Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
Στο μυθιστόρημα «Αριθμός 11» ο Τζόναθαν Κόου περιγράφει μια μονοκατοικία σε μια αριστοκρατική συνοικία του Λονδίνου που διαθέτει 11 υπόγεια, όλα εν χρήσει, όλα λειτουργικά. Ο βαθύπλουτος ιδιοκτήτης, ένας τραπεζίτης παγκόσμιας εμβέλειας, αξιοποιεί και τα 11: κινηματογράφος, σπα, ναϊτκλάμπ, παιδότοπος, γυμναστήριο, πισίνα, δεν θυμάμαι τι άλλο. Τα διαδοχικά υπόγεια γίνονται σύμβολα της απληστίας και της υπερεκμετάλλευσης αυτής «της γης που την πατούμε».
Εδώ και δώδεκα χρόνια ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός επιτρέπει όχι μόνο την κατακόρυφη, αλλά και την οριζόντια επέκταση των υπογείων που μπορούν να υπερβαίνουν το περίγραμμα του «επίγειου» κτιρίου φτάνοντας μέχρι τα όρια του οικοπέδου. Ταυτόχρονα ο ΝΟΚ προσφέρει μπόνους στους κατασκευαστές όπως αύξηση του συντελεστή δόμησης και του ανώτατου επιτρεπτού ύψους και άλλα παρόμοια δωράκια στο όνομα της πράσινης ανάπτυξης, όπως σοφά επισημαίνει ο παλιός συμφοιτητής μου και αγαπητός φίλος Τάσης Παπαϊωάννου σε πρόσφατο άρθρο του στην «Εφ.Συν.».
Όμως αυτό που συχνά προκύπτει είναι βιοκλιματικά αρχιτεκτονικά τερατουργήματα, που καμία σχέση δεν έχουν με το αττικό τοπίο και επιπλέον έχουν αναρίθμητα αδελφάκια στα Αραβικά Εμιράτα και στη Νοτιοανατολική Ασία, αποτρόπαια κτίρια που φέρουν την υπογραφή διάσημων διεθνών αρχιτεκτονικών γραφείων.
Οι ουρανοί είναι δικοί μας, μπορούν να λένε αυτοί που χτίζουν ουρανοξύστες πλάι στο κύμα, όπως στο Ελληνικό, όμως και τα σπλάχνα της Γης είναι δικά τους. Υπόγεια που απλώνονται σαν αμοιβάδα θυμίζοντας ταινίες επιστημονικής φαντασίας. Η «Κούφια» ή η «Κοίλη Γη» φτιάχνεται εδώ και τώρα εφόσον βρεθούν νέα πολεοδομικά παραθυράκια ώστε τα όμορα υπόγεια να αγοράζονται και να συνδέονται μεταξύ τους. (Καμία σχέση με την ενοποίηση των ακάλυπτων χώρων των πολυκατοικιών που οραματιζόταν ο μακαρίτης Αντώνης Τρίτσης.)
Η κατά τόπους υπογειοποίηση των οδικών αρτηριών ή των διαδρομών των μέσων σταθερής τροχιάς πράγματι μπορεί να αποσυμφορήσει το κέντρο των πόλεων, όμως εδώ μιλάμε για κάτι διαφορετικό, για τη νόμιμη αύξηση του εμβαδού των κτιρίων σε ποσοστό που φτάνει το 25-35%.
«Κάθε φορά που περνώ από την Αμαρουσίου-Χαλανδρίου», λέει μια φίλη, «σφίγγεται η καρδιά μου». Εκεί όπου ανθεί η λεγόμενη «γραφειακή αγορά», πάνω από το Χρυσό Δαχτυλίδι της Κηφισίας, δεν αντικρίζει μόνο τέρατα αλλά και εκκολαπτήρια τεράτων: τεράστιους πανύψηλους γερανούς που θυμίζουν εισβολή εξωγήινων και κομβόι από φορτηγά που μεταφέρουν υλικά. Γι’ αυτή την ανάπτυξη παινεύεται ο Κυριάκος Μητσοτάκης που σε πρόσφατη ομιλία του δήλωσε ότι η Ελλάδα ως «απέραντο εργοτάξιο» δεν είναι πια υπόσχεση αλλά γεγονός.
Απέραντη λεηλασία της γης και του αέρα, πράγματι. Κι έτσι διαψεύδεται ο Πασχάλης Τερζής που τραγουδούσε «στα υπόγεια είναι η θέα». Αντίθετα, επιβεβαιώνεται ο Τζόναθαν Κόου που στο μυθιστόρημά του θέλει κάτω από τα 11 υπόγεια να ζει ένα ανθρωποφάγο τέρας σαν τη Λερναία Ύδρα.