Η περίοδος μετά την ήττα του ΣΥΡΙΖΑ κλείνει έναν κύκλο όπου το κύριο χαρακτηριστικό του είναι η διάψευση των προσδοκιών μεγάλων τμημάτων των εργαζόμενων, οδηγώντας πλατιά τμήματα του κόσμου της εργασίας στην αδράνεια την αναμονή και τελικά στην παραίτηση και την αποχή. Έναν κύκλο που διέλυσε αυταπάτες αλλά φέρνει ξανά στο προσκήνιο, με άλλη ποιότητα και βάθος, το ερώτημα «για ποια και με ποια Αριστερά». Η εκλογική νίκη της ΝΔ στην πραγματικότητα δεν οφείλεται στην πολεμική των συνασπισμένων με την ΝΔ μέσων ενημέρωσης, όπως θέλει η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ να πείσει τα μέλη του και τους ψηφοφόρους της. Οφείλεται κατά κύριο λόγο στο γεγονός ότι αφαιρέθηκε από τα τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης και η τελευταία ριζοσπαστική επαγγελία με την υπογραφή του τρίτου μνημονίου και την εφαρμογή μιας πολιτικής διαχείρισης ενός λάιτ νεοφιλελευθερισμού με ολίγη από κοινωνική και επιδοματική πολιτική. Στην πραγματικότητα το αναπτυξιακό νομοσχέδιο του Μητσοτάκη πατάει στις διαρθρωτικές αλλαγές που πραγματοποίησε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ υπέρ του κεφαλαίου.
Η περίοδος που αναλαμβάνει η ΝΔ την διακυβέρνηση της χώρας, όπως δείχνουν οι εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία, δεν είναι και από τις καλύτερες. Η διαφαινόμενη νέα οικονομική κρίση αρχίζει να γίνεται ορατή στην Γερμάνια αφού μετά από πολλά χρόνια συνεχούς, μικρής έστω ανάπτυξης για πρώτη φορά φέτος παρουσιάζει σημάδια ύφεσης. Από την άλλη, οι ενδοκαπιταλιστικοί ανταγωνισμοί παίρνουν καθαρά την μορφή γεωπολιτικών συγκρούσεων μεταξύ ΗΠΑ-Ρωσίας-Κίνας που αφορούν άμεσα την γειτονιά μας (Συρία, διεκδικήσεις Τουρκίας στο Αιγαίο κ.λπ.).
Η νέα επερχόμενη κρίση θα περιορίσει σε σημαντικό βαθμό τα περιθώρια για την υλοποίηση ακόμα και αυτών των ελαχίστων υποσχέσεων στους μικροαστούς με τις οποίες εκλέχτηκε ο Κ Μητσοτάκης. Η διαφαινόμενη οικονομική κρίση έστειλε στις ελληνικές καλένδες βασικές εξαγγελίες του (προκαταβολή φόρου, μείωση φορολογίας, εισφορά αλληλεγγύης). Όμως, πρέπει να επισημάνουμε ότι αυτή η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να αποφύγει λάθη προηγούμενων δεξιών κυβερνήσεων, δημιουργώντας κοινωνικές συμμαχίες και διαμεσολαβήσεις όπου με την βοήθεια των ΜΜΕ θα αναδεικνύουν εκείνες τις ιδεολογικές πλευρές οι οποίες θα αμφισβητούν κατακτήσεις των εργαζομένων σαν παρωχημένες και σε βάρος του συνόλου, σαν βαρίδια στην ανάπτυξη. Η περίπτωση της περικοπής της έκπτωσης στο ηλεκτρικό ρεύμα των εργαζομένων της ΔΕΗ και οι ανύπαρκτες αντιδράσεις από την ΓΕΝΟΠ αυτό σηματοδοτούν. Τις δομικές αλλαγές στα εργασιακά που άνοιξε τον δρόμο η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με τις πλειοψηφίες του 50%+1, το ηλεκτρονικό μητρώο στα σωματεία και οι ψηφοφορίες για απεργία μέσα από το διαδίκτυο η κυβέρνηση τις παρουσιάζει σαν μέτρα που διευρύνουν την δημοκρατία και την συμμετοχή στα συνδικάτα. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για στρατηγικό κτύπημα στην ίδια την ουσία της συγκρότησης ενός εργατικού σωματείου που είναι η ζωντανή συμμετοχή στις συνελεύσεις όπου οι εργαζόμενοι αποφασίζουν για τις τύχες τους, παίρνοντας την ευθύνη για την υλοποίηση της όποιας απόφασης τους.
Η στρατηγική επιδίωξη του μέτρου είναι να οδηγηθούν στην αποστράτευση ακόμα και τα αγωνιζόμενα κομμάτια του ταξικού εργατικού κινήματος αφού η όποια απόφαση τους θα εξαρτάται από τους κρυμμένους στην ανωνυμία του διαδικτύου «Κυρπαντελήδες». Αυτή η εξέλιξη οδηγεί στο να διαμορφωθούν γρηγορότερα οι όροι για τον πλήρη έλεγχο του συνδικάτων, όχι μόνο από την συνδικαλιστική γραφειοκρατία που θα διατηρήσει τα προνόμια της αλλά απευθείας από την εργοδοσία και την εκάστοτε κυβέρνηση. Όλα τα παραπάνω έχουν ένα και μόνο στόχο: Να είναι έτοιμοι θεσμικά, κατασταλτικά, πολιτικά και κοινωνικά να προλάβουν και να καταστείλουν μια νέα εργατική και λαϊκή αφύπνιση τύπου 2010-2012.
Το κεφάλαιο και το πολιτικό σύστημα που το στηρίζει γνωρίζουν πολύ καλά ότι η επερχόμενη κρίση θα πέσει ακόμα πιο βαριά από τις προηγούμενες στις πλάτες των εργαζομένων μέσα από μεθόδους που θα αυξάνουν το ποσοστό υπεραξίας (ωράριο, Κυριακές, απλήρωτες υπερωρίες, οικονομικές ζώνες∙ οι εξάγγειλες του Μητσοτάκη στην ΔΕΘ αυτή την επιδίωξη υπηρετούν). Έτσι θα οδηγηθούμε όχι μόνο σε ένα εργατικό εισόδημα ακόμη πιο συμπιεσμένο αλλά παράλληλα και σε ένα νέο μοντέλο εργαζόμενου που δεν θα έχει σταθερό μισθό ωράριο, ούτε εργατική νομοθεσία αφού αυτή χρόνο με τον χρόνο θα αλλάζει με την απαλοιφή και των τελευταίων μέτρων προστασίας των εργαζομένων.
Από την άλλη, το δόγμα «νόμος και τάξη» πιάνει το νήμα από εκεί που το άφησε ο Σαμαράς με την εκκένωση της βίλας Αμαλίας και άλλων τότε καταλυμένων αυτόδιαχειριζόμενων χώρων, την άγρια καταστολή των διαδηλώσεων κλπ. Ενισχύοντας τους κατασταλτικούς μηχανισμούς όχι μόνο με αθρόες προσλήψεις μπάτσων αλλά και τους σκοτεινούς μηχανισμούς παρακολούθησης με την τοποθέτηση ΚΥΠατζήδων σε νευραλγικές θέσεις του δημόσιου. Θέλοντας να ξεκαθαρίσει παλιούς λογαριασμούς με το φοιτητικό κίνημα καταργεί το πανεπιστημιακό άσυλο, ενώ η κατάργηση της απλής αναλογικής στους δήμους με απόδοση υπερεξουσιών στους Δημάρχους τους καθιστούν στην πραγματικότητα Μονάρχες ενισχύοντας ακόμα περισσότερο τα χαρακτηριστικά του αντιδραστικού τοπικού κράτους που κάποτε ονομαζόταν «κύτταρο της δημοκρατίας». Το ξεπούλημα της ΔΕΗ και της ΕΥΔΑΠ, η επαναφορά των ιδιωτών στα νοσοκομεία, η κλοπή των αποθεματικών της επικουρικής ασφάλισης και η παραχώρηση τους σε μεγάλα funds συμπληρώνουν την εικόνα των πρώτων 60 ημερών της ΝΔ με τον Άδωνη να απειλεί από τηλεοπτικό σταθμό ότι όποιος εμποδίζει τις επενδύσεις θα διώκεται ποινικά θέλοντας να στείλει μήνυμα ακόμα και στον τελευταίο υπάλληλο της αρχαιολογίας, της πολεοδομίας, μην τολμήσει να μην δεχτεί τις όποιες ακόμα και παράνομες απαιτήσεις των «επενδυτών» που θα γίνουν σε αιγιαλούς κλπ. Γιατί θα χάσει την δουλειά του και θα βρεθούν ακόμη και στην φυλακή. Στέλνει μήνυμα ακόμη και στον αγωνιζόμενο κόσμο που αντιδρά για παράδειγμα στις εξορύξεις υδρογονανθράκων στην Ήπειρο αλλά και των κινημάτων για την προστασία του περιβάλλοντος ότι ο «πέλεκυς του νόμου θα πέσει βαρύς».
Όλα αυτά διαμορφώνουν ένα υπόγειο εκρηκτικό μίγμα που μπορεί σήμερα να μην το αντιλαμβανόμαστε, όμως οι υπόγειες διαδρομές του μπορεί να συναντηθούν με τις απεργίες και την νίκη των εκπαιδευτικών στο Λος Άντζελες (ΕΔΩ), τον νικηφόρο αγώνα των εργαζομένων στο Σιάτλ (ΕΔΩ) όπου καθιερώθηκε βασικός μισθός 15 δολάρια την ώρα (σχεδόν διπλασιασμός), στον ιδιωτικό τομέα τον αγώνα των εργαζομένων στην Άμαζον (ΕΔΩ) όπου μετά από διεθνική απεργία κατέκτησαν αυξήσεις στους μισθούς και βελτίωσαν τις άθλιες συνθήκες εργασίας τους. Την πρόσφατη και για πρώτη φορά απεργία στην British Airways (ΕΔΩ) στην οποία συμμετείχαν πάνω από 4.000 πιλότοι, αλλά και την μεγάλη απεργία των νοσοκόμων στην Βουλγαρία (ΕΔΩ), όπου εδώ και έξι μήνες απεργούν για ένα αξιοπρεπές σύστημα υγείας, για αυξήσεις στους μισθούς και προσλήψεις προσωπικού. Το χαρακτηριστικό αυτού του αγώνα είναι πώς τον έχουν οργανώσει τελείως μόνοι τους, με οριζόντιο συντονισμό ανάμεσα σε νοσοκομεία διαφόρων πόλεων. Συναντιέται ακόμα με τις μικρές αλλά σημαντικές αντιστάσεις και εδώ στον χώρο του εμπορίου, των εργαζομένων στην κινητή τηλεφωνία, τις τεχνικές εταιρίες, τους ναυτεργάτες, την ΣΙΔΕΝΟΡ (ΕΔΩ) κλπ. αναζητώντας δρόμους μιας νέας ταξικής εκπροσώπησης, με νέες μορφές συνδικαλιστικής οργάνωσης που θα ανταποκρίνονται στις σύγχρονες μορφές διάρθρωσης της παραγωγής και της σύγχρονης εργατικής τάξης.
Το ασταθές οικονομικό και γεωπολιτικό περιβάλλον δεν αποκλείει να υπάρξουν σύντομα πολιτικές εξελίξεις, ακόμα και εκλογές που μπορεί να επισπεύσουν τυχόν «ξεσπάσματα» λαϊκής οργής. Έτσι, εξηγείται η ψοφοδεής και σε χαμηλούς τόνους αντιπολίτευση από τον ΣΥΡΙΖΑ που σηματοδοτεί στην πραγματικότητα την υπόσχεση στο μεγάλο κεφάλαιο αλλά και στους μεσαίους ότι εμείς μπορούμε καλύτερα από τους ακραιφνείς νεοφιλελεύθερους, αφού στις μέρες μας δεν …άνοιξε ρουθούνι. Συνεπώς δεν πρόκειται ούτε για «αμηχανία» ούτε για σύγχυση από την ήττα και έλλειψη αντιπολιτευτικής στρατηγικής. Η αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ θα παραμένει σε χαμηλούς τόνους φροντίζοντας να καθησυχάσει την αστική τάξη και το κεφάλαιο ότι δεν πρόκειται να επαναλάβει τα «λάθη» του παρελθόντος, δεν θα ξαναβγεί στο «πεζοδρόμιο» θα ασκήσει «θεσμική» αντιπολίτευση επιδιώκοντας να επαναφέρει τους απογοητευμένους μικροαστούς χρησιμοποιώντας σαν όχημα τον Πασοκοποιημένο πια ΣΥΡΙΖΑ του Ραγκούση και της Ξενογιανακοπούλου. Αυτό δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στο εσωτερικό του που δεν πρέπει να τα υποτιμήσουμε. Μπορεί το παιχνίδι να έχει κριθεί για τον «ΣΥΡΙΖΑ του 3%» όμως υπάρχει πολύς κόσμος, ιδιαίτερα κόσμος της αριστερής ριζοσπαστικοποίησης που συμμετείχε στους αγώνες και τα κοινωνικά κινήματα, που το κουστούμι που του ράβουν Τσίπρας, Τζανακόπουλος, Παππάς, Αχτσιόγλου, κλπ τους είναι πολύ στενό.
Και η αριστερά;
Τα εκλογικά αποτελέσματα έδειξαν ότι η Αριστερά (ΚΚΕ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ΛΑΕ, ΜΛ) παραμένει καθηλωμένη όχι μόνο σε ποσοστά αλλά και σε κοινωνική δυναμική. Ο βασικός πολιτικός αιμοδότης της, το μαζικό λαϊκό κίνημα, συμπληρώνει μια πενταετία αδράνειας και αναμονής πλην ελαχίστων μεν αλλά ελπιδοφόρων αντιστάσεων σε χώρους του ιδιωτικού τομέα, της νεολαίας στο αντιφασιστικό, αλληλεγγύη σε πρόσφυγες κλπ. Αυτά όμως δεν συγκροτούν κάποια ιδιαίτερη δυναμική που μπορεί να αλλάξει συσχετισμούς και να δημιουργήσουν προϋποθέσεις για ανατροπές και νίκες.
Οι μοναχικές πολιτικές και κινηματικές πορείες τόσο από το ΚΚΕ αλλά ακόμα και από την τελευταία μικροομάδα της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς συνεχίζουν και βαθαίνουν ακόμα περισσότερο. Τα διαλυτικά φαινόμενα σε ΑΝΤΑΡΣΥΑ και ΛΑΕ, αλλά και η διάλυση της αντιιμπεριαλιστικής συμμαχίας στο μλ χώρο, είναι το αποτέλεσμα της κρίσης στρατηγικής που βρίσκει πιο ανάγλυφη έκφραση στην πολιτική τακτική και την καθημερινότητα του πολιτικού και συνδικαλιστικού αγώνα. Αυτό είναι αποτέλεσμα του γεγονότος ότι όσες προσπάθειες γίνονται, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, για να δοθούν σύγχρονες απαντήσεις σε σοβαρά ζητήματα στρατηγικής και τακτικής αυτές χαρακτηρίζονται από εμμονικές επαναλήψεις και αυτοδικαιώσεις. Όλα αυτά δημιουργούν στο εσωτερικό τους μεγάλες αντιπαραθέσεις που οδηγούν σε αποχωρήσεις και απογοητεύσεις ιδιαιτέρα νέων αγωνιστών που θέτουν σε δοκιμασία ακόμα και την ύπαρξη τους.
Όμως μέσα σε αυτή την ζοφερή κατάσταση υπάρχουν κάποιες σπίθες ελπίδας. Διαμορφώνεται τόσο στο εσωτερικό των πολιτικών οργανώσεων της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς (ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ΛΑΕ) αλλά και από ανέντακτο κόσμο ένα αντίρροπο ρεύμα που έχει συνειδητοποιήσει ότι η σημερινή κατάσταση δεν πάει άλλο και πρέπει να αλλάξει. Συνειδητοποιεί ότι αν δεν υπάρξουν εκείνες οι υπερβάσεις που θα δημιουργούν προϋποθέσεις για νέες συγκροτήσεις πολιτικών υποκειμένων σε στρατηγικό και τακτικό επίπεδο η Ιταλοποίηση της Αριστεράς δεν απέχει πολύ. Οι προσπάθειες οργανώσεων που συγκροτούν τον «Κομμουνιστικό Συντονισμό», αλλά και οι προσπάθειες της «Συνάντηση για μια αντικαπιταλιστική διεθνιστική Αριστερά» από διαφορετικούς ίσως δρόμους αυτή την τάση σηματοδοτούν.
Οι παραπάνω ελπιδοφόρες προσπάθειες μπορεί να γίνονται από διαφορετικούς δρόμους, με διαφορετικά ίσως θεωρητικά και μεθοδολογικά εργαλεία, όμως το άμεσο ζητούμενο τους είναι το πώς θα συγκροτηθεί εκείνο το πολιτικό και κοινωνικό μέτωπο που θα καλύπτει τον πέρα του ΣΥΡΙΖΑ χώρο της αριστεράς. Το ιδανικό βέβαια θα ήταν να συμμετέχει και το ΚΚΕ σε αυτό, όμως κάτι τέτοιο την παρούσα στιγμή δεν είναι ρεαλιστικό.
Πρέπει εδώ να υπογραμμίσουμε ότι η δημιουργία του κοινωνικού και πολιτικού μετώπου δεν μπορεί να γίνει ξέχωρα και ανεξάρτητα από το μεγάλο ζητούμενο που είναι η προγραμματική απάντηση στα μεγάλα ζητήματα της εποχής. Η πείρα της αρχικά ελπιδοφόρας και στην συνέχεια αποτυχημένης προσπάθειας της ΑΝΤΑΡΣΥΑ αυτό σηματοδοτεί. Η αναζήτηση προγραμματικών συγκλήσεων δεν σημαίνει φυσικά μια ατέρμονη και ατελείωτη συζήτηση θεωρητικών και άλλων ειδικών ή κάποιων κονκλάβιων «ειδικών» της επανάστασης. Αλλά μια δημιουργική διαδικασία μέσα από ανοικτές συνελεύσεις που θα εμπλέκεται σε αυτή το σύνολο του κόσμου που συμφωνεί στην αρχικά σχεδιασθείσα διαδικασία. Αυτό σημαίνει συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και αποφασιστικές κινήσεις εκεί που οι κόμποι δεν μπορούν να λυθούν…
