Η πανδημία «αλλάζει τα πάντα». Για αυτό κι εμείς οφείλουμε να αλλάξουμε πολλά, από τώρα και βαθιά, με οδηγό τον ορθολογισμό, την επιστήμη, το μαρξισμό. Δηλαδή, με τον αληθινό ανθρωπισμό και την κοινωνική αλληλεγγύη.
Η πανδημία του νέου κορωνοϊού «αλλάζει τα πάντα». Πρόλαβε την κλιματική αλλαγή, δικαιώνοντας παράδοξα τη Ναόμι Κλάιν.
Mε τις οικουμενικές και σκληρά ταξικές διαστάσεις της, διασχίζει τον πλανήτη και μας αποκαλύπτει μεγάλες κρυμμένες αλήθειες. Πρώτα από όλα, αποκάλυψε το βαθύ χάσμα μεταξύ κοινωνίας και φύσης που άνοιξε ο σύγχρονος καπιταλισμός, η υπερπαραγωγή για το κέρδος, ο καταναλωτισμός και η χρηματιστικοποίηση. Μέσα από αυτό το χάσμα «όρμησε» ο μεταλλαγμένος κορονοϊός, σαν τιμωρός – εκδικητής για το «ξύρισμα» από το αδηφάγο κεφάλαιο, όχι μόνον των δασών, αλλά γενικά της φύσης και της μισθωτής εργασίας.
Δεν πρόκειται για μια συνομωσία που προέκυψε από τα εργαστήρια βιολογικών όπλων. Ούτε για μια «επίθεση απ’ έξω», σαν τον μετεωρίτη που διέλυσε την «κοινωνία» των δεινοσαύρων. Πρόκειται για μια «εισβολή από τα μέσα».
Η πανδημία αποκάλυψε ότι το περιβάλλον, η φύση, δεν είναι «έξω», είναι «μέσα» στις κοινωνίες και το αντίστροφο. Χρειάζεται, συνεπώς, να βαθύνουμε και να διευρύνουμε την κοσμοθεωρητική και φιλοσοφική μας αντίληψη. Ο πλανήτης γη είναι ένα πεπερασμένο βιο-κοινωνικό όλον. Ένα σύνολο ενότητας και αντιθέσεων που γεννά η υπερσυγκέντρωση ιδιοκτησίας, κεφαλαίου, ανθρώπων, άγριων και οικόσιτων ζώων, για την αδίστακτη κερδοφορία μιας χούφτας πολυεθνικών, πρώτα από όλα, της αγροδιατροφικής και εξορυκτικής βιομηχανίας. Ολοκληρωτικός καπιταλισμός με τα όλα του.
*****
Η πανδημία, μέσα στις «εκατό μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο», αποκάλυψε τον βαθιά αντιδραστικό και παρασιτικό χαρακτήρα του καπιταλισμού της εποχής μας. Αποκάλυψε τη γύμνια της αγοράς και όλων των νεοφιλελεύθερων συστημάτων Σύμπραξης, δηλαδή, υποταγής του Δημόσιου στον Ιδιωτικό Τομέα υγείας.
Αποκάλυψε την αισχρότητα του αστικού οικονομικού προστατευτισμού, του εθνικισμού και του ανταγωνισμού, μέσα από τα αίσχη της συμπεριφοράς των χωρών της ΕΕ απέναντι στην Ιταλία και τις κατασχέσεις εκατομμυρίων μασκών από το ένα έθνος – κράτος εναντίον του άλλου. Ούτε οι λύκοι δεν δείχνουν τέτοια αναλγησία για την αγέλη τους.
Η στρατηγική «πρώτα το έθνος» του Τραμπ, αποδείχτηκε εξίσου αναποτελεσματική με την προηγούμενη «παγκοσμιοποίηση των πολυεθνικών» του Κλίντον. Κοινός παρονομαστής, ο ιμπεριαλιστικός χαρακτήρας τους, όπως αποκαλύπτεται μέσα από τις χαοτικές ανισότητες μεταξύ φτωχών και πλούσιων εθνών στην υγεία και από τον άγριο αγώνα για την πρωτοκαθεδρία ιδιοκτησίας στις πατέντες εμβολίων και αντιικών φαρμάκων.
Η πανδημία αποκάλυψε την παταγώδη αποτυχία της θατσερικής «κοινωνίας των ατόμων» που ρίχνει την ευθύνη για την αντιμετώπιση των δεινών στο ανυπεράσπιστο άτομο, δηλαδή στους εργάτες, τους εργαζόμενους, τους φτωχούς.
Αλλά και την ανικανότητα της «κρατικιστικής κοινωνίας» του νεοσυντηρητισμού, που στην Ελλάδα, προσλάμβανε 1.500 αστυνομικούς αντί για 1.500 γιατρούς, αγόραζε αστυνομικά ελικόπτερα και πολεμικά drones, αντί να θέσει τα τεχνο-επιτεύγματα στην υπηρεσία της δημόσιας υγείας. Κοινός εχθρός και των δυο, είναι αυτό που χρειάζεται η ανθρωπότητα: ένακοινωνικό κράτος και μια επιστήμη στη σχεδιασμένη υπηρεσία των κοινωνικών αγαθών και αναγκών, όχι του κέρδους.
Η πανδημία έθεσε σε βαθιά κρίση τις αστικές ιδεολογίες, σε τέτοιο βαθμό, ώστε ο Νικήτας Κακλαμάνης, από νεοφιλελεύθερος να μεταλλάσσεται σε οπαδό του δημόσιου Εθνικού Συστήματος Υγείας, για να λάβει το χαρακτηρισμό του «νεοκομμουνιστή», από τον Κασιμάτη της Καθημερινής. Ο νεοκομμουνισμός είναι το φάντασμα που πλανιέται.
*****
Αυτό αλλάζει τα πάντα. Για αυτό κι εμείς, η Αριστερά, οι κομμουνιστές όλων των αποχρώσεων, οι κοινωνικοί αγωνιστές, οι προοδευτικοί άνθρωποι, οφείλουμε να αλλάξουμε πολλά, με οδηγό τον ορθολογισμό, την επιστήμη, το μαρξισμό. Δηλαδή, με τον αληθινό ανθρωπισμό και την κοινωνική αλληλεγγύη. Οφείλουμε να αλλάξουμε από τώρα και βαθιά τα προγράμματά μας, τη στρατηγική και τακτική, τα συνθήματα, τις μεθόδους και τις μορφές πάλης, τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς, την προσφορά μας.
Μπροστά μας, άμεσα, είναι οι δυο ή τέσσερεις εβδομάδες, οι δυο ή τρεις μήνες, όπου θα κριθεί πόσοι και ποιοι θα ζήσουν, πόσοι και ποιοι θα πεθάνουν. Είναι, στην κυριολεξία ένας αγώνας ζωής και θανάτου. Σε αυτό τον αγώνα χρειάζεται να συστρατευθούν η ριζοσπαστική πολιτική, ο αγωνιστικός συνδικαλισμός, τα αριστερά κόμματα, οι οργανώσεις μας.
Από αυτή τη σκοπιά, δεν υποτιμούμε όλες τις ατομικές προφυλάξεις και την ανάγκη αυτοπειθαρχίας στα απαραίτητα υγειονομικά μέτρα. Τα μέτρα αυτά τα επέβαλαν οι γιατροί και η κοινωνία στο κράτος και όχι το κράτος στην κοινωνία, όπως έδειξε ο αγώνας των υπεύθυνων επιστημόνων ενάντια στις επικίνδυνες «θεωρίες αγέλης» του Τραμπ και του Τζόνσον. Πολλά θα αποκαλυφθούν, ασφαλώς και στην πορεία, για την Ιταλία, για τη χώρα μας και αλλού, για τα πραγματικά αποτελέσματα των υστερικών και κατασταλτικών μέτρων.
Δίνουμε τώρα αυτόν τον αγώνα με άλλον τρόπο. Ο Μητσοτάκης αγωνίζεται να σώσει την τάξη του για να μπορεί να κυριαρχεί και μετά την επιδημία και μόνον παρεμπιπτόντως για να σώσει τους εργάτες και τους φτωχούς, τόσο – όσο να μπορούν να ξαναδουλέψουν για να παράγουν υπεραξία και κέρδος. Για αυτό, πρωτίστως, είναι ανεύθυνος, αυτός και η κυβέρνησή του.
Ο δρόμος της ατομικής ευθύνης, του φόβου και της τρομοκρατίας που διάλεξε για την αντιμετώπιση της πανδημίας, παρά το θετικό ορισμένων έγκαιρων μέτρων, δεν ήταν και δεν είναι ούτε ο μοναδικός, ούτε ο πιο αποτελεσματικός. Ήταν και είναι κοινωνικά άνισος και άδικος. Για παράδειγμα, οι σελέμπριτι είχαν τη δυνατότητα να αγοράζουν τεστ, οι άσημοι όχι. Έτσι, εμφανίζεται μια ταξικά ανεστραμμένη εικόνα, που δείχνει ότι ο κορωνοϊός είναι επικίνδυνος για τους πλούσιους και όχι για τους φτωχούς!
Ο άλλος δρόμος ήταν και είναι αυτός της καταγραφής των κρουσμάτων μέσω μαζικών, γρήγορων και δωρεάν τεστ, της πρόληψης μέσω των μονάδων πρωτοβάθμιας περίθαλψης, της άμεσης ενίσχυσης και θωράκισης των νοσοκομείων, των ΜΕΘ και των νοσοκομειακών. Και της επίταξης όλων των ιδιωτικών νοσοκομείων και φαρμακοβιομηχανιών. Χωρίς αποζημίωση. Πρώτα η ζωή.
«Δεν υπάρχει λεφτόδεντρο», είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Δεν υπάρχει για τη δημόσια υγεία, για τους μισθούς και τις επιδοτήσεις των μικρομεσαίων (κλείνουν τα δικαστήρια, αλλά δεν παίρνουν το 800άρι οι δικηγόροι). Υπάρχει «λεφτόδεντρο» για να δίνονται 1.600 ευρώ (από 800 μέχρι τώρα) για κάθε ιδιωτική κλίνη ΜΕΘ. Υπάρχει για να επιδοτούνται και πάλι οι τράπεζες με εκατομμύρια ευρώ.
****
Ο λαός είναι υπεύθυνος , σώζει το ΕΣΥ, για λογαριασμό όχι μόνον του εαυτού του, αλλά και όλης της κοινωνίας. Οι προοδευτικοί, οι αριστεροί και πρώτα από όλα οι κομμουνιστές, βρίσκονται και θα βρεθούν ακόμη περισσότερο, σε όλα τα μέτωπα για να σωθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι, χωρίς ταξικές, εθνικές, φυλετικές ή διακρίσεις φύλων, για να μπορούν να αγωνιστούν για μια καλύτερη ζωή και κοινωνία, μετά την επιδημία.
Αγωνιζόμαστε στην πρώτη γραμμή και στα μετόπισθεν, στο νοσοκομείο, στο εργοστάσιο και την υπηρεσία που δουλεύει, αλλά και όσοι «μένουμε σπίτι», με την τηλε-εργασία για τα παιδιά και με άλλο περιεχόμενο, με ό,τι μέσο μπορούμε, απαιτώντας διαρκώς από την κυβέρνηση και την εργοδοσία όλα τα απαραίτητα μέσα προστασίας, τεχνολογικής και κοινωνικής λειτουργίας.
Είναι ένας άλλος τύπος εθελοντισμού. Είναι ένας «λαϊκός», ένας «εργατικός» εθελοντισμός, σαν αυτόν που διδάσκουν οι κουβανοί που φοβούνται βέβαια, όπως είπαν, γιατί δεν είναι υπερήρωες, αλλά «επαναστάτες γιατροί». Σε αυτόν τον εθελοντισμό μπορούν να πρωτοστατήσουν οι ενώσεις των γιατρών και τα συνδικάτα των υγειονομικών.
*****
Μετριόμαστε και αναμετριόμαστε, εδώ και τώρα, παντού και σε όλα. Είμαστε όλοι με την antivirus solidarity, είμαστε όλοι ενεργοί και μένουμε δυνατοί. Τώρα είναι η ώρα της κοινής δράσης όλης της Αριστεράς. Για να βοηθήσουμε το λαό να αντισταθεί αποτελεσματικά στην πανδημία, αλλά και στο κόψιμο των μισθών και της εργασίας στο μισό, για να σωθούν εργασιακά, οικονομικά, κοινωνικά και δημοκρατικά δικαιώματα. Αναμετριόμαστε με την κυβέρνηση, το νεοφιλελευθερισμό, τον εθνικισμό, με την ταξική πολιτική τους στην υγεία, την εργασία και τη δημοκρατία, από σήμερα και κάθε μέρα. Μπορούμε να επιβάλουμε μια ή πολλές, μικρές ή μεγαλύτερες τακτικές νίκες.
Μετά θα λογαριαστούμε συνολικά, πολιτικά και στρατηγικά με τις ευθύνες της κυβέρνησης και όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων. Μετά θα έρθει στην επιφάνεια η μακρά και βαθιά ύφεση, από τη μεγάλη οικονομική κρίση που ήδη ξεκίνησε. Θα λογαριαστούμε με τα ερείπια που θα αφήσει η πανδημία, η πολιτική και το σύστημά τους, μπροστά στα οποία θα φαντάζουν παιγνιδάκι τα ερείπια που άφησε η προηγούμενη κρίση τους.
Το κεφάλαιο και ειδικά το μεγάλο, ο νεο-ιμπεριαλισμός, οι πολιτικοί τους, θα δώσουν τόσο πιο αδίστακτα τη μάχη να φορτώσουν τα βάρη στην εργατική τάξη και τους λαούς, όσο πιο ογκώδη είναι τα βάρη που διακυβεύονται. Πρόκειται για το βάρος των τρισεκατομμυρίων που χάθηκαν σε λίγες ημέρες στα χρηματιστήρια. Για το βάρος χιλιάδων επιχειρήσεων που θα χρεοκοπήσουν. Για το βάρος εκατοντάδων χιλιάδων και εκατομμυρίων ανέργων. Για το βάρος χιλιάδων αυτοαπασχολούμενων, αγροτών και μικρών επιχειρηματιών που θα βρεθούν στο δρόμο. Ποιος θα τα φορτωθεί;
Για να τα φορτώσουν σε μας, δεν θα διστάσουν μπροστά σε τίποτε. Ας μην περιμένουμε νεοκεϊνσιανισμούς, κράτη πρόνοιας, φιλεργατική, φιλολαϊκή και φιλοπεριβαλλοντική αλλαγή στρατηγικής της κυβέρνησης, της αστικής τάξης, της ΕΚΤ και της ΕΕ. Δεν έχτισαν τα αστυνομικά κράτη παρακολούθησης και καταστολής με το αντίστοιχο νομικό, δικαστικό και σωφρονιστικό οπλοστάσιο, δεν ανέστησαν το φασισμό, για να σβήσουν το χρέος, να εκδώσουν κορονο-ομόλογα, να πληρώσουν για τη δημόσια υγεία, την εργασία, την παιδεία και τη δημοκρατία. Δεν μπορεί να υπάρξει «γουίν – γουίν» αποτέλεσμα, κι αυτοί κερδισμένοι κι εμείς κερδισμένοι.
Πολλά πρέπει και μπορούν να αλλάξουν προς το καλύτερο. Αλλά δεν θα μας χαριστούν – θα τα κερδίσουμε. Και μπορούμε, αυτή τη φορά, να ολοκληρώσουμε ό,τι αφήσαμε μισό προηγουμένως και ό,τι αναθέσαμε σε «αριστερές» κυβερνήσεις να κάνουν για εμάς, χωρίς εμάς και τελικά, εναντίον μας. Δεν ξεχνάμε.
Θα τα κερδίσουμε, προσθέτοντας στα «όχι» μας και τα δικά μας «ναι», με σκληρό, μακρόχρονο, οργανωμένο, ενωτικό και συνειδητό αγώνα εναντίον τους. Για αυτό, θα χρειαστεί περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ένα ισχυρό και ενιαίο, εργατικό και λαϊκό μέτωπο, με νέο πρόγραμμα, ενότητα, δημοκρατία και συνείδηση των σκοπών του.
Για την αλλαγή των συσχετισμών, με την αναγέννηση του εργατικού, του λαϊκού κινήματος, την ανασυγκρότηση της Αριστεράς, την επανίδρυση του κομμουνιστικού προγράμματος και κόμματος, όχι «όπως παλιά», αλλά με νέο τρόπο. Ας μην ξεχνάμε: ο λαός θα κάνει το λογαριασμό του και με την Αριστερά.
*****
Δημιουργούνται συνθήκες που δείχνουν ότι ωριμάζει μια άλλη, πρωτόγνωρη δυνατότητα. Κάτι ξέρει και η… Λίτσα Πατέρα που τα άστρα της δείχνουν άνοδο του κομμουνιστικού ζωδίου (βλ. https://www.youtube.com/watch?v=gRVHW7i4YQI).
Είναι αλήθεια ότι μπαίνουμε σε αυτή τη νέα, γιγάντια αναμέτρηση, αφού έχουμε ηττηθεί στην προηγούμενη. Σαν αντιστάθμισμα, όμως, έχουμε την πολύτιμη παρακαταθήκη από την εμπειρία των λαθών μας. Όλες οι δυνάμεις της Αριστεράς, μεγάλες και μικρές, οφείλουμε να διδαχτούμε από αυτά, να απορρίψουμε το καθηλωτικό δίπολο οπορτουνισμού – σεχταρισμού, να ανταποκριθούμε στο ενωτικό κάλεσμα για τη σωτηρία της ζωής, του πλανήτη, της εργασίας και του λαού.
Με τελικό σκοπό και έπαθλο, έναν καινούριο ορίζοντα που θα φωτίζεται από το ουράνιο τόξο μιας άλλης κοινωνίας.
