Η κυβέρνηση Μπαρνιέ, που ανακοινώθηκε το απόγευμα της 21ης Σεπτέμβρη 2024, τελικά αποδείχθηκε μια ομάδα που απέχει πολύ από την εθνική ενότητα που υποσχέθηκε ο Εμανουέλ Μακρόν. Η 45η κυβέρνηση της Πέμπτης Δημοκρατίας είναι ήδη διχασμένη μεταξύ των πιστών του Εμμανουέλ Μακρόν και των συμμάχων του Μισέλ Μπαρνιέ.
Η διελκυστίνδα μεταξύ του προεδρικού στρατοπέδου και των Ρεπουμπλικανών τις τελευταίες ημέρες οδήγησε σε μια κυβέρνηση που χωρίζεται σχεδόν εξίσου μεταξύ της Αναγέννησης (Μακρονιστών) και του δεξιού κόμματος. Με την κυβέρνηση Μπαρνιέ, ο Μακρονισμός επιβεβαιώνει τη μετατόπισή του προς τα δεξιά.
Επτά υπουργοί της κυβέρνησης Αττάλ επαναδιορίστηκαν, παρά την ήττα του προεδρικού στρατοπέδου στις βουλευτικές εκλογές. Ορισμένα στελέχη που δεν συμμετέχουν, πιθανόν αποστασιοποιήθηκαν για να είναι διαθέσιμα για την κούρσα των προεδρικών εκλογών. Ακόμα, το ίδιο συνέβη για ορισμένες προσωπικότητες που αρνήθηκαν να συμμετέχουν σε αυτή την κυβέρνηση κρίσης, η διάρκεια ζωής της οποίας είναι αβέβαιη.
Αυτή η «ομάδα», σύμφωνα με τα λόγια του πρωθυπουργού, συγκροτήθηκε με κόπο μετά από δύο εβδομάδες εντατικών διαπραγματεύσεων και είναι επίσης πολύ ανισόρροπη. Ο Εμανουέλ Μακρόν είχε θέσει έναν ανέφικτο στόχο για τον πρωθυπουργό του: «να πλησιάσει όσο το δυνατόν περισσότερο στην εθνική ενότητα». Αλλά μόνο ο πρώην σοσιαλιστής βουλευτής Ντιντιέ Μιγκώ, πρόεδρος της Ανώτατης Αρχής για τη Διαφάνεια στη Δημόσια Ζωή (HATVP), ενέδωσε στις σειρήνες της εκτελεστικής εξουσίας, γεγονός που του χάρισε τη δεύτερη θέση στη σειρά του πρωτοκόλλου.
Κατανομή των υπουργών, αναπληρωτών υπουργών και υφυπουργών ανά κόμμα:
Από τους 17 πλήρεις υπουργούς :
- 7 από τις τάξεις του Ensemble pour la République (EPR) Μακρονιστές, κόμμα Αναγέννηση.
- 3 από τις τάξεις των Ρεπουμπλικάνων (LR)
- 2 από διάφορα δεξιά κόμματα
- 2 από το κόμμα MoDem Δημοκρατική Κίνηση (Δεξιό Κόμμα)
- 1 από διάφορα αριστερά κόμματα (Σοσιαλιστές)
- 1 από τους Όρίζοντες (Ακραίο Κεντρώο κόμμα)
- 1 LIOT (Ομάδα κομμάτων LIBERTÉS, INDEPENDANTS, OUTRE MER-TERRITOIRES)
Μεταξύ των έξι υπουργών που υπάγονται στον πρωθυπουργό:
- 3 EPR Ensemble pour la République (EPR) Μακρονιστές, κόμμα Αναγέννηση.
- 2 LR από τις τάξεις των Ρεπουμπλικάνων
- 1 από τις τάξεις του Ριζοσπαστικού Κόμματος
Μεταξύ των δεκαέξι εντεταλμένων υπουργών και υφυπουργών :
- 5 LR από τις τάξεις των Ρεπουμπλικάνων (LR)
- 2 DVD
- 2 EPR Ensemble pour la République (EPR) Μακρονιστές, κόμμα Αναγέννηση.
- 2 UDI
- 2 εμπειρογνώμονες
- 1 Ορίζοντες(Δεξιό κόμμα)
- 1 MoDem Δημοκρατική Κίνηση (Δεξιό Κόμμα)
- 1 LIOT (Ομάδα κομμάτων LIBERTÉS, INDEPENDANTS, OUTRE MER-TERRITOIRES)
Έχει ενδιαφέρον να δούμε πώς περίπου κατανέμονται τα περίπου ίσα ποσοστά στην κυβέρνηση μεταξύ της Αναγέννησης (Μακρονιστές) και του δεξιού κόμματος (LR). Η πρώτη, με περίπου δώδεκα εκλεγμένους εκπροσώπους της πιο συντηρητικής δεξιάς, με δώδεκα χαρτοφυλάκια, διατηρεί τον έλεγχο της οικονομίας (Αντουάν Αρμάν), της εργασίας (Αστρίντ Πανοσυάν-Μπουβέ), της εκπαίδευσης (Αν Ζενετέ), της οικολογικής μετάβασης (Ανιές Πανιέ-Ρυνασέ), των εδαφών (Κατρίν Βωτρέν), των ενόπλων δυνάμεων (Σεμπαστιέν Λεκορνύ) και της δημόσιας διοίκησης (Γκιγιώμ Κασμπαριάν). Η τελευταία κατέλαβε δέκα από τα 39 υπουργεία, δηλαδή το ένα τέταρτο της κυβέρνησης. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα ιδιαίτερα ευαίσθητα υπουργεία Εσωτερικών, Γεωργίας (Ανί ζενεβάρ) και Υπερπόντιων Εδαφών (Φρανσουά-Νοέλ Μπυφέ).
Η πρώτη κυβέρνηση της « νέας εποχής » έχει ισότιμη εκπροσώπηση, αλλά υπάρχουν έντεκα άνδρες πλήρεις υπουργοί σε σύνολο 19, με τις γυναίκες να έχουν υποβιβαστεί στις κάτω σειρές του πίνακα. Περίπου δεκαπέντε υπουργοί είναι τοπικοί εκλεγμένοι αντιπρόσωποι, εξασφαλίζοντας ευρεία περιφερειακή εκπροσώπηση. Η κοινωνία των πολιτών εκπροσωπείται από την Κλάρα Σαπάζ, 35 ετών, διευθύντρια της French Tech μέχρι τον Ιούλιο, η οποία είναι τώρα υπεύθυνη για την τεχνητή νοημοσύνη και την ψηφιακή τεχνολογία. Τέλος, για πρώτη φορά, ένας Μαχορέ, ο Μακρονιστής γερουσιαστής Thani Mohamed Soilihi, εντάχθηκε στην κυβέρνηση: θα είναι υπεύθυνος για τον γαλλόφωνο κόσμο και τις διεθνείς συνεργασίες.
Αντιδράσεις
Η Αριστερά, η οποία αναδείχθηκε πρώτη στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, καταδικάζει ενωμένη την πολύ δεξιά ομάδα του πρωθυπουργού.
Οι ανυπότακτοι «insoumis» ελπίζουν ότι η κατάσταση θα ενθαρρύνει τη διαδικασία μομφής τους κατά του Εμμανουέλ Μακρόν.
Στους δρόμους, το Σάββατο21 Σεπτεμβρίου όμως, η κινητοποίηση κατά της κυβέρνησης ήταν αδύναμη. «Ταινία καταστροφής», «χαστούκι στο πρόσωπο», «κυβέρνηση ζόμπι»… Η Αριστερά δεν είχε αρκετά σκληρές λέξεις για να πει όλα τα άσχημα πράγματα που σκέφτηκε για τη νέα δεξιά κυβέρνηση που συγκρότησε ο πρωθυπουργός Michel Barnier, παρόλο που ο συνασπισμός του Νέου Λαϊκού Μετώπου (NFP) αναδείχθηκε πρώτος στις πρόωρες βουλευτικές εκλογές του Ιουλίου.
«Θα πρέπει να τους ξεφορτωθούμε το συντομότερο δυνατό», δήλωσε ο Ζαν-Λυκ-Μελανσόν στο X, μόλις έμαθε «το καστ της νέας ταινίας καταστροφής του Μακρόν». «Η κυβέρνηση των ηττημένων των βουλευτικών εκλογών βρίσκεται στα χέρια του ανησυχητικού υπουργού Εσωτερικών, προέδρου της κυρίαρχης ομάδας στη Γερουσία, όπου τώρα θα αποφασιστεί το περιεχόμενο των κειμένων που υποστηρίζονται από το κόμμα LR», δήλωσε ο ιδρυτής της οργάνωσης La France insoumise (LFI), αναφερόμενος στον γερουσιαστή του κόμματος Les Républicains (LR) στη Βεντέ, Μπρουνό Ρεταϊλό, ο οποίος μόλις διορίστηκε υπουργός Εσωτερικών.
Η πρόεδρος της ομάδας του LFI στην Εθνοσυνέλευση (Ματίλντ Πανό) καταδίκασε «έναν υπουργό Εσωτερικών που μιλάει για “χάρτινους Γάλλους”» και «μια κυβέρνηση χωρίς νομιμοποίηση που κρατιέται ενωμένη χάρη στην υποστήριξη της Le Pen». «Ο Μακρόν είναι σίγουρα καχεκτικός για τη Γαλλία», κατέληξε η ίδια. «Πήγαμε από τη νίκη του Λαϊκού Μετώπου στην κυβέρνηση ενός αντιδραστικού μετώπου, το οποίο θα συνεχίσει την οικονομική πολιτική του Μακρόν που ηττήθηκε στην κάλπη», ακολούθησε ο Ερίκ Κοκερέλ, πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών της Εθνοσυνέλευσης και βουλευτής του LFI στο Σεν-Σαιν-Ντενίς.
Ο άνεμος της «απεμπλοκής» όμως, που αντιλαμβάνεται το LFI δεν φαίνεται να έχει ακόμη πιάσει τόπο στην κοινωνία. Το Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου, η νέα ημέρα δράσης «κατά της κυβέρνησης Μακρόν-Μπαρνιέ» που ξεκίνησε από οργανώσεις νεολαίας και υποστηρίχθηκε από το κίνημα του Ζαν-Λυκ Μελανσόν είχε μικρή συμμετοχή. Στο Παρίσι διαδήλωσαν μόλις 3.200 άτομα, σε σύγκριση με 26.000 την ημέρα της 7ης Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με την Préfecture de police, και 160.000 διαδηλωτές, σύμφωνα με την LFI. Στη Μασσαλία, όπου διαδήλωνε ο Jean-Luc Mélenchon, υπήρχαν μόλις 2.200 διαδηλωτές, σύμφωνα με τη νομαρχία, σε σύγκριση με 3.500 στις 7 Σεπτεμβρίου. Η νέα κυβερνητική σύνθεση ίσως, όπως ονειρεύεται η LFI, «ξυπνήσει ξανά την πίεση».
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS), το οποίο διασπάστηκε όταν το Μέγαρο των Ηλυσίων πρότεινε στον Εμμανουέλ Μακρόν να διορίσει τον Μπερνάρ Καζενέβ – τον πρώην πρωθυπουργό του Φρανσουά Ολάντ – στη θέση του Ματινιόν, αυτή τη φορά άφησε στην άκρη τις εσωτερικές του διαμάχες, τουλάχιστον επιφανειακά.
Ο πρώτος γραμματέας του κόμματος, Ολιβιέ Φωρ, κατήγγειλε «μια αντιδραστική κυβέρνηση με τη μορφή προσβολής της δημοκρατίας» και δήλωσε ότι «θα ξανασυναντηθούμε για τη συζήτηση της μομφής». Στο France 3 την Κυριακή, ανακοίνωσε ότι θα είναι ένα «πιθανότατο κοινό κείμενο» με αυτό του Νέου Λαϊκού Μετώπου, αλλά ότι θα το υπερασπιστούν οι Σοσιαλιστές. «Δεν είναι νέα κυβέρνηση, είναι ανασχηματισμός», δήλωσε ο πρόεδρος της ομάδας του PS στην Εθνοσυνέλευση, Μπορίς Βαλλό, για τον οποίο δεν πρόκειται για «επανάσταση» αλλά για «αποκατάσταση». «Είναι η συνέχεια του Μακρονισμού… στα χειρότερα του», κατήγγειλε.
Για τον Olivier Faure, και γενικά τους σοσιαλιστές η κυβέρνηση Μπαρνιέ είναι «η πιο δεξιά στην 5η Δημοκρατία»
Γι’ αυτόν, αυτό οφείλεται ιδίως στην παρουσία στο υπουργείο Εσωτερικών του Μπρουνό Ρεταλιό (Les Républicains), ο οποίος «συμμετείχε πάντα σε όλες τις μάχες κατά του γάμου για όλους, κατά της απαγόρευσης των θεραπειών αλλαγής φύλου και κατά της συνταγματικής κατοχύρωσης των αμβλώσεων». Υπενθύμισε επίσης τις παρατηρήσεις του επικεφαλής των γερουσιαστών των δεξιών του LR σχετικά με την «οπισθοδρόμηση προς την εθνική προέλευση» μετά τις ταραχές του καλοκαιριού του 2023.
Αλλά αμφισβήτησε επίσης τον Michel Barnier, ο οποίος ήταν «πολύ σκληρός» κατά τη διάρκεια των προκριματικών εκλογών του LR το 2021, «οδηγώντας τους υποψήφιους των προκριματικών εκλογών προς τα δεξιά, επισημαίνοντας ότι ήταν κυρίως κατά της κρατικής ιατρικής βοήθειας».
«Δεν πρόκειται για συγκατοίκηση. Είναι συνεργασία». Απέναντι στον Olivier Faure, η πρόεδρος της περιφέρειας Οξιτανία (Occitanie,) Καρόλ Ντελγκά επισήμανε επίσης ότι αυτή η «νέα ορχήστρα» παίζει «την ίδια μουσική» αλλά «ακόμη πιο δεξιά». “Ο γαλλικός λαός ζητούσε μεγαλύτερη κοινωνική και φορολογική δικαιοσύνη και έναν πραγματικό οικολογικό μετασχηματισμό. Θα πάρουν μια δεξιά κυβέρνηση που είναι σκληρή στα κοινωνικά ζητήματα, φιλελεύθερη στην οικονομία και αδύναμη στο περιβάλλον», πρόσθεσε. Αλλά αυτή η σφοδρή εχθρός του Ζαν-Λυκ Μελανσόν δεν μπόρεσε να μην αφήσει μια αιχμή κατά του Ολιβιέ Φωρ, καλώντας «την Αριστερά» να «αναλάβει τις ευθύνες της» για να «προετοιμάσει μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση, να επισκευάσει και να ενώσει τη χώρα μας». Λες και δεν υπήρχε το NFP, που αποτελείται από τα τέσσερα αριστερά κόμματα με κοινό πρόγραμμα.
Η Αριστερά ελπίζει ότι η νέα κυβέρνηση δεν θα έχει ζωή. “Αυτό δεν είναι συγκατοίκηση. Είναι μια συνεργασία. Γρήγορα, ας γυρίσουμε σελίδα», παρακάλεσε ο Φαμπιέν Ρουσέλ, εθνικός γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος.
Οι Ανυπότακτοι
Oι Aνυπότακτοι («insoumis») ελπίζουν να προχωρήσουν με τη διαδικασία μομφής κατά του Εμμανουέλ Μακρόν που έχουν καταθέσει στην Εθνοσυνέλευση. Το πρώτο βήμα έγινε με την ψηφοφορία στο προεδρείο την Τρίτη. Το κείμενο πρέπει τώρα να συζητηθεί στην Επιτροπή Νομοθεσίας, μια ευκαιρία για το LFI να εκφράσει δημοσίως τα επιχειρήματά του και να προωθήσει την ιδέα της πρόωρης αποχώρησης του αρχηγού του κράτους, ακόμη και αν η ίδια η διαδικασία είναι απίθανο να ολοκληρωθεί.
Έτσι, δεν έχουν εγκαταλείψει την προσπάθεια να αλλάξουν τη γνώμη των Σοσιαλιστών, οι οποίοι έχουν ήδη δηλώσει ότι θα ψηφίσουν κατά της παραπομπής του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Η Σοφί Μπινέ Γενική Γραμματέας της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργασίας (CGT), μιλώντας στο BFM-TV το μεσημέρι της Κυριακής, εξέφρασε την «οργή και την απογοήτευση» των εργαζομένων για τη σύνθεση της κυβέρνησης του Michel Barnier, δίνοντας την εντύπωση ότι «όλα είναι για το τίποτα».
Η Σοφί Μπινέ κατήγγειλε τις «αντιδραστικές θέσεις» της κυβέρνησης, ιδίως όσον αφορά τα δικαιώματα των γυναικών, τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ+ και τη μετανάστευση. Είπε ότι «ανησυχεί» για «μια κυβέρνηση που θα συγκροτηθεί υπό την αιγίδα της Εθνικής Συσπείρωσης, η οποία θα έχει de facto δικαιώματα ζωής ή θανάτου για το μέλλον αυτής της κυβέρνησης».
«Ο Εμμανουέλ Μακρόν κατάφερε να διατηρήσει τον έλεγχο του Bercy (υπουργείου Οικονομικών)», κατήγγειλε επίσης, προσθέτοντας ότι αυτός ο έλεγχος ήταν «ο μοναδικός του στόχος στη σύνθεση αυτής της κυβέρνησης», ώστε να μπορέσει να «διατηρήσει την πολιτική του για την εξυπηρέτηση των πλουσιότερων».
Η Σοφί Μπινέ εξέφρασε την ικανοποίησή της για την αλλαγή στο υπουργείο Εργασίας, σημειώνοντας ότι η νέα υπουργός, Αστριντ Πνοσιάν-Μπουβέ είχε πάρει θέση κατά της μεταρρύθμισης της ασφάλισης ανεργίας. «Ελπίζω ότι θα είναι συνεπής στις θέσεις της και ότι θα φροντίσει να την θάψει μια για πάντα», «παραδίδοντας τα ηνία πίσω στους κοινωνικούς φορείς», πρόσθεσε η Σοφί Μπινέ, εντός της κυβέρνησης για την επιβολή κοινωνικών μέτρων, επαναλαμβάνοντας την έκκλησή της να τεθεί στην ημερήσια διάταξη η κατάργηση της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού.
Εν κατακλείδι
Εν τέλει η πολιτική κατάσταση στην κυβέρνηση και στα κόμματα είναι σε πολύ άσκημη κατάσταση. Ο Μακρόν έκανε την πολιτική του κωλοτούμπα αδιαφορώντας για την λαϊκή ετυμηγορία και καταπατώντας κάθε συνταγματικό και κοινοβουλευτικό δίκαιο. Η τύχη του Γαλλικού λαού βρίσκεται στα χέρια του: Να τιμήσει την ιστορία του και Να διεκδικήσει τη ζωή του. Ίδωμεν…
Πηγή: Διαδικτυακή έκδοση Le Monde.fr