Πηγή: Infowar.gr, Declassified UK
Εν μέσω του καταστροφικού πολέμου στην Ουκρανία, η βρετανική οικονομική βοήθεια προς τη χώρα επικεντρώνεται στην προώθηση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων και στην πίεση προς την κυβέρνηση της Ουκρανίας να ανοίξει την οικονομία της σε ξένους επενδυτές.
Έγγραφα του βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών σχετικά με το περίφημο πρόγραμμα βοήθειας στην Ουκρανία, το οποίο υποστηρίζει τις ιδιωτικοποιήσεις, που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα, σημειώνουν ότι ο πόλεμος παρέχει «ευκαιρίες» για την Ουκρανία να υλοποιήσει «ορισμένες εξαιρετικά σημαντικές μεταρρυθμίσεις».
Η κυβέρνηση στο Κίεβο ανταποκρίνεται θετικά σε αυτές τις εκκλήσεις τους τελευταίους μήνες. Τον περασμένο μήνα, ο Ζελένσκι υπέγραψε νέο νόμο που επεκτείνει την ιδιωτικοποίηση των κρατικών τραπεζών της χώρας.
Ακολούθησε τον Ιούλιο η ανακοίνωση του προγράμματος της ουκρανικής κυβέρνησης «Ιδιωτικοποιήσεις μεγάλης κλίμακας 2024», το οποίο έχει ως στόχο να οδηγήσει ξένες επενδύσεις στη χώρα και να συγκεντρώσει χρήματα για τον προβληματικό εθνικό προϋπολογισμό της Ουκρανίας, όχι μόνο για την καταπολέμηση της Ρωσίας.
Τα μεγάλα περιουσιακά στοιχεία που προορίζονται για ιδιωτικοποίηση περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τον μεγαλύτερο παραγωγό τιτανίου της χώρας και έναν κορυφαίο παραγωγό προϊόντων σκυροδέματος.
Η Ουκρανία προέβλεπε την ιδιωτικοποίηση των περίπου 3.500 κρατικών επιχειρήσεων της χώρας σε νόμο του 2018, ο οποίος ανέφερε ότι ξένοι πολίτες και εταιρείες μπορούσαν να γίνουν ιδιοκτήτες.
Η διαδικασία σταμάτησε ως αποτέλεσμα της πανδημίας του Covid-19 και στη συνέχεια της εισβολής της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022. Ωστόσο, εκατοντάδες μικρότερης κλίμακας επιχειρήσεις ιδιωτικοποιούνται τώρα, αποφέροντας έσοδα ύψους 9,6 δισ. ουγγρικών λιρών (23,5 εκατ. ευρώ) τα τελευταία δύο χρόνια.
«Η επανέναρξη των ιδιωτικοποιήσεων εν μέσω πολέμου πλήρους κλίμακας είναι ένα σημαντικό βήμα, το οποίο αποφέρει ήδη αποτελέσματα», δήλωσε τον περασμένο μήνα η υπουργός Οικονομίας της Ουκρανίας Γιούλια Σβιρύντενκο.
Ένας άλλος νόμος που ψηφίστηκε τον Ιούνιο του 2023 επιτρέπει την πώληση περιουσιακών στοιχείων μεγάλης κλίμακας σε ξένους ή Ουκρανούς κατά τη διάρκεια του τρέχοντος καθεστώτος στρατιωτικού νόμου.
Καλή διακυβέρνηση
Το κύριο σχέδιο οικονομικής βοήθειας της Βρετανίας στην Ουκρανία θα διαρκέσει από το έως το 2025 και ονομάζεται Ταμείο Καλής Διακυβέρνησης. Ένας από τους στόχους του είναι να διασφαλίσει ότι «η Ουκρανία υιοθετεί και εφαρμόζει οικονομικές μεταρρυθμίσεις που δημιουργούν μια οικονομία χωρίς αποκλεισμούς, ενισχύοντας τις εμπορικές ευκαιρίες με το Ηνωμένο Βασίλειο».
Μια πρόσφατη επικαιροποίηση του έργου του Υπουργείου Εξωτερικών είναι σαφής σχετικά με τους στόχους. Αναφέρει ότι θα πρέπει να δουν «την εισβολή όχι μόνο ως κρίση, αλλά και ως ευκαιρία».
Σημειώνει: «Κατά ειρωνικό τρόπο, παρά τις φρικτές συνθήκες κάτω από τις οποίες πραγματοποιούνται οι παρεμβάσεις, το πλαίσιο λειτουργίας παρείχε μια μοναδική ευκαιρία να καταδειχθεί πραγματικά στην κυβέρνηση της Ουκρανίας και στον ουκρανικό λαό η σημασία και η αποτελεσματικότητα των στοχευμένων παρεμβάσεων για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων που παράγουν απτά οφέλη».
Οι μεταρρυθμίσεις αυτές περιγράφονται στα έγγραφα του σχεδίου του Ηνωμένου Βασιλείου ως «καλύτερη ενσωμάτωση με τις ευρωατλαντικές αγορές» και «στενότερη ευθυγράμμιση της [Ουκρανίας] με τις δυτικές αγορές».
Εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε στο Declassified: «Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει δεσμευτεί να υποστηρίξει την Ουκρανία όχι μόνο να κερδίσει τον πόλεμο, αλλά και την ειρήνη, αναδυόμενο ως ένα ισχυρό, ευημερούν και ελεύθερο έθνος.
Το έργο του Ταμείου Καλής Διακυβέρνησης στην Ουκρανία έχει ενισχύσει την οικονομική ανθεκτικότητα και τη μελλοντική ανάπτυξη της Ουκρανίας και οι επιδόσεις του έχουν επαινεθεί από την Ανεξάρτητη Επιτροπή που ελέγχει τις δαπάνες βοήθειας.
Θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε την προσπάθεια της Ουκρανίας να βγει από τον πόλεμο με μια εκσυγχρονισμένη οικονομία, ανθεκτική στις ρωσικές απειλές».
Προώθηση της ιδιωτικοποίησης
Βασικός άξονας του σχεδίου του Ταμείου Καλής Διακυβέρνησης είναι η άμεση στήριξη των ιδιωτικοποιήσεων στην Ουκρανία.
Πρόκειται για ένα επταετές υποπρόγραμμα με την ονομασία SOERA (Δράσεις μεταρρύθμισης των κρατικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία), το οποίο χρηματοδοτείται από την USAID (Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ) με το Υπουργείο Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου ως δεύτερο εταίρο.
Η SOERA εργάζεται για να «προωθήσει την ιδιωτικοποίηση επιλεγμένων κρατικών επιχειρήσεων και να αναπτύξει ένα μοντέλο στρατηγικής διαχείρισης για τις κρατικές επιχειρήσεις που παραμένουν στην κρατική ιδιοκτησία».
Τα έγγραφα του Ηνωμένου Βασιλείου σημειώνουν ότι το πρόγραμμα έχει ήδη «προετοιμάσει τα θεμέλια» για τις ιδιωτικοποιήσεις, βασικό σκέλος των οποίων είναι η αλλαγή της νομοθεσίας της Ουκρανίας.
«Η SOERA συνεργάστηκε χέρι-χέρι με την κυβέρνηση της Ουκρανίας και πρότεινε 25 νομοθετήματα εκ των οποίων τα 13 υιοθετήθηκαν και εφαρμόστηκαν», σημειώνουν τα πιο πρόσφατα έγγραφα.
Η SOERA συνεργάστηκε επίσης με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομίας για να ξεκινήσει τη χαρτογράφηση «χιλιάδων κρατικών επιχειρήσεων, οι οποίες θα αποτελέσουν εφαλτήριο για την περαιτέρω μεταβίβαση κρατικής περιουσίας».
Το σχέδιο βοήθειας έχει τρέξει παράλληλα με τη διαδικασία της Διάσκεψης για την Ανάκαμψη της Ουκρανίας, στο πλαίσιο της οποίας η βρετανική κυβέρνηση φιλοξένησε μια διεθνή σύνοδο κορυφής τον Ιούνιο του 2023.
Αυτή αποσκοπούσε στο να «βοηθήσει την Ουκρανία να ξεκλειδώσει τις επενδύσεις και την εμπειρογνωμοσύνη που χρειάζεται για να ανοικοδομηθεί ως μια ανθεκτική δημοκρατία με μια πράσινη και εκσυγχρονισμένη οικονομία και την ικανότητα να αποτρέψει και να αντισταθεί σε μελλοντική ρωσική επιθετικότητα».
Κυρίως, η διάσκεψη αποσκοπούσε στην ενθάρρυνση των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα στην Ουκρανία και «στην εδραίωση της ουκρανικής δέσμευσης για την προώθηση της ατζέντας μεταρρυθμίσεων», όπως αναφέρει το Υπουργείο Εξωτερικών.
Το Declassified υπέβαλε αίτημα για την ελευθερία της πληροφόρησης, ζητώντας από το Υπουργείο Εξωτερικών να παράσχει τις ενημερωτικές σημειώσεις του τότε υπουργού Εξωτερικών James Cleverly για το συνέδριο. Το υπουργείο απάντησε λέγοντας ότι το αίτημα ήταν «πολύ ευρύ».
«Το Ηνωμένο Βασίλειο ελπίζει να αποκομίσει οφέλη για τις βρετανικές επιχειρήσεις από την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας», παρατηρεί μια έκθεση για τη βρετανική βοήθεια προς την Ουκρανία νωρίτερα φέτος από την ICAI (Ανεξάρτητη επιτροπή για τον αντίκτυπο των ενισχύσεων).
Οι Προϋποθέσεις
Η ατζέντα της Βρετανίας εντάσσεται σε μια ευρύτερη προσπάθεια της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), καθώς προωθούν συστηματικά τις ιδιωτικοποιήσεις ως προϋπόθεση για την παροχή βοήθειας.
Η πρόσφατη ανακοίνωση του Ζελένσκι για τις κρατικές τράπεζες βασίζεται στις συστάσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας και δίνει στους διεθνείς «δωρητές» ρόλο στην επιλογή χρηματοοικονομικών συμβούλων για τις πωλήσεις.
Νωρίτερα αυτό το μήνα η Παγκόσμια Τράπεζα ανακοίνωσε ότι διέθεσε 593 εκατ. δολάρια για τη στήριξη του ιδιωτικού τομέα της Ουκρανίας, εστιάζοντας στη «βελτίωση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος». Η πρωτοβουλία θα «ενισχύσει τις προσπάθειές μας για απορρύθμιση», δήλωσε η υπουργός Οικονομίας Σβιρύντενκο.
Ένας από τους όρους που επέβαλε το ΔΝΤ στο περσινό δάνειο ύψους 15,6 δισ. δολαρίων προς την Ουκρανία είναι η κυβέρνηση του Κιέβου να καταρτίσει στρατηγική για τις ιδιωτικοποιήσεις.
Ομοίως, το πρόσφατα συμφωνηθέν σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ουκρανία -το οποίο θα παράσχει 50 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και δάνεια κατά την περίοδο 2024-27- εξαρτάται επίσης, μεταξύ άλλων, από την «έναρξη ισχύος της νομοθεσίας για την εταιρική διακυβέρνηση των κρατικών επιχειρήσεων».
Ο Ρουστέμ Ουμιέροφ, επικεφαλής του Ταμείου Κρατικής Περιουσίας, το οποίο προΐσταται της στρατηγικής ιδιωτικοποιήσεων της Ουκρανίας, δήλωσε τον Ιούλιο ότι «οι διεθνείς εταίροι υποστηρίζουν την έναρξη ιδιωτικοποιήσεων μεγάλης κλίμακας και είναι έτοιμοι να διευκολύνουν τις επιχειρηματικές κοινότητες των χωρών τους».
Οι ξένες επενδύσεις για την ανοικοδόμηση της οικονομίας της Ουκρανίας συντονίζονται από τον μεγαλύτερο διαχειριστή περιουσιακών στοιχείων στον κόσμο, την Blackrock.
