Ομοσπονδιακές κάλπες λοιπόν στη Γερμανία και το ενδιαφέρον είναι λιγότερο στραμμένο στο αποτέλεσμα και περισσότερο στο τι θα γίνει την επομένη των εκλογών.
Γιατί, το κυριότερο ζήτημα δεν είναι το αν θα επικρατήσει η Άνγκελα Μέρκελ με τον χριστιανοδημοκρατικό συνασπισμό (CDU/CSU) ή ο Μάρτιν Σούλτς των σοσιαλδημοκρατών (SPD). Αυτό έχει ήδη κριθεί, καθώς ο Σούλτς δεν κατάφερε να αναστρέψει την καθήλωση του κόμματος του, παρόλη την αρχική δημοσκοπική εκτίναξη του SPD πριν 8 μήνες όταν και ανέλαβε την ηγεσία του. Άλλωστε και οι δύο μεγάλοι «παίκτες» των γερμανικών εκλογών δείχνουν να αιμορραγούν σε ψήφους που κατευθύνονται σε μικρότερα κόμματα.
Το ζητούμενο για τον νικητή των εκλογών και συγκεκριμένα για τη Μέρκελ θα είναι ο σχηματισμός κυβέρνησης, με την ίδια πάντα καγκελάριο, η οποία να βασίζεται σε ισχυρές συμμαχίες που θα αποτρέπουν τους πολιτικούς κλυδωνισμούς. Παραδοσιακά στη Γερμανία, δεν αρκεί το ποσοστό του πρώτου κόμματος για το σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης και αναζητείται ως συνήθως κυβερνητικός εταίρος που θα πλαισιώσει το κυβερνητικό σχήμα. Για το CDU θα ήταν ιδανική μια ισχυρή πλειοψηφία στο γερμανικό κοινοβούλιο με την «τσόντα» ενός μικρότερου κόμματος (όπως οι Πράσινοι ή οι φιλελεύθεροι (FDP), αλλά τα νούμερα δεν δείχνουν να βγαίνουν. Οι υποψήφιοι μικροί εταίροι πασχίζουν για την αύξηση των ποσοστών τους, ενώ δείχνουν να τερματίζουν στην 4η ή 5η θέση…
Αν κανένας από τους συνδυασμούς με τους «μικρούς» δεν ευοδωθεί, δεν καταρρέει φυσικά το γερμανικό πολιτικό σύστημα. Υπάρχει και το πολύ πιθανό σενάριο της συνέχισης του «μεγάλου συνασπισμού» χριστιανοδημοκρατών και σοσιαλδημοκρατών, που κυβέρνησε στις τετραετίες 2005 και 2013. Σε αυτή την περίπτωση θα υποχρεωθεί η Μέρκελ σε εξαντλητικά παζάρια με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, για να μοιράσουν το υπουργικό συμβούλιο, τα οφίτσια και να συμφωνήσουν σε ένα μίνιμουμ προγραμματικών θέσεων. Η αντίστοιχη διαδικασία στις εκλογές του 2013 διήρκησε… 5 εβδομάδες! Ο Μάρτιν Σούλτς προετοίμασε ήδη το έδαφος για μια τέτοια συμμαχία δημοσιεύοντας μια επιστολή τεσσάρων σημείων-προϋποθέσεων με ένα γενικόλογο ευχολόγιο περί στήριξης της εκπαίδευσης, της αγοράς εργασίας, των συντάξεων και της ενωμένης Ευρώπης. Πολύ εύστοχα τον τρόλαρε η Frankfurter Allgemeine, γράφοντας περιπαικτικά ότι στην καλύτερη περίπτωση οι «κόκκινες» γραμμές του είναι… ροζ!
Οι δε ψηφοφόροι του SPD είναι διχασμένοι σε σχέση με αυτή την επιλογή: Στην πρόσφατη δημοσκόπηση του πρώτου καναλιού της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης το 50% των ψηφοφόρων του SPD θεωρούν καλύτερη προοπτική την συγκυβέρνηση, ενώ το 46% προτιμά την θέση της αντιπολίτευσης.
Στα ανησυχητικά νέα δεδομένα αυτών των εκλογών προστίθεται η ενίσχυση του ξενοφοβικού Afd (Eναλλακτική για την Γερμανία). Η είσοδος του στη βουλή είναι σίγουρη και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν να έρχεται τρίτο κόμμα, αφήνοντας πίσω του Πράσινους, Φιλελεύθερους και το die Linke (Κόμμα της Αριστεράς). Παρόλο που το Afd διασπάστηκε πριν ένα χρόνο, άντεξε και ανέκτησε το χαμένο έδαφος, επιβεβαιώνοντας ότι τα ακροδεξιά μορφώματα έχουν … έρθει για να μείνουν. Όσο θα σοβεί η κρίση και δεν οργανώνεται η εργατική αντεπίθεση θα βρίσκουν έρεισμα σε υπολογίσιμα κομμάτια των λαών της Ευρώπης.
Όσο για το Linke, αναμένεται μια μικρή βελτίωση των ποσοστών, που ωστόσο δεν μεταφράζεται σε κάτι παραπάνω από μια διαρροή ψήφων διαμαρτυρίας από το SPD. Άλλωστε η ενότητα του και η αποτελεσματικότητα του Linke είναι αμφίβολη, στο βαθμό που οι εντός του συγκρουόμενες ομάδες, στην χειρότερη υποστηρίζουν τη συγκυβέρνηση με τους σοσιαλδημοκράτες και στην καλύτερη έναν ριζοσπαστικό σοσιαλδημοκρατισμό.
Σε κάθε περίπτωση όποιος νικητής και κυβερνητικός σχηματισμός προκύψει την επαύριο των γερμανικών εκλογών θα έχει να αντιμετωπίσει μια εξαιρετικά πολύπλοκη κατάσταση σε τοπικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Η πρώτη κρίση του ευρωπαϊκού οικονομικού και πολιτικού συστήματος δείχνει μεν να καταλαγιάζει, αφού αποφεύχθηκαν τα χειρότερα για το κεφάλαιο. Ωστόσο, το έδαφος είναι σαθρό και οι ισορροπίες εύθραυστες. Οι διεθνείς ανταγωνισμοί και συγκρούσεις είναι πλέον στην ημερήσια διάταξη (αρκεί μια ματιά στις αντιπαλότητες ΗΠΑ, Τουρκία, Ρωσία, κλπ.), ενώ τα εργατικά και κοινωνικά προβλήματα μια βραδυφλεγή βόμβα που προς το παρόν έχουν λησμονήσει οι «πάνω».
Η διατήρηση της γερμανικής επικυριαρχίας και ισχύος στην Ευρώπη δεν θα είναι καθόλου εύκολη δουλειά για τον επόμενο καγκελάριο της Γερμανίας.
Κ.ΜΟ.
