Δεν ήταν η πρώτη επίθεση που δέχτηκε το Charlie Hebdo η σημερινή. Είχαν προηγηθεί απειλές, αλλά και μια κανονική (ευτυχώς όχι αιματηρή) επίθεση το 2011, εξαιτίας ενός τεύχους του που σατίριζε τον ισλαμισμό, και είχε τον τίτλο Charia Hebdo. Οι πρώτες πληροφορίες αναφέρουν πως τη σημερινή δολοφονική επίθεση διέπραξαν ισλαμιστές.
Όμως το Charlie Hebdo πρέπει να είχε πολλούς εχθρούς, γιατί δεν είχε διστάσει να σατιρίσει το χριστιανισμό, τον ιουδαϊσμό, το φασισμό, πολλούς πολιτικούς (ανάμεσα στους οποίους τον Ζαν-Μαρί Λεπέν και την Μαρίν Λεπέν) και γενικά οτιδήποτε και οποιονδήποτε έκρινε γελοίο, επικίνδυνο, εχθρικό απέναντι στην ελευθερία.
Έχει όρια η σάτιρα; Και πού τοποθετούνται αυτά; Ερωτήσεις που κάθε κοινωνία απαντά με τον τρόπο της, αναλόγως των ιδιαίτερων συνθηκών που επικρατούν σε κάθε κοινωνικό σχηματισμό. Είναι μάλλον βέβαιο πως ένα περιοδικό σαν το Charlie Hebdo, θα είχε υποστεί πολύ περισσότερες επιθέσεις (και λογοκρισία) στην Ελλάδα, όπου σίγουρα δεν θα δίσταζε να σατιρίσει την Εκκλησία, πολιτικούς όπως ο Άδωνις Γεωργιάδης ή ο Μάκης Βορίδης, επιχειρηματίες όπως ο Μπόμπολας και ο Μελισσανίδης, καναλάρχες, τηλεπερσόνες και σίγουρα την αστυνομία.
Ποιος φοβάται τη σάτιρα; Σίγουρα κάθε μορφής εξουσία. Απλά κάποιες αναγκάζονται να την ανέχονται, ενώ άλλες δεν το κρίνουν απαραίτητο. Είναι πάντως ενδεικτικό το γεγονός ότι αρκετοί (προφανώς φανατικοί και ακραίοι) μουσουλμάνοι σχολίασαν επαινετικά την επίθεση, τουλάχιστον στο τουήτερ, την ίδια ώρα που Γεωργιάδης και Μουρούτης φρόντισαν να την αξιοποιήσουν για να υπερασπιστούν το φράχτη του Έβρου! Μόνο που, είναι βέβαιο πως οι νεκροί σκιτσογράφοι του Charlie Hebdo, θα ήταν λυσσαλέα αντίθετοι με το φράχτη, αν ζούσαν στην Ελλάδα, με τον ίδιο τρόπο υπερασπίστηκαν τους μαχητές του Κομπάνι, όταν η πλειονότητα του δυτικού τύπου τηρούσε σιγή ιχθύος.
Στο Μεσαίωνα, η Ιερά Εξέταση έκαιγε μάγισσες. Σήμερα, στη Γαλλία, σύγχρονοι ιεροεξεταστές ενός άλλου δόγματος δολοφονούν εν ψυχρώ σκιτσογράφους. Πάνω από 500 χρόνια μετά, οι διαφορές είναι ελάχιστες.
Όχι τόσο γιατί και οι δολοφονίες γίνονται στο όνομα μιας θρησκείας. Όσο γιατί τελικά, το θέμα είναι ποιον εξυπηρετούν τέτοιες δολοφονίες. Ποιον εξυπηρετεί να ονομάζεται εχθρός ο σκιτσογράφος ή η κοπέλα που φοράει μαντίλα. Η απάντηση είναι προφανής, τόσο στις πρώτες δηλώσεις του Φρανσουά Ολάντ (“Η Γαλλία βρίσκεται υπό απειλή”), όσο και στη σταθερή άνοδο του ακροδεξιού Front national της Μαρίν Λεπέν (το οποίο ρισκάρουμε να υποθέσουμε πως θα επωφεληθεί από την επίθεση στο Charlie Hebdo).
Στο δεδομένο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης, η επίθεση στο Charlie Hebdo τελικά εξυπηρετεί πολλούς: μια κυβέρνηση που θα αναγκαστεί να ακολουθήσει ακόμα πιο ακραία λιτότητα και άρα να επιβάλει ακόμα πιο αυταρχικά μέτρα καταστολής (“ασφαλείας”), μια Ευρώπη που γίνεται ολοένα και πιο κλειστό φρούριο, αλλά και ισλαμιστές φονταμενταλιστές ηγετίσκους που χρησιμοποιούν τους λαούς που φανατίζουν, για να κάνουν μπίζνες.
Και τελικά χαμένος είναι αυτός που είναι πάντα χαμένος: τα καταπιεσμένα στρώματα.
Και οπωσδήποτε το ίδιο το χιούμορ και η σάτιρα, δυο πολύ ισχυρά όπλα ενάντια σε κάθε μορφής ολοκληρωτισμό, οικονομικό, θρησκευτικό, ιδεολογικό.
Το χιούμορ και η σάτιρα τρομοκρατούν τις ελίτ, γιατί είναι δυνάμεις αφύπνισης και αισιοδοξίας για τις καταπιεσμένες πλειοψηφίες.
Krot.
