Για ακόμα μια χρονιά οι ξενοδόχοι έχουν αρχίσει από τον Γενάρη να κλαίγονται για τις ελλείψεις προσωπικού που μέχρι τώρα υπολογίζεται να είναι από 50-60.000. Στον παραπάνω αριθμό θα πρέπει να προστεθεί άλλο ένα 20%-25% από τους εργαζόμενους που τελικά έως τον ερχόμενο Μάιο-Ιούνιο ή θα πάνε και θα φύγουν στην πρώτη ευκαιρία λόγω των άθλιων εργασιακών συνθηκών ή θα έχουν βρει κάποια άλλη εργασία εντωμεταξύ και δεν θα επιλέξουν να επιστρέψουν στο ξενοδοχείο όπου δούλεψαν την περσινή τουριστική περίοδο. Έτσι οι απώλειες υπολογίζεται να φτάσουν ακόμα και τις 80.000 θέσεις εργασίας
Μετά την πανδημία οι εργαζόμενοι στον τουρισμό ιδιαίτερα στις μεγάλες μονάδες αναγκάστηκαν να δουλεύουν σε συνθήκες που δεν διέφεραν πολύ από αυτές του κάτεργου. Ένα κάτεργο που οι καμαριέρες υποχρεώνονται να καθαρίσουν και να φροντίζουν 30 με 40 δωμάτια την ημέρα. Πέντε μάγειροι να μαγειρεύουν για 1.000 άτομα, οι λαντζέρηδες να δουλεύουν ατέλειωτες ώρες και οι σερβιτόροι όταν δεν θα κολυμπούν για να σερβίρουν τους πελάτες θα λιποθυμούν από την ζεστή και τα εξοντωτικά ωράρια, δουλεύοντας 12-13 ώρες χωρίς ρεπό.
Η παραπάνω εικόνα είναι η «νόμιμη». Δηλαδή, αυτή που υπάρχει με τις ευλογίες όλων των κυβερνήσεων που φρόντισαν να υπάρχουν 19 διαφορετικές σχέσεις εργασίας οι οποίες δίνουν την δυνατότητα (παρά την υποχρεωτικότητα της σύμβασης του κλάδου) οι εργοδότες να ξεγλιστρούν και να χρησιμοποιούν στην πλειοψηφία τους τις ατομικές συμβάσεις.
Οι ξενοδόχοι αν και είναι υποχρεωμένοι να εφαρμόσουν την συλλογική σύμβαση, μόνο στο 10% των ξενοδοχείων εφαρμόζεται. Κανένας μικτός μισθός εργαζόμενου στα ξενοδοχεία δεν είναι πάνω από 957 ευρώ. Το επίδομα προϋπηρεσίας που προβλέπει η συλλογική σύμβαση ήταν παγωμένο για 12 χρόνια. Για χιλιάδες εργαζόμενους από δουλεμπορικά συνεργεία δεν ισχύει καμιά συλλογική σύμβαση, παρ’ ότι είναι υποχρεωμένοι να την εφαρμόσουν. Ενώ έχουν βρει τον τρόπο μεγάλοι ξενοδοχειακοί όμιλοι που διατηρούν κύκλο εργασιών στο εξωτερικό να ασφαλίζουν Έλληνες εργαζόμενους εκτός Ελλάδας με χαμηλότερες ασφαλιστικές εισφορές.
Οι ξενοδόχοι τελευταία προκειμένου να αποφύγουν τις παραιτήσεις εργαζομένων χρησιμοποιούν τις λεγόμενες «ρήτρες απορρήτου και εμπιστευτικότητας», με τις οποίες απειλούνται οι εργαζόμενοι με χιλιάδες ευρώ κόστος αν παραιτηθούν. Η «ποινική ρήτρα» δεν υπάρχει βάσει νόμου στον ξενοδοχειακό χώρο, όμως αναγκάζουν τους εργαζόμενους να δεχτούν την ρήτρα ως «εκπαίδευση» πχ του μάγειρα, της καμαριέρας, του σερβιτόρου που δήθεν τα «δίδακτρα» κόστισαν 5.000 ευρώ. Συνεπώς, αν φύγει κάποιος νωρίτερα θα πρέπει να τα επιστρέψει.
Αν λοιπόν αυτή είναι η «νόμιμη» εικόνα, ας φανταστούμε ποια είναι η «παράνομη». Όπως έχουν καταγγείλει εργαζόμενοι, οι εργοδότες δεν τους καταβάλουν τα δώρα, τις άδειες και τα επιδόματα όπως προβλέπει η σύμβαση, ενώ κάποιοι χρωστούν ένα ως δυο μισθούς σε εργαζόμενους που το χρησιμοποιούν εκβιαστικά για να μην φύγουν στα μισά της σεζόν. Ενώ δεκάδες είναι οι καταγγελίες για απειλές και ξυλοδαρμούς εργαζομένων από μπράβους της εργοδοσίας γιατί επέλεξαν να παραιτηθούν από το κάτεργο τους. Όπως επισημαίνει η Μαρία Περυσινάκη, προϊσταμένη του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας του Ηρακλείου Κρήτης: «Οι καταγγελίες είναι υπερβολικά πολλές και οι περισσότερες αφορούν υπερωριακή απασχόληση ή απλήρωτα ρεπό προσθέτοντας πως κάποιοι εργαζόμενοι καταγγέλλουν επίσης κακή συμπεριφορά, ενώ νεότερες γυναίκες, συχνά ανήλικες, καταγγέλλουν σεξουαλικές παρενοχλήσεις».
Σε αυτά να προσθέσουμε τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης όπου εργαζόμενοι αναγκάζονταν να διαμένουν σε δωμάτια-τρύπες, σε κοντέινερ, σε χώρους χωρίς κλιματισμό, που αναγκαζόταν να κάνουν μπάνιο στις ντουζιέρες των παραλιών αργά το βράδυ γιατί η «τρύπα» που τους παραχωρήθηκε σαν κατάλυμα δεν έχει τρεχούμενο νερό.
Η μεγάλη πλειοψηφία των εργαζόμενων είναι εποχιακοί που καλούνται να επιβιώσουν για τουλάχιστον 5 μήνες χωρίς εισόδημα, αφού η χρονική ισχύ της επιδότησης παραμένει στους 3 μήνες. Φέτος μάλιστα υπήρχε πρόβλημα με τους δικαιούχους του επιδόματος ανεργίας οι οποίοι έχουν κάνει αίτηση από τον Οκτώβριο-Νοέμβριο και δεν είχαν πληρωθεί. Με όλα τα παραπάνω συμπληρώνετε το κολλάζ του σύγχρονου ελληνικού τουρισμού.
Όλα αυτά μπορούν να εξηγήσουν γιατί πολλοί νέοι και νέες που σπούδασαν μάλιστα τουριστικά επαγγέλματα ρίχνουν μαύρη πέτρα πίσω τους και είτε φεύγουν στο εξωτερικό είτε αποχωρούν από τον κλάδο.
Αυτή την κατάσταση η οποία (κάθε χρόνο τέτοια εποχή επανέρχεται στην επικαιρότητα) κυβέρνηση και εργοδοσία δεν έχουν κάνει τίποτα για να την βελτιώσουν . Όταν μάλιστα τα τουριστικά έσοδα το 2023, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, εκτοξεύτηκαν στα 20,5 δισ. ευρώ, από 17,7 δισ. ευρώ το 2022,ενώ οι τουριστικές αφίξεις ανήλθαν σε 32,7 εκατ. επισκέπτες, καταγράφοντας ετήσια αύξηση κατά 17,6% σε σύγκριση με τους 27,8 εκατ. τουρίστες που επισκέφθηκαν τη χώρα το 2022 και κατά 4,4%, ενώ φέτος προβλέπεται πως θα ξεπεραστεί και πάλι το περσινό ρεκόρ.
Το αστείο είναι ότι κυβέρνηση και μεγαλοξενοδόχοι αφού τα προηγούμενα χρόνια έπαιξαν με το αφήγημα των τεμπέληδων εργαζόμενων, αφού οι «εισαγωγές εργαζομένων» δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα, αρνούνται έστω και τώρα να ικανοποιήσουν τα στοιχειώδη αιτήματα των εργαζομένων για:
- επαναφορά του επιδόματος ανεργίας στα επίπεδα του 2013, δηλαδή στην επιδότηση για 5 μήνες, από τους 3 που είναι σήμερα,
- να αυξήσουν τους μισθούς ώστε να προσεγγίζουν έστω τους μισθούς άλλων τουριστικών κρατών στην Ευρώπη,
- να βελτιώσουν τις συνθήκες διαβίωσης,
- να εφαρμόσουν τα ωράρια,
- να υπογραφεί νέα συλλογική σύμβαση
Αντί όλων αυτών που είναι όχι μόνο δίκαια αλλά απαραίτητες προϋποθέσεις για να παραμείνει ο εργαζόμενος στο επάγγελμα, οι ξενοδόχοι κλαψουρίζουν μην προτείνοντας το παραμικρό και περιμένοντες τις καραβιές εργαζομένων από τρίτες χώρες που τους έταξε ο Άδωνις επιδιώκοντας όχι απλά την διατήρηση των υπερκερδών τους αλλά την παραπέρα αύξηση τους δια μέσου της καθήλωσης των μισθών
Τα αποτελέσματα αυτής της επιλογής είναι ότι μέχρι τώρα οι αιτήσεις επαναπρόσληψης να είναι μειωμένες κατά 34% ενώ μόνο στην Κρήτη τα κενά είναι πάνω από 5.000 εργαζόμενους που δούλευαν πέρση, αλλά φέτος κούνησαν μαντήλι στα κάτεργα τους.
Σε έρευνα που πραγματοποίησε το Σωματείο Ξενοδοχοϋπαλλήλων Νομού Ηρακλείου το 48,3%, δήλωσε ότι έχει σκεφτεί να αλλάξει επαγγελματικό κλάδο, λόγω εποχικότητας, εργασιακής ανασφάλειας στις κρίσεις, και λόγω ελλιπών κινήτρων όπως μειωμένου χρόνου και ποσού επιδότησης χειμερινής ανεργίας.
Οι άθλιες εργασιακές συνθήκες διαμορφωθήκαν μεθοδικά εδώ και χρόνια, από όλες τις κυβερνήσεις φροντίζοντας με τους νόμους που ψήφιζαν το «τουριστικό προϊόν» να είναι απαλλαγμένο από εργασιακά δικαιώματα, ώστε να παραμένει «ανταγωνιστικό» για να κερδίζει έδαφος η χώρα ανάμεσα στους διεθνείς προορισμούς.
Αυτό το καθεστώς θέλουν να διατηρήσουν και τώρα επιστρατεύοντας ακόμα και ανήλικους όπως αναφέρει η προϊσταμένη της επιθεώρησης εργασίας Ηρακλείου η οποία εκτιμά πως μέχρι το τέλος της σεζόν θα έχουν εκδοθεί πάνω από 1.500 βιβλιάρια για ανηλίκους, καθώς στον νομό οι επιχειρήσεις τουρισμού δεν μπορούν να βρουν εργαζόμενους. Αυτό το μεσαιωνικό καθεστώς εργασίας θέλουν να διατηρήσουν κυβέρνηση και ξενοδόχοι με κάθε κόστος.
