Διδάκτωρ Βασίλειος Ζουμπουρλής, Μοριακός Βιολόγος και Γενετιστής, Διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών με εξειδίκευση στη Μοριακή Βιολογία του καρκίνου και των βλαστικών κυττάρων, πρόεδρος του Συλλόγου εργαζομένων του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (http://www.eie.gr/profile_resercher_rep_gr.html)
Εισαγωγή. Αυτό που βιώσαμε και συνεχίζουμε να βιώνουμε με αυτή την πανδημία είναι μία πρωτόγνωρη κατάσταση με χαρακτηριστικά παγκοσμίου πολέμου. Για όλους εμάς που τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο τον γνωρίζουμε από τις διηγήσεις των πατεράδων και των παππούδων μας, από τα βιβλία, τις κινηματογραφικές ταινίες και τα ντοκυμαντέρ η πανδημία αυτή θα καταγραφεί στη συνείδηση μας ως μία σύγχρονη μορφή ενός νέου παγκοσμίου πολέμου.
1. Ο Θάνατος και η μοναξιά των νεκρών. Για πολλούς συνανθρώπους μας αυτή η περίοδος της πανδημίας καταγράφηκε στη μνήμη τους ως μια τραγωδία καθώς, χάσανε αγαπημένα πρόσωπά τους ή χάσανε την δουλειά τους και ατενίζουν την επόμενη μέρα με αβεβαιότητα.
«Όλοι πεθαίνουν σαν τα σκυλιά, σαν τα γουρούνια, δεν ντρέπομαι που το λέω αυτό. Δεν είναι δίκαιο που ο μπαμπάς πέθανε έτσι. Οι άνθρωποι λένε ότι ήταν ηλικιωμένοι, ήταν άρρωστοι. Αλλά ήταν ο πατέρας μου, δεν ήταν ηλικιωμένος και δεν ήταν άρρωστος, άντε στο δ@@&o. Εδώ στη Val Seriana ακούγονται μόνο οι σειρήνες των ασθενοφόρων και οι καμπάνες που θρηνούν» (1). Αυτή ήταν η μαρτυρία μίας νέας κοπέλας από το μαρτυρικό Μπέργκαμο της Ιταλίας των G7 την «πλούσια» χώρα που δεν μπορούσε να εφοδιάσει τους γιατρούς της με ασφαλείς μάσκες, τη «μεγάλη βιομηχανική δύναμη» που ξέμεινε από γάντια και υλικά όπως και όλες οι πλούσιες χώρες του κόσμου, με αποτέλεσμα να αρρωσταίνουν και να πεθαίνουν οι γιατροί και οι νοσηλευτές, αυτοί οι μαχητές της πρώτης γραμμής, που τόσο απαξιώθηκαν και λοιδορήθηκαν προ πανδημίας και τόσο υμνήθηκαν και χειροκροτήθηκαν κατά την εξέλιξη της. Τραγωδίες ήταν οι αυτοκτονίες νοσηλευτών μπροστά στην αδυναμία τους να αντέξουν το ανυπέρβλητο στρες και το βάρος του θανάτου των πολλών ασθενών τους. Και η μεγαλύτερη τραγωδία ήταν να βλέπει κανείς τις εικόνες από ρεπορτάζ στην Αμερική, Ιταλία για τους αζήτητους νεκρούς του κορωνοϊού. Εκεί ένας κόμπος στο λαιμό μας έπνιγε από την επιβεβαίωση ότι αυτή η κοινωνία είναι τόσο απάνθρωπη. Μια αίσθηση αβάσταχτης μοναχικότητας μας καταπνίγει, και οι συνειρμοί που μπορεί να κάνει κανείς είναι ότι, αυτοί οι άνθρωποι έζησαν σε μια εποχή σε ένα κοινωνικό σύστημα, όπου ο θάνατος τους δεν είχε καμία σημασία για κανέναν. Ήταν τρόφιμοι οίκων ευγηρίας θα ήταν και αυτοί πατεράδες, μανάδες, παππούδες, αδελφοί, συγγενείς, συνάνθρωποι. Κανείς δεν νοιάστηκε έστω και για ένα τελευταίο αντίο γι’ αυτούς.
2. Πολλά ερωτήματα που η αφετηρία τους είναι στις λέξεις κέρδος, όφελος. Πολλά είναι τα ερωτηματικά που ταλανίζουν τον καθένα μας και σχετίζονται με την επίθεση των ζωονοσογόνων ιών και τη συχνότητα των επιδημιών – πανδημιών την τελευταία εικοσαετία, τα συστήματα υγείας, την αδυναμία του “πολιτισμένου κόσμου μας”, στην εποχή του 21ου αιώνα και της 4ης βιομηχανικής επανάστασης να ανταπεξέλθει και να αμυνθεί στους αόρατους “ ιικούς εισβολείς – εχθρούς” της δημόσιας υγείας. Ωστόσο εάν συγκέντρωνε κανείς τα παραπάνω ερωτήματα θα κατέληγε στο ένα και βασικό ερώτημα. Πόσο στοιχίζει η ζωή ή ο θάνατος ενός συνανθρώπου μας την εποχή του 21ου αιώνα. Στην εποχή της πανδημίας ξεδιπλώθηκαν όλες οι πλευρές του ερωτήματος που καθορίζονται από τις μαγικές λέξεις που χρησιμοποιεί το υπάρχον κοινωνικό σύστημα κόστος-όφελος. Η κυριαρχούσα άποψη στο σημερινό μας κόσμο είναι ότι ξοδεύουμε όσο το δυνατόν λιγότερα, και επωφελούμαστε όσο το δυνατόν περισσότερο, συνεπώς περιορίζουμε τον δημόσιο τομέα της υγείας όπου οι συνέπειες φάνηκαν πολύ έκδηλες σε αυτή την πανδημία. Ανεξίτηλες θα μείνουν στη μνήμη μας οι τρομερές εικόνες με τους ομαδικούς τάφους στην πιο προηγμένη χώρα του πλανήτη μας τις Ηνωμένες πολιτείες της Αμερικής. Αντίθετα η μικρή Κούβα που στραγγαλίζεται εδώ και 60 χρόνια καθημερινά από το Αμερικάνικο εμπάργκο (εμπορικό, οικονομικό και χρηματοπιστωτικό, ξεκίνησε στις 19 Οκτωβρίου του 1960), έδειξε εμπράκτως την αλληλεγγύη της για μια ακόμη φορά σε Ιταλία, Ισπανία και χώρες της Αφρικής με την αποστολή γιατρών και νοσηλευτικού προσωπικού. Ο μεγάλος ουμανιστής και επαναστάτης Ερνέστο Τσε Γκεβάρα θα ήταν υπερήφανος αν ζούσε σήμερα για τη αλληλέγγυα στάση της Κούβας στο πρόβλημα της πανδημίας. Εξάλλου, ως γιατρός, είχε δηλώσει τα πρώτα χρόνια της επαναστατικής Κούβας ότι “η ζωή ενός ανθρώπινου πλάσματος αξίζει ένα εκατομμύριο φορές περισσότερο απ’ την περιουσία του πλουσιότερου ανθρώπου στη Γη”, και επίσης τόνιζε στους φοιτητές γιατρούς της Κούβας το 1960 “ Η μάχη κατά της αρρώστιας πρέπει να βασίζεται στην αρχή της δημιουργίας ενός γερού σώματος, όχι μέσω της περίτεχνης εργασίας ενός γιατρού πάνω σ’ έναν αδύναμο οργανισμό, αλλά δημιουργώντας ένα γερό σώμα μέσω της δουλειάς ολόκληρου του συνόλου, ιδιαίτερα ολόκληρου του κοινωνικού συνόλου και συνέχιζε… Μια μέρα η ιατρική θα πρέπει να γίνει μία επιστήμη που θα προλαμβάνει τις ασθένειες, που θα προσανατολίζει το κοινό προς τις ιατρικές υποχρεώσεις του και η οποία θα χρειάζεται να παρεμβαίνει μόνο σε περιπτώσεις εξαιρετικά επείγουσες για να πραγματοποιήσει μια χειρουργική επέμβαση ή να αντιμετωπίσει κάτι εξαιρετικά ασυνήθιστο στη νέα κοινωνία που δημιουργούμε…” (2)
Εδώ χρειάζεται να υπογραμμίσουμε ότι η Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. από το 1992 καταδικάζει κάθε χρόνο την συνεχιζόμενη επίδραση του εμπάργκο και δηλώνει ότι πρόκειται για παραβίαση του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του Διεθνούς Δικαίου. Οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της Διεθνούς Αμνηστίας, του Παρατηρητήριου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και της Διαμερικανικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχουν επίσης εναντιωθεί στο εμπάργκο (3).
Εικόνα 1. Ομαδικοί τάφοι στη Νέα Υόρκη καθώς θερίζει η πανδημία (4)
Εικόνα 2 Η ομάδα που απέστειλε η Κούβα στην Ιταλία. Το νησί της Καραϊβικής έχει στείλει πολλές φορές αντίστοιχες ομάδες σε φτωχές χώρες που έχουν πληγεί από καταστροφές από το 1959 οπότε έγινε η κουβανική επανάσταση που οδήγησε στην άνοδο του Φιντέλ Κάστρο στην εξουσία. Οι γιατροί βρίσκονταν μάλιστα στην πρώτη γραμμή στη μάχη κατά της χολέρας στην Αϊτή και κατά του έμπολα στη Δυτική Αφρική. Η Κούβα δημιούργησε ένα σύστημα υγειονομικής περίθαλψης που πολλοί στον αναπτυσσόμενο κόσμο ζηλεύουν. Η Κούβα έχει έναν από τους υψηλότερους δείκτες παγκοσμίως σε ό,τι αφορά την αναλογία γιατρών ανά κάτοικο, ακόμη κι όταν δεν προσμετρώνται οι γιατροί που βρίσκονται στο εξωτερικό (5).
Εικόνα 3. Η Κούβα και η αυτό – γελοιοποίηση των ΗΠΑ. Δηλώσεις του Υπουργού των Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο (δες σχετικό βίντεο από το 3,23′ στο παρακάτω link) “…έχουμε παρατηρήσει πώς το καθεστώς στην Αβάνα εκμεταλλεύτηκε την πανδημία COVID-19 για να συνεχίσει την εκμετάλλευση των κουβανών ιατρών. Συγχαίρουμε τους ηγέτες στη Βραζιλία, στον Ισημερινό και στη Βολιβία και σε άλλες χώρες που αρνήθηκαν να κλείσουν τα μάτια σε αυτές τις καταχρήσεις του κουβανικού καθεστώτος, και ζητάμε από όλες τις χώρες να κάνουν το ίδιο, συμπεριλαμβανομένων χωρών όπως η Νότια Αφρική και το Κατάρ. Πρέπει να προστατεύσουμε τους ιατρούς μας τώρα περισσότερο από ποτέ. Οι κυβερνήσεις που δέχονται Κουβανούς γιατρούς πρέπει να τους πληρώνουν απευθείας. Διαφορετικά, όταν πληρώνουν το καθεστώς, βοηθούν την κουβανική κυβέρνηση να αποκομίζει κέρδη από την εμπορία ανθρώπων” (6).
Μπορείτε να συνεχίσετε την ανάγνωση του κείμενου . ΕΔΩ
