Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο
Η ελληνική νομοθεσία προβλέπει την παροχή οικονομικού βοηθήματος σε όλους τους αιτούντες και τις αιτούσες άσυλο που διαμένουν στα προσφυγικά καμπς της χώρας, για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών τους. Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες έχει διακοπεί η καταβολή του σε όλους και όλες, λόγω προβλημάτων στη διαχείριση της σχετικής χρηματοδότησης από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου.
Συγκεκριμένα, κανένας αιτούντας/ούσα δεν έχει λάβει το βοήθημα από τον Μάιο 2024. Αποστείλαμε σχετικό ερώτημα στο Υπουργείο για τέσσερις υποθέσεις ανθρώπων που δικαιούνται το βοήθημα και εκπροσωπούνται από την Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA). Λάβαμε επίσημη απάντηση ότι πράγματι, η τελευταία καταβολή του βοηθήματος που έχει γίνει, αφορούσε τον Απρίλιο 2024, και ότι δεν καταβάλλεται, προς το παρόν, λόγω δέσμευσης των κονδυλίων. Σύμφωνα με την απάντηση του Υπουργείου, η καταβολή θα γίνει αναδρομικά όταν αποδεσμευτούν τα κονδύλια.
Οι υποθέσεις αυτές που εκπροσωπούμε και αποστείλαμε ερώτημα αφορούν διαμένοντες και διαμένουσες σε διαφορετικά καμπς της χώρας (Ριτσώνα, Κόρινθος, Θερμοπύλες), και πρόκειται για μια μόνη γυναίκα, δύο μόνους άντρες και μια οικογένεια με παιδιά, όλοι/ες δικαιούχοι του βοηθήματος σύμφωνα με τον νόμο.
Η μη καταβολή του οικονομικού βοηθήματος έχει πολύ σοβαρές συνέπειες για τους ανθρώπους που διαμένουν στα καμπς, καθώς δεν έχουν έστω και αυτή την ελάχιστη υποστήριξη για την προμήθεια βασικών ειδών πρώτης ανάγκης, αλλά και για τις απαραίτητες μετακινήσεις τους σε υπηρεσίες που παρέχονται μόνο σε πόλεις και ειδικά στην Αθήνα (ενδεικτικά, υπηρεσία ασύλου, υπηρεσίες ψυχικής υγείας, εξειδικευμένα νοσοκομεία κλπ). Σύμφωνα με τη νομοθεσία, το βοήθημα καταβάλλεται για να μπορούν να καλυφθούν βασικές ανάγκες «διατροφής, ένδυσης, υπόδησης, προσωπικής υγιεινής, τηλεπικοινωνιών, μετακινήσεων εντός του τόπου διαμονής καθώς και βασικών σχολικών και φαρμακευτικών δαπανών».
Ο νόμος προβλέπει ότι το οικονομικό βοήθημα οφείλει να καταβάλλεται σε μηνιαία βάση και κυμαίνεται από 75 ευρώ τον μήνα για ένα άτομο μέχρι 210 ευρώ τον μήνα για οικογένειες 4 ή παραπάνω ατόμων. Πρόκειται λοιπόν για μια ελάχιστη συνεισφορά στις καθημερινές ανάγκες τους που είναι απολύτως αναγκαία στους ανθρώπους, πολύ περισσότερο καθώς καταγράφονται σοβαρές ανεπάρκειες στην κάλυψη και παροχή βασικών συνθηκών μέσα στα υποστελεχωμένα προσφυγικά καμπς.
Τα προβλήματα αυτά αφορούν ελλείψεις υγειονομικού προσωπικού και γιατρών για την κάλυψη βασικών ιατροφαρμακευτικών αναγκών, σοβαρές ελλείψεις διερμηνέων και σοβαρές ανεπάρκειες στις παρεχόμενες συνθήκες υποδοχής (στέγαση, σίτιση, είδη πρώτης ανάγκης). Παράλληλα, οι υπηρεσίες μετακίνησης από τα καμπς σε αστικά κέντρα, ακόμη και για αναγκαία ραντεβού με την Υπηρεσία Ασύλου ή με ιατρικούς φορείς, έχουν και πάλι ανασταλεί, λόγω προβλημάτων στη διαχείριση του σχετικού προγράμματος. Η RSA κατέγραψε όλα αυτά τα ζητήματα και σε αναλυτική έκθεση που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2024.
Εκεί αναδεικνύονται αναλυτικά και τα συστηματικά προβλήματα στην καταβολή του οικονομικού βοηθήματος, που συνδέονται και με τις σοβαρές καθυστερήσεις στην υπαγωγή στην διαδικασία και την σημαντική καθυστέρηση καταβολής, η οποία δεν αναπληρώνεται αναδρομικά. Με βάση τα στατιστικά στοιχεία, προκύπτει ότι οι περισσότεροι αιτούντες άσυλο (~60%) που διαμένουν σε καμπς και δικαιούνται οικονομικό βοήθημα, δεν το λαμβάνουν στην πράξη. Επιπλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου για το πρώτο εξάμηνο του 2024, από τα 15.100 άτομα που διέμεναν σε καμπ και ταυτόχρονα δικαιούνταν οικονομικό βοήθημα, μόνον τα 6.505 άτομα το λάμβαναν, ενώ 8.595 άτομα δεν το λάμβαναν αν και το δικαιούνταν (ποσοστό λήψης 43%).
Ωστόσο, η συνεχιζόμενη πλήρης αναστολή πληρωμών του οικονομικού βοηθήματος σε όλους και όλες τους αιτούντες και αιτούσες άσυλο, που εξάλλου αποτελεί νομική υποχρέωση του κράτους, συνιστά αναβαθμισμένο και εξαιρετικά σοβαρό πρόβλημα για την κάλυψη βασικών βιοτικών αναγκών των ανθρώπων. Το ζήτημα έχει αναδειχθεί από πολλές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Ζητάμε την άμεση επανεκκίνηση των πληρωμών του βοηθήματος, την άμεση αναδρομική πληρωμή των βοηθημάτων που δεν έχουν αποπληρωθεί από τον Μάιο και μετά, και την άμεση καταβολή του βοηθήματος στους αιτούντες άσυλο μετά την καταγραφή του αιτήματος ασύλου τους.
