Το κείμενο που ακολουθεί είναι εισήγηση που κατατέθηκε στο πλαίσιο του διημέρου συζητήσεων το οποίο διοργανώθηκε στην Πάντειο στις 20 και 21 Ιουνίου.
Ο Συντονισμός Πρωτοβάθμιων Σωματείων Ιδιωτικού και Δημόσιου τομέα, δημιουργήθηκε στις αρχές του 2010 μετά από πρωτοβουλία 5 σωματείων από τον χώρο του αεροδρόμιου, που απηύθυναν κάλεσμα σε όλα της σωματεία της Αθήνας. Στόχος ήταν η δημιουργία αρχικά πρωτοβουλίας σωματείων, που θα δημιουργούσε τις προϋποθέσεις για μια ευρύτερη συσπείρωση σωματείων και συνδικαλιστών.
Την πρωτοβουλία αυτή υπαγόρευε η όξυνση της ταξικής πάλης από την επίθεση των μνημονιακών κυβερνήσεων και η ανεπάρκεια της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας να απαντήσει στην ολοκληρωτική επίθεση του κεφαλαίου. Την Πρωτοβουλία υπαγόρευσε επίσης η ανάγκη δημιουργίας ενός νέου εργατικού ρεύματος που θα ξεκινούσε από τα κάτω και θα οικοδομούσε μια νέα αγωνιστική ταξική ενότητα, η οποία θα στηριζόταν στα ίδια τα σωματεία, στην εργατική δημοκρατία των γενικών συνελεύσεων και στους αγώνες που ξεκινούν από την ίδια την εργατική βάση.
Στην αρχική διακήρυξη του συντονισμού αναφέρονταν τα εξής: «Ως Συντονισμός Πρωτοβάθμιων Σωματείων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα θέλουμε να συμβάλουμε σε αυτή την αναγκαία προσπάθεια, για την ταξική αγωνιστική ενότητα των εργαζομένων, για την κλιμάκωση των αγώνων και για την προβολή των σύγχρονων εργατικών αναγκών. Κόντρα στον υποταγμένο συνδικαλισμό, την γραφειοκρατία ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ, και τον κομματικό συνδικαλισμό».
Σε σχετικά μικρό διάστημα τα αρχικά περίπου 20 σωματεία που συμμετείχαν στην πρώτη σύσκεψη έφτασαν τα 60, ενώ δημιουργήθηκαν σε πολλές πόλεις της Ελλάδας αντίστοιχοι συντονισμοί.
Στις πρώτες συνεδριάσεις υπήρξαν δυσκολίες για να καταλήξουμε στον χαρακτήρα και τον προσανατολισμό του συντονισμού.
Υπήρξαν διαφορετικές προσεγγίσεις από χώρους της αντικαπιταλιστικής αριστεράς, όπου κάποιες από αυτές θεωρούσαν πως ο συντονισμός πρέπει να εξυπηρετεί την λογική του «πόλου» της αντικαπιταλιστικής αριστεράς στο εργατικό κίνημα, αποκλείοντας δηλαδή σωματεία που ελέγχονταν από ρεφορμιστικές δυνάμεις. Κάτι δηλαδή σαν ένα ακόμα μικρούτσικο ΠΑΜΕ.
Αυτές οι δυσκολίες ξεπεράστηκαν σχετικά γρήγορα από την ίδια την μαζικοποίηση του συντονισμού από σωματεία, με την μεγάλη τους πλειοψηφία να συμφωνεί πως ο συντονισμός δεν πρέπει αποτελεί μπλοκ σωματείων κάποιου συγκεκριμένου πολιτικού χώρου, ότι δεν επιδιώκουμε έναν άλλο ακόμα πόλο στο εργατικό κίνημα. Αντίθετα, επιδιώκουμε ένα ανεξάρτητο ταξικό εργατικό ρεύμα που θα υπερβεί την συνδικαλιστική γραφειοκρατία της ΓΣΕΕ και τον κομματικό συνδικαλισμό, προτείνοντας μια νέα αγωνιστική ταξική ενότητα που με όρους μαζικού κινήματος θα μπορεί να ενώσει την τάξη σε νέους νικηφόρους αγώνες.
Για ένα εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα που θα στηρίζεται στη δύναμη των ίδιων των εργαζομένων, την καθημερινή δράση στη δημοκρατική λειτουργία των συνδικάτων, στις Γενικές Συνελεύσεις, στις Απεργιακές Επιτροπές και όχι σε αποφάσεις πολιτικών γραφείων.
Άμεσο καθήκον αυτού του ρεύματος θα ήταν η συμβολή στην δημιουργία Ενιαίου Εργατικού Μετώπου για να μπορέσει το ταξικό εργατικό κίνημα να απαντήσει στον οδοστρωτήρα της μνημονιακής επίθεσης Κυβέρνησης – ΕΕ – εργοδοτών που μείωσε τον κατώτατο μισθό κατά 22% και 32% για τους νέους εργαζόμενους κάτω των 25 και κατάργησε τις ΣΣΕ. Ενώ, με διάφορες πράξεις νομοθετικού περιεχόμενου επέβαλε την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων.
Παράλληλα θα φέρνει στο προσκήνιο τις σύγχρονες εργατικές ανάγκες και διεκδικήσεις, θα αντιστέκεται στην καπιταλιστική εκμετάλλευση από τη σκοπιά του αγώνα για την ανατροπή της εκμετάλλευσης και της καταπίεσης. Δεν θα διστάζει να παίρνει θέση απέναντι σε όλα τα μεγάλα κοινωνικά και πολιτικά μέτωπα.
Αυτό σε γενικές γραμμές ήταν το πλαίσιο που συμφωνήθηκε από την μεγάλη πλειοψηφία των σωματείων που συμμετείχαν. Με τις ενστάσεις και τις διαφορετικές προσεγγίσεις φυσικά όσων διαφωνούσαν, που όμως τελικά συμμετείχαν στο εγχείρημα, παρά τις κάποιες άστοχες προσπάθειες για δημιουργία άλλου «συντονισμού» που τελικά απέτυχαν.
Από τον Φλεβάρη του 2010 μέχρι τον Φλεβάρη του 2012, είχαμε 17 πανεργατικές απεργίες, ενώ πολλές ακόμα απεργίες ξεσπούν σε επιχειρήσεις και εργοστάσια. Σε αυτές ο Συντονισμός εμφανίζεται με ξεχωριστό μπλοκ στο Μουσείο από τον Μάιο του 2010, ενώ σχεδόν κάθε Πέμπτη οργανώνει διαδήλωση από τα Προπύλαια μέχρι το Σύνταγμα. Στην αρχή λίγων εκατοντάδων εργαζομένων και σε πολύ μικρό διάστημα, χιλιάδων.
Ακόμα έχει παρουσία σε απεργιακούς αγώνες που ξεσπούν σε επιχειρήσεις και εργοστάσια, στην Χαλυβουργία, στο ΑΛΤΕΡ, στην Ελευθεροτυπία, στην Ιντρακόμ, στην Αλάπις, για τους απολυμένους συνδικαλιστές στο ΙΚΕΑ, σε εκδοτικούς οίκους και σε δεκάδες άλλους χώρους δουλειάς που συγκρούονται με τις επιθέσεις των εργοδοτών και της κυβέρνησης, συμβάλλοντας στις απεργιακές φρουρές και στην αλληλεγγύη.
Οργανώνει διαδηλώσεις ενάντια στις απολύσεις και την ανεργία, ακτιβισμούς όπως το κλείσιμο της εισόδου στο Υπουργείο Οικονομικών, συναυλίες κλπ.
Η δυναμική του εγχειρήματος δεν άργησε να εμφανιστεί. Στις απεργίες το μπλοκ του συντονισμού στο Μουσείο γίνεται σημείο αναφοράς χιλιάδων εργαζομένων ενώ οι γραφειοκράτες της ΓΣΕΕ μετά βίας συγκεντρώνουν κάποιες εκατοντάδες συνδικαλιστών που εξαφανίζονται μέσα στον συνολικό όγκο των δεκάδων χιλιάδων εργαζομένων που συγκροτούν το μπλοκ του Συντονισμού.
Από την άλλη στα σωματεία που συγκροτούν τον Συντονισμό ενισχύονται οι διαδικασίες των συνελεύσεων και των συσκέψεων στους τόπους δουλειάς, της συμμέτοχης των εργαζομένων στις αποφάσεις, αφού μετά από κάθε πρόταση της πρωτοβουλίας των σωματείων που συγκροτούσαν τον συντονισμό επιδιώκαμε αυτή να εγκριθεί μέσα από συνελεύσεις, συσκέψεις και απευθείας ενημερώσεις, στους τόπους δουλειάς. Αυτό δεν γινόταν φυσικά πάντα κατορθωτό αλλά σε μεγάλο βαθμό επιτεύχθηκε ιδιαίτερα μπροστά σε απεργίες και συλλαλητήρια.
Ο Συντονισμός συνέβαλε αποφασιστικά στην συγκρότηση της επιτροπής, «Δεν Χρωστάμε δεν Πουλάμε δεν Πληρώνουμε», επιδιώκοντας να ενοποιήσει τις πιο διαφορετικές αντιστάσεις που υπήρχαν στις γειτονιές, του φοιτητικού και νεολαιίστικου κινήματος και άλλων συλλογικοτήτων και πρωτοβουλιών με το εργατικό κίνημα.
Στην κατάληψη της πλατείας Συντάγματος σηκώνει το κύριο βάρος απέναντι στην καταστολή αλλά και τις προσπάθειες των ακροδεξιών να κυριαρχήσουν στην πάνω πλατεία. Ήταν στην πραγματικότητα ένα κέντρο Αγώνα και ενημέρωσης ένα σημείο αναφοράς και οργάνωσης του κόσμου του αγώνα και όχι μόνο.
Για δυο χρόνια ο Συντονισμός μαζί με την επιτροπή «Δεν χρωστάμε Δεν πουλάμε δεν Πληρώνουμε» συγκροτούν μια μάχιμη κοινωνική ταξική αντιπολίτευση στους δρόμους και τις πλατείες που απλώνεται σε όλες σχεδόν τις γειτονιές της Αθήνας, συμβάλλοντας στην δημιουργία λαϊκών συνελεύσεων και τοπικών πρωτοβουλιών που συσπειρώνουν χιλιάδες κόσμου.
Οι εκλογές του 2012 όμως αλλάζουν δραματικά το τοπίο. Ο ΣΥΡΙΖΑ παίρνει 16,7% καταλαμβάνοντας την θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Το σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ για την δυνατότητα να ανατραπούν τα μνημόνια από μια κυβέρνηση της Αριστεράς με ταυτόχρονη εξασφάλιση της παραμονής της χώρας στην Ευρωζώνη, δημιουργεί νέα πολιτικά δεδομένα που απαιτούσαν πολιτική απάντηση από την αντικαπιταλιστική ριζοσπαστική και κομουνιστική αριστερά που κατά την γνώμη μου δεν δόθηκε. Στο γιατί δεν δόθηκε νομίζω θα καλυφθεί από άλλους συντρόφους ομιλητές
Οι απεργίες, οι συγκεντρώσεις και τα συλλαλητήρια σιγά σιγά χάνουν την δυναμική τους. Αυτή η εξέλιξη δημιουργεί μια στάση αναμονής σε αγωνιζόμενο κόσμο που προσμένει την λύτρωση από τα μνημόνια «με έναν νόμο και ένα άρθρο».
Ο συντονισμός σε αυτές τις συνθήκες χάνει την δυναμική του και παρά τις προσπάθειες που έγιναν για την ανασύνταξη του υπολειτουργεί μέχρι που αδρανοποιείται περίπου στο τέλος του 2013.
Οι πολιτικοί και συνδικαλιστικοί λόγοι για την αδρανοποίηση αποτελούν μια ξεχωριστή συζήτηση που κάποια στιγμή πρέπει να γίνει. Το πώς δηλαδή πέρασε ένα ολόκληρο φουσκωμένο ποτάμι οργής μέσα από τα χέρια μας και δεν κρατήσαμε ούτε κάποιες ελάχιστες σταγόνες από αυτό.
Παρόλο αυτά ο Συντονισμός, ήταν η πιο σοβαρή προσπάθεια που υπήρξε στα χρόνια των μνημονίων, να καταγραφεί με όρους μαζικού κινήματος το ρεύμα της ταξικής ανεξαρτησίας. Ένας άλλος διαφορετικός δρόμος για την ανασύνταξη του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος
Τηρουμένων των ιστορικών αναλογιών ο Συντονισμός είναι συνέχεια της πολύτιμης μεταπολεμικής πείρας του εργατικού κινήματος των 115 Συνεργαζόμενων Εργατοϋπαλληλικών Οργανώσεων την δεκαετία του 60,των ΣΑΔΕΟ (Συνεργαζόμενες Αγωνιστικές Δημοκρατικές Εργατοϋπαλληλικές Οργανώσεις )στην μεταπολίτευση αλλά και άλλων προσπαθειών όπως της πρωτοβουλίας σωματείων για την Κούνεβα κ.α.
Όλες αυτές οι προσπάθειες υπέρβασης του αστικοποιημένου συνδικαλισμού από τα κάτω συνέβαλαν αποφασιστικά στην ιδέα ενός ανεξάρτητου ταξικού εργατικού κινήματος που δεν θα χειραγωγείται από τις δυνάμεις της γραφειοκρατίας και του κομματικού συνδικαλισμού. Που δεν θα εκφράζει έναν ξύλινο μέσο όρο οργανώσεων, αλλά τις πραγματικές ανάγκες του μαζικού κινήματος. Που θα πηγαίνει ένα βήμα μπροστά και όχι να είναι πίσω ή χιλιόμετρα μπροστά από τις συνειδήσεις της εργατική βάσης. Που θα υπολογίζει όχι μόνο την ανατροπή ή μόνο την αντίσταση, αλλά και τα δυο, χωρίς σνομπάρισμα των κατώτερων συνειδήσεων, που έρχονται από μια πολύ συντηρητική εικοσαετία. Αλλά να υπολογίζει και τις γρήγορες στροφές και τα άλματα της ταξικής πάλης.
Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από την οπισθοχώρηση του εργατικού, συνδικαλιστικού κινήματος όπου για πολλά χρόνια τώρα δεν έχει καταφέρει να εμποδίσει, πόσο μάλλον να ανατρέψει, καμιά αντιλαϊκή πολιτική σε όλα τα επίπεδα που αφορούν τους εργαζόμενους.
Από όλες τις δυνάμεις της κομουνιστικής ριζοσπαστικής και αντικαπιταλιστικής Αριστεράς υπογραμμίζεται πολύ σωστά ότι για βγούμε από αυτό το τέλμα χρειάζεται ένα άλλο ανασυγκροτημένο ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα. Όταν όμως μπαίνει το ερώτημα πώς θα γίνει αυτό λίγο – πολύ επαναλαμβάνονται με παραλλαγές οι ίδιες λογικές που μας έχουν οδηγήσει σε αυτή την κρίση
Οι δυνάμεις της ταξικής ανεξαρτησίας, της αντικαπιταλιστικής, κομουνιστικής και ριζοσπαστικής αριστεράς πρέπει να πάρουν πρωτοβουλίες που θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για ένα νέο Παλλαϊκό Ενιαίο Εργατικό Ταξικό Μέτωπο για την ανατροπή της επίθεσης κυβέρνησης – κεφαλαίου.
Για να γίνει αυτό χρειαζόμαστε ένα ανασυγκροτημένο εργατικό κίνημα, ταξικό, αγωνιστικό, ανεξάρτητο, ενωτικό και νικηφόρο, που να υψώσει αποτελεσματική αντίσταση στην επίθεση του κεφαλαίου. Που θα προβάλει ξανά τα απελευθερωτικά οράματα της εργατικής τάξης, συνδεδεμένα με την ταξική πάλη του σήμερα, με αναβαθμισμένο τον πολιτικό του ρόλο. Αυτό σημαίνει πως το εργατικό κίνημα θα πρέπει να συνδεθεί και να εκφράσει τα γενικότερα λαϊκά αιτήματα και να τα σφραγίσει με το δικό του ταξικό, αντικαπιταλιστικό περιεχόμενο και κατεύθυνση στο εργατικό κίνημα.
