Την τακτική επιλογή της “αριστερής αντιπολίτευσης” μπορεί να την ακολουθήσει και κάποιος που θα ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ – γιατί πολλοί ψηφίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ “αντιπολιτευόμενοι”. Ψήφος στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ-ΜΑΡΣ είναι στρατηγική επιλογή.
Δεν είναι η πρώτη φορά που τρέχει ο χρόνος και οι εξελίξεις στην Ελλάδα. Η οικονομική κρίση προκαλεί έντονους κραδασμούς τόσο στο κοινωνικό επίπεδο όσο και στο πολιτικό σκηνικό και στην πολιτική εκπροσώπηση. Κατ’ αναλογία και λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε εποχής, αντίστοιχη ήταν η κατάσταση στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ομοίως και κατά την κρίση των Ιουλιανών, ομοίως και την περίοδο της πτώσης της Χούντας.
Το ποιο πολιτικό ρεύμα θα αναδειχθεί και θα νικήσει σε τέτοιες κρίσιμες περιόδους έχει να κάνει κυρίως με το επίπεδο πολιτικής, ιδεολογικής και οργανωτικής προετοιμασίας κάθε πλευράς. Το ΚΚΕ πήγε με “γραμμή ΣΥΡΙΖΑ” όταν οι Γερμανοί εγκατέλειπαν την Αθήνα τον Οκτώβρη του 1944, αναμένοντας ομαλές πολιτικές εξελίξεις και ζητώντας συμμετοχή σε κυβέρνηση με τις πολιτικές δυνάμεις που θα στήριζαν οι σύμμαχοι Άγγλοι. Οι Άγγλοι που ετοιμάζονταν να καθαρίσουν την κατάσταση με όλα τα μέσα και να εξουδετερώσουν το ΕΑΜ. Το πού οδήγησε αυτή η γραμμή του ΚΚΕ την περίοδο Οκτώβρη-Δεκέμβρη 1944 το ξέρουμε καλά. Αλλά και στα Ιουλιανά η Αριστερά έγινε “ουρά” του Κέντρου ενώ στη Μεταπολίτευση δεν μπόρεσε να πάρει την πρωτοβουλία των κινήσεων μένοντας στην κατάκτηση της πολιτικής εξομάλυνσης, της νομιμοποίησης και συμμετοχής στο αστικό κοινοβουλευτικό παιχνίδι.
Σήμερα ζούμε την πιο βάρβαρη ειρηνική περίοδο, που θυμίζει τις συνθήκες και τις απώλειες που συναντάμε σε περίοδο πολέμου. Στη Μεταπολίτευση είχαμε ραγδαίους ρυθμούς ανάπτυξης και σχεδόν ανύπαρκτη ανεργία. Οι νέοι και οι νέες έβρισκαν εύκολα δουλειά, έκαναν οικογένεια πριν τα τριάντα, οργανώνονταν μαζικά σε συνδικάτα και είχαν κατακτήσεις. Η ένταση της ταξικής πάλης δεν κόστισε τόσο πολύ στην αστική τάξη γιατί το μέγεθος των εργατικών λαϊκών κατακτήσεων ήταν ανεκτό στα πλαίσια αυτής της δυναμικής καπιταλιστικής ανάπτυξης που καταγραφόταν. Σήμερα μια πολιτική “εργατικής λαϊκής αντεπίθεσης” για να ζήσει ο λαός ανθρώπινα, για να μειωθεί δραστικά η ανεργία και η εκμετάλλευση, θα κοστίσει πραγματικά στο κεφάλαιο και για αυτό θα πολεμηθεί με όλα τα μέσα.
Το πραγματικό δίλημμα για την εργατική τάξη και τους εργαζόμενους σε αυτές τις εκλογές και αμέσως μετά από τις εκλογές δεν είναι “ΣΥΡΙΖΑ ή ΝΔ”. Αυτό είναι ένα δίλημμα που θέτει η κάλπη και ο εκλογικός νόμος. Το δίλημμα είναι: πολιτική εργατικής λαϊκής αντεπίθεσης ή συμβιβασμού με την ανεργία και τη φτώχεια. Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ έχει μικρές διαφορές από το πρόγραμμα της ΝΔ. Και οι δύο βασίζονται στην καπιταλιστική ανάπτυξη, για να δώσουν κάποιες παροχές στο λαό. Αν πάει καλά η οικονομία, αν πάει καλά η διαπραγμάτευση με τους δανειστές και αν αλλάξει η πολιτική ισορροπία μέσα στην ΕΕ. Αυτά τα τρία “αν” ξεχωρίζουν στο πολιτικό πρόγραμμα και στην κυβερνητική λογική του ΣΥΡΙΖΑ. Τι σχέση έχει αυτή η πολιτική με την Αριστερά; Απλώς το ότι μιλάει στο όνομά της.
Το πολιτικό κενό που δημιουργήθηκε στον αστικό χώρο με την εξαφάνιση του ΠΑΣΟΚ με μια σχεδόν “φυσική” διαδικασία άλλοι σχηματισμοί έρχονται να το καλύψουν. Το 44% που πήρε το κόμμα με επικεφαλής τον Γιώργο Παπανδρέου στις εκλογές του 2009 σήμερα αντιστοιχεί στο πολιτικό τόξο που ξεκινά στα αριστερά από το ΣΥΡΙΖΑ και φτάνει στα δεξιά μέχρι το ΠΟΤΑΜΙ περιλαμβάνοντας τη ΔΗΜΑΡ, τα υπολείμματα του ΠΑΣΟΚ και το νέο κόμμα του Παπανδρέου. Η ιδιομορφία του ΣΥΡΙΖΑ έγκειται στο ότι ενσωματώνει παράλληλα κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις που έρχονται έξω από αυτό το κοινωνικό σώμα του 44% που το 2009 ψήφισε ΠΑΣΟΚ διευρύνοντας το πολιτικό του ακροατήριο και προς τα αριστερά. Αυτός είναι ο λόγος που ενώ η πορεία του είναι προς τα δεξιά καλεί (υποκριτικά και μόνο στα λόγια βέβαια) το ΚΚΕ και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ σε συνεργασία. Δέκα με είκοσι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ θα εκλεγούν με ψήφους αριστερών που “κανονικά” θα ψήφιζαν ΚΚΕ και ΑΝΤΑΡΣΥΑ.
Το ζήτημα είναι πως διαμορφώνεται ένα κλίμα υπέρ της ψήφου στο ΣΥΡΙΖΑ με έντονα σημάδια απελπισίας: κυριαρχεί μια λογική “να φύγει πάση θυσία ο Σαμαράς, οτιδήποτε άλλο δεν μπορεί να είναι χειρότερο”. Φυσικά, να φύγει ο Σαμαράς, κανείς δεν λέει το αντίθετο. Αλλά μέχρι πού κάνει κανείς υποχωρήσεις και συμβιβασμούς; Πέραν του γεγονότος ότι θυμίζει πολύ έντονα την τυπική λαϊκή συλλογιστική από το 1981 ως το 2009 (“ψηφίζω ΠΑΣΟΚ να φύγει η Δεξιά” και το ανάποδο), παραμένει ένα ερώτημα πώς κάποιος που τοποθετεί τον εαυτό του στην αντικαπιταλιστική αριστερά, ακόμα και στην αναρχία, είναι δυνατόν να ψηφίσει ένα κόμμα που περιμένει να αλλάξει η Ε.Ε. Υποθέτουμε ότι αυτό που στέλνει τόσο εύκολα αριστερούς ψηφοφόρους στο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι τόσο η πολιτική της ΝΔ, ούτε οι υποσχέσεις του Αλέξη Τσίπρα όσο η πολιτική και ιδεολογική ανεπάρκεια του πολιτικού χώρου στα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ, η αδυναμία του να αναδείξει με πειστικό τρόπο τα επίδικα, αλλά κυρίως τις δυνατότητες που ανοίγει η παρούσα συγκυρία. Αυτό, σε συνδυασμό με τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί στην κοινωνία, δίνει προβάδισμα σε πολιτικές τακτικές που βασίζονται στη συναίνεση και στη μικρή φιλοδοξία, όχι στη ρήξη και στα μεγάλα σχέδια.
Αυτός είναι ο ιδεολογικός συσχετισμός αυτή τη στιγμή. Αλλά δεν θα πρέπει να θεωρείται παγιωμένος. Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι σε συνθήκες πόλωσης και όξυνσης των αντιθέσεων, ό,τι βρίσκεται μεταξύ των “πόλων” επιβιώνει οριακά και κάποια στιγμή συνθλίβεται. Όπου μπορούμε να θεωρούμε ως πόλους τα δύο βασικά κοινωνικά στρατόπεδα που συγκρούονται. Αυτοί που σκέφτονται να χτίσουν πάνω στο κοινωνικό ρήγμα, δεν έχουν μέλλον. Πιθανότατα το ΠΑΣΟΚ του 2009, η ΔΗΜΑΡ του 2012 είναι ο ΣΥΡΙΖΑ του 2015. Εμείς όμως τι είμαστε; Θα μπορέσουμε να εκφράσουμε την άλλη πλευρά του ρήγματος; Πρέπει να ξεπεράσουμε τις αδυναμίες μας. Πρέπει να φτιάξουμε τη συλλογικότητα που θα αναπτύσσει την εργατική πολιτική, τη θεωρία και την πράξη, τον πολιτισμό της χειραφέτησης. Αυτό το ζήτημα θα το απαντήσει η πράξη. Όχι πάντως με ένα άλμα πάνω από την 25η Γενάρη.
Τα αποτελέσματα των εκλογών θα καθορίσουν το συσχετισμό, το πλαίσιο στο οποίο θα συνεχιστεί η πάλη. Το ποια πολιτική θα αναπτυχθεί τη συγκεκριμένη στιγμή έχει σχέση με τα αποτελέσματα των εκλογών και όχι με αυτό που έχουν στο μυαλό τους όσοι ψηφίζουν. Σε δημοσκοπήσεις έχει καταγραφεί ένα ποσοστό περίπου 20% που θα έβλεπε μονομερή διαγραφή του χρέους και ρήξη με την ΕΕ και την Ευρωζώνη. Αν το ποσοστό αυτό εξαφανιστεί το βράδυ των εκλογών, με ψήφο στο ΣΥΡΙΖΑ – που έχει διακηρύξει την προσμονή του για αλλαγή μέσα από τη διαπραγμάτευση στην ΕΕ -, τα ερωτήματα και οι απαντήσεις των επόμενων δημοσκοπήσεων θα δώσουν διαφορετικά αποτελέσματα.
Ψήφος στην πολιτική συνεργασία ΑΝΤΑΡΣΥΑ – ΜΑΡΣ σημαίνει ψήφος για αυτοδυναμία της Αριστεράς. Την τακτική επιλογή της “αριστερής αντιπολίτευσης” μπορεί να την ακολουθήσει και κάποιος που θα ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ – γιατί πολλοί ψηφίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ “αντιπολιτευόμενοι”. Ψήφος στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι στρατηγική επιλογή. Είναι απάντηση στην ήττα της Αριστεράς, απάντηση στην υποχώρηση των ιδεών της Αριστεράς, είναι ψήφος για τα μεγάλα σχέδια και για την εργατική λαϊκή αντεπίθεση, για να επιβληθεί στην κοινωνία η ατζέντα της εργατικής τάξης και των εργαζομένων. Για να μην περάσει η λογική του συμβιβασμού. Είναι ψήφος για την επόμενη μέρα. Για να ξηλωθεί όλο το μνημονιακό πλαίσιο. Για να πληρώσουν όσοι κέρδιζαν στα χρόνια της ανάπτυξης. Για να πάρουμε πίσω τον πλούτο που μας έκλεψαν στα χρόνια της ανάπτυξης και της κρίσης. “Να πάρουμε πίσω τις μέρες μία μία”. Για δουλειά-ψωμί-παιδεία-ελευθερία.
Μαρίνα Κονταρά
Παναγιώτης Φραντζής
