Οι εικόνες των τελευταίων ημερών με καταλήψεις σχολείων και κινητοποιήσεις με αφορμή το «Μακεδονικό» καθώς και η προσπάθεια «Πανελλαδικού συντονισμού», φέρνουν στο προσκήνιο δύο βασικά ζητήματα με τα οποία πρέπει να αναμετρηθεί συνολικά η μαχόμενη Αριστερά: Το ζήτημα της ανόδου ενός ιδιότυπου εθνικιστικού, ακροδεξιού και με νεοφασιστικές τάσεις ρεύματος στην ελληνική κοινωνία καθώς και αυτό της μη επαρκούς ουσιαστικής παρέμβασης, ιδεολογικής και πολιτικής των δυνάμεών της Αριστεράς στη μαθητική νεολαία.
Έχουμε για πρώτη φορά μαθητές να προχωρούν σε καταλήψεις σχολείων, να οργανώνουν συλλαλητήρια, να συντονίζονται σε επίπεδο πόλεων, νομών ακόμα και πανελλαδικά και στις 29 Νοεμβρίου, πρόκειται να οργανώσουν πανελλαδική μέρα κατειλημμένων σχολείων. Τα «αιτήματά» τους κινούνται γύρω από την συμφωνία για το όνομα της γειτονικής χώρας, τον θάνατο του Κατσίφα καθώς και γύρω από μία ασαφή και απροσδιόριστη υπεράσπιση των «Εθνικών θεμάτων» ενάντια στους γειτονικούς λαούς της Βόρειας Μακεδονίας, της Αλβανίας και της Τουρκίας. Η οργάνωση, η φυσιογνωμία και η αιτηματολογία αυτής της πρωτοφανούς, αντιδραστικής κι επικίνδυνης κίνησης, επικοινωνεί με νεοφασιστικές θέσεις και λογικές, βάζοντας στο στόχαστρο πρόσφυγες και μετανάστες ως υπαίτιους της κατάστασης που βιώνουν αλλά και ευρύτερα την ίδια τη «Δημοκρατία» που «πούλησε τη Μακεδονία».
Ήδη από την περασμένη άνοιξη τα εθνικιστικά συλλαλητήρια θα έπρεπε να είχαν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου στις δυνάμεις του κινήματος: Η οργή κι η δυσαρέσκεια μεγάλης μερίδας της κοινωνίας εκφράστηκε με αφορμή τη συμφωνία των Πρεσπών, βγήκε μαζικά στο προσκήνιο. Εκκλησία, ΜΜΕ, αστικά κόμματα και φασίστες ήταν εκεί, για να οργανώσουν, να κατευθύνουν και να αποσπάσουν πολιτική υπεραξία. Δυστυχώς η Αριστερά στο σύνολό της δεν στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων, είτε υποτιμώντας το ζήτημα εκκινώντας από έναν επικίνδυνο κοσμοπολίτικο διεθνισμό είτε αναπαράγοντας άνευ όρων, κριτηρίων κι αρχών την εθνικιστική προπαγάνδα και καταλήγοντας εξίσου επικίνδυνα σε ουρά των ρευμάτων που την εκφράζουν. Για εμάς ο ταξικός πατριωτισμός πρέπει να συνδυάζεται με τον ταξικό διεθνισμό και δεν έχει σχέση με την πατριδοκαπηλία και τον φασισμό.
Μια ματιά άλλωστε στην διεθνή κατάσταση, αρκεί για να συνειδητοποιήσουμε ότι η άνοδος της ακροδεξιάς και η αξιοποίησή της ως εναλλακτικής διαχείρισης αστικής πολιτικής, συνιστά υπαρκτή τάση της εποχής που τείνει να γίνει κυρίαρχη. Το φαινόμενο που εκφράζουν οι Τραμπ, Μπολσονάρο, Όρμπαν και Σαλβίνι, δείχνουν ότι η κρίση πολιτικής εκπροσώπησης του νεοφιλελευθερισμού οδηγεί τμήματα του συστήματος και του κεφαλαίου στην ενίσχυση της ακροδεξιάς διεθνώς. Ένα φαινόμενο που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί από αστική σκοπιά, αφού σε παγκόσμιο επίπεδο η σοσιαλδημοκρατία (όπως και το νεοφιλελεύθερο μοντέλο) έχει ταυτιστεί στη συνείδηση των ασθενέστερων κοινωνικών στρωμάτων τόσο με την ίδια την καπιταλιστική κρίση, όσο και με την αδυναμία υπέρβασής της. Το φαινόμενο του ΣΥΡΙΖΑ είναι πολύ χαρακτηριστικό.
Στην Ελλάδα ήδη με το ξέσπασμα της κρίσης και την έναρξη και την συνέχιση των μνημονιακών αντιλαϊκών πολιτικών που καταβαράθρωσαν το βιοτικό επίπεδο της τεράστιας κοινωνικής πλειοψηφίας η Χρυσή Αυγή, εμφανιζόμενη ως μια αντισυστημική δύναμη που «θα διορθώσει τα κακώς κείμενα και θα επιβάλλει την τάξη», κερδίζει έδαφος εκλογικά, απήχηση πολιτικά και κυρίως γείωση κοινωνικά, ειδικά στις τάξεις της νεολαίας. Σήμερα οι φασίστες της Χρυσής Αυγής και όχι μόνο, είναι εδώ για να αξιοποιήσουν την εθνικιστική ατζέντα για τη συμφωνία των Πρεσπών, τις ελληνοτουρκικές και ελληνοαλβανικές σχέσεις. Για να παρέμβουν, να οργανώσουν και να κατευθύνουν τους μαθητές να ξεσηκωθούν και να στήσουν καταλήψεις για το όνομα της Βόρειας Μακεδονίας! Θα ήταν φυσικά λάθος να εστιάσουμε μόνο στη Χρυσή Αυγή, στο κλίμα αυτό εμφανίζονται πολύμορφα ακροδεξιά, φασιστικά μορφώματα.
Πρέπει να προβληματιστούμε σοβαρά όταν μεγάλες μερίδες της κοινωνίας θεωρούν «εθνική υποχώρηση» το όνομα της γειτονικής χώρας και όχι το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας και τη μετατροπή της χώρας σε μια τεράστια αμερικανική βάση του ΝΑΤΟ και του ιμπεριαλισμού. Όταν για την ανεργία και την φτώχεια, φταίει ο πρόσφυγας και ο μετανάστης, κι όχι οι μνημονιακές κυβερνήσεις, η ΕΕ, το κεφάλαιο και η εργοδοσία. Να προβληματιστούμε λοιπόν γιατί οι μαθητές σήμερα δεν οργανώνουν, σε τέτοιον βαθμό, κινητοποιήσεις και καταλήψεις για να αντισταθούν στις εκπαιδευτικές αναδιαρθρώσεις, για να βρεθούν στις πλατείες ή για την δολοφονία του Αλέξη ή του Παύλου.
Πάνω από όλα να συνειδητοποιήσουμε πως η άνοδος του ρεύματος αυτού στηρίζεται στην εκμετάλλευση υπαρκτών θεμάτων και κοινωνικών προβλημάτων. Τα τελευταία χρόνια ο λαός μας βίωσε πρωτοφανή ταπείνωση: Καταστροφή του κοινωνικού ιστού και της προσωπικής ζωής που συνοδεύτηκε από προσβολές και περιφρονητικές δηλώσεις. Ξεπούλημα του πλούτου της χώρας και μετατροπή της σε ανυπόληπτο πιόνι των ΗΠΑ και της ΕΕ. Τα αισθήματα οργής που δικαιολογημένα γεννήθηκαν στην κοινωνία αντιμετωπίστηκαν από το μεγαλύτερο τμήμα της Αριστεράς είτε με αδιαφορία είτε και περιφρονητικά, η θέληση του λαού να είναι στοιχειωδώς κύριος στον τόπο του βαφτίστηκε «εθνικισμός». Με τον «εθνικισμό» ταυτίστηκε και η έννοια του πατριωτισμού. Αντί να επιδιωχθεί η σύνδεση των πατριωτικών, αντιιμπεριαλιστικών αισθημάτων του λαού και της νεολαίας με την αντικαπιταλιστική, διεθνιστική προοπτική, αφέθηκε ελεύθερο το πεδίο στους φασίστες να καρπωθούν τα αισθήματα αυτά.
Για εμάς χρειάζεται εδώ και τώρα ριζική αναδιάταξη των δυνάμεων της μαχόμενης Αριστεράς και της στάσης μας απέναντι σε αυτό το εθνικιστικό, ακροδεξιό και με νεοφασιστικές τάσεις ρεύμα. Αντιπαράθεση με το φασιστικό φαινόμενο σε όλα τα επίπεδα, ιδεολογικό, πολιτικό και οργανωτικό. Με βαθιά επίγνωση ότι καμία αστική πολιτική δεν μπορεί να θέσει φραγμό σε αυτό το αναδυόμενο επικίνδυνο ρεύμα, το οποίο δεν μπορεί να ελέγξει και να αντιμετωπίσει. Με επίγνωση πως η αντιμετώπιση πάνω από όλα σημαίνει να δώσουμε απαντήσεις στα πραγματικά προβλήματα του λαού και της νεολαίας, να ξαναδώσουμε όραμα και προοπτική. Με επίγνωση πως ο αγώνας αυτός σημαίνει πρώτ’ από όλα αντιπαράθεση με την κυβερνητική πολιτική: Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ με την αντικοινωνική πολιτική της και την πλήρη υποταγή στα ιμπεριαλιστικά κέντρα ενισχύει αντικειμενικά την άνοδο του ακροδεξιού, εθνικιστικού ρεύματος.
Απαιτείται μέτωπο απέναντι στον σύγχρονο γκεμπελισμό κι ανορθολογισμό του. Το σκηνικό των τελευταίων ημερών με την ιδεολογική επίθεση της αντίδρασης πως δεν υπήρχαν νεκροί στο Πολυτεχνείο καθώς και της απαγόρευσης του εορτασμού του στην πλειοψηφία των ιδιωτικών σχολείων της χώρας. Η ιστορία και η συλλογική μνήμη είναι πεδία με τεράστια σημασία. Η απέναντι πλευρά το γνωρίζει καλά, χρόνια επενδύει σε αυτό.
Συλλογική υπεράσπιση των δημοκρατικών ελευθεριών και δικαιωμάτων μας, μέσα από μια σύγχρονη, δημοκρατική, πολιτική κίνηση όλων των δυνάμεων της ριζοσπαστικής Αριστεράς απέναντι στον φασισμό και στην μόνιμη αντιδημοκρατική εκτροπή που ζούμε. Ενίσχυση του αντιιμπεριαλιστικού αγώνα για την υπεράσπιση της ειρήνης απέναντι στα σύννεφα του πολέμου που φασισμός και ιμπεριαλισμός τα κάνουν να πυκνώνουν επικίνδυνα. Η ρήξη με το ΝΑΤΟ και το αίτημα «έξω οι Αμερικάνοι» γίνονται αιτήματα επιβίωσης. Για την υπεράσπιση της φιλίας και της ειρηνικής συνύπαρξης των λαών απέναντι στην ξενοφοβία, τον ρατσισμό και την μισαλλοδοξία.
Να βάλουμε πλάτες για να γίνει η αντιφασιστική πάλη, υπόθεση του μαζικού κινήματος και να ενταχθεί οργανικά στην καρδιά του εργατικού κι ευρύτερα λαικού κινήματος, απέναντι τόσο σε λογικές υποτίμησης της ανάγκης οργανωτικής αντιπαράθεσης με τον φασισμό όσο και σε φαινόμενα αυτόκλητων σωτήρων και στρατών που αντιπαρατίθενται μαζί του πέρα κι έξω από τις συλλογικές διεργασίες. Μια πρώτη «δοκιμή» θα υπάρξει αυτήν τη βδομάδα: Η προσπάθεια των φασιστών πρέπει να αντιμετωπιστεί με την πολιτική και ιδεολογική αντιπαράθεση, με τη λαϊκή μαζική αυτοάμυνα που θα οργανώνεται και θα ελέγχεται μέσα από κινηματικές διαδικασίες. Πρακτικές καταστολής ή ιδεολογήματα που χρησιμοποιεί το σύστημα απέναντι σε αγώνες των μαθητών θα είναι βούτυρο στο ψωμί στην προσπάθεια των φασιστών να νομιμοποιήσουν την παρουσία τους στα σχολεία. Πάνω από όλα, θα είναι τραγικό λάθος να ταυτίσουμε τους χιλιάδες μαθητές που πιθανόν να παρασυρθούν με τις φασιστικές οργανώσεις, να τους αντιμετωπίσουμε ως εχθρούς κόβοντας την επαφή μας με το κομμάτι αυτό. Πολλά από τα παιδιά αυτά είναι τα ίδια που διαδήλωναν για τη μνήμη του Φύσσα, τα ίδια που θα διαδηλώνουν σε λίγες μέρες για τα δικαιώματά τους.
Να ενισχυθεί η παρέμβασή μας στα σχολειά, με πρόγραμμα και σχέδιο για τους μαθητές, που ζουν σε μια πραγματικότητα φτώχειας των οικογενειών τους και αδυναμίας περάτωσης των σπουδών τους, τελείως διαφορετική με ό,τι είχαμε συνηθίσει. Μόνο έτσι θα αντιμετωπίσουμε τον φασισμό, μόνο έτσι το μαθητικό κίνημα θα βγάλει στο προσκήνιο την υπεράσπιση των αναγκών και των δικαιωμάτων των ίδιων των μαθητών. Ταυτόχρονα, έστω και τώρα, να συνειδητοποιηθεί η τεράστιας κλίμακας ιδεολογική προπαγάνδα που, επίσημα και ανεπίσημα, γίνεται στους χώρους της εκπαίδευσης και η ανάγκη μετώπου εκπαιδευτικών και εκπαιδευόμενων για την αναγκαία αντιπαράθεση.
Το αυγό του φιδιού έχει σπάσει σε όλον τον κόσμο και στη χώρα μας. Κανείς δεν δικαιούται να παριστάνει πως δεν το βλέπει. Η Αριστερά οφείλει να απαντήσει. Ο κοινός, ενωτικός αγώνας για να ηττηθεί το φασιστικό ρεύμα που σηκώνει κεφάλι θα είναι κι ο δρόμος για τον ανασχηματισμό της. Τώρα, αύριο θα είναι πολύ αργά…
Αγγελική Βατικιώτη, Σπύρος Αλεξίου, Πάνος Καλαβάνος
