Η προσοχή των επενδυτών, των πολιτικών και οικονομικών παραγόντων, είναι στραμμένη περισσότερο και από τις εξελίξεις γύρω από την Ελλάδα, στους κραδασμούς που συμβαίνουν στην Κίνα. Από τις 12 του Ιούνη, ημέρα έναρξης της πτώσης των τιμών στα χρηματιστήρια της Κίνας, έχουν χαθεί αξίες περισσότερες των 3 τρισ. δολαρίων. (Bloomberg)
Το γράφημα δίνει την εικόνα της πτώσης από τον Ιανουάριο του 2015.
Τα χρηματιστήρια της Σαγκάης και της Σεντζέν, καθώς και του Χονγκ Κονγκ, παρουσιάζουν μέση πτώση 30%, γεννώντας φόβους για κραχ. Εκτός από τη σημαντική μείωση των αξιών των περισσότερων εισηγμένων μετοχών στις κινεζικές αγορές, τις τελευταίες εβδομάδες έχει ανασταλεί η διαπραγμάτευση περίπου 1.000 μετοχών που αντιστοιχούν στο 1/3 όσων βρίσκονται σε διαπραγμάτευση. Μέχρι στιγμής πάνω από 1.200 κινεζικές εταιρείες από τις 2.808 έχουν αναστείλει τη διαπραγμάτευση των μετοχών τους από την αρχή της εβδομάδας. Το αποτέλεσμα είναι να παγώσουν κεφάλαια ύψους 1,5 τρισ. δολ., που αντιστοιχούν στο 1/5 του συνόλου της χρηματιστηριακής αξίας.
Tο ποσό αυτό, για να έχουμε μια εικόνα, ισοδυναμεί με την κεφαλαιοποίηση ολόκληρης της χρηματιστηριακής αγοράς της Ινδίας.
Η κυβέρνηση της Κίνας χρησιμοποιεί όμοιες τακτικές με αυτές που χρησιμοποίησαν οι αμερικανικές αρχές το 2008 για να στηρίξουν τις αγορές στο ζενίθ της τότε κρίσης. Έτσι, η κεντρική της τράπεζα υιοθετεί σταδιακά το ρόλο του ύστατου δανειστή, τυπώνοντας χρήμα για αγορά μετοχών και ώθηση τιμών. Η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας μείωσε το βασικό επιτόκιο δανεισμού κατά 25 μονάδες βάσης στο 4,85%, το επιτόκιο καταθέσεων στο 2%, ενώ περιόρισε και το απαιτούμενο ελάχιστο όριο τήρησης αποθεματικών για ορισμένες τράπεζες για να στηριχθούν όχι μόνο οι χρηματαγορές αλλά η οικονομία γενικότερα.
Είναι η πρώτη φορά που κεφάλαια από την κεντρική τράπεζα χρησιμοποιούνται για τη στήριξη της αγοράς και όχι αποκλειστικά προς τις τράπεζες, γεγονός που καταδεικνύει τη μεγάλη ανησυχία των κινέζικων αρχών.
Στις αρχές της εβδομάδας επίσης οι 21 μεγαλύτερες χρηματιστηριακές εταιρείες της χώρας δεσμεύθηκαν να τοποθετήσουν από κοινού τουλάχιστον 120 δισ. γουάν (19,33 δισ. δολ.), σε αγορές μετοχών με σκοπό τη σταθεροποίηση του χρηματιστηρίου. Ταυτόχρονα, 28 κινεζικές επιχειρήσεις ανακοίνωσαν ότι αναστέλλουν την αρχική δημόσια εγγραφή τους.
Ταυτόχρονα οι κινεζικές αρχές απαγόρευσαν στους μετόχους που κατέχουν ποσοστό μεγαλύτερο του 5% του μετοχικού κεφαλαίου μιας εταιρείας να πουλήσουν τις μετοχές τους για τους επόμενους έξι μήνες (!), μία επιπλέον προσπάθεια να αναστείλουν τη ραγδαία πτώση των μετοχών στα τοπικά χρηματιστήρια.
Η λήψη όλων αυτών των μέτρων δεν ανέκοψε, τουλάχιστον προς το παρόν, την ελεύθερη πτώση των κινεζικών αγορών.
Πριν τη συνεχιζόμενη για τέταρτη ως σήμερα εβδομάδα απομείωση, από τις αρχές του 2015 είχε προηγηθεί άνοδος των κινεζικών μετοχών έως και 150%. Τα γρήγορα κέρδη συνέχιζαν να φέρνουν ολοένα περισσότερους μικροεπενδυτές. Το ιλιγγιώδες αυτό ποσοστό αποδόσεων, πολλαπλάσιο των κερδών των επιχειρήσεων στις οποίες ανήκουν οι εν λόγω μετοχές, είναι αποτέλεσμα κυρίως των υψηλών προσδοκιών και τον αλά Ελλάδα (τότε) κερδοσκοπικό πυρετό της ανερχόμενης κινέζικης μεσαίας τάξης, στο υψηλό ενδιαφέρον από το εξωτερικό στην κινέζικη αγορά, στην υπερβολική μόχλευση με εύκολα δανεικά. Εδώ και καιρό, σύμφωνα με έγκυρους αναλυτές, μαζί με τους ξένους πάνω από 90 εκατ. Kινέζοι άρχισαν να παίζουν καθημερινά μετοχές με τις αποταμιεύσεις τους, ακόμη και από τους χώρους εργασίας τους, σε ειδικά καφέ ή μέσα από ταμπλέτες και smart phones. Έτσι, έφτασε το 80% της κεφαλαιοποίησης των κινεζικών αγορών να ανήκει σ’ αυτό τον πληθυσμό.
Η φούσκα λοιπόν έσκασε συνοδευόμενη από την υποχώρηση των ρυθμών ανάπτυξης στο 6.8% το β’ τρίμηνο του 2015, κάτω δηλαδή και από το 7% του α’ τριμήνου, που ήταν ήδη το χαμηλότερο επί σειρά ετών. Να σημειωθεί πως, στην Κίνα το κράτος εξακολουθεί να διατηρεί σε συντριπτικό βαθμό την ιδιοκτησία και τον έλεγχο των τραπεζών και των άλλων πιστωτικών ιδρυμάτων. Με βάση τα σχετικά στοιχεία, το κινεζικό κράτος ελέγχει επισήμως το 65% του ενεργητικού των τραπεζών, αλλά έχει de facto τον έλεγχο του 95% του ενεργητικού τους.
Η ζημιά λοιπόν έγινε «όταν η φουσκα αφέθηκε να φουσκώσει, όπως τονίζει ο Capital Economics.
Όπως επισημαίνει σε σχετική ανάλυσή της η BNP Paribas, η πτώση των κινεζικών μετοχών συνεπάγεται όχι μόνο μείωση του πλούτου των καταναλωτών της χώρας αλλά και της εμπιστοσύνης τους και επομένως πτώση της κατανάλωσης.
Μια τέτοια εξέλιξη μπορεί, με τη σειρά της, να πλήξει τις επενδύσεις, την ίδια την ήδη επιβραδυνόμενη κινεζική οικονομία.
Οι ΗΠΑ επίσης απειλούνται άμεσα, καθώς η Κίνα κρατά 3 τρισ. δολ. αμερικανικό κρατικό χρέος σε ομόλογα, τα οποία μπορούν να αρχίσουν να πωλούνται σε κατάσταση συναγερμού.
Η Κίνα αποτελεί μεγάλη αγορά για τις εξαγωγές της. Για οικονομίες όπως της Αυστραλίας είναι η μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Κίνας και η Κίνα είναι ο δεύτερος εμπορικός εταίρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πάνω από το 30% των γερμανικών εξαγωγών οδεύουν στην Κίνα.
Μια συνεχιζόμενη πτώση όξυνση της κινεζικής κρίσης και μάλιστα οξυνόμενη, θα εντείνει την αβεβαιότητα, θα μεταδώσει την πτώση των τιμών σε ξένα χρηματιστήρια, θα δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στη διεθνή εύθραυστη και ευάλωτη καπιταλιστική οικονομία. Ήδη στο Τόκιο, ο δείκτης Nikkei έκλεισε με απώλειες άνω του 2,5%, στην Ινδία, ο δείκτης Sensex σημειώνει πτώση 1,38%, στην Αυστραλία, ο δείκτης ASX 200 1,77% , ο STI στη Σιγκαπούρη υποχωρεί 1,04% και ο Kospi στη Ν. Κορέα έκλεισε με απώλειες της τάξης του 1%.
Τα δεδομένα αυτά, σε συνδυασμό με τα εταιρικά χρέη της Κίνας που ανέρχονται σε 14,2 τρισ. δολ. (μεγαλύτερα από τα εταιρικά χρέη ακόμη και των ΗΠΑ που φτάνουν τα 13,1 τρισ. δολ. ) είναι πηγή ανησυχιών για τη διεθνή οικονομία, σημαντικά μεγαλύτερη από το σενάριο του Grexit.
Καθώς η ελληνική κρίση είναι σε εξέλιξη, το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας είχε ανακοινώσει ότι μία χρεοκοπία της Ελλάδας δεν θα έχει μεγάλες συνέπειες στην κινεζική οικονομία, αφού, συγκριτικά, έχει περιορισμένες επενδύσεις στη χώρα μας. Ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εμπορίου Σεν Ντανγιάνγκ δήλωσε ότι η Κίνα έχει επενδύσει 1,3 δισεκατομμύριο δολάρια στην Ελλάδα, στον τομέα της ναυτιλίας και των επικοινωνιών, ποσό που δεν θεωρείται «σημαντικό» για τα δεδομένα της δεύτερης οικονομίας του κόσμου. Αντίστροφα, οι επενδύσεις των ελληνικών επιχειρήσεων στην Κίνα περιορίζονται στο ποσό των 96 εκατ. δολαρίων. (εφημερίδα China Daily)
Η Κίνα θεωρεί τη χώρα μας ως μια από τις βασικές πύλες για τη μεταφορά των κινεζικών προϊόντων στην Ευρώπη. Το Πεκίνο έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι επιθυμεί μία ενωμένη Ευρωπαϊκή Ένωση και ένα δυνατό ευρώ, με την Ελλάδα τμήμα του. Μόλις τον περασμένο μήνα ο πρωθυπουργός της Κίνας Λι Κετσιάνγκ είχε δηλώσει κατά τη διάρκεια επίσκεψης στις Βρυξέλλες ότι η χώρα του δε θέλει να δει την Ελλάδα εκτός της ευρωζώνης και ότι θα συνεχίσει να αγοράζει χρεόγραφα των χωρών μελών της.
Τον περασμένο Φεβρουάριο τέλος, λίγες μέρες μετά τις ελληνικές εκλογές, ο Λι είχε ζητήσει από τον Τσίπρα να διασφαλίσει την προστασία των δικαιωμάτων των κινεζικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα και να υποστηρίξει το κινεζικό σχέδιο επενδύσεων στο λιμάνι του Πειραιά.
