Φτωχά παιδιά και παιδιά μειονοτήτων που πιστεύουν σε μια ψευδή αρχή «αξιοκρατίας» μπορεί να οδηγηθούν σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα αυτοεκτίμησης και επικίνδυνη συμπεριφορά, υποστηρίζει πρόσφατη έρευνα που χρηματοδοτήθηκε από το πανεπιστήμιο της Αριζόνας και δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Child Development.
Η έρευνα εξέτασε τον τρόπο με τον οποίο η πίστη στη «δικαιοσύνη του αμερικανικού συστήματος» επηρεάζει την πορεία μαθητών της έκτης δημοτικού που προέρχονται από χαμηλά οικονομικά στρώματα ή ανήκουν σε φυλετικές και εθνικές μειονότητες.
«Οι μαθητές που πίστεψαν ότι επικρατεί (κοινωνική) δικαιοσύνη» εξηγούσε ο δάσκαλος Ξιάν Μπάρετ στο περιοδικό Atlantic «ξεσπούν στα πρώτα χρόνια του γυμνασίου και αρχίζουν να αμφισβητούν τον εαυτό τους για προβλήματα τα οποία δεν θα μπορούσαν να ελέγξουν».
Η έρευνα αποδεικνύει ότι παιδιά που αποδέχονται το «αμερικανικό ιδεώδες», σύμφωνα με το οποίο η σκληρή δουλειά και η επιμονή οδηγεί αναπόδραστα στην επιτυχία, αρχίζουν να αμφισβητούν τις ικανότητές τους γεγονός που τα οδηγεί σε επικίνδυνες συμπεριφορές.
«Όταν ανήκεις σε προνομιούχα στρώματα της κοινωνίας και πιστεύεις ότι το σύστημα είναι δίκαιο και συνεπώς θα πας μπροστά αν προσπαθήσεις αρκετά σκληρά, δεν δημιουργούνται εσωτερικές συγκρούσεις… απλώς αισθάνεσαι ικανοποιημένος με τον εαυτό σου που τα κατάφερε» εξηγούσε η επικεφαλής της έρευνας, Έριν Γκόντφρεϊ, καθηγήτρια εφαρμοσμένης ψυχολογίας στην σχολή Steinhardt του πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.
Για αυτούς όμως που έχουν περιθωριοποιηθεί – οικονομικά, εθνικά και φυλετικά – συνεχίζει η Γκόντφρεϊ «η πίστη στο σύστημα τους οδηγεί σε σύγκρουση με τον εαυτό τους». Θα σκεφτούν «εάν το σύστημα είναι δίκαιο γιατί βλέπω τους ανθρώπους με πιο σκούρο δέρμα να καταλήγουν σε συγκεκριμένες (χαμηλές) θέσεις εργασίας;». Έτσι αρχίζουν να πιστεύουν ότι έχουν κάποιο πρόβλημα οι ίδιοι ή η κοινωνική ομάδα στην οποία ανήκουν.
Η Αμερικανίδα καθηγήτρια υποστηρίζει ότι το σύστημα εκπαίδευσης στις ΗΠΑ είναι οικοδομημένο πάνω σε τέτοιες αντιλήψεις που ως στόχο είχαν να δικαιολογήσουν τις θεσμοθετημένες ανισότητες στην κοινωνία.
