Και πάλι ο Τζόκερ. Γράφαμε πως δεν είναι απλό έργο. Ούτε απλό περιστατικό. Δεν το επιβεβαίωσε μόνο η έφοδος αστυνομίας προς άγραν ανηλίκων σε κινηματογράφους.
Είναι η εποχή μας.
Θα παραθέσω την ειδήσεις της εβδομάδας, τις οποίες, φυσικά (έχει γίνει φυσικό το αφύσικο), δεν ακούμε στα δελτία ειδήσεων των τηλεοπτικών σταθμών.
Είδηση: Σύμφωνα με μελέτη που εκπονήθηκε από τον Richard Heede του αμερικάνικου Climate Institute Accountability οι ενεργειακοί κολοσσοί (Chevron, Exxon, Mobil, BR κ.λπ.) από το 1965 μέχρι το 2017,έχουν εκπέμψει στην ατμόσφαιρα 480 δισ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα και μεθανίου, κυρίως από την καύση των προϊόντων τους. Η ποσότητα αντιστοιχεί στο 35% των συνολικών εκπομπών καύσης ορυκτών καυσίμων και της βιομηχανίας τσιμέντου. Τον πλανήτη τον πεθαίνουν οι εξορύξεις και ο πρίγκηπας Κάρολος (και γενικώς οι πρίγκηπες όλων των ειδών) μας δείχνει ως ενόχους τα πλαστικά καλαμάκια.
Είδηση: Σύμφωνα με την έκθεση Global Wealth 2019 της Credit Suisse ο παγκόσμιος πλούτος αυξήθηκε το δωδεκάμηνο Ιουλίου 2018-Ιουλίου 2019 κατά 2,6%, σε σχέση με το αντίστοιχο προηγούμενο, φτάνοντας τα 360 τρισ. δολάρια. Πως κατανέμεται αυτός ο πλούτος; Το 0,9% των ενηλίκων του πλανήτη κατέχουν το 44% (47 εκατ. άνθρωποι κατέχουν 158,6 τρισ. δολ.). Οι περίπου 56.000 από αυτούς κατέχουν πάνω από 100 εκατ. δολ. έκαστος και οι περίπου 4.800 πάνω από 500 εκατ. δολ. έκαστος.
Στην απέναντι πλευρά τρία τρισεκατομμύρια άνθρωποι, πάνω από το 55% του πληθυσμού της Γης, κατέχουν το 1,8% του παγκόσμιου πλούτου (λιγότερο από 10.000 δολάρια ο καθένας).
Το 50% της ανθρωπότητας, αν συμπεριλάβουμε και τους ανήλικους του Τρίτου Κόσμου, βρίσκεται κοντά στο όριο της ακραίας φτώχειας με 5,5 δολ. την ημέρα.
Ποιες είναι οι πολιτικές των κυβερνήσεων; Μόλις το 4% των φορολογικών εσόδων προέρχονται από φορολόγηση του πλούτου.
Είδηση: Το, ούτως ή άλλως κακόφημο, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, προειδοποιεί πως η παγκόσμια ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί φέτος στο 3%, που είναι το μικρότερο από την κρίση του 2008. Ο ρυθμός ανάπτυξης της ευρωζώνης θα υποχωρήσει στο 1,2%. Επίσης το Ταμείο προειδοποιεί ότι οι επιχειρήσεις έχουν χρέη αρκετών τρισεκατομμυρίων δολαρίων τα οποία ενδέχεται να μην μπορούν να εξυπηρετηθούν αν η παγκόσμια οικονομία μπει σε τροχιά ύφεσης.
Αυτή είναι η όψη του κόσμου. Επισφαλής, άδικος, απειλητικός. Οι κυβερνήσεις παίρνουν συνέχεια μέτρα για να θωρακίσουν τον πλούτο του 0,9%.
Συνεπώς είναι λογικά συνακόλουθα τα επόμενα:
Είδηση: Στη Χιλή επί περίπου δέκα μέρες τώρα γίνονται μεγάλες κινητοποιήσεις σε όλη τη χώρα. Χθες 1 εκατ. άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στο Σαντιάγο. Αφορμή ήταν η αύξηση της τιμής του εισιτηρίου στο μετρό κατά 30 πέσος. Μέχρι τώρα 19 άνθρωποι δολοφονήθηκαν από τις δυνάμεις καταστολής. Ο πρόεδρος Σεμπάστιαν Πινιέρα ανέθεσε στο στρατό την τήρηση της τάξης και παρά τις υποχωρήσεις που έκανε, κάτω από την λαϊκή κατακραυγή, δεν μπορεί να τιθασεύσει τους εξεγερμένους. Η Χιλή είναι, ως γνωστόν, το πρώτο πειραματικό εργαστήριο του νεοφιλελευθερισμού, από την εποχή του Πινοσέτ.
Ο Πατρίτσιο Γκουσμάν, ο σκηνοθέτης που γύρισε το “Μαργαριταρένιο κουμπί”, το “Αναζητώντας το φως” και το “Οροσειρά των ονείρων” (που παίζεται αυτές τις μέρες στην Αθήνα) έλεγε σε συνέντευξη:
“Ζούμε σε μοιραίους καιρούς με έναν σκληρό καπιταλισμό, με δικτατορικά μέσα ενημέρωσης, οι άνθρωποι αναζητούν διαρκώς έναν τρόπο να εκφραστούν. Και στη Χιλή, σήμερα, κάτω από μια επίφαση ηρεμίας κρύβεται μια επαναστατικότητα που βράζει και στον υπόλοιπο κόσμο, ιδιαίτερα στην Ευρώπη όπου και ζω πια…”. Λίγες μέρες μετά ξέσπασε στη Χιλή η εξέγερση.
Είδηση: Οι περίπου 50.000 εργαζόμενοι της General Motors στις ΗΠΑ, πραγματοποίησαν μια σκληρή απεργία 31 ημερών. Και νίκησαν. Κέρδισαν αυξήσεις μισθών, μπόνους και κατ’ αποκοπήν αμοιβές, υψηλού επιπέδου ιατροφαρμακευτική περίθαλψη με χαμηλές εισφορές, μεταφορά παραγωγής νέων οχημάτων σε αμερικανικά εργοστάσια που επρόκειτο να κλείσουν, συντόμευση σε 3 από 8 χρόνια της διαδικασίας μετάβασης των προσωρινώς εργαζομένων σε καθεστώς πληρους απασχόλησης, απορρόφηση των εργαζομένων από τα εργοστάσια που θα κλείσει η εταιρεία και κίνητρα συνταξιοδότησης για όσους δεν απορροφηθούν.
Στην καρδιά του νεοφιλελευθερισμού, στην καρδιά των νέων τεχνολογιών, ένα συνδικάτο από τα “παλιά” πετυχαίνει μια μεγάλη νίκη, ενώνοντας τους μόνιμα και τους προσωρινά εργαζόμενους.
Υπάρχουν κι άλλες παρόμοιες με τις δυο πιο πάνω ειδήσεις. Στο Εκουαδόρ, στο Λίβανο, στην Καταλωνία… Δυστυχώς δεν είναι πολλές. Κυριαρχούν εκείνες όπου, όμοια με τη δική μας απεργία των εργαζομένων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η μάχη δίνεται για την τιμή των όπλων, κάτι σαν συνδικαλιστικές δημόσιες σχέσεις. Αλλά αν το κοιτάξουμε καλύτερα και βαθύτερα ο Γκουσμάν έχει δίκιο.
Λοιπόν, ο Τζόκερ είναι έκφραση αυτής ακριβώς της εποχής. Στην ταινία ο υποψήφιος δήμαρχος, που ανήκει στο περίφημο 0,9% της στατιστικής του πλούτου, αποκαλεί τους φτωχούς “κλόουν που δεν τα κατάφεραν”.
Στις διαδηλώσεις του Λιβάνου οι μάσκες του Τζόκερ είναι παρούσες.
Οι “κλόουν” βγαίνουν στους δρόμους; Δεν ξέρω πόσο είναι αληθινό και πόσο σφοδρή επιθυμία. Πάντως τα προμηνύματα υπάρχουν. Κάτω από την άσφαλτο υπάρχει βρασμός, αν και όχι ακόμα παραλία. Η έκρηξη του, οι εκρήξεις του είναι αναπόφευκτες. Το πως και το που και προς ποιο σκοπό δεν το απαντούν οι οθόνες.