Συνέντευξη στον Κυριάκο Λοϊζου, εφημ. Χαραυγή, 11/9/2022
Ερ1 Πιστεύετε ότι υπάρχει η δυνατότητα να δοθεί μία διέξοδος από τις μεγάλες δυνάμεις με σκοπό να τερματιστεί ο πόλεμος; Το θέλουν αυτό οι μεγάλες δυνάμεις, και δη οι ΗΠΑ;
Ο πόλεμος αυτός είναι πόλεμος αναδιανομής των αγορών και των ζωνών επιρροής. Το πραγματικό του υπόβαθρο πρέπει να αναζητηθεί στην παγκόσμια οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2008. Οι ΗΠΑ ειδικά, αισθανόμενες πως χάνουν την πρωτοκαθεδρία γίνονται ολοένα και πιο επιθετικές με αιχμή την Κίνα και τη Ρωσία κυρίως. Άλλες δυνάμεις όπως η Ρωσία διεκδικούν το δικό τους ζωτικό χώρο. Αυτό επιβεβαιώθηκε και από την πρόσφατη δημοσιοποίηση του αμυντικού δόγματός της, όπου για το σκοπό αυτό χρησιμοποιείται το πρόσχημα της προστασίας των εκτός Ρωσίας ρωσόφωνων πληθυσμών. Οι ΗΠΑ προσπαθούν να φθείρουν τη Ρωσία μέσω της παράτασης του πολέμου στην Ουκρανία, αν και βέβαια μπορεί τελικά να συμβεί το ακριβώς αντίθετο.
Σε κάθε περίπτωση, με το σημερινό συσχετισμό κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, δηλαδή με δεδομένη τη σημερινή αδυναμία των λαών να πιέσουν ή ακόμη περισσότερο να επιβάλουν διεξόδους, ο πόλεμος θα παρατείνεται και ενδεχομένως να επεκτείνεται εντός ή εκτός Ευρώπης. Οι κίνδυνοι για την ανθρωπότητα είναι τεράστιοι, τα δεινά των λαών ανείπωτα. Επιπλέον, επικρέμαται η απειλή της γενίκευσής του σε παγκόσμιο, του πυρηνικού ολοκαυτώματος αλλά και της κλιματικής κρίσης που εντείνεται λόγω του πολέμου.
Οι λαοί οφείλουν να αναλάβουν το έργο της σωτηρίας της ανθρωπότητας, μια και οι διάφορες ολιγαρχίες είναι παντελώς τυφλωμένες από το κυνήγι του κέρδους και των σφαιρών επιρροής, γεγονός που τις καθιστά ανίκανες και επικίνδυνες. Κλειδί στην υπόθεση αυτή είναι η ενδυνάμωση των λαϊκών κινημάτων με στόχο να ασκήσουν αφόρητη πίεση ή και να μπορέσουν να επιβάλουν σε κάθε χώρα τη μη συμμετοχή στον πόλεμο.
Ειδικότερα για την Ελλάδα ζωτικής σημασίας αναδεικνύεται η διεκδίκηση πέντε σημείων. 1. Άμεση απεμπλοκή από κάθε είδους άμεση ή έμμεση συμμετοχή στον πόλεμο. 2. Μη συμμετοχή στις οικονομικές κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, ανάπτυξη ομαλών οικονομικών σχέσεων με όλες τις χώρες, και με τη Ρωσία, ώστε εκτός των άλλων να μην πληρώνουμε πανάκριβα την ενέργεια. 3. Απομάκρυνση των αμερικανο-νατοϊκών βάσεων, έξοδος από το ΝΑΤΟ, τον επιθετικό αυτό οργανισμό. 4. Άσκηση βέτο στις αποφάσεις της ΕΕ που σιγοντάρουν τον πόλεμο των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ και προωθούν τη στρατιωτικοποίηση. Προσωπικά υποστηρίζω την αποδέσμευση από αυτόν τον οργανισμό ο οποίος εκτός των άλλων αποδείχθηκε ότι δεν έχει καμιά σχέση με αλληλεγγύη ανάμεσα στους ευρωπαϊκούς λαούς και που παροξύνει τις κοινωνικές και περιφερειακές ανισότητες. 5. Ανάληψη διπλωματικών πρωτοβουλιών στη βάση των αρχών του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ για άμεση κατάπαυση του πυρός, επιστροφή στο status quo ante, με μέτρα για να γίνει η Ουκρανία δημοκρατική, ουδέτερη, χωρίς ξένα στρατεύματα, εκτός ΝΑΤΟ ή όποιου άλλου στρατιωτικού συνασπισμού.
Ερ2 Που μπορεί να οδηγήσει την Ευρώπη αυτός ο πόλεμος, αν αναλογιστούμε και την πρωτοφανή κρίση στην ενέργεια που πλήττει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους;
Ο πόλεμος, ακόμη και αν δεν επεκταθεί, θα οδηγήσει σε μια βαθιά οικονομική και πολιτική κρίση. Οι λαοί της Ευρώπης θα πληρώσουν βαριά τους σχεδιασμούς της ολιγαρχίας των ΗΠΑ και των δικών τους χωρών κυρίως Γερμανίας, Γαλλίας που είναι οι ηγέτιδες δυνάμεις της ΕΕ. Ο πόλεμος μας έχει φέρει και θα μας φέρει στο άμεσο μέλλον μπροστά σε πρωτόγνωρες καταστάσεις. Θα πρέπει να αναλογιστούμε το μέγεθος της καταβύθισης. Αποδεικνύονται τα ψεύδη όλων εκείνων που δεκαετίες τώρα επαίρονταν για το επίπεδο των κοινωνικών και δημοκρατικών δικαιωμάτων στην Ευρώπη. Ας μην το κρύβουμε. Η καπιταλιστική παλινόρθωση στην ανατολική Ευρώπη δεν έφερε τη δημοκρατία και την ευημερία στους λαούς, ούτε στην ανατολική ούτε στη δυτική Ευρώπη. Οδήγησε στην παντοδυναμία των ολιγαρχιών που, ασύδοτες πια, χωρίς το φόβο του αντίπαλου δέους ξεκληρίζουν τις κατακτήσεις των λαών και επιδίδονται σε έναν αγώνα ζωής και θανάτου για την αναδιανομή των αγορών. Οι ίδιες ολιγαρχίες ευνοούν όλο και περισσότερο τις ακροδεξιές πολιτικές λύσεις. Θέλω να ελπίζω ότι οι λαοί της Ευρώπης θα συνέλθουν από την παραζάλη, θα συσσωρεύσουν κοινωνικές και πολιτικές εμπειρίες, θα αφυπνισθούν από το λήθαργο.
Ερ3 Ίσως να είναι ριψοκίνδυνο, ωστόσο είναι η πρώτη φορά μετά από πολλές δεκαετίες που το «φάντασμα» του πυρηνικού ολέθρου εμφανίστηκε πάνω από τους λαούς της Ευρώπης, και όχι μόνο. Πόσο μακριά είμαστε;
Η απειλή του πυρηνικού ολέθρου δυστυχώς έχει επανέλθει. Ήταν το λιγότερο αφελείς όσοι υποστήριζαν ότι η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης εξάλειψε αυτό τον κίνδυνο. Στην πραγματικότητα συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Η ύπαρξη της Σοβιετικής Ένωσης και των άλλων σοσιαλιστικών κρατών πριν το 1990 αποτελούσε παράγοντα ειρήνης και σταθερότητας. Χαλιναγωγούσε και έθετε όρια στις ιμπεριαλιστικές πυρηνικές δυνάμεις. Αυτό είναι ολοφάνερο ειδικά τα τελευταία χρόνια που οι ΗΠΑ καταπάτησαν μια σειρά διεθνείς συμφωνίες για τον έλεγχο και τον περιορισμό των πυρηνικών, με τις απειλές του καθεστώτος Πούτιν για χρήση πυρηνικών αλλά και με τους λίαν επικίνδυνους τυχοδιωκτισμούς του ακροδεξιού καθεστώτος Ζελένσκι που βομβαρδίζει την περιοχή όπου βρίσκεται το πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια.
Πρέπει επειγόντως το αντιπολεμικό κίνημα στην Ευρώπη και αλλού να επαναφέρει πιεστικά το αίτημα της κατάργησης των πυρηνικών όπλων, της αποπυρηνικοποίησης διάφορων περιοχών σε πρώτη φάση. Φυσικά, με την υπάρχουσα κατάσταση πραγμάτων και τον παρόντα συσχετισμό δυνάμεων τέτοια αιτήματα δεν θα εισακουστούν. Η λαϊκή πίεση όμως μπορεί να αποτρέψει τα χειρότερα και αυτό είναι ζωτικής σημασίας σήμερα. Μπορεί επίσης να ανοίξει δρόμους για το αύριο.
Ερ4 Βλέπουμε χώρες όπως η Τουρκία, οι οποίες ανέλαβαν ρόλο «συντονιστή» ή διαπραγματευτή με σκοπό την επίλυση, είτε της σύγκρουσης, είτε της επισιτιστικής κρίσης (εξαγωγές σιτηρών κ.ά.) Τι μας λέει αυτό για την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Το τουρκικό αντιδραστικό καθεστώς, μέλος του ΝΑΤΟ και των σχεδιασμών του, ελίσσεται παζαρεύοντας μια καλύτερη θέση. Η Τουρκία είναι μια περιφερειακή δύναμη και διεκδικεί το μερίδιό της. Το θέμα είναι ότι Ελλάδα και Κύπρος, μέσα στο κλίμα αυτό και όντας δεσμευμένες στο ασφυκτικό πλαίσιο του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, κινδυνεύουν να υποστούν ήττες. Έτσι, η Ελλάδα αδυνατεί να διαφυλάξει αποτελεσματικά τα κυριαρχικά της δικαιώματα και αντίστοιχα η Κύπρος να ανοίξει το δρόμο για μια διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία χωρίς ξένα στρατεύματα, ξένες βάσεις και “προστάτες”.
