνει ασχολίαστη η βέβηλη και ανενδοίαστη διαχρονική προπαγάνδα, ότι πάνω από τα βυθισμένα χωριά θα προβάλλει μια νέα λίμνη Πλαστήρα, με όρμους και λιμανάκια!.. Για το πώς θα είναι αυτή η λίμνη αν οψέποτε γίνει, αρκεί να δει κανείς τις λίμνες Κρεμαστών, Καστρακίου κ.α. στον ίδιο ποταμό, όπου δεν υπάρχουν ούτε βάρκες, ούτε λιμανάκια με ταβερνάκια ούτε καν ακρογιάλια, παρά μόνο ..αποξυσμένες και απότομες όχθες, εξ αιτίας της μεγάλης αυξομείωσης του νερού. Να σημειωθεί εδώ πως στα φράγματα αυτά δεν διακόπτεται η ροή του ποταμού και οι τουρμπίνες παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας είναι κοντά στα αντίστοιχα φράγματα.
Σαν επίλογος
Το επιχείρημα ότι το φράγμα της Μεσοχώρας είναι ανεξάρτητο από την εκτροπή είναι παντελώς έωλο:
1)Γιατί η όλη κατασκευή του είναι απόλυτα προσαρμοσμένη στην εκτροπή η οποία μπορεί να ενεργοποιηθεί σε πρώτη ευκαιρία.
2)Γιατί η ολοκλήρωσή του, έστω και ως ανεξάρτητου έργου συνεπιφέρει όλες τις συνέπειες της εκτροπής στον άνω Αχελώο (κατακλυσμός των 2 χωριών, νέκρωση του ποταμού για 15-20 χιλιόμετρα, επίδραση στο κλίμα της περιοχής κ.λπ.). Η μόνη διαφορά με την πλήρη εκτροπή-καταστροφή, είναι ότι δεν θα αφαιρεθεί η ποσότητα νερού από τον κάτω Αχελώο, πράγμα, φυσικά σημαντικό αλλά καθόλου διασφαλισμένο. Ο καθένας από τους δύο παραπάνω λόγους από μόνος του είναι αρκετός για να μην ολοκληρωθεί αυτό το έργο. Η άποψη αυτή ενισχύεται από την ολοένα επιταχυνόμενη κλιματική αλλαγή πού δεν είναι καθόλου άσχετη (το αντίθετο μάλιστα) με το καπιταλιστικό σύστημα και τις αντιλήψεις που κυριαρχούν.
Η εκτροπή πρέπει να ενταφιαστεί πανηγυρικά και πραχτικά. Να διαμορφωθεί ειδικό σχέδιο αποκατάστασης του Ασπροπόταμου που είναι βαρειά τραυματισμένος απ’ αυτή την περιπέτεια και σ’ αυτό το πλαίσιο, αν είναι εφικτό, να αναπροσαρμοστούν οι υπάρχουσες κατασκευές και να λειτουργήσει ήπιας μορφής και πολύ μικρότερο υδροηλεκτρικό φράγμα με απαράβατους όρους: να μην κατακλυστούν τα χωριά και να διασφαλιστεί η συνεχής ροή του ποταμού.
