Οι πληροφορίες λένε πως μέσα σε ένα χρόνο έχουν χάσει τη ζωή τους 20 εργαζόμενοι στη καθαριότητα των Δήμων.
Ο αριθμός είναι μεγάλος. Όμως, για όσους γνωρίζουν τη πραγματικότητα «το έγκλημα είναι διαρκές» και οι θάνατοι δεν τελειώνουν στο περιβάλλον και το χρόνο εργασίας. Αντίθετα, συνεχίζονται με πρόωρους θανάτους αμέσως μετά τη σύνταξη.
Οι συνθήκες εργασίας, τα προβλήματα υγείας, η έλλειψη σύγχρονων συστημάτων αποκομμιδής είναι βασικές αιτίες των θανάτων.
Σίγουρα, η πρώτη ευθύνη ανήκει στις πολιτικές των μνημονίων και οι οποίες έχουν με πολλαπλούς τρόπους οδηγήσει σε έξαρση των εργατικών ατυχημάτων. Όμως, η συνολική ευθύνη του συστήματος δεν μας απαλλάσσει από τη διερεύνηση των αιτίων και μερικές φορές των προσωπικών ευθυνών που μπορεί να κρύβονται από πίσω.
Ας πιάσουμε το νήμα από την αρχή:
Θα υπάρχουν ατυχήματα στους Δήμους;
Είναι δυνατόν εκ των προτέρων να εξαφανιστούν;
Τα ατυχήματα είναι άσχετα με τα συστήματα αποκομιδής που υπάρχουν;
Πώς έχουν επηρεάσει το επίπεδο των ατυχημάτων οι δημοσιονομικοί περιορισμοί των μνημονίων;
Γιατί η απαγόρευση των προσλήψεων αυξάνει έμμεσα τα ατυχήματα;
Πώς επιδρούν οι μεταβολές στο καθεστώς συνταξιοδότησης;
Υπάρχουν ευθύνες στο καθεστώς των εργασιακών σχέσεων που επικρατούν στις υπηρεσίες καθαριότητας των Δήμων;
Υπάρχουν υπηρεσιακές και πολιτικές ευθύνες;
Αν ναι, αναζητούνται;
Οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα, όπως κι αν απαντήσει κανείς, αρκεί να δει τη πραγματικότητα κατάματα, συντείνουν στα εξής:
Πρώτο, η απασχόληση στις υπηρεσίες καθαριότητας γίνεται κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες όπου εύκολα προκαλούνται ατυχήματα καθώς αναφερόμαστε για εργασία που πραγματοποιείται μέσα στους δρόμους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Επομένως μια πολιτική με στόχο την εξάλειψη κάθε λογής ατυχημάτων θα έπρεπε να ξεκίναγε από τη ριζική μείωση των ωρών εργασίας του συγκεκριμένου προσωπικού και να συνέχιζε με αλλεπάλληλα μαθήματα υγιεινής και ασφάλειας ώστε να μάθουν οι εργαζόμενοι για τους κινδύνους στους οποίους εκτίθενται και τη δυνατότητα αποφυγής τους!
Δεύτερο, τα συστήματα αποκομιδής είναι απαρχαιωμένα με τα περισσότερα απορριμματοφόρα να αποτελούν κινούμενες εστίες μόλυνσης και αυτό επιδρά σοβαρά στις συνθήκες εργασίας των υπαλλήλων που τα συνοδεύουν. Σε δεκάδες χώρες της Δυτικής Ευρώπης, η αποκομιδή γίνεται με σύγχρονους όρους.
Τρίτο, η απαγόρευση προσλήψεων μόνιμου προσωπικού καλύπτεται με έκτακτο προσωπικό. Όμως, η απασχόληση ανειδίκευτων στις συνθήκες αυτές προκαλεί περισσότερα ατυχήματα. Τα μέσα προστασίας συχνά δεν γίνονται δεκτά από τους εργαζόμενους είτε γιατί δεν κατανοούν την αναγκαιότητά τους είτε γιατί θεωρούν ότι έτσι δυσκολεύονται να εργαστούν. Η εργοδοσία καλύπτεται πίσω από αυτή την υποτίμηση, αντί να εξαντλήσει την αυστηρότητά της στην πιστή και απαρέγκλιτη εφαρμογή των συνθηκών ασφαλείας. Σε κάθε περίπτωση επομένως η ευθύνη ανήκει στην εργοδοσία, που υποχρεούται να επιβάλλει τις συνθήκες υγιεινής!
Τέταρτο, το καθεστώς συνταξιοδότησης αναγκάζει εργαζόμενους μεγάλης ηλικίας να απασχολούνται σε εργασίες και υπό συνθήκες που εύκολα οδηγούν σε ατυχήματα και προβλήματα υγείας.
Πέμπτο, το καθεστώς διαχείρισης των εργασιών που εκτελούνται υπό τις συνθήκες αυτές τόσο από πλευράς οργάνωσης της εργασίας όσο και εποπτείας είναι προβληματικό. Οι επόπτες καθαριότητας προσπαθούν να εκτελέσουν εργασίες με μικρότερο αριθμό εργαζομένων σε συνθήκες εντατικοποίησης. Υπάρχει, επίσης, ένα αμφίβολο καθεστώς ελέγχου των συνθηκών ασφάλειας ενώ οι τεχνικοί ασφαλείας πολλές φορές λειτουργούν υποτυπωδώς. Που πρέπει, λοιπόν, να αναζητηθούν ευθύνες ανάμεσα στα τόσα προβλήματα που υπάρχουν αν όχι στις δημοτικές αρχές και τις κυβερνήσεις που ανέχονται αυτό το καθεστώς;
Έκτο, πολιτικές ευθύνες πρέπει να αναζητηθούν σε εκείνους τους αιρετούς που αντιμετωπίζουν το θέμα της απασχόλησης με τη μορφή της «δουλείας». Εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ στη ΚΕΔΕ είχε προτείνει σε πρόσφατο συνέδριο της (Βόλος 2016) να προσλαμβάνεται μόνιμο προσωπικό στους Δήμους και να απασχολείται όταν υπάρχουν ανάγκες (περιοδικά) με ό,τι αντιλαμβάνεται κανείς για τη ζωή των εργαζόμενων, τη λειτουργία των υπηρεσιών, την εξειδίκευση στα συστήματα λειτουργίας κλπ. Οι πολιτικές ευθύνες πρέπει να αναζητηθούν επίσης σε εκείνες τις πολιτικές δυνάμεις που θεωρούν ότι το πρόβλημα εντοπίζεται στην καλύτερη διαχείριση ανεξάρτητα από τις μνημονιακές συνθήκες. Πού πιστεύουν δηλαδή ότι υπάρχουν περιθώρια άσκησης φιλεργατικής πολιτικής υπό καθεστώς μνημονίων.
Σίγουρα η πρώτη ευθύνη ανήκει στις πολιτικές των μνημονίων, που υλοποιήθηκαν από ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, και ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ και οι οποίες έχουν με πολλαπλούς τρόπους οδηγήσει σε έξαρση των εργατικών ατυχημάτων .
Με βάση πρόσφατα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας από το 2014 στο 2015 τα εργατικά ατυχήματα αυξήθηκαν κατά 5,1%! ΕΔΩ
Τελειώνει η αναζήτηση στο επίπεδο αυτό; Όχι! Σε ένα περιβάλλον υπερεντατικοποίησης όπως είναι το σημερινό, επιδρούν σημαντικά οι συνθήκες στο ευρύτερο σύστημα ζωής της εργατικής τάξης. Συγκεκριμένα, το σύστημα προληπτικής υγιεινής στους χώρους εργασίας, προστασίας σε επικίνδυνες συνθήκες εργασίας, εκπαίδευσης στα συστήματα αποκομμιδής.
Δεν είναι λοιπόν, μόνο οι μνημονιακές πολιτικές παρότι είναι οι καθοριστικοί παράγοντες. Είναι επίσης και το ευρύτερο καθεστώς αφενός της ζωής των εργαζομένων στους Δήμους και αφετέρου το καθεστώς διαχείρισης της εργασίας εντός των υπηρεσιών αυτών.
Το συνδικαλιστικό κίνημα, σωστά έθεσε το θέμα της απασχόλησης μόνιμου ειδικευμένου προσωπικού, το θέμα της συνταξιοδότησης στα 55 και της προστασίας υπό καθεστώς επικίνδυνης και ανθυγειινής εργασίας.
Ένα άλλο ζήτημα που δεν πρέπει να υποτιμηθεί από το εργατικό κίνημα αφορά τις προσωπικές ευθύνες που δημιουργούνται από την ανευθυνότητα είτε των Διοικήσεων των Δήμων είτε των υπηρεσιακών που είναι επικεφαλής των αρμόδιων υπηρεσιών. Λογικές του στυλ «αυτός είναι δικός μας» δεν πρέπει να οδηγούν στη «κάλυψη ευθυνών».
Σε μια κοινωνία των παραγωγών τέτοια φαινόμενα ευνοιοκρατίας που διασπούν την εργατική τάξη πρέπει να αντιμετωπίζονται εχθρικά, καθώς αναπαράγουν αντιθέσεις και διακρίσεις.
Με αφορμή το θάνατο της εργαζόμενης στο Δήμο Ζωγράφου αναπτύχθηκε και ένας «ιδιότυπος πόλεμος» μεταξύ πολιτικών δυνάμεων (ΣΥΡΙΖΑ-ΚΚΕ) με αστικές μικροκομματικές λογικές. Έτσι οι μεν να προσπαθούσαν να αποποιηθούν ευθύνες γιατί έμμεσα θίγεται η κυβέρνηση, ενώ οι δε προσπαθούσαν να εκμεταλλευτούν το γεγονός πως στο συγκεκριμένο Δήμο βρίσκεται Δήμαρχος υποστηριζόμενος από το ΣΥΡΙΖΑ, εκφυλίζοντας την αναγκαία αντικυβερνητική κριτική, όταν όλοι ξέρουν πώς ακόμη και σε δήμους που ελέγχει το ΚΚΕ η κατάσταση στους εργάτες της καθαριότητας δεν είναι καλύτερη…
