Η συζήτηση για το ποιος ήταν ο «μεγαλύτερος ποδοσφαιριστής όλων των εποχών» είναι μια συζήτηση εξαρχής ναρκοθετημένη. Πως άραγε μπορείς να συγκρίνεις έναν επιθετικό με έναν τερματοφύλακα ή έναν αμυντικό, που πάντα έχει έναν πιο άχαρο ρόλο και λιγότερες ευκαιρίες να λάμψει και να γίνει ο ήρωας του ματς; Τι μετράει περισσότερο, τα εντυπωσιακά τακουνάκια, οι φοβερές ντρίπλες, ο αριθμός των γκολ ή το αποτελεσματικό μαρκάρισμα του αντιπάλου;
Πως να συγκρίνεις παίχτες που αγωνίστηκαν σε διαφορετικές εποχές στις οποίες παίζονταν διαφορετικά συστήματα, εφαρμόζονταν άλλες μέθοδοι προπόνησης, οι ομάδες είχαν στην διάθεση τους διαφορετικές εγκαταστάσεις, διαφορετικές δυνατότητες εντοπισμού και ανάδειξης των ταλέντων;
Πως να συγκρίνεις παίχτες των δεκαετιών του ’60 αλλά και του και του ‘70 ακόμα που παίζοντας στο υψηλότερο επίπεδο αναγκάζονταν παράλληλα να κάνουν και άλλες δουλειές για να ζήσουν, με τους σημερινούς επαγγελματίες ακόμα και χαμηλότερων κατηγοριών που τα βρίσκουν όλα έτοιμα και δεν χρειάζεται να ανησυχούν για τίποτα; Πόσα χρόνια χρειάζεται κάποιος να «αποδώσει», πόσα κύπελλα να σηκώσει για να χαρακτηριστεί «πραγματικά μεγάλος»;
Πως μπορείς άραγε να βγάλεις ασφαλές συμπέρασμα όταν ο φακός άργησε να εισβάλει σε κάθε γήπεδο, με αποτέλεσμα από πολλούς τεράστιους παίχτες να μην υπάρχουν καταγεγραμμένα στο φιλμ παρά ελάχιστα λεπτά, στην καλύτερη, από το ταλέντο τους. Πάρτε για παράδειγμα τον τεράστιο Mathias Sindelar, τον «Μότσαρτ του ποδοσφαίρου» ή αλλιώς τον «χάρτινο» (der papierene – του έδωσαν αυτό το παρατσούκλι λόγω της λεπτής σωματικής του διάπλασης), της φοβερής εθνικής Αυστρίας των αρχών της δεκαετίας του 1930.
Και βέβαια το ποδόσφαιρο είναι συλλογικό άθλημα, κανένας σπουδαίος ποδοσφαιριστής δεν θα μπορούσε να πετύχει τα ίδια κατορθώματα χωρίς την υποστήριξη της ομάδας του, με τους συμπαίχτες του να «θυσιάζονται» πολλές φορές για χάρη του. ‘Έπειτα είναι και η μνήμη. Αλλιώς αντιμετωπίζουμε τους παίχτες που θαυμάζαμε στην παιδική μας ηλικία, αλλιώς τα αστέρια των κατοπινών δεκαετιών που φορτώνονται στις πλάτες μας, στο δυτικό τουλάχιστον κόσμο η λατρεία της νεότητας είναι ένα κουσούρι που δεν έχουμε καταφέρει ακόμα να ξεπεράσουμε…
Ο Edson Arantes do Nascimento, περισσότερο γνωστός ως Pele, υπήρξε αναμφίβολα ένας από τους πολύ μεγάλους του αθλήματος. Το να ισχυριστούμε όμως ότι ήταν ο «μεγαλύτερος όλων των εποχών» θα ήταν και υπεριστορικό και λάθος, ακόμα και όσο ήταν ενεργός υπήρχαν και άλλοι μεγάλοι, σε άλλες περιοχές του κόσμου, που αγωνίζονταν σε άλλες θέσεις.
Ίσως εκείνοι βέβαια να μην είχαν το απαραίτητο «θράσος» να αυτοπροβάλλονται ως τέτοιοι και να πωλούν με κάθε ευκαιρία την εικόνα τους, φροντίζοντας να έχουν την εύνοια της εξουσίας και των μέσων μαζικής ενημέρωσης, η καριέρα του συγκεκριμένου άλλωστε έτυχε να συμπέσει και με την ραγδαία διάδοση της τηλεόρασης και την «έκρηξη» των ζωντανών τηλεοπτικών μεταδόσεων των μεγάλων αθλητικών γεγονότων.
Η πολιτική στάση φυσικά δεν κάνει κάποιον/α μεγαλύτερο ή μικρότερο αθλητή/τρια και δεν μειώνει το ταλέντο του/της, δεν θα πρέπει άρα να είναι κριτήριο κατάταξης, στην μανία που μας πιάνει συχνά να θέλουμε να αξιολογούμε τα πάντα και να τα κατατάσσουμε σε λίστες, σύμφωνα με ποια άραγε κριτήρια; «Κριτήρια» τα οποία επηρεάζονται έντονα από τον ρομαντισμό και την τάση αναζήτησης και αναπόλησης ενός αγνού παρελθόντος, ακόμα δύο κουσούρια των κοινωνιών μας (που λένε πολλά και για το τι πιστεύομε πως μας «επιφυλάσσει» το μέλλον), και μας κάνει να παραβλέπουμε το γεγονός ότι «αγνή» και «παρθένα» εποχή του ποδοσφαίρου δεν υπήρξε.
Αλλά ακόμα και να είχε υπάρξει σίγουρα ο εκλιπών δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί κομμάτι της. Όπως και όταν αποχαιρετάμε κάποιον δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ο κόσμος δεν τελειώνει μαζί του και ότι άνθρωποι συνεχίζουν να γεννιούνται κάθε λεπτό. Οι κοινωνίες μας βέβαια δεν ανήκουν σε εκείνες που έχουν συμβιβαστεί με την προσωρινότητα της ύπαρξης, πόσο μάλλον των βασιλιάδων τους.
