Στη βόρεια Συρία οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στους υποστηρικτές του Οτσαλάν και του Μπαρζανί είναι έτοιμες να καταρρεύσουν.
του Nick Brauns, μετάφραση Αλεξ Κάντζιας – Ρόντε
Οι συνομιλίες που ξεκίνησαν στα τέλη του περασμένου έτους με σκοπό την επίτευξη «εθνικής ενότητας» μεταξύ των κουρδικών κομμάτων στην αυτόνομη περιοχή της Rojava στη βόρεια Συρία έχουν προς το παρόν αποτύχει. Αυτό ανέφεραν το ειδησεογραφικό πρακτορείο Basnews και ο ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός Rudaw. Και τα δύο Μέσα ανήκουν στο περιβάλλον της φατρίας των Μπαρζανί, η οποία μέσω του Δημοκρατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (KDP) ελέγχει την περιφερειακή κυβέρνηση της κουρδικής περιοχής στο βόρειο Ιράκ.
Οι συνομιλίες μεταξύ του Κόμματος της Δημοκρατικής Ένωσης (PYD), του βασικού κόμματος στη βόρεια Συρία, το οποίο θεωρείται αδερφό κόμμα του κουρδικού εργατικού κόμματος ΡΚΚ (σμ. της Τουρκίας) και οι παραφυάδες του KDP που συσπειρώνονται στο Συμβούλιο των Κούρδων της Συρίας (ENKS) ξεκίνησαν έπειτα από πρωτοβουλία του γενικού διοικητή των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων Maslum Abdi. Στόχος ήταν να μειωθούν οι εντάσεις μεταξύ των δύο κύριων πολιτικών ρευμάτων στην περιοχή, οι οποίες τακτικά κορυφώνονταν σε συνοριακούς αποκλεισμούς του KDP ενάντια στη Rojava. Αυτό που επίσης επιδιωκόταν ήταν να διασφαλιστεί το αίτημα για εκπροσώπηση των κουρδικών διεκδικήσεων στις διαπραγματεύσεις ειρήνευσης της Συρίας που διεξάγονται στην Γενεύη και στην Αστάνα από μια ψήφο.
Η προσπάθεια του Abdi αυτή υποστηρίχθηκε από διπλωμάτες των ΗΠΑ και της Γαλλίας. Οι οποίοι ήλπιζαν πως η συμμετοχή των συντηρητικών υποστηρικτών του Μπαρζανί στην αυτόνομη διοίκηση της βόρειας Συρίας θα εξασθενούσε τις σοσιαλιστικές δυνάμεις γύρω από το PYD. Προοριζόταν επίσης να καθησυχάσει την τουρκική κυβέρνηση, η οποία, αν και συνεργάζεται στενά με την κουρδική περιφερειακή κυβέρνηση στο βόρειο Ιράκ, βλέπει την αυτόνομη διοίκηση της βόρειας Συρίας ως «τρομοκρατικό κράτος».
Χωρίς τις ΗΠΑ, μια συμφωνία δεν θα ήταν δυνατή, σύμφωνα με τον Basnews. Πλέον όμως η ως παρατηρητής παρούσα εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, Ζέχρα Μπιλ, έχει αποχωρήσει από την βόρεια Συρία μετά από την λήξη της θητεία της. Ωστόσο, ο πραγματικός λόγος για την αποτυχία των συνομιλιών είναι πιθανό να βρεθεί στις σχεδόν ασυμβίβαστες πολιτικές διαφορές μεταξύ των αριστερών υποστηρικτών του φυλακισμένου στην Τουρκία πρωτοπόρου του κουρδικού απελευθερωτικού αγώνα Αμπντουλάχ Οτσαλάν και των συντηρητικών, φεουδαρχικά οργανωμένων υποστηρικτών του Μπαρζάνι. Επιπλέον, το ENKS ανήκει στη Συριακή συμμαχία αντιπολίτευσης ETILAF, με έδρα την Κωνσταντινούπολη, η οποία λειτουργεί ως πολιτικός εκπρόσωπος του «Συριακού Εθνικού Στρατού». Τα μισθοφορικά αυτά στρατεύματα της Άγκυρας απαρτίζονται από μονάδες Τζιχαντιστών και μαζί με τον τουρκικό στρατό έχουν καταλαμβάνει τμήματα της βόρειας Συρίας.
Αρχικά, οι προσπάθειες συμφωνίας, τις οποίες ο κουρδικός πληθυσμός καλωσόρισε με μεγάλη συμπάθεια, φάνηκε πως θα στεφθούν με επιτυχία. Με στόχο την οικοδόμηση εμπιστοσύνης οι υποστηρικτές του Μπαρζάνι που βρίσκονταν σε φυλακές της Rojava απελευθερώθηκαν και τα κόμματα που απαρτίζουν το ENKS, και τα οποία είχαν προηγουμένως αρνηθεί να συνεργαστούν με την αυτόνομη διοίκηση, απέκτησαν το δικαίωμα να ανοίξουν γραφεία. Το καλοκαίρι, η κομματική συμμαχία γύρω από το PYD και το ENKS συμφώνησαν στην δημιουργία κοινού κουρδικού ανώτατου συμβουλίου.
Ωστόσο, μετά από επίσκεψη στην Τουρκία, το ENKS έθεσε «απαράδεκτες προϋποθέσεις» για τη συνέχιση των συνομιλιών, ανέφερε ο Aldar Xelil από την ηγεσία του PYD στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας στο τηλεοπτικό κανάλι Ronahi. Μεταξύ άλλων, το ENKS ζήτησε την επαναφορά του διδακτικού υλικού της συριακής κυβέρνησης στα σχολεία της περιοχής. Από την πλευρά του PYD αυτό παρουσιάστηκε ως σαν το ENKS να αντιτίθεται στη διδασκαλία στην κουρδική γλώσσα. Αλλά εκείνο που μάλλον ενοχλεί περισσότερο το ENKS είναι το γεγονός πως τα τρέχοντα εγχειρίδια διέπονται από την φιλοσοφία του Öcalan.
Η προσωρινή αποτυχία των προσπαθειών συνεννόησης έχουν να κάνουν και με την προσπάθεια της Άγκυρας να οδηγήσει τους Πεσμεργκά του KDP του βορείου Ιράκ σε έναν αδελφοκτόνο πόλεμο εναντίον των ανταρτών του ΡΚΚ. Αλλά και η επαπειλούμενη εκτέλεση δύο συμπαθούντων το PKK, οι οποίοι καταδικάστηκαν πέρυσι σε θάνατο στο Ερμπίλ για απόπειρα δολοφονίας εναντίων υψηλόβαθμού πράκτορα των μυστικών υπηρεσιών της Τουρκίας δημιουργεί εντάσεις μεταξύ των κουρδικών κομμάτων.
