Σε ένα πρωινό πάνελ με εκπροσώπους της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ, o δημοσιογράφος Μπάμπης Παπαπαναγιώτου, γνωστό τρολ της ΝΔ στο Τουίτερ, έκανε την εξής ερώτηση στον εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ: «Γιατί αφού είναι τόσο άσχημη κατάσταση με την ακρίβεια, την υγεία, την εκπαίδευση, τη δημοκρατία, δεν βγαίνει ο κόσμος στους δρόμους να διαμαρτυρηθεί;» Του έφερε μάλιστα και το παράδειγμα της Γαλλίας με τις μεγάλες διαδηλώσεις που έγιναν τελευταία.
Ο εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ απάντησε ότι αυτό γίνεται γιατί η ΝΔ ελέγχει τα ΜΜΕ με την λίστα Πέτσα, ότι από τις 12 περιφέρειες ελέγχει τις 10, ότι ελέγχει μεγάλο μέρος του συνδικαλιστικού κινήματος, κ.α. Περιέγραψε, με λίγα λόγια, μια συνθήκη που σε γενικές γραμμές το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης ονομάζει «καθεστώς Μητσοτάκη». Το συμπέρασμα που μπορεί να βγάλει κανείς από την απάντηση είναι ότι όποιος ελέγχει αυτούς τους μηχανισμούς μπορεί να ρίχνει την κοινωνία στην αδράνεια. Συνεπώς, κατά τον εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ, αυτό που μένει δεν είναι τίποτα άλλο από το να ψηφίσει ο κόσμος ΣΥΡΙΖΑ. Αφού η κοινωνία έτσι κι αλλιώς δεν αντιδρά, τι μένει για τον δύσμοιρο κακοπληρωμένο εργαζόμενο, τον άνεργο αλλά και υπό φτωχοποίηση μικρομεσαίο από την λύση που θα δώσει η ψήφος;
Κατά μια έννοια ο εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει άδικο, αν και λέει την μισή αλήθεια. Πράγματι, όταν το αστικό κράτος διαθέτει όλους τους μηχανισμούς χειραγώγησης της συνείδησης του κόσμου, από τα ΜΜΕ μέχρι τους μικρούς και μεγάλους καθημερινούς εκβιασμούς και εξαγορές με ρουσφέτια αλλά και μικροπαροχές, και αν τα πολιτικά σου όρια σταματούν στην εκλογική διαδικασία, αυτή θα είναι η κατάσταση και πολύ δύσκολα θα ανατραπεί. Όταν δέχεσαι τους όρους που βάζει το σύστημα, δηλαδή η αντιπολίτευση σου να είναι εντός των «θεσμών» και όχι στους δρόμους, στους τόπους δουλειάς και στα πανεπιστήμια, τότε αυτό που σου μένει είναι να δίνεις μέρα την μέρα, χρόνο με τον χρόνο, γη και ύδωρ στο αστικό πολιτικό σύστημα μήπως και κάποια στιγμή για τους δικούς του λόγους σου επιτρέψει να κυβερνήσεις. Από το 2010 μέχρι το 2015 με αποκορύφωμα το δημοψήφισμα αυτοί οι όροι αμφισβητήθηκαν από τον λαό, γεγονός που οδήγησε στην εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και την καταβαράθρωση της ΝΔ. Συνεπώς, το όποιο «καθεστώς Μητσοτάκη» θα κυβερνά για χρόνια αν η μοναδική σου φιλοδοξία είναι να κυβερνήσεις ασκώντας έστω με μικρές παραλλαγές την ίδια πολιτική.
Η διαπίστωση αυτή δεν αλλάζει βέβαια την πραγματικότητα, αλλά τον τρόπο με τον οποίον τη βιώνουν οι εργαζόμενοι, οι μικρομεσαίοι, οι διανοούμενοι και η νεολαία, και την μετασχηματίζουν σε πολιτική δράση (της ψήφου συμπεριλαμβανομένης).
Σύμφωνα με το ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, πάνω από 1 στα 2 νοικοκυριά (52,4%) δήλωσαν ότι το μηνιαίο εισόδημά τους επαρκεί μόλις για 18 ημέρες, λόγω των αυξήσεων στις τιμές τόσο της ηλεκτρικής ενέργειας, όσο και των ειδών διατροφής, οι οποίες αποτελούν για σχεδόν 6 στα 10 νοικοκυριά τις κατηγορίες που έχουν τη μεγαλύτερη αρνητική επίδραση στο εισόδημά τους.
Αυτή η πραγματικότητα συναντιέται με την μεγαλύτερη αναδιανομή εισοδήματος από το 2010-2012 που είναι στα σκαριά με τους πλειστηριασμούς και με το τελικό σχέδιο των ιδιωτικοποιήσεων στην υγεία. Δεν διστάζουν να θέλουν να παραχωρήσουν ακόμα και αυτό το ογκολογικό του Νοσοκομείου Παίδων στην ιδιωτική πρωτοβουλία, ενώ ακόμα και αυτές οι ελάχιστες λειτουργίες του κοινωνικού κράτους παίρνουν μέρα με την μέρα τον δρόμο της ιδιωτικοποίησης.
Συναντιέται με το ξεπούλημα της μεγαλύτερης μεταλλευτικής επιχείρησης παραγωγής νικελίου στην ΕΕ, της ΛΑΡΚΟ, για 6 εκατ. ευρώ στην ΤΕΡΝΑ: Ένα εκατομμύριο στρέμματα, τρία ορυχεία, δυο λιμάνια, το εργοστάσιο Λάρυμνας, δυο οικισμοί, ένα λιγνιτωρυχείο, το σύνολο των αποθεμάτων ορυκτών αποτιμήθηκαν από την κυβέρνηση σε 6 ευρώ το στρέμμα!
Συναντιέται με το βάθεμα του αστυνομικού κράτους, με τη μπόχα που αναδίδεται από τα κυκλώματα σε αστυνομία και δικαιοσύνη, με την εκτεταμένη διαφθορά και τους παρακρατικούς μηχανισμούς των παρακολουθήσεων, με την αμερικανοδουλεία και τους μεγάλους κινδύνους που προέρχονται από την εμπλοκή της χώρας στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ.
Ολοκληρώθηκαν λέει το ΥΠΕΚΑ “διεθνείς, ανοικτές διαγωνιστικές διαδικασίες” για ξεπούλημα ΛΑΡΚΟ (εργοστάσια, μεταλλεία Λάρυμνας, μεταλλεία Εύβοιας Καστοριάς) & την πήρε ο εθνικός μας εργολάβος, ΤΕΡΝΑ. Οικονομικό σκάνδαλο το τίμημα 6 εκ. ευρώ. Μόνο το δημόσιο κάνει εκπτώσεις 99%!
— Leonidas Vatikiotis (@LeonidasV) February 2, 2023
Οι συνεχόμενες ανατιμήσεις του όλων των προϊόντων, των καυσίμων, των ενοικίων, ο πληθωρισμός ο οποίος τον Φεβρουάριο ήταν στο 7,2%, δεν είναι απλά μια δύσκολη κατάσταση που ο λαϊκός κόσμος ελπίζει ότι κάποτε θα ξεπεραστεί. Είναι μια μόνιμη κατάσταση που τον ακολουθεί τα τελευταία δέκα τουλάχιστον χρόνια. Η φτώχεια και ο φόβος ότι αύριο μπορεί να είναι χειρότερα τα πράγματα δημιουργούν αισθήματα ανασφάλειας και άγχος για την επιβίωση, που φτάνει μέχρι την απελπισία. Όταν για παράδειγμα αναγκάζεσαι να επιλέξεις αν θα πληρώσεις το ρεύμα ή τα ψώνια στο σούπερ μάρκετ, αν θα βάλεις βενζίνη στο αυτοκίνητο ή θα πληρώσεις τα αγγλικά του παιδιού.
Αυτή η κατάσταση τείνει να γίνει τελικά μια κανονικότητα για την μεγάλη πλειοψηφία του λαϊκού κόσμου. Φέρνει την μοιρολατρία του «όλοι ίδιοι είναι», αφού η κοινωνία δεν ξεχνά τις πολιτικές διαψεύσεις του 2015. Στο έδαφος αυτό αναπτύσσεται παραπέρα η συντηρητικοποίηση της κοινωνίας, καθώς οι λαϊκές τάξεις περιθωριοποιούνται πολιτικά μην συμμετέχοντας πέραν της ψήφου ή και της αποχής. Δεν είναι τυχαία εξάλλου τα αυξημένα ποσοστά των ακροδεξιών και ναζιστικών ομάδων γιατί σε αυτά ακριβώς τα θολά νερά ψαρεύουν.
Αυτές οι συνθήκες σε άλλες εποχές θα ήταν ένα εκρηκτικό μίγμα, το οποίο θα οδηγούσε σε κοινωνικές εκρήξεις και πτώση οποιασδήποτε κυβέρνησης, και την όποια αξιωματική αντιπολίτευση να καρπώνεται την αγανάκτηση και το σιχτίρισμα του κόσμου, όπως έγινε με τις κυβερνήσεις των μνημονίων. Σήμερα όμως έχουμε το πρωτοφανές φαινόμενο το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης τουλάχιστον όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις όλων των εταιρειών όχι μόνο να μην ανεβάζει τα ποσοστά του αλλά αντίθετα να πέφτει κατά έξι μονάδες σε σχέση με τα ποσοστά του στις προηγούμενες εκλογές. Και το πιο ενδιαφέρον είναι ότι αυτό δεν το παίρνει ούτε η κυβέρνηση ούτε τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης. Φυσικά κάποιες από τις δημοσκοπήσεις χρησιμοποιούνται σαν μέσα προπαγάνδας και κάποιες είναι στημένες. Όμως όταν και το Ινστιτούτο Πουλαντζάς σε δικές του μετρήσεις που έγιναν το Δεκέμβρη δίνει σαφές προβάδισμα στην ΝΔ τότε δεν μπορείς κανείς να μην παραδεχθεί την τάση πτώσης του ΣΥΡΙΖΑ.
Είναι λογικό η αναμενόμενη πόλωση να τροποποιήσει τα δεδομένα είναι όμως εξαιρετικά αμφίβολο να αλλάξει την κατάσταση.
Άραγε, τα μέλη και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, ο απλός λαϊκός κόσμος που εμπιστεύεται τον ΣΥΡΙΖΑ και έχει εναποθέσει τις ελπίδες σε αυτόν αναρωτιούνται γιατί τέσσερα χρόνια τώρα δεν μπόρεσαν να ανατρέψουν τους δείκτες; Τι φταίει λοιπόν;
Ο ΣΥΡΙΖΑ από τις πρώτες κιόλας μέρες που βρέθηκε στην αντιπολίτευση φρόντισε να ξεκόψει απ’ ό,τι τον γέννησε, δηλαδή έναν ρεφορμιστικό αριστερό ριζοσπαστισμό που τον κατέτασσε στην αριστερή σοσιαλδημοκρατία και του έδινε τη δυνατότητα να επικοινωνεί με μεγάλα κομμάτια του κινήματος και τις αγωνιζόμενες πρωτοπορίες του. Σήμερα η βασική εκτίμηση της ηγεσίας του είναι πως αιτία της ήττας ήταν ότι έχασε μεγάλα τμήματα από τους λεγόμενους κεντρώους και την μεσαία τάξη. Αυτή η επιλογή καθόρισε σε μεγάλο βαθμό και την ίδια την αποτίμηση της κυβερνητικής του θητείας.
Δεν ήταν οι παγωμένοι μισθοί, η αύξηση των ορίων ηλικίας και το πετσόκομμα των συντάξεων, το Όχι που έγινε Ναι. Γι’ αυτά υποτίθεται έφταιγαν η Μέρκελ και ο Σόιμπλε. Η αιτία υποτίθεται είναι ότι έχασαν την μεσαία τάξη και τους κεντρώους που, αφού είδαν ότι δεν τους έκοψε τον ΕΝΦΙΑ και τους έβαλε κάτι φόρους παραπάνω, τον εγκατέλειψαν. Δεν ήταν η μεγάλη απογοήτευση που προκάλεσε η γενική υποταγή στο λαϊκό κίνημα, η έμπρακτη προσχώρηση στη νεοφιλελεύθερη αρχή πως δεν υπάρχει εναλλακτική, η υπονόμευση των αγώνων και των διεκδικήσεων των λαϊκών στρωμάτων, ο ψυχολογικός και ιδεολογικός εκμαυλισμός.
Αυτή η ανάγνωση των αιτιών της ήττας, από το πρώτο κιόλας διάστημα, έφερνε την όλο και πιο δεξιά μετατόπιση του στα βασικά πολιτικά και κοινωνικά επίδικα που ήταν και είναι το πως ο κόσμος θα ξεφύγει από το καθεστώς της φτώχειας και της ανέχειας, μέσα από ποιους δρόμους και ποιες πολιτικές. Μπορεί κανείς να παραθέσει δεκάδες αναφορές του Α. Τσίπρα οι οποίες όχι απλά δεν είχαν καμία σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ που κέρδισε τις εκλογές το 2015 αλλά προσέγγιζαν σε μεγάλο βαθμό τον πυρήνα της λογικής των πολιτικών της ΝΔ με παραλλαγές φυσικά και με ένα κλικ πλειοδοσίας ίσα – ίσα για τα προσχήματα.
Η όλη αντιπολιτευτική τακτική του επικεντρώθηκε στην φθορά του ίδιου του προσώπου του Μητσοτάκη στα σκάνδαλα και τις αρπαχτές των βουλευτών της ΝΔ, στις παρακολουθήσεις κ.λπ. Φυσικά είναι πολύ σοβαρά ζητήματα που έχουν να κάνουν με την ίδια την αστική δημοκρατία αλλά αποδείχθηκε ότι όλα αυτά μαζί με το πόσο …χαζός είναι ο Μητσοτάκης δεν έπιασαν τόπο. Γιατί άραγε ο κόσμος θέτει άλλες προτεραιότητες από το αν η Νικολάου τα μάσησε χοντρά από την πανδημία; Αν ο Άδωνις έδινε στον Κοκλώνη αναθέσεις εκατομμυρίων, αν ο Φουρθιώτης εκβίαζε βουλευτές της ΝΔ, αν η ΕΥΠ παρακολουθούσε τους πάντες;
Ο ΣΥΡΙΖΑ τα προβάλει όλα αυτά στα πλαίσια της γνωστής ρήσης του Ηλία Ηλιού «Θα σας ταράξουμε στην νομιμότητα». Μιας νομιμότητας που καλούνται να την εφαρμόσουν δικαστές που με τις αποφάσεις τους για τους πλειστηριασμούς πετάνε από τα σπίτια τους δεκάδες χιλιάδες λαϊκές οικογένειας, που νομιμοποίησαν τις περικοπές μισθών και συντάξεων, που ρίχνουν στα μαλακά δολοφόνους νέων ανθρώπων. Μιας δικαιοσύνης απόλυτο υπηρέτη του μεγάλου κεφαλαίου και των πολιτικών εκπροσώπων του.
Όμως ακόμα και αυτές τις αλήθειες ο ΣΥΡΙΖΑ τις αντιμετωπίζει όχι στην ουσία τους αλλά στο πλαίσιο μιας επικοινωνιακής λογικής για τα πρωινά πάνελ . Έτσι μπορεί να εξηγηθούν τα αποτελέσματα της παραπάνω έρευνας. Έτσι και η αποπομπή του Π. Πολάκη ο οποίος είπε αυτό που λέει όλος ο δημοκρατικός κόσμος. Το «θεσμικό» κουστούμι που ράβει ο ΣΥΡΙΖΑ σε συνεργασία με το μεγάλο κεφάλαιο, το πολιτικό σύστημα και τους Αμερικάνους δεν χωράει φωνές σαν του Πολάκη που, ανεξάρτητα από αν διαφωνεί κανείς μαζί του και ανεξάρτητα αν η κίνηση του είναι κάποιας μορφής «ηρωική έξοδος», προσπάθησε όλο αυτό το διάστημα να διασώσει κάτι από τον χαμένο ριζοσπαστισμό του ΣΥΡΙΖΑ .
Όσο δεν υπάρχουν απαντήσεις για μεγάλες ανατροπές σε μισθούς, συντάξεις, προστασία πρώτης κατοικίας, κατάργηση των αντεργατικών νόμων επαναφορά των Συλλογικών Συμβάσεων εργασίας, δεν πρόκειται να ανατραπεί η δημοσκοπική πρωτιά Μητσοτάκη.
Επιπλέον ο ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί να πιστεύει ότι τους «κάτω» τους έχει δεδομένους. Μπορεί ένα μεγάλο κομμάτι του να είναι όντως δεδομένο, αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο αν θα καταφέρει να επαναφέρει αυτούς που νοιώθουν ότι διαψεύστηκαν από την περίοδο της διακυβέρνησης του ή ακόμα τον πιο ριζοσπαστικό κόσμο, ο οποίος με τη δεξιά στροφή του κόμματος εξαφανίστηκε από τα κινήματα και τους αγώνες. Πόσο μάλλον με την εξέλιξη της αποπομπής Πολάκη από τα ψηφοδέλτια…
Πολλοί πιστεύουν ότι πηγαίνοντας προς τις εκλογές θα μπουν τα ισχυρά και σκληρά διλήμματα και τότε θα υπάρχουν μετατοπίσεις από την αποχή, τα “δεν ξέρω/δεν απαντώ” προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Σίγουρα θα υπάρχουν και τέτοιες. Θα είναι ικανές όμως για να αλλάξουν τις τάσεις; Κατά την γνώμη μου όχι. Γιατί ήδη τα διλήμματα έχουν τεθεί. Ο λαϊκός δημοκρατικός κόσμος γνωρίζει πολύ καλά τι σημαίνει επανεκλογή μια Κυβέρνησης ΝΔ, δεν περιμένει να του το πουν τα προεκλογικά σποτ του ΣΥΡΙΖΑ.
Υπό άλλες προϋποθέσεις μια άλλη Αριστερά που θα κατάφερνε να υπερβεί τις υπαρκτές διαφορετικές προσεγγίσεις και τους ηγεμονισμούς, που θα συγκροτούσε μια ενωτική προσπάθεια από το ΚΚΕ μέχρι την εξωκοινοβουλευτική αριστερά, θα ήταν δυνατό να αποτελέσει μια νέα προσδοκία για τους λαϊκούς ανθρώπους.
Δυστυχώς όμως για ακόμα μια φορά αυτό δεν πραγματοποιήθηκε (ούτε καν η προσπάθεια συνεργασίας όλων των δυνάμεων της ριζοσπαστικής εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς) αν και είναι ο ενδόμυχος πόθος της μεγάλης πλειοψηφίας της βάσης της.
Βέβαια, μετά τις εκλογές τα προβλήματα θα είναι εδώ ακόμη πιο οξυμένα και οι ταξικές αναμετρήσεις λόγω της επίθεσης του κεφαλαίου μπροστά μας. Εκεί θα ξανακληθούμε να δοκιμάσουμε τα εργαλεία της ενότητας, της αποφασιστικότητας, της αποτελεσματικής δράσης. Εκεί θα κληθούμε να βρούμε τους τρόπους να χτίσουμε τις νέες οχυρώσεις μας στα εργοστάσια, τα πανεπιστήμια, τις γειτονιές.
