Κάπου ξαναείδα ένα απόσπασμα από το περασμένο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ το 2022 στο οποίο ο Αλέξης Τσίπρας επιχειρηματολόγησε υπέρ της εκλογής του αρχηγού από τους φίλους του κόμματος.
Το βασικό επιχείρημα ήταν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ένα κόμμα του 32% (ήταν για την ακρίβεια 31,53%) και τα οργανωμένα μέλη του αντιστοιχούσαν μόλις στο 2% των ψήφων που είχε πάρει το 2019 (περίπου 1,8 εκατομμύρια). Δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα με τα λεγόμενα του τότε προέδρου του πρέπει να είχε περίπου 40 χιλιάδες μέλη.
Διάβαζα λοιπόν το κλασικό βιβλίο του Ρόμπερτ Μίχελς (1911) για τα Πολιτικά Κόμματα μέχρι που έπεσα πάνω σε αυτόν τον Πίνακα.
Το 1903 το γερμανικό SPD είχε πάρει πάνω από τρία εκατομμύρια ψήφους, ήταν το πρώτο κόμμα στο Ράιχσταγκ, τη γερμανική βουλή –αν και όχι στην εξουσία– με 31,7% ίδιο περίπου ποσοστό ψήφων με τον ΣΥΡΙΖΑ του 2019 κατά διαβολική σύμπτωση.
Αυτό το ποσοστό αντιστοιχούσε σε 3.010.771 ψήφους. Πόσα όμως μέλη είχε το SPD του Μπέμπελ εκείνη την εποχή;
Ο Eric Hobsbawm (1989) στην Εποχή της Αυτοκρατορίας 1875-1914 γράφει ότι εκείνη την εποχή (περίπου το 1911) είχε πάνω από 1 εκατομμύρια μέλη.
Δηλαδή ο 1 στους 3 ψηφοφόρους του SPD ήταν οργανωμένος στο κόμμα [9% των μελών του ήταν γυναίκες και δεν είχαν δικαίωμα ψήφου στις γενικές εκλογές πριν την επανάσταση του 1918].
1 στους 3 λοιπόν ψηφοφόρους του ιστορικού SPD ήταν κομματικά μέλη!
Αυτή η ανάρτηση δεν είναι μια μομφή όμως για τον ΣΥΡΙΖΑ.
Το σημερινό SPD του Όλαφ Σολτς, που δεν έχει καμιά σχέση βέβαια με το SPD του Μπέμπελ, πήρε το 2021 περίπου 12,3 εκατομμύρια ψήφους και έχει οργανωμένα μόλις 365 χιλιάδες μέλη, δηλαδή μόλις 3%.
Ποσοστό που εκπροσωπεί μια παρόμοια αναλογία μελών και ψηφοφόρων με αυτή του ΣΥΡΙΖΑ του 2022.
Το πιο εντυπωσιακό όμως ήταν ότι ο καθημερινός σοσιαλιστικός τύπος είχε μια κυκλοφορία πάνω από 1 εκατομμύρια φύλλα, ενώ ο εργατικός τύπος των συνδικάτων είχε κυκλοφορία πολύ πάνω από 1 εκατομμύρια φύλλα (Μίχελς, 1911). Ένα δηλαδή τεράστιο δίκτυο ανεξάρτητης πληροφόρησης.
Αυτές οι συγκρίσεις δείχνουν κάπως τη διαφορά των σημερινών αριστερών κομμάτων από το ιστορικό σοσιαλιστικό SPD στις αρχές του 1900, το μαζικό κόμμα του οργανωμένου εργατικού πάθους.
Το πιο εντυπωσιακό όμως δεν ήταν μόνο η διαφορά στη μαζικότητα αλλά και η διαφορά στη σύνθεση. Το SPD στις αρχές του 1900 είχε ένα ποσοστό εργατικής τάξης που κυμαινόταν από 77,4% έως 94,7% (Μίχελς, 1911).
Ακόμη πιο εντυπωσιακό ήταν ότι ηγέτης του για 21χρόνια (τα 9 μαζί με τον Βίλχελμ Λίμπκνεχτ), ένας εξαίσιος ρήτορας, οργανωτής και συγγραφέας, ο Αύγουστος Μπέμπελ, ο αποκαλούμενος “Κάιζερ της εργατικής τάξης” ήταν ένας τορναδόρος.
Ακόμα πιο ακόμα εντυπωσιακό ήταν ότι οι εκπρόσωποι του στη Βουλή το 1903-1906 προέρχονταν 65,4% (53 βουλευτές) από την (χειρωνακτική) εργατική τάξη, ένα άλλο 18,5% (15 βουλευτές -από τους οποίους οι 5 είχαν σοσιαλιστικές μπυραρίες) από την μικροαστική τάξη (petty bourgeois στην ορολογία της εποχής) και 16% ήταν διανοούμενοι και αστοί (13 βουλευτές). Ο Πίνακας έχει αναλυτικά τη σύνθεση.
Τέλος, εκθετικά εντυπωσιακό ήταν ότι στο κόμμα, ιδιαίτερα η αριστερή του πτέρυγα η Ρόζα Λούξεμπουργκ, Καρλ Λίμπκνεχτ και ο ίδιος ο Ρόμπερτ Μίχελς [πριν το εγκαταλείψει το 1908] ανησυχούσαν για τη λεγόμενη “αστικοποίηση” του κόμματος και το υψηλό ποσοστό αστών ανάμεσα στους 81 βουλευτές του SPD. Γι’ αυτό θα δείτε τη δεύτερη στήλη στον Πίνακα του Μίχελς που προβάλλει το επιχείρημα της «αστικοποίησης» και της “γραφειοκρατικοποίησης”. Δηλαδή ανεξάρτητα από την ταξική προέλευση των βουλευτών, η απασχόληση επαγγελματικά με το κόμμα τούς άλλαξε ουσιαστικά το επάγγελμα και κάπως την κοινωνική θέση, οπότε ένα 43% ήταν πλέον υπάλληλοι του κόμματος, 30% θεωρούνταν μικροαστοί (π.χ. 4 τυπογράφοι) 21% professionals και το 6% αστοί. Αλλά αυτά ήταν τότε τα επιχειρήματα και οι ανησυχίες…
Σήμερα, από την άλλη, αναρωτιόμαστε “πού πήγε αυτός που ξέρει να μιλά, που ξέρει πιο πολύ και να πιστεύει…” όπως λέει και ο ποιητής.
Δ.Α.
Πηγή: facebook
