Μια δεκαετία μετά τον μαυροκόκκινο Δεκέμβρη, πολλά από τα «ίχνη» του έχουν αρχίσει να χάνονται, ή να βρίσκονται δυσκολότερα. Η πρωτοφανής ροή μιντιακού λόγου και εικόνας, από την άλλη, η ίδια που με την εκκίνηση της εξέγερσης έφτιαξε γύρω της έναν «κλοιό», φάνηκε συχνά να παραμορφώνει τον Δεκέμβρη: να τον απομειώνει σε θέαμα.
Ο Δεκέμβρης, όπως ελπίζω να έγινε φανερό, ήταν πολλά περισσότερα από τα πλάνα των εντυπωσιακών συγκρούσεων ή των καταστροφών· πολλά περισσότερα απ’ όσα είπαν κόμματα και δημοσιογράφοι γι’ αυτόν ή όσα άφησαν να φανούν οι χιλιάδες φωτογραφίες του. Αυτό το βιβλίο είναι μια απόπειρα συμβολής στη μνήμη του μαυροκόκκινου Δεκέμβρη – απαλλαγμένη, όσο είναι δυνατό αυτό, από τις στρεβλώσεις του θεάματος. Ο κύριος λόγος που γράφτηκε, όμως, είναι άλλος: Είναι η πεποίθησή μου πως ό,τι απειλεί τη μνήμη της εξέγερσης, περισσότερο κι από τη φθορά του χρόνου, είναι η ειρωνεία των «μακιαβελλικών» και το βαθιά εμπεδωμένο βίωμα της ματαιότητας. Αυτό είναι που μου φαίνεται πιο επείγον να αντιμετωπιστεί: η ματαίωση και το βίωμα της ματαιότητας – η πίστη πως όσα κάναμε, πριν και μετά τον Δεκέμβρη, ήταν, «εκ του αποτελέσματος», ανώφελα. Ανεμοκυνηγητά.
Επί μία τριετία, αυτή την πίστη έχει στερεώσει ο αυτοεξευτελισμός του ΣΥΡΙΖΑ και των ανθρώπων που, το 2008, συμμετείχαν και στήριξαν τον Δεκέμβρη ως αντικρατική εξέγερση – για να αφήσουν το κράτος, μια εφταετία μετά, να καταλάβει το κόμμα, οδηγώντας το στη διάσπαση και την παθητική επανάσταση με τις ευλογίες διεθνών «θεσμών», εκδοτών και του κόσμου της ιδιοκτησίας στην Ελλάδα. Αυτή η διαρκής, έκτοτε, παραμορφωτική επίδραση πάνω στις δυνατότητες της εξέγερσης, αυτός ο συνδυασμός ήττας και μετάλλαξης με το βίωμα της κρίσης, δρα ακόμα παραλυτικά για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που βρέθηκαν σε κίνηση την τελευταία δεκαετία: Συρρικνώνει προσδοκίες και εξοικειώνει με τον επιβιωτισμό. Εθίζει στη λογική του «μη χείρον» και δυσκολεύει την ανασύνταξη μετά την ήττα. Συρρικνώνει, όπως οι ήττες που προηγήθηκαν, τον ορίζοντα των νέων αγώνων: τους δείχνει εκ των προτέρων «μάταιους». Η αντιμετώπιση της επίδρασης αυτής είναι πρώτα συλλογική υπόθεση. Ως συμβολή στην υπόθεση αυτή, ενάντια στη «μακιαβελλική» ειρωνεία, γράφτηκε ο Μαυροκόκκινος Δεκέμβρης.
Η ματιά μου, όπως κάθε ματιά, δεν είναι «αντικειμενική». Είναι ματιά από συγκεκριμένη σκοπιά. Με τα λόγια του Ντανιέλ Μπενσαΐντ, είναι η σκοπιά αυτών που, «αν δεν αρνούμασταν τη συνθηκολόγηση μπροστά στην ισχύ των πραγμάτων, θα ήμασταν πάντα στην πλευρά των νικητών: στο Παρίσι το 1794, στο Βερολίνο το 1919, στη Μόσχα το 1936, στη Μαδρίτη το 1939, στην Πράγα το 1968». Δεν ήμασταν στην πλευρά αυτή: «Ζήτημα αφοσίωσης. Ζήτημα ηθικής. Ζήτημα πολιτικής».
Το παραπάνω απόσπασμα προέρχεται από το βιβλίο του Δημοσθένη Παπαδάτου – Αναγνωστόπουλου, Ο Μαυροκόκκινος Δεκέμβρης, άκρα και κέντρο στην εξέγερση του 2008, πλήθος, ηγεμονία, στρατηγική (εκδόσεις Τόπος). Το βιβλίο θα παρουσιαστεί τη Δευτέρα 10 Δεκεμβρίου, στις 7 στην αίθουσα της ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20, 1ος όροφος).
