Πηγή: Refugee Support Aegean
Ανεπίτρεπτους περιορισμούς στην πρόσβαση των προσφύγων σε διαδικασίες ασύλου στην Ευρώπη προωθεί το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την έγκριση της διαπραγματευτικής εντολής επί των νομοθετικών προτάσεων για τον Κανονισμό για τις διαδικασίες ασύλου (Asylum Procedures Regulation, APR) και τον Κανονισμό διαχείρισης του ασύλου και της μετανάστευσης (Asylum and Migration Management Regulation, AMMR).
Η συμφωνία που επετεύχθη την περασμένη Πέμπτη 8 Ιουνίου από τα κράτη μέλη της ΕΕ ανοίγει τον δρόμο για άμεσες διαπραγματεύσεις («τριμερείς διαλόγους») με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο ψήφισε τις δικές του θέσεις επί των προτάσεων τον Μάρτιο του 2023. Στόχος είναι η άμεση ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης του ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου για το άσυλο, που εκκρεμεί από το 2016 μέχρι σήμερα.
Η εντολή του Συμβουλίου επιτείνει τις ανισότητες μεταξύ των χωρών της ΕΕ στην προστασία των προσφύγων, εισάγοντας υποχρεωτικές διαδικασίες συνόρων, ενισχύοντας την «πρώτη χώρα εισόδου» ως κριτήριο ευθύνης και θεσπίζοντας εξαιρετικά περίπλοκες διαδικασίες που εν ολίγοις κωδικοποιούν ως μορφές αλληλεγγύης τις ισχύουσες πρακτικές. Επιπλέον και κατά βάση περιορίζει υπέρμετρα την πρόσβαση των ανθρώπων στις διαδικασίες διεθνούς προστασίας, μέσα από μία πληθώρα ρυθμίσεων που παραβιάζουν το θεμελιώδες δικαίωμα στο άσυλο.
Η εντολή για τον Κανονισμό για τις διαδικασίες ασύλου περιορίζει τη δυνατότητα «υποβολής» αίτησης ασύλου, απαιτώντας να εκφράζεται η βούληση του πρόσφυγα να λάβει προστασία αυτοπροσώπως και ενώπιον συγκεκριμένων εθνικών αρχών. Δεν θα θεωρούνται λοιπόν «αιτούντες άσυλο» όσοι άνθρωποι έχουν αιτηθεί ραντεβού καταγραφής μέχρι την ημερομηνία της δια ζώσης προσέλευσης, σε συμφωνία με ό,τι υποστηρίζει η ελληνική κυβέρνηση και σε ευθεία παράβαση της νομολογίας των ελληνικών δικαστηρίων και του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ). Θα απορρίπτονται, δε, ως απαράδεκτες όσες αιτήσεις ασύλου υποβάλλονται τουλάχιστον επτά εργάσιμες ημέρες μετά από προηγούμενη απόφαση επιστροφής, αν δεν έχουν ανακύψει νέοι λόγοι στο διάστημα αυτό. Το μέτρο αυτό θα έχει ιδιαίτερα κρίσιμες συνέπειες για όσες και όσους αιτούνται άσυλο στην Ελλάδα, δεδομένης της συστηματικής έκδοσης αποφάσεων απέλασης ή επιστροφής εις βάρος νεοαφιχθέντων από τις αστυνομικές αρχές, πριν την καταγραφή των αιτήσεων ασύλου τους.
Παράλληλα, το Συμβούλιο εγκρίνει ευρύτατο ορισμό της «ασφαλούς τρίτης χώρας» ως λόγου απόρριψης των αιτημάτων ασύλου χωρίς να εξετάζονται στην ουσία τους, με τη στήριξη της ελληνικής κυβέρνησης και με άμεσο κίνδυνο περαιτέρω διεύρυνσης της αυθαίρετης πρακτικής που ακολουθείται στη χώρα την τελευταία επταετία, μετά την υπογραφή της «τοξικής» συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας. Το Συμβούλιο επιτρέπει να χαρακτηρίζονται ως «ασφαλείς τρίτες χώρες» κράτη που διώκουν τους ίδιους τους πολίτες τους, που δεν παρέχουν νόμιμο καθεστώς και πλήρη δικαιώματα στους πρόσφυγες. Καταργεί την υποχρέωση θέσπισης κανόνων μεθοδολογίας για την εφαρμογή της έννοιας, ανατρέποντας τη νομολογία του ΔΕΕ, ενώ εισάγει τεκμήριο ασφάλειας των τρίτων χωρών με μόνη τη διαβεβαίωση που θα παρέχουν σε συμφωνία με την ΕΕ για τη μεταχείριση των μεταναστών και μεταναστριών «σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα».
Η εκκίνηση των «τριμερών διαλόγων» μεταξύ των συννομοθετών της ΕΕ καθιστά επιτακτική την αντίσταση στην αποδόμηση του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου που προωθείται από το Συμβούλιο και τη διατήρηση δίκαιων και αποτελεσματικών διαδικασιών που εγγυώνται πραγματική πρόσβαση σε προστασία για όσους την έχουν ανάγκη.
Κατεβάστε την επισκόπηση των κυριότερων αλλαγών που προτείνει το Συμβούλιο με την διαπραγματευτική εντολή του εδώ.
