Πηγή: ΣΤΟΝΗΣΙ
Εικόνα από την έρευνα του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος για τη λυματολάσπη στον πυθμένα από τις ιχθυοκαλλιέργειες
Τις τελευταίες μέρες γίνεται λόγος για την άδεια που θέλουν να πάρουν ξένες εταιρίες προκειμένου να φτιάξουν τεράστιες ιχθυοκαλλιέργειες στην ακτογραμμή του Σκαλοχωρίου.
Ζητούν άδεια για μια φαραωνικών διαστάσεων επένδυση σε ένα από τα πλουσιότερα και πιο όμορφα κομμάτια του νησιού – ένα κομμάτι που παραδοσιακά συνδέεται με τα πλούσια ιχθυαποθέματα εξ’ ου και ορισμένες ονομασίες όπως «Μπαλούτσος», που σημαίνει στα τούρκικα «ψαρότοπος».
Θέλω να καταθέσω την άποψή μου τόσο με την ιδιότητα του διδάκτορα λαογράφου/ανθρωπολόγου όσο και με αυτήν του επαγγελματία στον τομέα της αθλητικής αλιείας. Η άποψή μου είναι τόσο βιωματική όσο και στηριγμένη στην υπάρχουσα βιβλιογραφία και στις έρευνες που σχετίζονται με τις ιχθυοκαλλιέργειες ανά την Ελλάδα (οι πηγές μου διαθέσιμες σε όποιον έχει όρεξη να τις μελετήσει).
Όταν πριν πολλά χρόνια (25 περίπου) οι Σκαλοχωρίτες υποδέχτηκαν την πιθανότητα δημιουργίας ιχθυοκαλλιεργειών στην περιοχή τους, υπήρξαν αντιδράσεις αλλά δεν ήταν αρκετές να την αποτρέψουν.
Εξάλλου η επένδυση αυτή ευαγγελιζόταν το άνοιγμα θέσεων εργασίας, ανάπτυξης κτλ. Σε λίγα χρόνια ήρθε να ζοφερή πραγματικότητα που ακολουθεί τις περισσότερες ιχθυοκαλλιέργειας. Σε αυτή τη σκυλίσια, πάρα πολύ δύσκολη δουλειά οι μόνοι εργάτες που υπήρχαν και έμεναν εκεί σε τρώγλες ήταν εργάτες από την Αίγυπτο. Τίμιοι άνθρωποι σε μια απίστευτα δύσκολη συνθήκη –μόνο αυτοί άντεχαν σπρωγμένοι από την ανάγκη.
Σε βάθος χρόνου η μόνη επένδυση στο Σκαλοχώρι και η μόνη προίκα ήταν η ερήμωση. Ψαρεύω την περιοχή 15 τουλάχιστον χρόνια. Κάθε χρόνο το περιβάλλον γύρω από τις ιχθυοκαλλιέργειες όλο και πιο βρώμικο. Όλο και πιο νεκρό. Θα πει κάποιος : μα έτσι γίνεται σε όλες τις θάλασσες, υπάρχει γενικότερο πρόβλημα. Όχι.
Σκουπίδια να καίγονται δίχως άδεια στην ακτογραμμή. Ψάρια νεκρά αφημένα κατά χιλιάδες κάθε τόσο μετά από αρρώστια να επιπλέουν στον αφρό. Δυσωδία. Καθημερινά. Τόνοι πλαστικών, σκουπιδιών, σχοινιών…Και μέρα νύχτα ιχθυοτροφές να πέφτουν στο νερό. Αυτό το αφύσικο πράγμα που έχει κατηγορηθεί για απίστευτες παθογένειες…
Και το χειρότερο, ένας νεκρός βυθός. Ας κάνει όποιος τολμάει ή αμφισβητεί τα λεγόμενά μου μια βουτιά γύρω από τα κλουβιά που έχουν μείνει. Η καρδιά του θα βουλιάξει. Μια τεράστια υποθαλάσσια περιοχή μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι, βουλιαγμένη στη βρώμα εκείνη που αποτελεί κατάλοιπο των ιχθυοτροφών. Νέκρα παντού, μια κίτρινη γλίτσα απλώνεται…Κρανίου τόπος. Δεν υπάρχει τίποτα εκεί. Δε ζει τίποτα. Το τοπίο θυμίζει εξωγήινο πλανήτη. Η υποχρέωση να καθαριστεί από την εταιρία; Πόσα χρόνια κάνει να ανανήψει ο τόπος ; Αν ανανήψει ποτέ; Το Σκαλοχώρι δεν αποτελεί εξαίρεση. Η ίδια εικόνα σε όλη τη χώρα όπου υπάρχουν «κλουβιά»…Κοινό μυστικό, κοινή ευθύνη.
Τα τελευταία χρόνια η επιστημονική κοινότητα έχει καταδείξει τον τεράστιο κίνδυνο που θέτουν οι ιχθυοκαλλιέργειες τόσο στο περιβάλλον όσο και στη δημόσια υγεία. Είναι πράγματα πλέον τόσο μελετημένα και γνωστά που όταν ακούω τη συζήτηση να γίνεται από το μηδέν, αν δηλαδή οι ιχθυοκαλλιέργειες κάνουν κακό ή όχι σε έναν τόπο, θέλω να κάνω δυο πράγματα. Να δέσω αυτόν που τα λέει σε μια καρέκλα μέχρι να διαβάσει και να μελετήσει όλα τα επιστημονικά πορίσματα ή να τον πάω να κάνουμε μαζί μια βουτιά γύρω από «κλουβιά» να καμαρώσει και να δει με τα ίδια του τα μάτια. Και φανταστείτε η πραγματική επιβάρυνση, η χημική, δε φαίνεται….
Αλλά τίποτα από τα δυο δε γίνεται. Όταν υπάρχουν τεράστια συμφέρονται γύρω από αυτό, περιβάλλον και υγεία πάνε περίπατο. Επενδυτές βλέπετε. Και βέβαια δεν έχει σημασία που αυτοί οι επενδυτές είναι Άραβες ή μουσουλμάνοι ή Αμερικάνοι ή Τούρκοι. Τζιχαντιστής και απειλή για τη χώρα είναι αυτός ο καημένος που έρχεται στη Λέσβο σε λέμβο με άδειες τσέπες προσπαθώντας να ξεφύγει πόλεμο, ανέχεια, ή να σώσει το παιδί του. Οι φραγκάτοι μουσουλμάνοι είναι επενδυτές. Οι Αμερικάνοι, φίλοι μας. Δεν έχει σημασία τίποτα αν έχεις λεφτά. Και την πατρίδα την πουλάς κομμάτι κομμάτι, δεν υπάρχει θέμα. Κατά τα άλλα μας φταίει και ο Ερντογάν, οι «λάθρο»…
Με συγχωρείτε, παραφέρομαι. Ας, τα αφήσουμε όλα αυτά εφόσον μας φαίνονται άσχετα με τη συζήτηση και ας δούμε πως κατάντησαν και τι «καλό» έκαναν οι ιχθυοκαλλιέργειες στο Σκαλοχώρι σε βάθος εικοσιπενταετίας. Εκεί είναι για αυτοψία, μη με πιστεύετε εμένα, ας είναι! Ας πολλαπλασιάσει τώρα αυτό το «καλό» εκατό φορές περίπου, όσο θέλουν να τις αναπτύξουν. Μέχρι τον Πετεινό λέει! Λίγο είναι ρε παιδιά, ελάτε, έχουμε και αυλές, τι να τις κάνουμε εμείς!
Ξέρω, θα πουν για νέες μεθόδους, για πράσινες αναπτύξεις, για καθαρές ιχθυοτροφές, φορμόλες προς θεού ποτέ, για ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας, για θέσεις εργασίας…Πόσες φορές τα έχουμε ακούσει.
Πόσες φορές ακόμα θα τα πιστεύουμε και για πόσο ακόμα θα βλέπουμε το ίδιο μας το σπίτι και την πατρίδα να ρημάζει; Πόσα όρνια ακόμα αντέχει το κουφάρι της; Για πόσο καιρό, όμορφα και δυνατά περιβάλλοντα που έχουν θρέψει με ψάρια γενιές και που με την κατάλληλη προστασία είναι «καματερά» να δίνουν άριστη και επαρκέταστη τροφή, αναψυχή, ομορφιά, για πόσο καιρό θα τα ρημάζουμε; Να ξερετε : όλα γυρνάνε πίσω. Υβρίς, νεμεσίς…Στην υγεία μας θα το βρούμε αλλά τον αίτιο δε μπορείς ποτέ να τον δείξεις. Γιατί δεν υπάρχει ένας αίτιος αυτές οι πραγματικότητες είναι τελικά συλλογικές.
Συλλογικά λοιπόν οι κάτοικοι του Σκαλοχωρίου μέσα από 10 διαφορετικούς φορείς και οργανώσεις αντιτάσσονται σθεναρά σε αυτήν την «επένδυση». Θέλω να ενώσω μαζί τους τη δική μου φωνή.
Παρακαλώ τους ντόπιους άρχοντες που θα γνωμοδοτήσουν να πάρουν στα πολύ σοβαρά το τι θα κάνουν. Να μελετήσουν πάρα πολύ σοβαρά τι λέει η επιστημονική κοινότητα σε παγκόσμιο επίπεδο (γιατί έχουμε και την επί πληρωμή γνωμοδότηση ημετέρων «επιστημόνων», υπάρχουν και αυτά) και πάνω από όλα να κάνουν τον κόπο να δουν τι «ανάπτυξη» τρανή έρχεται ήδη όπου πέσει το καρκίνωμα των ιχθυοκαλλιεργειών.
Ιχθυοκαλλιέργειες γίνεται να υπάρξουν σωστές απλά κανείς επενδυτής δε θέλει να ξοδεύει τεράστια ποσά και να μικραίνει το κέρδος του. Για καμιά τοπική κοινωνία και για κανένα περιβάλλον. Σας παρακαλώ, εδώ πραγματικά μιλάμε για τον τόπο μας και τη ζωή μας.
Έχουμε αγώνα μπροστά μας.
