Η τέχνη που χρειαζόμαστε ζητάει από τους θεατές να γίνουν παραγωγοί. Μέχρι να γίνει θεατής ο κόσμος των παραγωγών. Η νέα ταινία του Κυριάκου Κατζουράκη ζητάει τη στήριξη όλων μας. Για να μιλήσει σε όλους μας, για να μιλήσει για όλους μας.
Θέλω μέσα στο θόρυβο των ασήμαντων προσώπων των ημερών, στο βόμβο των ανέξοδων λόγων που ξοδεύουν την ουσία και το χρόνο μας -πάντα με την δήθεν ανάγκη μιας επικαιρότητας- να καταθέσω ότι υπάρχει δημιουργία, υπάρχει Ηριδανός δροσερός και ζωογόνος κάτω από τη χέρσα γη, υπάρχουν δημιουργοί που παλεύουν: για τον λόγο, για τα πράγματα, για τον χρόνο. Με τον λόγο, με τα πράγματα, με τον χρόνο. Με πάλη απέναντι στο ανέξοδο, με κόστος, με έξοδα.
Ο εικαστικός καλλιτέχνης και κινηματογραφιστής Κυριάκος Κατζουράκης είναι ένας από τους πιο συνεπείς, αφοσιωμένους και χρήσιμους – με όλη την έννοια της λέξης. Αθόρυβα εντελώς, με ένα εξαιρετικό επιτελείο συντελεστών, με αθόρυβες προθέσεις όπως πάντα, ξεκινάει να δημιουργήσει μια ταινία που – φαίνεται πως – την χρειαζόμαστε. Μια ταινία που ήδη μετράει κάποια χρόνια προετοιμασίας και περιπέτειας, μια ταινία που – όπως καταθέτει ο ίδιος – ξεκίνησε ως μυθοπλασία και, από τις συνθήκες και την κοινή βιωμένη συγκυρία, άρχισε να μοιάζει με ντοκιμαντέρ. «Ussak» ο τίτλος της, παραπέμποντας στον ομώνυμο μουσικό «δρόμο» της ανατολής – ας πούμε «κλίμακα», με όρους δυτικής μουσικής.
Ακόμα πιο αθόρυβα, η ταινία ζητάει την πολύτιμη συνδρομή του κοινού – προτού ξεκινήσει η κινηματογράφηση και η παραγωγή της. Είναι το λεγόμενο crowdfunding, μια συμμετοχική πρακτική που λόγω των συνθηκών εμφανίζεται τελευταία όλο και περισσότερο ως ένας τρόπος παραγωγής των εγχώριων ταινιών.
Έχοντας βρεθεί ο ίδιος ως δημιουργός στη θέση αυτή, κάνοντας μια ταινία με τα έξοδα παραγωγής να καλύπτονται σε μεγάλο μέρος από δωρητές, μπορώ να μεταφέρω ότι πέρα από το οικονομικό θέμα, η στήριξη μιας ταινίας από τους ίδιους τους θεατές της -και μάλιστα από την αρχή- κάνει τη διαδικασία μια απελευθερωτική περιπέτεια. Για όλους. Χαράζει μια αίσθηση ότι τίποτα δεν γίνεται από μόνο του, δεν παρέχεται, δεν είναι αυτονόητο. Για όλους επίσης – δημιουργούς και θεατές. Ότι είναι πολλοί μέσα σ’αυτή την υπόθεση, ότι την χρειάζονται, ότι αποτελεί ανάγκη, ότι έχει ήδη ακουμπήσει. Ακόμα και πέρα από αυτά όμως, δημιουργεί μια κοινότητα γύρω από το έργο, δημιουργεί σχέσεις και επικοινωνία, καταργώντας τις συμβατικές πρακτικές της πληρωμένης διαφήμισης εκ των υστέρων. Δημιουργεί μια ανάγκη, θυμίζοντας ότι η τέχνη αποτελεί αναγκαιότητα – ειδικά στους σκοτεινούς καιρούς. Γι’αυτό, δεν είναι μόνο η οικονομική συνεισφορά που μπορεί να προσφέρει στην ταινία.
«Σε μια χώρα που πάσχει, κάπου στο μέλλον», γράφει ο Κατζουράκης μαζί με την συνοδοιπόρο του Κάτια Γέρου, «πρόσωπα βυθισμένα σε απάθεια και ψευδαισθήσεις, μέσα από συναντήσεις και άγριες συγκρούσεις, αφυπνίζονται και διεκδικούν μιαν άλλη ζωή». Το μέλλον όπου εκτυλίσσεται το σενάριο αναφέρεται σε μια δυστοπία όπου κυριαρχούν μελανοχίτωνες, ξένοι επενδυτές και δημοσιογράφοι προσκολλούμενοι της εξουσίας. «Μπορεί κανείς μέσα σε ακραίες συνθήκες να διεκδικήσει μια ολοκληρωμένη ζωή και όχι μόνο την επιβίωσή του; Μήπως αυτό είναι ουτοπία; Και τι σημαίνει ουτοπία;», αναρωτιούνται οι δημιουργοί.
Μια ουτοπία, λοιπόν, είναι ο λόγος της ίδιας της τέχνης σήμερα· η ίδια της η απεύθυνση, οι όροι παραγωγής της, το αληθινό κόστος της. Αν θέλουμε να δούμε ταινίες «για την κρίση», αν θέλουμε να βγούνε ταινίες απ’την κρίση – να επιβιώσουν από τον χαμό της, αλλά και να γεννηθούν από τις συντεταγμένες της – αν θέλουμε ακόμα και να βγούμε με ταινίες απ’την κρίση, χρειάζεται να βάλουμε το χέρι μας. Είναι κέρδος αυτό, όχι έκπτωση.
«Ουσάκ» όπως «ουτοπία»· όπως δρόμοι μουσικοί, διαδρομές άλλων ρυθμών και συνηθειών, αγωνίες και κουράγιο ενός ζωτικού αιτήματος για μια ανθρώπινη ουτοπία – έναν δηλαδή μη υπαρκτό ακόμα τόπο για έναν υπαρκτό κόσμο, έναν κόσμο όπου αναπνέει η ύπαρξη.
ΚΩΣΤΗΣ ΖΟΥΛΙΑΤΗΣ
*
Κάποια χρήσιμα στοιχεία:
Πατώντας εδώ μπορείτε να δείτε το ευγενικό τρέιλερ των δημιουργών (Κυριάκος Κατζουράκης – Κάτια Γέρου).
Αυτή είναι η ιστοσελίδα με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες:
http://ussak.kyriakoskatzourakis.gr
και αυτή είναι η σελίδα της ταινίας στο facebook:
https://www.facebook.com/ussakfilm/
Οι καταθέσεις μπορούν να γίνονται στην Τράπεζα Πειραιώς στο λογαριασμό:
IBAN: GR86 0171 7390 0067 3913 7942 248
SWIFT-BIC: PIRBGRAA
Όσοι συμβάλλουν (ανεξαρτήτως ποσού) κι επιθυμούν, μπορούν να ενημερώνουν τον σκηνοθέτη (ussak@kyriakoskatzourakis.gr) ώστε το όνομά τους να αναφερθεί στους τίτλους της ταινίας. Ως αντάλλαγμα, θα λάβουν επίσης μια υπογεγραμμένη μεταξοτυπία από το storyboard της ταινίας (100×55 cm), φιλοτεχνημένο εξ ολοκλήρου από τον Κυριάκο Κατζουράκη.
Σημαντικό μέρος από τα γυρίσματα της ταινίας θα γίνει στο εργοστάσιο των λιπασμάτων της Δραπετσώνας, που ο δήμος Κερατσινίου – Δραπετσώνας θέλει να μετατρέψει σε χώρο πράσινου και αναψυχής. Η επιλογή αυτή από το σκηνοθέτη είναι μια μικρή συμβολή στον αγώνα των κατοίκων της περιοχής για να διασωθεί ο χώρος από τους ιδιώτες.
Μπορείτε να δείτε τις παλιότερες ταινίες του Κυριάκου Κατζουράκη online στο προσωπικό κανάλι του:
Ο δρόμος προς τη Δύση (2003), Γλυκιά μνήμη (2005) και Μικρές Εξεγέρσεις (2009).
