Την περίοδο της πανδημίας ένα φαινόμενο που ξεκίνησε από την Αμερική και απλώθηκε και στο υπόλοιπο κόσμο με διαφορετικές μορφές και τρόπους και είχε να κάνει με την μαζική παραίτηση εργαζομένων κατά κύριο λόγο από χαμηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας ονομάστηκε « Η μεγάλη παραίτηση». Περίπου 4,3 εκατ. άτομα εγκατέλειψαν τις θέσεις εργασίας τον Ιανουάριο, νούμερο πολύ κοντά στα επίπεδα ρεκόρ του περυσινού Νοεμβρίου, σύμφωνα με στοιχεία του αμερικανικού υπουργείου Εργασίας. Ενώ στην διάρκεια του έτους πάνω από 48 εκατ. εργαζόμενοι αποχώρησαν από τις θέσεις εργασίας τους. Τα υψηλότερα ποσοστά παραίτησης σημειώνονται σε εργαζόμενους σε ξενοδοχειακές μονάδες, εστίασης, λιανικού εμπορίου και ψυχαγωγίας.Η ίδια τάση άρχισε να εμφανίζεται και στην χώρα μας στην λεγόμενη βαριά βιομηχανία του Τουρισμού. Μόνο που οι αιτίες για την εμφάνιση του φαινομένου στην χώρα μας είναι πολύ διαφορετικές από ότι στην Αμερική.
Περίπου 100.000 προβλέπεται να είναι οι ελλείψεις εργαζομένων στον τουρισμό κατά την Ομοσπονδία Εργαζομένων στον Επισιτισμό και Τουρισμό μέχρι το 2023 ενώ μέχρι τώρα τουλάχιστον 60.000 θέσεις παραμένουν ακάλυπτες με αποτέλεσμα να ακυρώνονται κρατήσεις σε μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες λόγω έλλειψης προσωπικού. Αλλά ακόμα και εργαζόμενοι που είχαν ξεκινήσει σεζόν όπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος της ΠΟΕΕΤ, Γιώργος Χότζογλου από αρχές Ιουνίου έχουν παραιτηθεί μέχρι τώρα 5.000 άτομα.
Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με την αποχώρηση του εργαζομένου για να αναζητήσει κάτι καλύτερο είτε στην ειδικότητα του είτε για καλύτερες συνθήκες εργασίας. Εδώ οι εργαζόμενοι παραιτούνται γιατί στην κυριολεξία οι συνθήκες εργασίας είναι αυτές μιας ιδιόμορφης εργασιακής σκλαβιάς. Οι δε μισθοί είναι οι χαμηλότεροι σε όλη την Ευρώπη, ενώ η παράνομη εργασία, η κλοπή των υπερωριών και οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης δεν είναι η εξαίρεση αλλά ο κανόνας.
Πράγματι υπάρχει τεράστια έλλειψη προσφοράς εργασίας με αμοιβές σημαντικά πάνω από τις κλαδικές συμβάσεις. Τα μεγαλύτερα προβλήματα εντοπίζονται στον επισιτισμό (κουζίνα & service) με ακάλυπτες πάνω από 50.000 θέσεις. Απαιτούνται λύσεις τώρα, ο ποιοτικός τουρισμός μας κινδυνεύει! https://t.co/FRznyMWeIn
— Andreas Andreadis (@AAAndreadis) April 17, 2022
Οι ξενοδόχοι είχαν καλομάθει όλα αυτά τα χρόνια. Με την αβάντα όλων των κυβερνήσεων είχαν επιβάλει ένα καθεστώς εργασιακής γαλέρας σε αμοιβές και συνθήκες εργασίας, με εργαζόμενους να λιποθυμούν από τα εξαντλητικά ωράρια ακόμα και να πεθαίνουν από υπερκόπωση. Με μισθούς καθηλωμένους στα επίπεδα του 2012-2013, με την κυβέρνηση να καταργεί τις κλαδικές συλλογικές συμβάσεις, με την ελαστική εργασία να είναι η κυρίαρχη μορφή εργασίας με πιο χαρακτηριστική την υποτιθέμενη «μαθητεία» και τα Voucher τουρισμού.
Αυτές οι μορφές μέχρι πριν την πανδημία είχαν την τάση να αντικαταστήσουν τις παλαιότερες μορφές, ενώ δυναμική είσοδο στον χώρο έκαναν και τα δουλεμπορικά των εταιρειών ενοικίασης εργαζομένων που έκαναν χρυσές δουλειές με τους ξενοδόχους. Η κυβέρνηση διευκόλυνε στο έπακρο τους μεγαλοξενοδόχους καταργώντας στην ουσία τις κλαδικές συμβάσεις δίνοντας τους την δυνατότητα να μην τις εφαρμόζουν.
Οι εργαζόμενοι στον τουρισμό και την εστίαση πέρα από τους μισθούς ψίχουλα, πέρα από τις κλοπές του κόπου τους αναγκάζονταν να διαμένουν σε δωμάτια τρύπες, σε κοντέινερ, σε χώρους χωρίς κλιματισμό και τρεχούμενο νερό, αναγκαζόταν να κάνουν μπάνιο στις ντουζιέρες των παραλιών αργά το βράδυ. Είναι χαρακτηριστικές οι καταγγελίες εργαζομένων σε άρθρο του ThePressProject.
Νίκος
30€ για δωδεκάωρο+ σε κουζίνα (λάντζα, προετοιμασία, ψήσιμο κ.λπ.) και για ύπνο σε σκηνή στο βουνό με την αρκούδα κάπου παραδίπλα. Κυριολεκτικά. Μπάνιο με νερό που έπαιρνα σε μπιτόνια από υδρομάστευση. Ζαγοροχώρια.
Ίριδα
Παροχή του χώρου διαμονής 25 μέρες μετά την έναρξη της σεζόν, μέχρι τότε με την συγκάτοικο και συναδέλφισσα περιμέναμε να «ανακαινιστεί» ο χώρος. Στο δωμάτιο αυτό, που ήταν νησιωτικό σπίτι κάποια θείας του εργοδότη μας, στο οποίο είχε να μείνει άνθρωπος από το ’70, οι ασφάλειες έπεφταν κάθε φορά που ανάβαμε το φως ή τον θερμοσίφωνα για το -εξωτερικό- μας “μπάνιο”, αλλά το καλύτερο ήταν η συγκατοίκηση με ΑΡΟΥΡΑΙΟΥΣ που έμπαιναν στον χώρο που κοιμόμασταν από τον ερειπωμένο χώρο του «σπιτιού».
Κωνσταντίνος
Παραθαλάσσια κωμόπολη Σαλαμίνας. Απαίτησαν τελευταία μέρα να τους επιστρέψω όλα τα δώρα και την αποζημίωση άδειας στο χέρι: 360 ευρώ. Με περίμεναν έξω απ’ την τράπεζα. Με την πρόφαση αρχικά ότι ήταν λογιστικό λάθος κι έπειτα ότι δεν είχαν συμφωνήσει να μου δώσουν δώρα και επιδόματα. Ήμουν για 2 μήνες ο ναυαγοσώστης τους. Θεωρώ ότι είναι πάγια τακτική τους σ’ όλους τους εργαζόμενους τους και σε όποιον πιάσει…
Χρήστος
Είμαι μάγειρας. Στην τελευταία μου σεζόν το ωράριο μου ήταν 10 το πρωί με όποτε αποφάσιζε ο εργοδότης μου να κλείσει το μαγαζί, συνήθως 2 το βράδυ.
Σε αυτές τις συνθήκες αναφέρθηκε ο Γιώργος Στεφανάκης, πρόεδρος του Συνδικάτου Εργατοϋπαλλήλων Επισιτισμού – Τουρισμού και Ξενοδοχείων Ν. Αττικής, μιλώντας σε εκπομπή της ΕΡΤ1.
Πίσω λοιπόν από το λούστρο της πολυτέλειας στην Μύκονο και την Σαντορίνη κρύβονται εξαθλιωμένοι εργαζόμενοι κάθε ειδικότητας οι οποίοι λιώνουν από την υπερεντατικοποίηση, βιώνοντας άθλιες συνθήκες εργασίας. Με αυτά τα «υλικά» στήθηκε η «βαριά βιομηχανία του τουρισμού». Η περίοδος της πανδημίας όμως άλλαξε σε γενικές γραμμές την κατάσταση. Μεγάλο μέρος των εργαζομένων βρεθήκαν άνεργοι ζώντας με τα επιδόματα πείνας των 534 €. Η διαρκούσα ανασφάλεια τους ανάγκασε να εγκαταλείψουν το επάγγελμα αναζητώντας άλλες εργασίες με μεγαλύτερη εργασιακή ασφάλεια και καλύτερες συνθήκες εργασίας.
Το δέλεαρ των αμοιβών με την σεζόν που έφταναν τα 1.500 ή και 2.000 τον μήνα χωρίς ούτε ένα ρεπό και καθόλου υπερωρίες δεν είναι πια ικανή συνθήκη για να αντέξει ο εργαζόμενος τους χειμερινούς μήνες όπου αναγκάζεται να ζήσει με το επίδομα ανεργίας για 3 μήνες μόνο από τους 5 που ήταν προ μνημονίων με 400 ευρώ. Ούτε οι υποσχέσεις της κυβέρνησης ότι θα εφαρμοστεί η σύμβαση εργασίας και θα αυστηροποιηθούν οι έλεγχοι είχαν καμιά τύχη γιατί είναι γνωστό ότι τίποτα από αυτά δεν μπορεί στην πραγματικότητα να εγγυηθεί αφού ο Χατζηδάκης φρόντισε να διαλύσει την επιθεώρηση εργασίας.
Η κυβέρνηση αλλά και οι εκπρόσωποι μεγάλων επιχειρήσεων σε τουρισμό και εστίαση δεν αναγνωρίζουν τίποτα από τις καταγγελίες συνδικαλιστικών φορέων αλλά και των ίδιων των εργαζομένων. Η αιτία για αυτούς είναι ότι οι εργαζόμενοι είναι τεμπέληδες και προτιμούν να ζουν με τα επιδόματα παρά να δουλεύουν. Χαρακτηριστική περίπτωση ο δημοσιογράφος Νίκος Μάνεσης στο ΑΛΦΑ όπου με χυδαιότητες του είδους «Από το να είσαι άνεργος και να ζεις από τα επιδόματα του κόβιντ, πηγαίνεις και δουλεύεις, το πολεμάς εάν αντέχεις, δεν υπάρχουν εύκολες δουλειές εκτός εάν έχεις φίλο πολιτικό και σε βάλει σε ένα γραφείο (παρελθόν, δεν συμβαίνει σήμερα) και βαράς μια σφραγίδα, τι να κάνουμε τώρα, όλες οι δουλειές είναι δύσκολες».
Αυτή ήταν η απάντηση του δημοσιογράφου σε ερώτηση τηλεθεατή πως οι συνθήκες εργασίας είναι δύσκολες.
Συνέχισε λέγοντας «Έχουν ανέβει οι μισθοί, πιάσανε το χιλιάρικο και τα 1.500, ε που αλλού να πάνε, να σε κάνουνε και μέτοχο; ή θες να δουλέψεις ή δεν θέλεις!»
Ο Μάνεσης και κάθε Μάνεσης μπορεί σήμερα να κλαψουρίζει και να συκοφαντεί του εργαζόμενους μαζί με τους μεγαλοξενοδόχους και τον Χατζηδάκη για την «μεγάλη παραίτηση αλά ελληνικά», κάνοντας ότι δεν καταλαβαίνουν ότι αυτή είναι η λογική αντίδραση ενός σημαντικού τμήματος εργαζομένων στην σύγχρονη σκλαβιά. Είναι η αντίδραση στον χρόνιο εμπαιγμό όλων των κυβερνήσεων που φρόντισαν να εξοπλίσουν τους εργοδότες με εκείνους τους νόμους για να μην εφαρμόζουν την κατά τα άλλα υποχρεωτική ΣΣΕ η οποία εφαρμοζόταν σε μόλις 200 ξενοδοχειακές μονάδες σε σύνολο 10.000, αρνούμενοι να δώσουν ακόμα και αυτά τα 886 ευρώ που προβλεπόταν εδώ και μια δεκαετία. Είναι όλες οι κυβερνήσεις που έδωσαν την δυνατότητα να εφαρμόζονται 14 μορφές ελαστικής εργασίας με αμοιβές που δεν ξεπερνούσαν τα 500 ευρώ παρά την τεράστια εκτίναξη των κερδών τους, τις επενδύσεις και την μεγάλη αύξηση των επισκεπτών τα τελευταία χρόνια προ πανδημίας.
Στην δε προσωρινή κάμψη την περίοδο της πανδημίας και πάλι η κυβέρνηση βρήκε την ευκαιρία για να ξελασπώσει τους ξενοδόχους μέσα από διάφορα προγράμματα όπως τη «Συν-Εργασία» που περιελάβανε μειώσεις μισθών, αποζημιώσεις ψίχουλα και ακόμα μεγαλύτερη εντατικοποίηση .
Ο εργασιακός εφιάλτης διαμορφώθηκε μεθοδικά εδώ και χρόνια, αφού όλες οι κυβερνήσεις φρόντιζαν με τους νόμους τους το «τουριστικό προϊόν» να είναι απαλλαγμένο από εργασιακά δικαιώματα, ώστε να παραμένει «ανταγωνιστικό» για να κερδίζει έδαφος η χώρα ανάμεσα στους διεθνείς προορισμούς. Αυτό το καθεστώς θέλουν να διατηρήσουν επικαλούμενοι την μεγάλη παραίτηση, όχι γιατί ανησυχούν ότι δεν θα βρουν εργαζόμενους –ήδη με την μεσολάβηση της κυβέρνησης γίνονται συζητήσεις για να καλυφτούν οι θέσεις από μετανάστες– Επικαλούνται την μεγάλη παραίτηση γιατί εκθέτουν με αυτό τον τρόπο την αγωνία τους για την αναζήτηση ακόμα πιο φθηνού εργατικού δυναμικού. Αυτή είναι η πραγματικότητα γιατί και πάλι το κεφάλαιο θα βρει τρόπο να μετατρέψει την κρίση σε ακόμα μια ευκαιρία υπερεκμετάλλευσης και συνέχειας του καθεστώτος της γαλέρας…
