Την 21η Ιανουαρίου συμπληρώθηκαν εκατό χρόνια από τον θάνατο του Βλάντιμιρ Ίλιτς Ουλιάνοφ, κατά κόσμο Λένιν. Του ηγέτη των μπολσεβίκων που σφράγισε, ίσως όσο κανείς άλλος, την ιστορία του 20ου αιώνα σε Ανατολή και Δύση. Του κομμουνιστή, που πορτραίτα του υπάρχουν σε πολιτικά γραφεία στο Πεκίνο, σε διαδηλώσεις στην Ευρώπη, σε καταυλισμούς ανταρτών σε δάση των Φιλιππίνων ακόμα και σε πίνακες του Άντι Γουόρχολ στο Μανχάταν. Αναπόφευκτα, η συγκεκριμένη επέτειος ανοίγει ένα νέο πεδίο διαλόγου για την ζωή και το έργο του.
Στην διάρκεια των 100 αυτών χρόνων επιχειρήθηκαν πολλοί εκ νέου μικροί και μεγάλοι «θάνατοι» του Λένιν. Όχι βεβαίως ως φυσικού προσώπου, αλλά με την μορφή εξόντωσης της προωθητικής επαναστατικής δυναμικής που ο ίδιος και η οκτωβριανή επανάσταση εκπροσωπούν. Πράγμα απολύτως λογικό. Το ιστορικό λενιστικό βάρος ενυπάρχει, μέχρι σήμερα, στις πολιτικές και ταξικές επιλογές και των δύο πόλων της κοινωνικής σύγκρουσης.
Το κύριο μέρος των επίδοξων «δολοφόνων» προερχόταν και προέρχεται κυρίως από τις αστικές ελίτ και το πολιτικό-οργανωτικό τους προσωπικό. Από Δυτικούς φιλελεύθερους ιστορικούς, «αντικειμενικούς αναλυτές», ευαγγελιστές του τέλους της ιστορίας και πάσης μορφής παραγωγούς ιδεολογίας έως ουκρανούς φασίστες που καταστρέφουν μνημεία του. Για όλους αυτούς ο Λένιν είναι ένας λαϊκιστής, δικτάτορας, υπονομευτής της φιλελεύθερης παγκόσμιας τάξης και τα συναφή.
Οι στόχοι τους, πάνω κάτω, σαφείς. Εξοβελισμός της κομμουνιστικής προοπτικής από την ιστορία και πέρασμα της στην λήθη. Συκοφάντηση, ή γκρέμισμα, όσων συνδέουν την εργατική τάξη και τους λαούς με τις ποικίλες μορφές εμφάνισης ενός αντικαπιταλιστικού, αντιιμπεριαλιστικού, αντιφασιστικού 20ου αιώνα. Η κύρια σκοπιμότητα, ωστόσο, είναι η αποκοπή των ορατών η αόρατων νημάτων που συνδέουν τους εργαζόμενους και τους λαούς με τις επαναστατικές τάσεις του μέλλοντος. Καθώς, το συμβολικό φορτίο, η θεωρητική συνεισφορά και κυρίως η πολιτική πρακτική του Λένιν, αποτελούν εργαλεία για τις σημερινές και αυριανές απόπειρες ανάτασης της επαναστατικής προοπτικής .
Εκούσιες ή ακούσιες απόπειρες «δολοφονίας», πραγματοποιήθηκαν και πραγματοποιούνται και από, εντός η εκτός εισαγωγικών, φίλους.
Με δογματική αντιμετώπιση και κατακερματισμό του έργου του Λένιν. Όπου αποσπασμένες ρήσεις και συγκεκριμένες ιστορικά πολιτικές καινοτομίες, αντιμετωπίζονται ως πανάκεια για το εκάστοτε σήμερα ή εκλαμβάνονται σαν υπεριστορικές αλήθειες. Χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ανατροφοδότηση του μαρξισμού από τις υπαρκτές αλλαγές σε ένα πλήθος πεδίων όπως η οικονομία, η πολιτική, η ιδεολογία, ο πολιτισμός.
Το φαινόμενο αυτό διογκώθηκε, από μια στιγμή και έπειτα, ως κρατική ιδεολογία στην Σοβιετική Ένωση, και στις λαϊκές δημοκρατίες. Επιβιώνει ως σήμερα, με τον έναν η το άλλο τρόπο, σε πρόσωπα, ομάδες και πολιτικούς οργανισμούς που αρνούνται ότι η ζώσα πραγματικότητα και η ταξική πάλη δεν χωράνε σε προκατασκευασμένα συμπεράσματα. Αποστεώνοντας και καθηλώνοντας την σύγχρονη παραγωγή θεωρίας και πράξης.
Εντός αυτής της πραγματικότητας, και έχοντας υπόψη μας τις ιστορικές και χωρικές αναλογίες, αναζητείται ένας σύγχρονος λενινισμός. Που θα επιχειρήσει να εντοπίσει δημιουργικά τον χαρακτήρα και την φυσιογνωμία του σύγχρονου καπιταλισμού και την νέας πολυεπίπεδης εργατικής τάξης, με τις τάσεις και τα χαρακτηριστικά που την διέπουν. Επιπλέον ζήτημα, αποτελεί η χάραξη μεταβατικού προγράμματος πάλης που επικοινωνεί ουσιαστικά με την εποχή μας, τα κινήματα και τις κοινωνικές ανάγκες.
Γιατί χωρίς κοινωνική γείωση, προγράμματα, αναλύσεις και προτάσεις, μένουν κενό γράμμα.
Η επαναστατική τακτική και ανάλυση του Λένιν ήταν διαλεκτική. Όχι όμως ως μια γραμμική εξελικτική διαδικασία γενικής ωρίμανσης των συνθηκών και συνακόλουθης «αυτόματης» κατάρρευσης του καπιταλισμού, αλλά ως δυνατότητα να βλέπει τον κόσμο σαν έναν ζωντανό οργανισμό που διέπεται από αντιθέσεις σε διαφορετικά επίπεδα.
Στοιχείο της αδογμάτιστα μαρξιστικής σκέψης του, ήταν η μελέτη και αφομοίωση του καπιταλισμού της εποχής του. Ο ιμπεριαλισμός ως ποιοτικά νέο στάδιο του καπιταλισμού χαρακτηρίζονταν από καινούργιες, σύνθετες, αντιθέσεις, κεφαλαίου -εργασίας, εθνικού-διεθνικού, απόσπασης υπεραξίας. Από τον καπιταλισμό του ελεύθερου ανταγωνισμού της εποχής του Μαρξ, η ανθρωπότητα εισήρθε στην εποχή των μονοπωλίων, του διογκωμένου χρηματιστικού κεφαλαίου και του ληστρικού μοιράσματος του κόσμου. Με πρωτότυπο τρόπο, λοιπόν, ο Λένιν αφομοιώνει τον Μαρξ και τον κάνει σύγχρονο, δηλαδή διαφορετικό. Κομίζει στο επαναστατικό κίνημα, εν μέσω ιμπεριαλιστικού πολέμου, οπτικές και μεθόδους δράσης. Με αυτό το καινοτόμο πνεύμα χρειάζεται να δούμε κι εμείς την εποχή μας και όχι με προσκόλληση στο νεκρό γράμμα.
Χαρακτηριστική, επίσης, η προσέγγιση του μεταβατικό προγράμματος πάλης σε σχέση με τον γενικότερο χαρακτήρα του καπιταλισμού και την συγκεκριμένη κατάσταση στην Ρωσία τον Απρίλη του 1917.
Με τις θέσεις του Απρίλη, παλαιότερα συνθήματα, όπως, η δήμευση της γης των τσιφλικάδων, το οκτάωρο και η δημοκρατία, παίρνουν πιο προωθημένη σημασία. Σε αυτά προστίθενται ο εργατικός έλεγχος των μέσων παραγωγής και διανομής, καθώς και η εθνικοποίηση των τραπεζών. Πρόγραμμα και καθημερινοί αγώνες συνυπάρχουν και αλληλοδιαμορφώνονται, δυναμώνοντας την επαναστατική αυτοπεποίθηση και δίνοντας στις μάζες την προοπτική να καταλάβουν ποιοί είναι, που είναι, και τι δυνατότητες έχουν. Παράλληλα οι ίδιες οι μάζες, μέσω της δυναμικής τους αυτενέργειας και της διαμόρφωσης οργάνων δυαδικής εξουσίας(Σοβιέτ), έχουν διαμορφώσει τετελεσμένα που υπερβαίνουν τα μέχρι τότε γεγονότα και δημιουργούν νέα.
Τους επόμενους μήνες, και μέχρι τον Οκτώβρη του ’17, εμπεδώνεται ότι το σύνθημα “ψωμί-γη-ειρήνη” και οι όποιες δημοκρατικές αλλαγές έχουν κατακτηθεί, θα υλοποιηθούν, ουσιαστικά, μόνο με επαναστατικό τρόπο. Έτσι οι μπολσεβίκοι ως επαναστατική πτέρυγα του κινήματος, αλλά και ως αυθεντικοί εκφραστές των πραγματικών αναγκών της στιγμής, κατακτούν την πλειοψηφία των Σοβιέτ και ηγεμονεύουν πολιτικά και ιδεολογικά. Συνεπώς, η έφοδος στα χειμερινά ανάκτορα αποτελεί ιστορικό άλμα και ταυτόχρονα επιστέγασμα και συνέχεια μιας διαρκούς επαναστατικής διαδικασίας.
Είναι, άρα, η συνάρθρωση και η αμοιβαία επίδραση των πολιτικών πρωτοποριών, των κοινωνικοπολιτικών μετώπων και του κινήματος της εργατικής τάξης που υπερβαίνουν τα εμπόδια και διαμορφώνουν συνθήκες δυαδικής εξουσίας και εν τέλει επαναστατική κατάληψη τους κράτους. Τον αποφασιστικό και τελικό ρόλο, βέβαια, έπαιζε και θα παίζει η συνειδητή δράση και πραγματική κίνηση της πλειοψηφίας της εργατικής τάξης, ως του εν δυνάμει ιστορικού φορέα μετασχηματισμού της υπάρχουσας τάξης πραγμάτων.
Οι επαναστάσεις δεν γίνονται από ηγέτες, αλλά από λαούς. Αυτό ο Λένιν το ήξερε καλά.
Παραθέτουμε κομμάτι από τον “Αριστερισμό” όπου με εύγλωττο και ξεκάθαρο τρόπο συμπυκνώνεται η πιο πάνω θέση:
Η ιστορία γενικά και ειδικότερα η ιστορία των επαναστάσεων είναι πάντα πιο πλούσια σε περιεχόμενο, πιο ποικίλη, πιο πολύμορφη, πιο ζωντανή, πιο επινοητική από ό,τι νομίζουν τα καλύτερα κόμματα και οι πιο συνειδητές πρωτοπορίες των πιο αναπτυγμένων τάξεων. Και αυτό γιατί οι καλύτερες πρωτοπορίες εκφράζουν τη συνείδηση τη θέληση το πάθος ορισμένων ανθρώπων, ενώ η επανάσταση είναι έργο της συνείδησης, της θέλησης, του πάθους και της φαντασίας δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων, κεντρισμένων από την πιο άγρια ταξική πάλη.
