Συνταρακτικά τα στοιχεία της λίστας Φορμπς για το 2014. 1.826 δισεκατομμυριούχοι διαθέτουν περιουσία 7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Το ποσό αυτό είναι μεγαλύτερο από το ΑΕΠ της Κίνας, που έχει πληθυσμό 1,4 εκατομμυρίων. Μεγαλύτερο από το ΑΕΠ όλων μαζί των χωρών Ινδίας, Βραζιλίας, Ρωσίας, Ινδονησίας και Μπαγκλαντές, που έχουν πληθυσμό πάνω από 2 δισεκατομμύρια. Μεγαλύτερο από το ΑΕΠ της Γερμανίας και Γαλλίας μαζί. Τρεις φορές μεγαλύτερο από το ΑΕΠ όλων μαζί των χωρών της Αφρικής, που έχει πληθυσμό 1,1 δισεκατομμύρια.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαπίστωση ότι το ποσό αυτό σε σχέση με την προηγούμενη χρόνια είναι αυξημένο κατά 9,3%, όπως και το γεγονός ότι το 2008, έτος αφετηρίας της κρίσης, οι δισεκατομμυριούχοι ήταν 793 με περιουσία 2,4 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ το 2014 είναι 1.826 με 7 τρισεκατομμύρια. Δηλαδή, η περιουσία των δισεκατομμυριούχων αυξήθηκε κατά 190%.
Η κρίση, στη διάρκεια της οποίας εκατομμύρια άνθρωποι καταλήγουν στην ανεργία και την εξαθλίωση, χιλιάδες ψάχνουν λύση στη μετανάστευση, πολλοί από αυτούς πνίγονται, άλλοι εγκαταλείπονται στο δρόμο και ανήμποροι και παιδιά πεθαίνουν από πείνα, η κρίση λοιπόν για μερικούς είναι ευκαιρία να αποσπάσουν μεγαλύτερο μερίδιο από τον κοινό πλούτο, να αυξήσουν ακόμη περισσότερο τα κέρδη τους και να σπρώξουν την ανισότητα στα άκρα. Ηδη από το 18ο αιώνα ο Βολταίρος έλεγε: «Η άνεση των πλούσιων κάθεται (στηρίζεται) πάνω στη δυστυχία των φτωχών».
Η εικόνα όπως αποτυπώνεται στα νούμερα επαναφέρει τα ερωτήματα: Είναι δημοκρατία – όχι στα λόγια αλλά στην ουσία – το πολίτευμα των χωρών που όχι μόνο ανέχονται αλλά και ευνοούν τη δημιουργία τέτοιων εφιαλτικών καταστάσεων; Ευνοούν, γιατί επιτρέπουν και τη νόμιμη εκμετάλλευση αλλά και την προκλητική φοροδιαφυγή (για να μείνουμε σε μερικά από τα σκάνδαλα). Ο Μπάφετ, τρίτος στη λίστα με 72,7 δισεκατομμύρια δηλώνει: «Αναλογικά πληρώνω λιγότερο φόρο από τη γραμματέα μου».
Η απάνθρωπη αυτή ανισότητα αποτελεί εκτροπή και εκφυλισμό του υπάρχοντος οικονομικοκοινωνικού συστήματος η είναι ουσιώδες συστατικό στοιχείο και νομοτελειακή κατάληξη του; Υπάρχει απάντηση: η συγκέντρωση του πλούτου σε όλο και λιγότερα χέρια είναι μια πορεία που συνεχίζεται αδιάκοπα τους τελευταίους αιώνες και κορυφώνεται στις μέρες μας.
Το σύστημα του καπιταλισμού είναι το πλησιέστερο στην ανθρώπινη φύση ή μεταφέρει το νόμο της ζούγκλας στην ανθρώπινη κοινωνία; Εδώ υπάρχει διπλή απάντηση. Πρώτον ότι στη ζούγκλα το ισχυρό ζώο παίρνει απλώς αυτό που χρειάζεται, δεν εξοντώνει το όμοιό του, δε συσσωρεύει. Δεύτερον ότι αυτό που διαφοροποιεί τον άνθρωπο από το ζώο είναι η λογική, το συναίσθημα και οι πολιτιστικές κατακτήσεις. Τα αποθέτουμε αυτά, τα σκορπάμε στο βωμό του κέρδους και παρ’ όλα αυτά ισχυριζόμαστε ότι είμαστε δημοκρατική και πολιτισμένη κοινωνία;
(*) Δημοσιεύτηκε την Παρασκευή, 6 Μαρτίου 2015 στον ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ της Θεσσαλονίκης
