Όταν το 2015 ο Κινέζος πρόεδρος Xi ανήγγειλε στην πανηγυρική σύνοδο της Κεντρικής Επιτροπής του υποτιθέμενου Κομμουνιστικού Κόμματος το πλάνο 5 + 5 χρόνια “made in China 2025” οι πάντες πάγωσαν στη Δύση και το έκαναν αυτό είτε ανοιχτά, είτε συγκαλυμμένα. Γιατί απλούστατα η κρατική δομή της Κίνας αναλάμβανε μέσα σε 2 μόνο πενταετίες (η μία έχει περάσει ) να μετατρέψει τον κινεζικό καπιταλισμό από «παγκόσμια φάμπρικα φτηνών ειδών χαμηλής προστιθέμενης αξίας» σε No1 φορέα, πρώτης γραμμής, σε όλους τους τομείς αιχμής: από τον αγροτικό και διατροφικό τομέα,την πληροφορική,την ρομποτική, την πράσινη ενέργεια, την αεροδιαστημική, την εκμετάλλευση του πλούτου των ωκεάνιων βυθών, την ανάπτυξη σιδηροδρόμων υπερταχείας κυκλοφορίας, τα νέα υλικά,μέχρι την ιατρική και την φαρμακευτική.
Την ίδια χρονική περίοδο Μόσχα και Πεκίνο εντατικοποιούν τις μεταξύ τους προσεγγιστικές κινήσεις.
Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι η Μόσχα και το Πεκίνο διαθέτουν ένα ασύγκριτο στρατηγικό πλεονέκτημα που η Δύση έχει χάσει: είναι αυτό του δίπολου με χαρακτηριστικά ισχύος απέναντι στο οποίο δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο να παρουσιάσει η Δύση· συνεπώς είναι ένα δίπολο «ελκυστικό»με κριτήρια ισχύος.
Η Μόσχα παρά το γεγονός ότι έχει χάσει τον πολιτικό – στρατιωτικό έλεγχο του «ανατολικού μπλοκ» , από στρατιωτική άποψη όμως (συμπεριλαμβανόμενης της πολεμικής τεχνολογίας) είναι σήμερα εκείνο που ήταν πριν 40 χρόνια: ένας «ισοδύναμος» (αν όχι ανώτερος) αντίπαλος προς τον δυτικό (με επικεφαλής το αμερικανικό) στρατιωτικόβιομηχανικό σύμπλεγμα. Άρα ένας εξαιρετικά επικίνδυνος και πάντως καθόλου εύκολα να νικηθεί αντίπαλος. Αν προσθέσει κανείς τις επιτυχίες της Μόσχας στη Μ. Ανατολή (μόνο οι ανόητοι και οι άσχετοι μπορεί να τις παρερμηνεύουν…) το συμπέρασμα είναι σαφές: αν και «κυκλωμένη» απ’ τα δυτικά, η Ρωσία βρίσκεται σε διαδικασία ταχείας απογείωσης…
Το Πεκίνο; Είναι … Κίνα! Καπιταλιστικότατη όσο δεν γίνεται! Κανείς δεν γνωρίζει αξιόπιστα και με ακρίβεια την πραγματική τεχνολογική κατάσταση των οπλικών της δυνατοτήτων. Όλοι όμως διαπιστώνουν την τεχνολογική και αλματώδη πρόοδο της σε όλους τους υπόλοιπους τομείς. Αυτό το καινοφανές καπιταλιστικό δυναμικό του 1,3 δισεκατομμυρίου «ανθρώπινου κεφαλαίου» που έχει ξεχυθεί με μια αυτοπεποίθηση χωρίς έλεος (απέναντι σε όσους παριστάνουν ότι μπορούν να το φρενάρουν) είναι, προφανώς, εξοπλισμένο ως τα δόντια και κάθε μέρα που περνάει εξοπλίζεται ακόμα πιο πολύ, χωρίς να το διατυμπανίζει ιδιαίτερα.
Τέτοιας ισχύος δίπολο σαν το παραπάνω δεν υπάρχει σήμερα στη Δύση. Θεωρητικά, αν υπήρχε, θα ήταν το δίπολο ΗΠΑ – ΕΕ και με στρατιωτικό βραχίονα το ΝΑΤΟ με την ιστορική μορφή που έχει. Αλλά οι ευρωπαϊκοί καπιταλισμοί, που ήταν και είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικοί προς τον αμερικανικό, βλέπουν ο καθένας απ’ την μεριά του αυτήν την ιστορική μορφή του ΝΑΤΟ είτε κάτι σαν εγκεφαλικά νεκρό που πρέπει να ξεφορτωθούμε (Γαλλία), είτε κάτι σαν ένα πτώμα που θα πρέπει να βαλσαμώσουμε (Γερμανία).
Όταν, λοιπόν, ο κινέζος πρόεδρος Xi λέει στον πρόεδρο Putin (στο περιθώριο της συνόδου του 2019 των BRICS στην Βραζιλία) ότι «οι εξελισσόμενες σύνθετες και βαθιές αλλαγές στην τρέχουσα διεθνή κατάσταση με την αυξανόμενη αστάθεια και αβεβαιότητα επιβάλλουν στην Κίνα και στην Ρωσία ακόμα στενότερη στρατηγική συνεργασία για να διαμορφώσουν από κοινού τους βασικούς κανόνες που θα διέπουν τις διεθνείς σχέσεις να αποκρούσουν την μονομέρεια, το μπούλινγκ και το ανακάτεμα στις υποθέσεις άλλων κρατών και να εξασφαλίσουν την ακεραιότητα και την ασφάλεια των κρατών» δεν τα λέει για να τα ακούσει ο Ρώσος πρόεδρος. Αυτός τα ξέρει. Ο κινέζος πρόεδρος Xi διαλαλεί με τον πιο επίσημο τόνο ότι εμείς οι δυο είμαστε αυτοί που μπορείτε να στηρίζεστε πάνω τους. Τα λέει για να τα ακούσουν και να τα ξανακούσουν οι υπόλοιποι πολιτικοί ηγέτες του πλανήτη και δεν είναι λίγοι εκείνοι που το ακούν, το σκέφτονται και τους αρέσει…
Στις 3 του περασμένου Νοέμβρη,στην Μπανγκόγκ της Ταϋλάνδης συναντήθηκαν για να υπογράψουν την πλήρη περιφερειακή οικονομική συνεργασία (RCEP) μεταξύ τους οι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι από την Ινδονησία, Ταϋλάνδη, Σιγκαπούρη, Φιλιππίνες, Μαλαισία, Βιετνάμ, Μπρουνέι, Καμπότζη, Λάος, Μιανμάρ (δηλαδή τα κράτη μέλη της ένωσης νοτιοανατολικών ασιατικών κρατών του ASEAN) συν Κίνα, Ιαπωνία , Νότια Κορέα, Αυστραλία και Ν.Ζηλανδία.
Η συμφωνία δεν υπογράφτηκε μόνο και μόνο επειδή υπήρχε και 16ος καλεσμένος, η Ινδία, η οποία την τελευταία στιγμή «ανακάλυψε» ότι δεν την συμφέρει. Έτσι θα υπογράφονταν τον περασμένο Φλεβάρη, στην διάρκεια της επόμενης προγραμματισμένης σύνοδο της ASEAN, στο Ανόι του Βιετνάμ αν δεν προέκυπτε η πανδημία του κορονοϊού. Όμως τα 15 κράτη έχουν καταλήξει σε συμφωνία. Αυτή προβλέπει ότι ακόμα κι αν αποσυρθούν κάποια κράτη την τελευταία στιγμή, το deal θα γίνει με τα υπόλοιπα.
Με βάση τα σημερινά μεγέθη πρόκειται για την μεγαλύτερη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου στην παγκόσμια ιστορία . Αφορά σχεδόν το 30% του παγκόσμιου εμπορίου με πάνω από 3,5 δισ. υπηκόων. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι οι κινεζικοί «δρόμοι του μεταξιού» στη νοτιοανατολική Ασία «εμπλουτίζονται» και η καπιταλιστική ανάπτυξη – αναδιάρθρωση της όλης περιοχής θα περιστρέφεται αποκλειστικά γύρω από το Πεκίνο, το Τόκιο και την Σεούλ και τους μεταξύ τους ανταγωνισμούς.
Όμως το ιστορικά και γεωπολιτικά σημαντικό είναι ότι σ’ αυτήν την μεγάλη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου δεν συμμετέχουν για πρώτη φορά λευκά ή χριστιανικά κράτη!ΗΠΑ,Αγγλία,Γαλλία και Ολλανδία απουσιάζουν. Δηλαδή οι παραδοσιακοί αποικιοκράτες βρίσκονται σαν κρατικές οντότητες για πρώτη φορά στην ιστορία των τελευταίων 500 χρόνων έξω από την διαχείριση αυτού του τεράστιου γεωγραφικού μέρους του πλανήτη! Για πρώτη φόρα δεν αποφασίζουν για την «τύχη» του και σίγουρα όχι με τον τρόπο που ήξεραν να τον διαχειρίζονται μέχρι σήμερα.
Το σχέδιο της προηγούμενης αμερικανικής διοίκησης επί προεδρίας Ομπάμα ήταν να υπογραφεί μια τέτοιου μεγέθους συμφωνία με την συμμετοχή και με αρκετούς όρους ευνοϊκούς για την Ουάσιγκτον, ώστε να υπάρξει ανάσχεση στην επέκταση του κινέζικου καπιταλισμού…Ο πρόεδρος Τραμπ ακύρωσε το σχέδιο με την προσωπική εκτίμηση ότι θα έχει περισσότερα οφέλη μέσα από ξεχωριστές συμφωνίες με το κάθε κράτος της περιοχής , παρά μέσα από μια πολυμερή συμφωνία.Αποδείχθηκε πανηγυρικά ότι δεν ήταν ένα βήμα μπροστά υπέρ της ενίσχυσης της αμερικανικής ηγεμονίας, όπως νόμιζε, αλλά δύο βήματα πίσω. Το μόνο που του απομένει πια,είναι να κάνει έναν πόλεμο φθοράς τους επόμενους μήνες, με εκφοβισμούς προς το Τόκιο,την Καμπέρα και την Σεούλ ώστε να εγκαταλείψουν την συμφωνία. Αλλά αν συμβεί αυτό, τότε ολόκληρη η Νοτιοανατολική Ασία θα γίνει «Κινέζικη»από άποψη οικονομικής και τεχνολογικής ηγεμονίας, με έναν απλό περίπατο…
Αντίθετα οι Ρώσοι δια στόματος του τέως πρωθυπουργού τους Μεντβέντεβ που ήταν παρών στη σύνοδο, εξέφρασαν την ικανοποίηση τους δηλώνοντας ότι η Μόσχα διαπραγματεύεται πια τις σχέσεις της «Ευρασιατικής ένωσης» με αυτό το καινούργιο οικονομικό μπλοκ.
Σαν να μη έφταναν όλα αυτά, η κεντρική τράπεζα της Κίνας έχει μπει ήδη στις τελικές δοκιμές εφαρμογής του ψηφιακού νομίσματος γουάν. Με κέντρο την Shenzhen (την κινεζική «silicon valley»), και την συμμετοχή των μεγαλύτερων κινεζικών τραπεζών και παρόχων τηλεπικοινωνίας έχουν ολοκληρωθεί οι δοκιμές χρήσης του σε ό,τι τους αφορά.
Έτσι το αργότερο μέχρι τα τέλη της χρονιάς το e-γουάν, σαν «κρυπτονόμισμα», θα είναι διαθέσιμο στην παγκόσμια αγορά. Θα είναι δε και το πρώτο στο είδος του, μετά από μια πλημμυρίδα της αγοράς από επισφαλή ιδιωτικά και πειρατικά «κρυπτονομίσματα» τύπου bitcoin, που είναι ότι πρέπει για ξέπλυμα μαύρου χρήματος αλλά όχι για σοβαρές συναλλαγές. Το e-γουάν θα έχει ελεγχόμενη ισοτιμία η οποία θα καθορίζεται από την κεντρική τράπεζα του Πεκίνου άρα και βαρύνουσα αξιοπιστία σαν μέσο συναλλαγών. Το πιο δε σημαντικό είναι ότι οι συναλλαγές δεν θα μεσολαβούνται ούτε θα ελέγχονται από κανένα αμερικανοκρατούμενο Swift. Πράγμα που σημαίνει ότι και μέσω «κρυπτονομίσματος» ο κινεζικός καπιταλισμός αποκτά ένα ακόμη εργαλείο για να απαντήσει σε οποιαδήποτε μελλοντική απόπειρα δολαριακού – νομισματικού του αποκλεισμού.Αυτό ακριβώς θα πρέπει να θεωρείται επίσης και σαν τοποθέτηση ενός ακόμα καρφιού στο φέρετρο της διεθνούς χρήσης του δολαρίου …
Τέλος, θα πρέπει να ξεκαθαριστεί και να τονιστεί ότι, δεν υπάρχει πια σύγκρουση μεταξύ ΗΠΑ – Ιράν. Υπάρχει μόνο αμερικανική προσπάθεια ελέγχου των πετρελαϊκών πηγών προμήθειας του κινεζικού καπιταλισμού και των δρόμων του μεταξιού προς την Ευρώπη. Ο κόλπος του Ιράν είναι συνέχεια του Ινδικού Ωκεανού και η ιρανική επικράτεια (μαζί με τα κράτη της κεντρικής Ασίας) είναι μέρος του δρόμου του μεταξιού με τα περάσματα του, με τις υποδομές του, με επενδύσεις και εργασία.Μέσα σε αυτό το πλαίσιο λογικής και το πλάνο οικονομικής επένδυσης του Πεκίνου στο Ιράν ύψους 400 δισεκατομμυρίων δολαρίων.Όπως και οι 5.000 κινέζοι στρατιώτες που, σαν «security», θα προστατεύουν αυτές τις επενδύσεις – είναι μέρος του ιδίου σχεδίου… Αυτός είναι και ο λόγος που η Ουάσιγκτον ψάχνει να βρει τον τρόπο και την ευκαιρία για να ισοπεδώσει τις υπάρχουσες ιρανικές υποδομές και θα το κάνει ακόμα πιο έντονα αυτό το ψάξιμο όσο περνάει ο καιρός.Αν θέλετε, λοιπόν, αυτός είναι και ο λόγος όπου τόσο το Πεκίνο όσο και η Μόσχα δεν πρόκειται να αφήσουν αυτόν τον «αδύναμο κρίκο» να σπάσει.
Έτσι η Τεχεράνη έχει πάψει προ πολλού να είναι μόνη της και το εννοεί. Η δουλειά του δολοφονημένου στρατηγού των φρουρών της Ιρανικής επανάστασης Σουλεϊμανί ήταν «να καθαρίσει» τον χερσαίο δρόμο από το Ιράν προς την Μεσόγειο. Δηλαδή να διώξει τους αμερικανούς και κάθε είδους συμμάχους τους όχι μόνο για λογαριασμό του ιρανικού καπιταλισμού αλλά και του κινέζικου και του ρώσικου. Σε όλους είναι γνωστόν ότι στο τέλος αυτής της χερσαίας διαδρομής υπάρχουν δύο ρωσικές αεροναυτικές βάσεις, που περιμένουν. Από εκεί και μετά υπάρχουν οι θαλάσσιες διαδρομές στη Μεσόγειο που οδηγούν σε λιμάνια φορτοεκφόρτωσης εμπορικών αγαθών της Β. Αφρικής και της Ευρώπης. Αφού η Αθήνα αποφάσισε να παίξει τον στατικό και μίζερο ρόλο του συνοριοφύλακα και ότι τα συμφέροντα της είναι με την Ουάσιγκτον, το ξεκαθάρισμα στο ανατολικό τμήμα της Μεσογείου το ανέλαβε δυναμικά η Άγκυρα…
Αναμενόμενη λοιπόν η απελπισία και ο πόνος των ειδικών για θέματα διεθνούς ασφάλειας που αποτυπώθηκε στο ετήσιο τους συνέδριο στο Χάλιφαξ του Καναδά (24 -25 Νοεμβρίου 2019). Ίσως διατυπωμένο με κάποια δόση υπερβολής, όμως, αυτό ήταν το κοινό αίσθημα που κατέγραψαν οι δημοσιογράφοι της Politico ότι επικρατούσε μεταξύ των συμμετεχόντων συνέδρων.Ένας απ’ αυτούς το έθεσε ωμά ως εξής: Ρωσία είναι σαν μια σειρά από διαδοχικούς τυφώνες. Η Κίνα είναι σαν την κλιματική αλλαγή. Ούτε στη μια ούτε στην άλλη περίπτωση χρησιμεύουν οι ομπρέλες…
