Εδώ και δύο εικοσιτετράωρα παρακολουθούμε στην Τουρκία άναυδοι το μοναδικό στη σύγχρονη ιστορία φαινόμενο ενός πραξικοπήματος που μοιάζει να έγινε για να αποτύχει.
Αν δεν είχαμε κοντά διακόσιους νεκρούς μέχρι τώρα θα λέγαμε ότι πρόκειται για ένα πραξικόπημα-μπουφονική κωμωδία.
Ελάχιστοι στρατιωτικοί και αστυνομικοί, σε σχέση με το μέγεθος του κρατικού μηχανισμού της μεγάλης αυτής χώρας, επιχειρούν να καταλάβουν την εξουσία με ελάχιστα ελικόπτερα, λίγα τεθωρακισμένα και ατομικό οπλισμό.
Δεν επιχείρησαν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους τις τηλεπικοινωνίες, τα ΜΜΕ, τα υπουργεία και τα νευραλγικά, εν γένει, σημεία του κράτους και η μοναδική εντυπωσιακή ενέργεια τους ήταν η… βιβλιοθήκη της Βουλής η οποία επλήγη από πυρά ενός ελικοπτέρου.
Ο Ερντογάν «καταφεύγει» στο αεροδρόμιο «Κεμάλ Ατατούρκ» και δίνει συνέντευξη κάτω από ένα τεράστιο κάδρο του …Κεμάλ.
Κατηγορεί ως πραξικοπηματία τον Φετουλάχ Γκιουλέν, τον μοναδικό πλέον αρχηγό της αντιπολίτευσης που έχει απομείνει στην Τουρκία, και αφήνει υπαινιγμούς για την ανάμειξη των ΗΠΑ όπου ζει ο αρχηγός του αντιπολιτευόμενου κινήματος.
Το «στρατιωτικό πραξικόπημα» κατεστάλη σε λιγότερο από 20 ώρες από τον… στρατό και τις ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας και βρίσκεται σε εξέλιξη ένα τεράστιο κύμα συλλήψεων δικαστικών, πανεπιστημιακών, αστυνομικών, στρατιωτικών, τραπεζικών καθώς και πολιτών διαφόρων επαγγελμάτων εντελώς άσχετων με το πραξικόπημα.
Πρόκειται για μια προσπάθεια οριστικού ξεδοντιάσματος του Φετουλάχ Γκιουλέν ο οποίος δεν είναι απλώς αρχηγός ενός κόμματος αλλά ένας μετριοπαθής ισλαμιστής ιερέας, αμερικανόφιλος και ιδρυτής ενός κινήματος που διακλαδώνεται σε όλους τους τομείς της οικονομίας, της παιδείας και του κρατικού μηχανισμού της γείτονος.
Μόλις πριν μια εβδομάδα συνέλαβαν οι αρχές τριακόσιους υποστηρικτές του Γκιουλέν σε διάφορα σημεία της χώρας σε μια ατελείωτη σειρά συλλήψεων εδώ και δύο χρόνια.
Όλες οι μέχρι τώρα διώξεις αφορούν στην ισλαμική αντιπολίτευση του Ερντογάν. Το Κεμαλικό στρατιωτικό βιομηχανικό κατεστημένο δεν έχει θιγεί σχεδόν καθόλου.
Οι απόγονοι του Κεμάλ κρατούν στα χέρια τους τη μεγαλύτερη δύναμη στην Τουρκία. Έναν στρατό που μοιάζει περισσότερο με κλειστή στρατιωτική κοινωνία και που είναι, κατ’ ουσίαν, συνεχιστής σε ανώτερο επίπεδο των παραδόσεων των Γενίτσαρων.
Στο τέλος αυτής της εκστρατείας κάθαρσης ο Ερντογάν θα είναι μοναχός του στη μέση μιας ανύπαρκτης δημοκρατίας και αντιμέτωπος με κεφαλαιώδη ζητήματα στρατηγικής της σύγχρονης Τουρκίας και της θέσης της στον σημερινό κόσμο.
Θα μπορούσε ο Ερντογάν να προκαλέσει ένα μίνι πραξικόπημα προκειμένου να ξεκάνει τις άλλες φράξιες του Ισλαμισμού;
Το ρίσκο φαίνεται τεράστιο για μια «δουλειά» που μπορούσε να γίνει πιο αργά μεν αλλά πιο αθόρυβα και πιο δημοκρατικά και που έτσι και αλλιώς γινόταν.
Μπορούσε ο Γκιουλέν να οργανώσει ένα πραξικόπημα (με την άδεια των Αμερικάνων) μοναχός του;
Μόνο αν ήταν τρελός ή αν τα έχουν χάσει και οι Αμερικάνοι.
Άλλωστε φαίνεται εκ του αποτελέσματος.
Μια εξήγηση μπορεί να είναι περισσότερο ασφαλής.
Ο Γκιουλέν με την ενθάρρυνση των Αμερικάνων και με τη διαβεβαίωση των στρατηγών πήγαν σε ένα «ασφαλές» πραξικόπημα ανατροπής του «αυταρχικού και αντιδημοκρατικού» Ερντογάν και, για κάποιους λόγους, ο Στρατός έκανε την τελευταία στιγμή πίσω αφήνοντας τον Γκιουλέν μοναχό του στη μέση του πεδίου της μάχης.
Ή οι στρατηγοί άδειασαν τον Γκιουλέν προκειμένου να φέρουν τον Ερντογάν αντιμέτωπο και μοναδικό υπεύθυνο για τα μετέπειτα αδιέξοδα της Τουρκίας.
Ή υπερίσχυσαν την τελευταία στιγμή οι απόψεις που έβλεπαν την ανατροπή του Ερντογάν σε μια άλλη στιγμή αποδυνάμωσής του.
Ή και τα δύο.
Να προχωρήσει κανείς στην ανατροπή ενός ηγέτη που συγκεντρώνει το 50% του λαού και να αντιμετωπίσει την πιθανότητα ενός Εμφυλίου, κάτω από τις σημερινές συνθήκες, θα σήμαινε και την καταστροφή και τη συρρίκνωση της χώρας.
Το πραξικόπημα δεν φαίνεται για να είναι ένα «δώρο θεού».
Περισσότερο μοιάζει με μια «κατάρα του Κεμάλ».
ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Κέρκυρα 17/7/2016
