Tο νομοσχέδιο που ετοιμάζει η κυβέρνηση για την ψυχική υγεία και τις εξαρτήσεις και που πέραν αρχικών διαρροών δεν έχει δοθεί προς διαβούλευση ακόμα, επί της ουσίας διαλύει το υπάρχον δίκτυο υπηρεσιών πρόληψης και απεξάρτησης, καταργώντας τις δομές και τις υπηρεσίες που λειτουργούν τώρα. Καταργούνται το ΚΕΘΕΑ, ο ΟΚΑΝΑ,τα ΚΕΝΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας και τα προγράμματα απεξάρτησης του ΕΣΥ, οι μονάδες απεξάρτησηςτων δημόσιων νοσοκομείων (18ΑΝΩ στο ΨΝΑ, ΙΑΝΟΣ, ΑΡΓΩ, ΜΕΘΕΞΙΣ στο ΨΝΘ, ΔΙΑΠΛΟΥΣ ΓΝΚ) αποσπώνται από το ΕΣΥ, και μετατρέπονται από ΝΠΔΔ σε ΝΠΙΔ.
Όλο αυτό το υπάρχον δίκτυο, με τον πλουραλισμό των δομών και των προγραμμάτων πρόληψης και θεραπείας, που είναι διαφορετικά ώστε να προσαρμόζουν τις παρεμβάσεις τους στις ιδιαίτερες ανάγκες του καθένα και της καθεμιάς αντί να ενισχυθεί καταργείται και αντικαθίσταται από έναν αθηνοκεντρικό και υδροκέφαλο φορέα με την επωνυμία Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης των Εξαρτήσεων (ΕΟΠΑΕ).
Η σημερινή κατάκτηση των δημόσιων προγραμμάτων πρόληψης και θεραπείας,τα οποία καλύπτουν ευρύ φάσμα υπηρεσιών: από τα προγράμματα πρόληψης, την έγκαιρη παρέμβαση και τα «στεγνά» προγράμματα ψυχοκοινωνικής απεξάρτησης μέχρι τη μείωση της βλάβης και τα προγράμματα υποκατάστασης επί της ουσίας διαλύεται με τις δομές να «συγχωνεύονται», δηλαδή να καταργούνται ή να γίνονται ΝΠΙΔ, τους εργαζόμενους που με μόχθο πρόσφεραν όλα αυτά τα χρόνια πολύτιμες υπηρεσίες σε ένα τόσο ευαίσθητο τομέα να μην γνωρίζουν ποιο θα είναι το εργασιακό τους καθεστώς και κυρίως με τους εξαρτημένους να γίνονται βορά στο όνομα του κέρδους και των ιδιωτών.
Όπως, χαρακτηριστικά, αναφέρεται στην ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΟΥ ΑΝΟΙΚΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΦΟΡΕΩΝ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗΣ, που πραγματοποιήθηκε στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, στις 10 Δεκεμβρίου 2023 με την συμμετοχή πάνω από 500 συνέδρων από όλη την Ελλάδα, από ΟΛΕΣ τις θεραπευτικές προσεγγίσεις:
«Με τον ΕΟΠΑΕ η ανθρωποκεντρική προσέγγιση, που μέχρι σήμερα χαρακτήριζε τις υπηρεσίες πρόληψης και θεραπείας στη χώρα μας, εκπίπτει σε κλινοκεντρική και νοσοκομιοποιημένη διαχείριση.Χωρίς να έχει αξιολογηθείκαι να αναγνωρίζεται η προσφορά του υφιστάμενουδικτύου υπηρεσιών, χωρίς κανέναν διάλογο με την επιστημονική κοινότητα, τους θεσμικούς φορείς, τους εργαζόμενους στο πεδίο, τις συλλογικότητες των ληπτών υπηρεσιών, την κοινωνία γενικότερα, το νομοσχέδιο για τον ΕΟΠΑΕ σαρώνει ένα ζωντανό και πολυφωνικό δίκτυο υπηρεσιών, ριζωμένο στις τοπικές κοινωνίες.
Η καταστροφική πολιτική που εφαρμόστηκε στην ψυχική υγεία, με άξονα τη νεοφιλελεύθερη προσέγγιση των οικονομικών της υγείας και την αρχή του κόστους/οφέλους, επεκτείνεται με το νέο νομοσχέδιο και στη λειτουργία των δομών πρόληψης και αντιμετώπισης των εξαρτήσεων. Με άλλα λόγια, η οικονομία μπαίνει πάνω από τον άνθρωπο, και παραμερίζεται η σημασία της ποιότητας των υπηρεσιών και το μοντέλο ολιστικής φροντίδας που τόσα χρόνια ακολουθούμε με μεγάλη επιτυχία.»
Με ένα στοχευμένο σχεδιασμό που τα τελευταία χρόνια απαξίωνε την πρόληψη, δεν προχωρούσε σε αναγκαίες αλλαγές σε θεσμικό πλαίσο, σε προσλήψεις μόνιμου προσωπικού στις δομές, μείωνε τις χρηματοδοτήσεις, μετακινώντας το κέντρο βάρους κυρίως στην μείωση της βλάβης και σε εποπτευόμενους χώρους και όχι στην ενίσχυση και στήριξη μιας ολιστικής παρέμβασης, που ξεκινά από την πρόληψη και φτάνει στην κοινωνική και εργασιακή επανένταξη, η κυβέρνηση με το νομοσχέδιο αυτό επιχειρεί το τελικό χτύπημα στις δημόσιες δομές ψυσικής υγείας και απεξάρτησης.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρουν οι φορείς πρόληψης και απεξάρτησης:
Καταργείται ο θεραπευτικός πλουραλισμός. Η επανένταξη αποκόπτεται από τη θεραπεία και υποβαθμίζεται η υποστήριξη της οικογένειας και των σημαντικών άλλων.
Καταργείται η ελεύθερη επιλογή θεραπευτικού προγράμματος μεθόδου, αφού το εξαρτημένο άτομο θα παραπέμπεται για θεραπεία από «ειδική επιτροπή», όπου αυτή θα κρίνει.
Καταργείται η ιστορία της απεξάρτησης, αφού οι επωνυμίες των προγραμμάτων και των μονάδων ήταν η ταυτότητα του θεραπευτικού τους χαρακτήρα και ο τρόπος με τον οποίον έγιναν γνωστές και αγκαλιάστηκαν από την ελληνική κοινωνία.
Η απεξάρτηση ιατρικοποιείται και χάνει τον κοινωνικό της χαρακτήρα. Υποτιμάται ο κεντρικός ρόλος των κοινωνικών και οικονομικών παραμέτρων που ευνοούν τους εθισμούς και τις εξαρτήσεις,και η ενεργητική συμμετοχή του ίδιου του ατόμου στη θεραπευτική διαδικασία.
Ο νέος φορέας (ΕΟΠΑΕ), που θα είναι Ν.Π.Ι.Δ., δεν θα υποστηρίζει την πολυμορφία των θεραπευτικών προτάσεων και προσεγγίσεων, αφού θα είναι αποκομμένος από τις τοπικές κοινωνίες και τις ανάγκες τους.
Συρρικνώνονται οι δημόσιες και δωρεάν υπηρεσίες πρόληψης και θεραπείας και δημιουργείται χώρος για την είσοδο ιδιωτών.
Με το νομοσχέδιο για τον ΕΟΠΑΕ αλλάζει η σύνθεση της Εθνικής Συντονιστικής Επιτροπής για την Αντιμετώπιση των Εξαρτήσεων του νόμου 4139/2013,στην οποία σήμερα μετέχουν οι υπό κατάργηση και συγχώνευσηεγκεκριμένοι φορείς πρόληψης και θεραπείας.
Ο εκάστοτε Πρόεδρος του ΕΟΠΑΕ χρίζεται και Πρόεδρος της νέας Εθνικής Συντονιστικής Επιτροπής, αναλαμβάνοντας τον ρόλο και του Εθνικού Συντονιστή. Αυτό καθιστά τον ΕΟΠΑΕ έναν φορέα που, ταυτόχρονα, θα σχεδιάζει, θα εφαρμόζει, θα υλοποιεί και θα αξιολογεί τον εαυτό του.
Ο ΕΟΠΑΕ θα διοικείται από διορισμένες διοικήσεις, διορισμένους διευθυντές, διορισμένα μέλη στην Επιστημονική του Επιτροπή, χωρίς εκπροσώπηση των ειδικών επιστημόνων του πεδίου που υπηρετούν σήμερα στους εγκεκριμένους φορείςκαι χωρίς να δίνεται φωνή στους λήπτες των υπηρεσιών.
Η απόσυρση του σχεδίου νόμου για τον ΕΟΠΕΑ και η έναρξη ενός ουσιαστικού εθνικού διαλόγου για την αντιμετώπιση των εξαρτήσεων στη χώρα μας στο πλαίσιο ενός δημόσιου και δωρεάν πλέγματος υπηρεσιών πρόληψης και θεραπείας είναι το ζητούμενο όχι μόνο των εμπλεκόμενων φορέων αλλά και όλης της κοινωνίας.
Στο πλαίσιο των δράσεων και των εκδηλώσεων ενάντια στην κατάθεση του νομοσχεδίου θα γίνουν
ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ
ΤΗΣ ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΟΜΩΝ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
ΣΑΒΒΑΤΟ 13 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Οι Συλλογικές Δράσεις Κοινωνικής Αλληλεγγύης για το 18 Άνω, το Σωματείο Υποστήριξης του Κοινωνικού και Επιστημονικού Έργου του 18 Άνω και το Δίκτυο Αλληλεγγύης Κοινωνικών Ιατρείων διοργανώνουμε το Σάββατο 13 Ιανουαρίου 2024 στις 19:30 στον Κινηματογράφο Ίριδα της Πανεπιστημιακής Λέσχης (Ιπποκράτους 15 & Ακαδημίας) εκδήλωση για την υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα της απεξάρτησης και των δομών ψυχικής υγείας.
Στην εκδήλωση θα προβληθεί το ντοκιμαντέρ του Γ. Ζέρβα «Τώρα κάνω όνειρα». Μετά την προβολή θα ακολουθήσει συζήτηση
– με τον σκηνοθέτη της ταινίας κύριο Γεώργιο Ζέρβα,
– την ψυχίατρο και π. Διευθύντρια του 18 Άνω κυρία Κατερίνα Μάτσα
– και τον Υπεύθυνο του Τμήματος Έρευνας, Πρόληψης, Εκπαίδευσης 18 Άνω κύριο Δημήτρη Υφαντή.
Στη συζήτηση θα παρέμβουν με μαρτυρίες και θεραπευόμενοι/ες του προγράμματος. Στον χώρο θα εκτίθενται έργα από τις θεραπευτικές ομάδες τέχνης του 18 Άνω.
ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΥΝΑΥΛΙΑ- ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗ ΔΙΑΛΥΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗΣ
ΚΥΡΙΑΚΗ 14 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Τις φωνές τους ενώνουν καλλιτέχνες, μουσικοί και συγκροτήματα την Κυριακή (14/01) σε μία μουσική συναυλία – συγκέντρωση διαμαρτυρίας με τίτλο “Όχι στη διάλυση και το κλείσιμο των δημόσιων υπηρεσιών ψυχικής υγείας και απεξάρτησης“,
Η συγκέντρωση θα πραγματοποιηθεί στη 1 μ.μ. στον σταθμό του ΗΣΑΠ στο Θησείο, στον πεζόδρομο της Ερμού και τη διοργανώνουν ο Ενιαίος Σύλλογος Εργαζομένων στο ΨΝΑ (Δαφνί), ο Σύλλογος Εργαζομένων ΚΕΘΕΑ, η Ομοσπονδία Συλλόγων Οικογένειας ΚΕΘΕΑ, το Εθνικό Συμβούλιο κατά των Ναρκωτικών (ΕΣΥΝ), ο Σύλλογος Φίλων Πασχόντων από Διαταραχή Πρόσληψης Τροφής «ΕΠΙΣΤΡΕΦΩ».
Στη μουσική συναυλία θα συμμετέχουν οι:
Νατάσσα Μποφίλιου – κιθάρα: Γιώργος Καρδιανος, Γιώτα Νέγκα – κιθάρα: Κώστας Νικολόπουλος, Στάθης Δρογώσης, Μανόλης Ανδρουλιδάκης, Αποστόλης Ρίζος, Χριστόφορος Ζαραλίκος, Frank Panx & Σαλταδόροι, Κοινοί Θνητοί, Kollektiva, Υπεραστικοί, Πολιτιστική Ομάδα «Quilombo».