Το απόσπασμα που ακολουθεί προέρχεται από το υπό έκδοση βιβλίο του Λεωνίδα Βατικιώτη «Ουκρανία – το μεγάλο πλάνο, ακόμα και αν δεν υπήρχε θα έπρεπε να εφευρεθεί» που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Τόπος.
Στη κατεύθυνση υλοποίησης του αμερικανικού σχεδίου πλανητικής κυριαρχίας επελέγη η Ουκρανία σαν ένα πεδίο εξουδετέρωσης του κινδύνου της Ρωσίας.
Ειδικότερα, η πυριτιδαποθήκη της Ουκρανίας εξερράγη λόγω της έρπουσας οικονομικής κρίσης. Στις 10 Δεκεμβρίου 2024 ο πλέον προβεβλημένος αρθρογράφος των Financial Times, από τον τίτλο κιόλας της ανάλυσής του, περιέγραφε τα χρόνια μας ως μια εποχή χαμηλής μεγέθυνσης. Ο όρος χαμηλή μεγέθυνση οφείλει να ενεργοποιεί τα σοβαρότερα αντανακλαστικά μας, επειδή στην κυρίαρχη οικονομική επιστήμη όπως και στην παράγωγη δευτερογενή συζήτηση η λέξη κρίση είναι σχεδόν απαγορευμένη. Στο άρθρο του υμνούσε το «θαύμα» της ανεπανάληπτης οικονομικής μεγέθυνσης της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου 1950-1973, που οδήγησε σε μια περίοδο χαμηλότερων ρυθμών 1973-2007 κι αυτή σε μια περίοδο ακόμη χαμηλότερων ρυθμών τα χρόνια που ακολούθησαν, 2007-2023. Έκλεινε το άρθρο του γράφοντας ότι «η επιβράδυνση της μεγέθυνσης είναι το μεγάλο γνώρισμα της εποχής μας». Οι επιδόσεις των τριών κέντρων σε αυτή την περίοδο μόνο συμμετρικές δεν ήταν.
«Αυτή η τελευταία περίοδος ήταν η πρώτη κατά την οποία η αύξηση τόσο του κατά κεφαλήν ΑΕΠ όσο και της παραγωγής ανά ώρα των ΗΠΑ ήταν υψηλότερη εκείνης της Γαλλίας, Γερμανίας, Ιαπωνίας και Αγγλίας. Ωστόσο, το επίπεδο της μεγέθυνσης των ΗΠΑ σε όρους παραγωγής ανά ώρα ήταν χαμηλότερο εκείνου των προγενέστερων περιόδων». Ούτε οι ΗΠΑ επομένως εξαιρέθηκαν της επιβράδυνσης.
Τα συγκεκριμένα κριτήρια που εξετάζει δεν αντανακλούν με την αναγκαία ακρίβεια την κατάσταση της οικονομίας, όπως το επιτυγχάνει η μέτρηση της εξέλιξης του ποσοστού κέρδους. Ωστόσο, ακόμα και τα κριτήρια που επικαλείται αντανακλούν πιστά την εποχή των μειωμένων προσδοκιών που διανύουμε.
Η Ουκρανία κι αν δεν υπήρχε έπρεπε να εφευρεθεί για να αντιμετωπίσει την παραπάνω διπλή, υπαρξιακή πρόκληση της ηγέτιδας δύναμης του σύγχρονου καπιταλισμού, της παραμονής της στην κορυφαία θέση στο πλαίσιο του παγκόσμιου ανταγωνισμού, καθώς αυτή η θέση εξασφαλίζει υπερκέρδη και επιπλέον κέρδη που έχει ζωτική ανάγκη ο αμερικανικός καπιταλισμός ως μια αενάως επεκτεινόμενη δύναμη.
Η Ουκρανία ήταν μια κάποια λύση σε αυτό το πρόβλημα, που φέρνει ξανά και ξανά στην επιφάνεια τη σημασία της δομικής καπιταλιστικής κρίσης του 1973 και της τομής που σηματοδότησε αργότερα η κρίση του 2007. Η Ουκρανία αποτέλεσε πεδίο δόξης λαμπρό για την εύρεση νέων αγορών και την προσπάθεια ανάταξης του ποσοστού κέρδους της αιχμής του δόρατος της παγκόσμιας οικονομίας, της πολεμικής (Lockheed Martin, Raytheon Technology, Northrop Grumman, General Dynamics), της αγροδια(σ)τροφικής (ADM, Bunge, Cargill) και της ενεργειακής βιομηχανίας (Cheniere, Venture Global, ConocoPhilips, Chevron, Exxon). Καμία άλλη χώρα δεν αποτέλεσε το σημείο συνάντησης τόσων πολλών επενδύσεων των σπουδαιότερων κλάδων αιχμής του αμερικανικού καπιταλισμού και της επίτευξης ενός συντριπτικού πλήγματος στον ιστορικό ανταγωνιστή των ΗΠΑ, τη Ρωσία.
Η οικονομική κρίση επιτάχυνε τα σχέδια αποικιοποίησης της Ουκρανίας από τις αμερικανικές πολυεθνικές. Υπό συνθήκες ελεγχόμενου και ήπιου ανταγωνισμού, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αρκεστούν στα μικρά μερίδια τα οποία αντιστοιχούν στο ακριβό (σε σύγκριση με τις διεθνείς τιμές) σχιστολιθικό τους αέριο, που αποτελεί τη μεταβλητή η οποία έκανε τη διαφορά, αλλάζοντας άρδην τις έως τότε ισορροπίες. Όμως, σε συνθήκες ανόδου της Κίνας, συνεχούς διεύρυνσης του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ (που ξεκίνησε να αποκτά αρνητικό πρόσημο μετά την κρίση του 1973, υπογραμμίζοντας την πολλαπλή σημασία αυτής της τομής) και εντεινόμενων απειλών κατά του δολαρίου λόγω της αυξανόμενης χρήσης εθνικών νομισμάτων στο διμερές εμπόριο, οι ΗΠΑ κατέφυγαν σε μέσα και πολιτικές πολεμικής περιόδου. Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν ήταν σκοπός, αλλά το μέσο για να επιτευχθεί (μεταξύ άλλων) η κατάκτηση της αμερικανικής πρωτοκαθεδρίας στον παγκόσμιο πόλεμο της ενέργειας και όχι μόνο. Γι’ αυτό τον λόγο και ο Τραμπ αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, με έναν πραγματισμό που ανθεί στον κόσμο των επιχειρήσεων, επιχείρησε να κλείσει τον πόλεμο της Ουκρανίας κρατώντας την απόλυτη επιτυχία στον άμεσο στόχο της άλωσης της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας από τις αμερικανικές πολυεθνικές. Οι ΗΠΑ, πριν καν αναλάβει ο πρόεδρος Τραμπ για τη δεύτερη θητεία του, κατέστρωναν μια στρατηγική για την ανάκτηση της πρωτοκαθεδρίας τους σχεδόν σε κάθε πεδίο οικονομικής δραστηριότητας, τόσο καλά ενορχηστρωμένη που θα τη ζήλευαν κι οι λεγόμενες οικονομίες του κεντρικού σχεδιασμού.
