ΒΑΖΟΥΜΕ «ΦΡΕΝΟ» ΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ «ΛΑΙΛΑΠΑ» ΚΑΙ
ΣΤΗΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
ΛΕΜΕ ΟΧΙ ΣΤΟ ΜΥΘΟ ΤΗΣ «ΠΡΑΣΙΝΗΣ» ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Σε μια χώρα και σε μια περίοδο που οι συνολικές οικονομικές δραστηριότητες βρίσκονται σε ύφεση, δεν περνά απαρατήρητη η έξαρση που παρατηρείται σε ορισμένους τομείς, όπως της ενέργειας, της διαχείρισης αποβλήτων και της «αξιοποίησης» δημόσιας περιουσίας και υποδομών, που βγαίνει στο «σφυρί». Αν και με μια πρώτη ματιά φαντάζουν έργα που σχετίζονται με την ικανοποίηση δημόσιων αναγκών, στην πραγματικότητα σχετίζονται με ευρύτερες οικονομικές αναδιαρθρώσεις, μέρος των οποίων είναι η -σε μεγάλο βάθος χρόνου- διασφάλιση της κερδοφορίας του κεφαλαίου και η αναδιαμόρφωση των σχέσεων μεταξύ κρατών, στη βάση της ισχύος που αυτά διαθέτουν.
Ειδικότερα, στον τομέα της ενέργειας έχουμε καταιγιστικές αλλαγές σε όλους τους τομείς. Η τεράστια διασπορά των έργων, το μέγεθός τους, ο χαρακτήρας και η σκοπιμότητά τους, οι περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις τους έχουν μετατρέψει τις αντίστοιχες δραστηριότητες σε ανοιχτή «πληγή». Δεν υπάρχει ούτε μια περιοχή της χώρας που να μην τις βιώνει με επώδυνο τρόπο, γεγονός που επαναφέρει διαρκώς στην επικαιρότητα το παλιό κινηματικό ερώτημα: «ενέργεια για τι και για ποιον;», δηλαδή ενέργεια για ποιο σκοπό και σε όφελος τίνος.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, τα βασικά νομιμοποιητικά εργαλεία που χρησιμοποιεί η πολιτική και οικονομική εξουσία (αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και «πράσινη» ανάπτυξη) αποδεικνύονται εντελώς προσχηματικά, κάτι που ενισχύει στην κοινωνία την αίσθηση της εξαπάτησης και της εκμετάλλευσης. Πως αλλιώς, αφού:
Η βίαιη απολιγνιτοποίηση, εκτός από την οικονομική επισφάλεια χιλιάδων εργαζομένων, συνοδεύεται από μια έξαρση κατασκευής νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο.
Τα εξορυκτικά σχέδια και οι συμβάσεις, παρά την προσωρινή νηνεμία και τους εταιρικούς αναπροσδιορισμούς, παραμένουν στο τραπέζι και, μάλιστα, αρχίζουν να συσχετίζονται με τα υπεράκτια αιολικά έργα.
Αδειοδοτούνται και κατασκευάζονται με καταιγιστικό ρυθμό αιολικές, φωτοβολταϊκές και υδροηλεκτρικές εγκαταστάσεις, που δεν αφήνουν ανέγγιχτη ούτε σπιθαμή εδάφους του ορεινού και νησιωτικού χώρου και όχι μόνο. Στο πλαίσιο αυτό, έχει ανοίξει ο δρόμος και για τις υπεράκτιες αιολικές εγκαταστάσεις.
Έχει νομοθετηθεί η καύση προϊόντων επεξεργασίας αποβλήτων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και αναμένονται εξαγγελίες για τον αριθμό και τον τόπο της εγκατάστασής τους..
Προωθούνται εκτεταμένα διασυνοριακά έργα μεταφοράς και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου. Πέρα από τα γνωστά αντλησιοταμιευτικά έργα, έχει αρχίσει η αδειοδότηση έργων αποθήκευσης με μπαταρίες, με τελείως ασαφές το σχετικό πλαίσιο.
«Βγαίνουν στο σφυρί» τα βασικά δίκτυα μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.
Μονιμοποιούνται και επεκτείνονται τα φαινόμενα αδυναμίας πρόσβασης στις υπηρεσίες ενέργειας και της «ενεργειακής φτώχειας» … και άλλα πολλά.
Νομοθετικό πλαίσιο και κρατικές πολιτικές στην υπηρεσία της βιομηχανίας της ενέργειας
Για να μπορέσουν να γίνουν όλα αυτά έχει αποσαρθρωθεί πλήρως το νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος, διαδικασία που δε φαίνεται να έχει σταματημό. Οι πρακτικές λεηλασίας της φύσης, «αρπαγής» γης και συρρίκνωσης της βιοποικιλότητας και των παραγωγικών δραστηριοτήτων, που αλλοιώνουν τα κοινωνικά και οικονομικά χαρακτηριστικά των τοπικών κοινωνιών, είναι καθημερινό φαινόμενο. Το αδειοδοτικό πλαίσιο για τα ενεργειακά έργα και ιδιαίτερα τα έργα ΑΠΕ έχει «ραφτεί» στα μέτρα των εργολάβων, ενώ αναμένονται και νέες διευκολύνσεις. Η ΡΑΕ έχει εξελιχθεί σε ένα σκληρό μηχανισμό μαζικής αδειοδότησης, που παρακάμπτει απροκάλυπτα ακόμη και τις ελάχιστες υποχρεώσεις της, σύμφωνα με το υφιστάμενο προβληματικό νομοθετικό πλαίσιο. Το νέο ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τις ΑΠΕ εξακολουθεί να «μαγειρεύεται», εδραιώνοντας την πεποίθησή μας ότι ο βασικός προορισμός του είναι να νομιμοποιήσει την απίστευτη λεηλασία της φύσης που έχει γίνει και που συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό. Κι όταν και όπου τα παραπάνω αποδεικνύονται ανεπαρκή, επιστρατεύονται οι διώξεις και η καταστολή, πρακτικές που θα αρχίσουν να γενικεύονται, όσο μεγαλώνουν και οι κοινωνικές αντιδράσεις.
Οι κινηματικές δραστηριότητες περνούν σε άλλο επίπεδο
Δεν είναι μόνο η έκταση και το μέγεθος της περιβαλλοντικής καταστροφής η οποία συνοδεύει τις ενεργειακές δραστηριότητες, που έχει πολλαπλασιάσει τις κινηματικές αντιδράσεις. Είναι, ταυτόχρονα, η αίσθηση πως συντελούνται τεράστιες αλλαγές, με σοβαρό αντίκτυπο σε όλες τις πτυχές της ζωής μας (κοινωνικές και οικονομικές), χωρίς να λογαριάζεται η γνώμη, οι ανάγκες και οι προσδοκίες μας. Οι αυταπάτες ότι πρόκειται για τοπικά «ατυχήματα» και αστοχίες έχουν διαλυθεί εδώ και πολλά χρόνια, κάτι που μας έχει οδηγήσει αβίαστα στη λογική των αλληλέγγυων και υποστηρικτικών δράσεων.
Προϊόν αυτών των διεργασιών είναι και η συγκρότηση, το Νοέμβρη του 2020, του πανελλαδικού Δικτύου συλλογικοτήτων για την ενέργεια, γεγονός που σηματοδοτεί την ευρύτερη στήριξη και ανάπτυξη των τοπικών αγώνων, τον πιο αποτελεσματικό συντονισμό των δράσεων και την τεκμηρίωση και ενιαιοποίηση του κινηματικού αντίλογου. Οι περιορισμοί, με αφορμή την πανδημία, δεν μπόρεσαν να κάμψουν τη διάθεση για μια δυναμική αντίδραση, που θα επιδιώξουμε να κάνουμε πράξη με την πανελλαδική κινητοποίηση, το Σάββατο 26 Ιούνη 2021, στις 19:00, στην Αθήνα (Μοναστηράκι).
Με αυτόν τον τρόπο απαντάμε, στις πρόσφατες εξαγγελίες της κυβέρνησης για την κατάθεση και υιοθέτηση κλιματικού νόμου, ο οποίος «θα επικαιροποιήσει τους στόχους της χώρας για διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου». Έχοντας, ήδη, πλήθος τραυματικών εμπειριών από τις -μέχρι τώρα- πολιτικές εφαρμογής αυτών των στόχων, η επικαιροποίησή τους μόνο ανησυχία και τρόμο μας προκαλεί.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΤΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
energynetwork2020.wordpress.com
energynetwork2020@gmail.com
f/b: Δίκτυο συλλογικοτήτων για την ενέργεια
