Το Σάββατο 23 Μαΐου η Ομοσπονδία Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδος (Ο.Ε.Φ.Ε.) διοργάνωσε το τελευταίο Πανελλαδικό Διαγώνισμα στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας. Στο διαγώνισμα συμμετείχαν μαθητές της Γ΄ Λυκείου και απόφοιτοι προηγούμενων ετών που επιθυμούν να δώσουν ξανά Πανελλήνιες εξετάσεις.
Μια παρατήρηση που αφορά την ίδια τη Μεθοδολογία: Ποια σκοπιμότητα υπηρετεί ένα επαναληπτικό Διαγώνισμα λίγες μέρες πριν τις εξετάσεις; Η προφανής απάντηση είναι πως εξυπηρετεί αποκλειστικά εμπορικούς και διαφημιστικούς σκοπούς και σε καμία περίπτωση παιδαγωγικούς. Όποιο και να είναι το αποτέλεσμα ενός τέτοιου διαγωνίσματος μόνο αρνητικά μπορεί να λειτουργήσει στην ψυχολογία των μαθητών επιτείνοντας το, δεδομένο, άγχος (που εφέτος ξεπερνά κάθε προηγούμενο λόγω των γνωστών συνθηκών).
Εκτός της μεθοδολογίας, υπάρχει και το περιεχόμενο, ειδικά σε ένα μάθημα με έντονο ιδεολογικό φορτίο, όπως η Νεοελληνική Γλώσσα. Η Ομοσπονδία των ιδιοκτητών επίλεξε δύο κείμενα αναφοράς: Το πρώτο υπογράφεται από τους κ.κ. Π. Λιαργκόβα, πρόεδρο του Κέντρου προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (Κ.Ε.Π.Ε.) και Ν. Αποστολόπουλο , επ. καθηγητή Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα (;) Πρώτο Θέμα! Το δεύτερο υπογράφεται από τον κ. Τ. Θεοδωρόπουλο (δεν αναφέρονται πληροφορίες ή ιδιότητες) και είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα Καθημερινή.
Θέμα και των δύο κειμένων, η «συλλογική και ατομική ευθύνη τη εποχή της Πανδημίας». Ας επισημάνουμε ορισμένες «ανορθογραφίες», για Γλώσσα μιλάμε άλλωστε: Μόνο στο ένα κείμενο, αυτό του κ. Θεοδωρόπουλου, αναγράφεται το όνομα της εφημερίδας που δημοσιεύτηκε. Προφανώς αντιδεοντολογική πρακτική, εξηγήσιμη όμως. Η επιλογή κειμένου αναφοράς από μια ακροδεξιά, ρατσιστική εφημερίδα όπως το «Πρώτο Θέμα» δεν είναι κάτι για το οποίο μπορούν να υπερηφανεύονται οι Ιδιοκτήτες Φροντιστηρίων, οπότε φρόντισαν να το αποκρύψουν. Ταυτόχρονα, η επιλογή του κ. Θεοδωρόπουλου, ενός σχολιαστή που επανειλημμένα έχει καταγγελθεί από Συλλογικότητες εργαζομένων και Ανθρωπιστικές οργανώσεις για ακροδεξιές, ρατσιστικές και αντεργατικές τοποθετήσεις συμπληρώνει την εικόνα. Μια λεπτομέρεια: ενώ για το πρώτο κείμενο δίνεται η πληροφορία πως είναι «ελαφρά διασκευασμένο» (τι σημαίνει άραγε … «ελαφρά») δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο για το δεύτερο. Κι όμως, μια σύγκριση με το πρωτότυπο κείμενο του κ. Θεοδωρόπουλου αποκαλύπτει πως έχουν παραληφθεί φράσεις – κλειδιά όπως « Exit ο ταξικός αντίπαλος», με την οποία ο «αναλυτής» καταργεί την …ταξική πάλη! Αποκρύπτεται η διασκευή.
Οι περισσότερες «ανορθογραφίες» αφορούν το περιεχόμενο. Για τους δύο «γκουρού» του νεοφιλελευθερισμού και τον ακροδεξιό αναλυτή η «συλλογική και ατομική ευθύνη» περιορίζεται στην «υπακοή στα σωτήρια μέτρα που αποφασίστηκαν». Αν η πανδημία αντιμετωπιστεί θα είναι αποτέλεσμα της ατομικής υπακοής στα μέτρα, αν όχι… θα φταίει ο πολίτης που δεν υπάκουσε και «συνωστίστηκε» σε καφετέριες, παραλίες και πλατείες!
Ενδεικτικό το παρακάτω απόσπασμα από το κείμενο των δύο οικονομολόγων: «Τι γίνεται όμως με τους συμπολίτες μας που διαβιούν με τον κατώτατο μισθό ή χωρίς εισόδημα και δεν μπορούν να αγοράσουν αγαθά; Ο χωρίς λόγο συνωστισμός στα καταστήματα τροφίμων και η χωρίς μέτρο αγορά αγαθών μπορεί να φέρει ακόμη και προσωρινή έλλειψη ορισμένων αγαθών αλλά και αυξήσεις τιμών από κερδοσκόπους τη στιγμή που ένα μέρος της κοινωνίας μας δεν αμείβεται λόγω της αναστολής λειτουργίας χιλιάδων επιχειρήσεων.» Για την εξαθλίωση χιλιάδων ανθρώπων δεν φταίει λοιπόν η ανεργία ή οι μισθοί πείνας αλλά ο «συνωστισμός» στα ράφια! Ο ίδιος «συνωστισμός» φταίει και για την άνοδο των τιμών και για την κερδοσκοπία και όχι οι καπιταλιστές και οι κερδοσκόποι και η κυβέρνηση που τους επιτρέπει!
Ο κ. Θεοδωρόπουλος «εμβαθύνει» ιδεολογικά:
«Γιατί τους ενοχλεί τόσο η σημασία η επίκληση της «ατομικής ευθύνης»; Η σημασία της έκφρασης τους είναι άγνωστη και τους τρομάζει. Οι ίδιοι, όταν σκέφτονται την κοινωνία, προτιμούν να επικαλούνται τις συλλογικότητες. Όπου οι συλλογικότητες λειτουργούν σαν το υποκατάστατο, τη μεθαδόνη της τάξης και της συνείδησής της που κάποτε ήταν οι κινητήριες δυνάμεις της Ιστορίας, προωθούσαν τον χρόνο του ανθρωπίνου σύμπαντος. Με την πανδημία οι όροι της σύγκρουσης έχουν αλλάξει. Ο εχθρός δεν βρίσκεται πλέον μέσα στο ανθρώπινο σύμπαν. Δεν έχει μορφή, πρόσωπο, όνομα και βούληση. Κυρίως, δεν έχει «συμφέροντα» να υπερασπιστεί – υπεραξίες, κεφάλαια, καταθέσεις, χρήμα που γεννάει χρήμα. Στη σκηνή τώρα βρίσκεται μόνος του ο πρόσκαιρος άνθρωπος και απέναντί του ένα απρόσωπο και αόρατο ον, που υπάρχει για να τον καταστρέφει. Κάτι σαν το ένστικτο του θανάτου. Και ως γνωστόν, από αρχαιοτάτων χρόνων ο θάνατος είναι το σημείο όπου η ανθρώπινη ζωή ολοκληρώνεται, τελειώνει. Και τελειώνοντας ολοκληρώνει τα όρια του ατόμου. Γεννιέσαι με τη μάνα σου, αλλά πεθαίνεις μόνος. Στην πανδημία, η ατομική ευθύνη δικαιώνεται ως κοινωνική ευθύνη. Το άτομο, παντοδύναμο στις δημοκρατίες του δυτικού κόσμου, αντιλαμβάνεται ότι για να διατηρήσει την ισχύ του οφείλει να αναστείλει στοιχεία της παντοδυναμίας του…»
Αρχικά θα μπορούσαμε να αναρωτηθούμε «ποιους ενοχλεί»; Σε ποιους επιτίθεται ο κ. Θεοδωρόπουλος και δεν τους κατανομάζει; Διαγώνισμα στη Νεοελληνική Γλώσσα έχουμε, μην το ξεχνάμε! Μια τέτοια ασάφεια σε γραπτό μαθητή ή μαθήτριας θα ήταν ανεπίτρεπτη. Όμως ο κ. Θεοδωρόπουλος δεν ενδιαφέρεται για αυτό. Απλά αντιγράφει την πιο απεχθή πολιτικό που γνώρισε η Βρετανία, την Μάργκαρετ Θάτσερ: «Δεν υπάρχει κοινωνία , υπάρχουν μόνο τα άτομα και οι οικογένειές τους» είχε πει σε συνέντευξη στις 23 Σεπτεμβρίου 1987! Παλιές, απεχθείς και καταδικασμένες απόψεις, επιδιώκεται με όχημα την πανδημία να εμφανιστούν ως «νέες»! Στόχος να καταδικαστεί κάθε λογική συλλογικής παρέμβασης, διεκδίκησης και αλληλεγγύης. Να μείνουν ανεξέλεγκτοι οι καπιταλιστές, οι κερδοσκόποι και η κυβέρνηση αφού το άτομο αδύνατο θα βουλιάζει στις τύψεις που ήπιε καφέ σε μια πλατεία ή αγόρασε δυο κιλά μακαρόνια, άρα ευθύνεται για ότι συμβεί!
Φυσικά, από τα κείμενα «απουσιάζουν» ορισμένες … λεπτομέρειες: Στο κομμάτι της «συλλογικής» ευθύνης δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά στην Πολιτεία. Δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά στην ευθύνη να ενισχυθεί το ΕΣΥ, να στηριχτούν οι υγειονομικοί. Δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά στην ευθύνη να στηριχτούν οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα, τον επισιτισμό, την εκπαίδευση, την ενέργεια, τις επικοινωνίες κλπ που με την παρουσία τους κράτησαν όρθια την κοινωνία. Δε υπάρχει η παραμικρή αναφορά στην ευθύνη να στηριχτεί η εργασία με απαγόρευση απολύσεων, να στηριχτούν οι άνεργοι. Αυτές οι … «λεπτομέρειες» διέφυγαν από τους συγγραφείς αλλά και από αυτούς που επέλεξαν τα κείμενα!
Ας μην έχουμε αμφιβολία: Το ένα χέρι νίβει τα άλλο, η κυβέρνηση επιτρέπει την πλήρη ασυδοσία στους ιδιοκτήτες των φροντιστηρίων στο ζήτημα της λειτουργίας, των εργασιακών σχέσεων, στα ανύπαρκτα μέτρα ασφάλειας και προστασίας από την Πανδημία. Θα ήταν αχαριστία από τη μεριά των ιδιοκτητών να μην ανταποδώσουν στηρίζοντας ιδεολογικά τόσο την κυβέρνηση όσο και ευρύτερα τη διαμόρφωση μιας κοινωνικής συνείδησης φοβικού ατομισμού. Από αυτήν την άποψη ήταν τα κατάλληλα κείμενα.
Κλείνοντάς, μια μικρή ιστορία από το παρελθόν που μας θύμισε ο ίδιος ο κ. Θεοδωρόπουλος με την άστοχη, αποσπασματική αναφορά του στη Δημηγορία του Περικλή. Πριν 20 περίπου χρόνια, η εφημερίδα Τα Νέα δημοσίευσε σειρά άρθρων για τους αρχαίους φιλοσόφους. Ο Σωκράτης ήταν το θέμα του κ. Θεοδωρόπουλου. Ο ίδιος ο Σωκράτης δεν μπορούσε φυσικά να απαντήσει, απάντησε όμως μια μεγάλη μορφή των Ελληνικών γραμμάτων, ο ακαδημαϊκός κ. Κ. Δεσποτόπουλος κατακεραυνώνοντας την ημιμάθεια, την αμετροέπεια και την έλλειψη επίγνωσης. Αν έδινε πραγματικές εξετάσεις δηλαδή θα απορριπτόταν, στις εξετάσεις που χρόνια δίνει στο σύστημα αριστεύει.
