ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΜΝΗΜΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΓΛΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΤΕΜΠΩΝ
Ναι, ήταν μαγικά την Παρασκευή το βράδυ στο Καλλιμάρμαρο. Ο αέρας χλιαρός, στο βάθος η Ακρόπολη φωτισμένη σαν τουριστική ατραξιόν, τα δέντρα του Ζαππείου, τα φώτα της σκηνής και ο ήχος ευγενής, ένιωθες πως ήσουν κάπου χωμένος στην ιστορία αυτού του τόπου και όχι στο κακοπαθημένο παρόν.
Μακάρι όμως να μην είμασταν εδώ απόψε. Μακάρι να μην υπήρχε ανάγκη. Μακάρι να βρισκόμασταν μόνο σε χαρές.
Αυτή ήταν η ευχή όλων και των οργανωτών και των καλλιτεχνών αλλά και ημών των θεατών.
Κι ήταν χιλιάδες οι άνθρωποι, κυρίως νέοι ως και μικρά παιδιά, περίπου 40.000 όπως γράφτηκε, που βρέθηκαν στο Παναθηναϊκό Στάδιο, ενώ δωρεάν σε live streaming συνδέθηκαν πάνω από 42.000 θεατές, για να παρακολουθήσουν τη συναυλία μνήμης αλλά και διεκδίκησης της δικαίωσης των 57 θυμάτων της σιδηροδρομικής τραγωδίας στα Τέμπη. Αυτήν που συνέβη στις 28 Φεβρουαρίου 2023, αυτήν για την οποία ο Φοίβος Δεληβοριάς τόνισε «είμαστε όλοι εδώ γιατί από τον Φλεβάρη του 2023 η ανάγκη για δικαιοσύνη κυλά από τα μάτια μας».
Όσοι εργαζόμαστε με κάποιον τρόπο στο χώρο της δικαιοσύνης ή ασχολούμαστε συστηματικά μαζί της, παρακολουθούμε εδώ και καιρό αλλά με ιδιαίτερη έξαρση τα μνημονιακά και μεταμνημονιακά χρόνια, την απόλυτη έκπτωση και χειραγώγηση της Δικαιοσύνης από το βαθύ σύστημα και όχι μόνο την εκάστοτε Κυβέρνηση. Συνεπικουρούμενοι από τα ΜΜΕ, το σύνταγμα γίνεται κουρέλια, οι νόμοι αλλάζουν κατά τα ολιγαρχικά συμφέροντα και τις επιταγές της ΕΕ…
Καμία προσπάθεια έστω κάποιας κοινωνικής εξισορρόπησης όπως μας δίδασκαν τα πανεπιστημιακά εγχειρίδια.
Κανένα κυβερνητικό στέλεχος, πολιτικός ή οικονομικός παράγοντας με όσες ευθύνες κι αν τον βαρύνουν, πολιτικές ή ποινικές, που να αναγνωρίζονται δια γυμνού οφθαλμού και οι οποίες να εμφανίστηκαν τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, όχι μόνο δεν τιμωρείται (εκτός από τον Άκη Τσοχατζόπουλο) αλλά ούτε καν διώκεται από τη Δικαιοσύνη. Με ελάχιστες εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα, το σύστημα κατά την λαϊκή ορολογία «τη βγάζει λάδι».
Έτσι η κοινωνική απαξίωση και της δικαιοσύνης, εκτός του Κοινοβουλίου και της Κυβέρνησης, οδηγεί είτε στην λαϊκή απαισιοδοξία και απραξία, είτε συνολικά στην κοινωνική αποδόμηση, την αυτοδικία και τη βία.
Εκτός εάν…
Εκτός εάν πάρουμε το νήμα από την αρχή. Από τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, αυτήν που ξορκίζει 50 χρόνια τώρα το σύστημα το οποίο χορεύει το χορό της φωτιάς γύρω από τα αποκαΐδια των εργατικών και κοινωνικών δικαιωμάτων που οι αγώνες εκείνης της περιόδου κατοχύρωσαν.
Εκτός κι αν ανατρέξουμε ακόμα πιο πίσω. Στους αγώνες της δεκαετίας του ’60, τον αντιδικτατορικό αγώνα και κείνες τις ένδοξες μέρες του ΕΑΜ. Άλλωστε από εκεί σιτιζόμαστε όλοι.
Αυτό είναι τελικά το νήμα που μας φέρνει στο δικό μας σήμερα. Αυτό το σήμερα με τα στοιχεία ενός από τα κάτω δημιουργούμενου εργατικού πολιτισμού.
Μ’ αυτόν τον τρόπο, ήτοι λόγω των κινητοποιήσεων της νεολαίας, δικάστηκε και καταδικάστηκε ο φονιάς του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, ο Επαμεινώνδας Κορκονέας, το 2010.
Με τον αγώνα της Μάγδας Φύσσα και το αντιφασιστικό κίνημα που οργανώθηκε στη μνήμη του, καταδικάστηκε η Χρυσή Αυγή ως εγκληματική οργάνωση.
Με τον αγώνα της Μαρίας Καρυστιανού και του Συλλόγου των γονιών και των συγγενών των θυμάτων των «Τεμπών», το ατύχημα που έγινε δυνατόν να συμβεί με μαθηματική ακρίβεια, λόγω της ιδιωτικοποίησης των τρένων από την κυβέρνηση του Σύριζα και την κάλυψη της ανευθυνότητας της εταιρίας από την κυβέρνηση της ΝΔ και του υπουργού Μεταφορών Κώστα Καραμανλή, θα ματαιώσουμε κι αυτήν την οργανωμένη συγκάλυψη.
Αυτός είναι ο φόβος και ο τρόμος του συστήματος. Μήπως μια μητέρα (όπως το 2013 με τη Μάγδα Φύσσα) κι ένα τραγούδι, γυρίσουν το παιγνίδι εναντίον τους. Μήπως συνδράμουν στην ανατροπή.
Το φόβο μας να ‘χουν.
Για να δικαιωθούν λοιπόν τα θύματα, για να ματαιωθούν τα σχέδια συγκάλυψης της κυβέρνησης και του θεσμικού συστήματος, ανέβηκαν στη σκηνή οι: Λουδοβίκος των Ανωγείων, Κοινοί Θνητοί, Δημήτρης Μυστακίδης, Φοίβος Δεληβοριάς, Τάνια Τσανακλίδου, Σωκράτης Μάλαμας, Ιουλία Καραπατάκη, Θανάσης Παπακωνσταντίνου, Μάρθα Φριντζήλα, Γιάννης Λίταινας, Αλέξανδρος Κτιστάκης.
Αυτό το σημείωμα θα μπορούσε να ολοκληρωθεί μόνο με τα λόγια του Φοίβου Δεληβοριά την επομένη της μεγάλης συνάντησης. Έγραψε λοιπόν:
«Ευχαριστούμε τόσο πολύ για χτες. Όλη αυτή την όμορφη πλευρά των ανθρώπων και του τόπου που μαζεύτηκε τόσο στο Στάδιο, όσο και σε πλατείες σε όλη την Ελλάδα -έχουμε συνηθίσει τόσο το άσχημο, το γκροτέσκο και το κακόβουλο, που δεν πιστεύαμε στα μάτια μας χθες. Ευχαριστώ προσωπικά τους γονείς που με κάλεσαν, δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ τα όσα αισθάνθηκα, τα όσα είπαμε. Την κα Καρυστιανού που έχει αναλάβει φοβερή ευθύνη και ζει συνεχώς μια θύελλα μετά την τραγωδία της. Τον μοναδικό μας Θανάση που όχι μόνο πάτησε τον όρκο του και ξαναγύρισε γι’ αυτό ειδικά, αλλά -πέραν της μουσικής- δούλεψε απίστευτα για όλη τη βραδιά και είχε και την συγκινητική ιδέα της δωρεάν προβολής παντού από την e-stage. Την Τάνια που ήταν ένα άφοβο, συγκλονιστικό και συγκλονισμένο ποίημα. Τον Σωκράτη που πάντα ο τρόπος του είναι σαν βροχή που ξεδιψάει. Τον υπέροχο και πάντα μάχιμο Χατζιδακικό συστρατιώτη Λουδοβίκο. Την αδερφή μου Μάρθα που μας «δίκασε» συγκλονιστικά. Τον Μυστακίδη, αυτόν τον μέγα μάστορα με τα γελαστά του μάτια. Και τα εκπληκτικά παιδιά: την ολοζώντανη, το λουλούδι Ιουλία, τους έξοχους σε όλα τους Κοινούς Θνητούς, τους φοβερούς Αλέξανδρο Κτιστάκη και Γιάννη Λίταινα που ξεσήκωσαν τον κόσμο. Τους σπουδαίους μουσικούς όλων των σχημάτων… Τέλος, προσωπικό ευχαριστώ για τα χιλιάδες μηνύματα που μου έρχονται από παντού, τα διαβάζω και τα δάκρυα φεύγουν χωρίς να το καταλάβω. Μακάρι όλη η αυτή η ομορφιά, ο σεβασμός και η ωριμότητα των πολιτών που μαζεύτηκαν χτες, για μια φορά βγήκαν μπροστά και έδωσαν το δικό τους δείγμα γραφής να δώσει κάτι. Το έχουμε ανάγκη, η εποχή μαζεύει σύννεφα και όλη η απανθρωπιά του πλανήτη βρίσκεται σε τροχιά χαρούμενης και ανεμπόδιστης καταστροφής. Ας επικρατήσει -όπως τις προηγούμενες φορές- η «λεβάντα» και η «μυρσίνη». Χωρίς μια στοιχειώδη αίσθηση δικαιοσύνης, σαν κι αυτήν που το κενό της διατράνωσαν τα Τέμπη, δεν γίνεται. Ας σκεφτούμε για τι δουλεύουμε, λοιπόν. Αγάπη και δύναμη σε όλους».
Ναι την Παρασκευή το βράδυ στο Καλλιμάρμαρο βρισκόταν η Ελλάδα που αγαπάμε. Η Ελλάδα που αγωνίζεται, η Ελλάδα της ομορφιάς και των νιάτων. Ακόμα και κείνο το κομμάτι της που έλειπε σωματικά από το χώρο, βρισκόταν νοερά μαζί μας.
Εν τω μεταξύ έξω από το Καλλιμάρμαρο πέρναγαν για συμπαράσταση οι ντελιβεράδες με τα μηχανάκια τους. Έμειναν ώρα από έξω μαζί με πλήθος κόσμου που δεν βρήκε εισιτήρια, αλλά ήταν εκεί για διαμαρτυρία και συμπαράσταση!
Μπορεί να είναι γραμμένο στο ιστορικό DNA της χώρας μας και τα βάθη των αιώνων να μας οδηγούν εκεί στις πηγές της αρχαίας τραγωδίας, αλλά πράγματι η τελετουργία του πένθους και του μνημόσυνου, εμπεριέχει κάτι μεγαλειώδες.
Άλλωστε ο ρόλος της τέχνης δεν είναι άλλος παρά να συγκεντρώνει τη μνήμη και τα συναισθήματα των ανθρώπων. Να οικειοποιείται το πένθος.
Τα ίδια τραγούδια συντροφεύουν την ανείπωτη λύπη αλλά και τη χαρά.
Ο θρήνος, το μοιρολόι και ο χορός γίνονται ένα και στο θάνατο και τη γέννηση. Ίσως γιατί η ίδια η γιορτή ενέχει το σπόρο του τέλους της και ο θάνατος το τέλος καθ’ εαυτό. Μάρτυράς μου το ζεϊμπέκικο που κάποια στιγμή χόρεψε για λίγο η Τάνια Τσανακλίδου.
Η Τανια Τσανακλίδου εμφανίστηκε χθες στη συναυλία για τα θύματα των Τεμπών στο Καλλιμάρμαρο με τα χρώματα της παλαιστινιακής σημαίας! Πάντα στέκεται στη σωστή πλευρά της ιστορίας! Σας ευχαριστώ. pic.twitter.com/beg2NLLy8L
— Palestinian Community in Greece (@palestinegreece) October 12, 2024
Αυτό ήταν η συναυλία του Σαββάτου. Τελετουργία πένθους, μια χώρας που της απαγορεύτηκε ουσιαστικά να πενθήσει συλλογικά, επιτρέποντας μόνον τις κατ’ ιδίαν προσευχές.
Σ’ αυτό το κλίμα συγκίνησης, απόλυτου σεβασμού αλλά και αποφασιστικότητας , πολλές φορές απόλυτης σιωπής που κοβόταν σα μαχαίρι, χιλιάδες νέοι τραγούδησαν τόσο τα μακριά τραγουδοποιήματα του Σωκράτη Μάλαμα και του Θανάση Παπακωνσταντίνου, όσο και τα ζεστά, φιλικά λόγια των τραγουδιών του Φοίβου.
Και μου έκανε προσωπικά μεγάλη εντύπωση που χιλιάδες νέοι, ακόμα και έφηβοι, γνώριζαν τους στίχους και τους τραγουδούσαν με παλμό, ενώ εμφανίστηκαν φυσικά και οι γνωστές πειρατικές σημαίες που συνοδεύουν πάντα τις συναυλίες του Θανάση, αλλά και παλαιστινιακές και κάποια λίγα πανό, όπως αυτό των Συλλόγων των Φοιτητών Αθήνας, των Εργαζομένων στο Υπουργείο Πολιτισμού.
Η εμφάνιση της Τάνιας Τσανακλίδου και της Μάρθας Φριντζήλα με παλαιστινιακά μαντήλια και τα χρώματα της σημαίας της, συνοδεύτηκε από συνθήματα για ελευθερία στην Παλαιστίνη.
Ο Σωκράτης Μάλαμας ζήτησε από την κα Μαρία Καρυστιανού ν’ ανέβει στη σκηνή και κείνη σεμνά και σοβαρά όπως έπρεπε στη στιγμή, είπε σύντομα δυό λόγια:
«Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ» δήλωσε όταν ανέβηκε στη σκηνή .
Όπως τόνισε, η μεγάλη συμμετοχή δίνει ένα ηχηρό «όχι, όχι, δεν ξεχνάμε και δεν θα ξεχάσουμε ποτέ. Όλοι εμείς πια είμαστε ένα, νιώθουμε το ίδιο, έχουμε τον ίδιο στόχο την ίδια επιθυμία αφού αυτό που σκότωσε τα δικά μας παιδιά, τους δικούς μας ανθρώπους, παραμένει ελεύθερο να σκοτώνει ξανά και ξανά. Ε, ποτέ ξανά».
Ποιο είναι αυτό το τέρας που σκοτώνει ξανά και ξανά;
Δώστε του όποιο όνομα θέλετε.
Κερδοσκοπία, τέρας της γραφειοκρατίας και του συστήματος, καπιταλισμός, κεφάλαιο κ.λπ., κ.λπ.…
Και ήρθε η συγκλονιστικότερη στιγμή. Το τραγούδι του Φοίβου Δεληβοριά.
«Το έγραψα χθες το βράδυ, είπε, (σ.σ. 10.10.2024) και είναι αφιερωμένο από την καρδιά μου σε όλους τους γονείς των θυμάτων των Τεμπών. Σας εύχομαι δύναμη και κουράγιο, αυτό το τραγούδι είναι για εσάς», δήλωσε με συγκίνηση ο Φοίβος.
«Απόψε Είμαι Κοντά Σου»
Εδώ σκοτώνει όπου βρει το κέρδος.
Που είσαι τώρα φως μου,
ήτανε γραμμένο να’ μαι δω για πάντα να σε περιμένω,
Όσο κι αν κρατήσει, να μην το ξεχάσεις,
Όταν φτάσεις πάρε, πάρε όταν φτάσεις…
Θα το γράψει ο τοίχος, θα το γράψει ο βράχος,
πως δεν ήταν μόνο ενός ανθρώπου λάθος…
Θα το πει η σημύδα, θα το πει κι ο κέδρος
Πως εδώ σκοτώνει όπου βρει το κέρδος…
Θα το πει η λεβάντα, θα το πει η μυρσίνη
πως κυλάει στα μάτια η δικαιοσύνη..
Μάτια του παιδιού μου, που δεν θα φιλήσω,
δεν υπάρχει τρόπος πια να σταματήσω…
Μέχρι να’ ρθει ο πήχης και το χαλινάρι
μέχρι να’ ρθει η νέμεσις και να τους πάρει..
Αν δεν βρω το τέρμα, δεν θα ησυχάσω,
δεν θα σταματήσω δεν θα ξαποστάσω,
Δεν θα κάνω πίσω και δεν θα ξεχάσω,
θα σε πάρω εγώ παιδάκι μου όταν φτάσω…».
Αυτός ο τελευταίος στίχος μας έκανε κομμάτια και είναι αυτός που πλέον θα σημαδεύει το τέρας, έως ότου πεθάνει.
Αλλά και «Η κοιλάδα των Τεμπών» του Θανάση Παπακωνσταντίνου, τραγούδι που γράφτηκε το μακρινό 2006, συγκλόνισε με την προφητικότητά του και οι στίχοι πήραν καινούργιο νόημα.
Μες την κοιλά όπως τα λέω μες την κοιλάδα των Τεμπών
Φόβος των μηχανοδηγών
Είναι ένας γέρο όπως τα λέω είναι ένας γέρο πλάτανος
μαγκούφης και παράφορος
Που πίνει από όπως τα λέω που πίνει απ’ το θολό νερό
του ποταμού το ιερό
Πίνει κι απλώ, όπως τα λέω, πίνει κι απλώνει ρίζωμα
βαθιά μέσα στα ανείπωτα
Κι όποτε παά όπως τα λέω κι όποτε παίρνει ανάποδες
γέρνει και πέφτει στις γραμμές
Πιάνει το τρέ όπως τα λέω πιάνει το τρένο από τ’ αυτί
«Μην την περνάς τη Γευγελή»
Μένα μου το, όπως τα λέω, μένα μου το ‘πε ο Πηνειός
το μυστικό ο φλύαρος
Πως ήταν α όπως τα λέω πως ήταν άνθρωπος παλιά
κι είχε παιδιά στην ξενιτιά
Ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου τραγουδάει για τα #Τεμπη.
Τραγουδά για τα θύματα και όσους μείναν εδώ να περιμένουν
ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ #Καλλιμάρμαρο pic.twitter.com/Kv4TTUuNu3— Chris Avramidis (@chris_avramidis) October 11, 2024
Οι Κοινοί Θνητοί επίσης, που διάβασαν το δικό τους αντικαπιταλιστικό μανιφέστο, καθαρά και ξάστερα και με κομμουνιστική ηθική κι έγιναν δεκτοί θερμά από το νεανικό κοινό, τραγούδησαν στους δικούς τους ρυθμούς:
«Το τελευταίο εισιτήριο κόψε, γι’ αυτό το τρένο που θ αγγίξει τους ουρανούς
Το σεβασμό σου στη μνήμη μας δώσε, το έγκλημά τους μην αφήσεις να ξεχαστεί».
Οι Κοινοί Θνητοί ερμηνεύουν το τραγούδι που έγραψαν για τα Τέμπη.
“Το τελευταίο εισιτήριο κόψε, για αυτό το τρένο που θα αγγίξει τους ουρανούς.
Τον σεβασμό σου στη μνήμη μας δώσε, το έγκλημά τους μην αφήσεις να ξεχαστεί “#τεμπη #Καλλιμάρμαρο pic.twitter.com/Om9i8kPB9E— Chris Avramidis (@chris_avramidis) October 11, 2024
Αν κάτι χαρακτήρισε αυτή τη βραδιά, ιστορική κατά τη γνώμη μου που έρχεται να ενωθεί και με άλλα κοινωνικά Γεγονότα και Συμβάντα, ήταν ακριβώς ο σεβασμός στη μνήμη ενάντια στη λήθη, στη δικαιοσύνη ενάντια στη συγκάλυψη και την ατιμωρησία . Ήταν η φωνή της κοινωνικής αντιπολίτευσης που απαιτεί από όλους μας εγρήγορση, οργάνωση, ενότητα και αγώνα.
Υ.Γ. 1) Τα έσοδα της συναυλίας θα διατεθούν για δικαστικά έξοδα που θα απαιτηθούν στη διεκδίκηση της αλήθειας ακόμα και στα Διεθνή Δικαστήρια.
2) Η Άννα Βίσση προς τιμήν της παραχώρησε τη σπουδαία σκηνή που είχε στήσει για τη δική της συναυλία όπως και τον εξοπλισμό, δωρεάν, εξοικονομώντας στο σύλλογο χρήματα και χρόνο.
3) Όλοι δούλεψαν εθελοντικά.
4) «Τελειώνουν τον Κασσελάκη -Κάνουν Κούγκι τον ΣΥΡΙΖΑ», διαβάζω μεσημέρι του Σαββάτου στα δημοσιογραφικά σάιτ, μετά την χτεσινή μυσταγωγία και ανάταση ψυχής και φρονήματος που σας περιέγραψα.
Ωχου και δε με νοιάζει, που θα ‘λεγε και ο συχωρεμένος ο Σταυρίδης…
