Η ΕΕ ελπίζει ότι οι τιμές στην διεθνή αγορά πετρελαίου θα μείνουν για πάντα χαμηλά. Έτσι προσπαθεί να επιβάλει στις χώρες μέλη αλλά και στα υπό ένταξη μέλη να σταματήσουν τόσο την απευθείας αγορά ρωσικού πετρελαίου όσο και μέσω τρίτου. Διαβάστε εδώ
Τι σημαίνει αυτά για τα Βαλκάνια, ας πούμε.
Ας ξεκινήσουμε από την γειτονική Αλβανία.
Η Αλβανία εισάγει σημαντικές ποσότητες πετρελαίου, καθώς η εγχώρια παραγωγή δεν καλύπτει τις ανάγκες της, παρόλο που διαθέτει και η ίδια κοιτάσματα.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία (από το 2024), σχεδόν το ήμισυ της ποσότητας πετρελαίου στην Αλβανία εισήχθη από την Ινδία, η οποία διαθέτει μεγάλα διυλιστήρια και προσφέρει λογικές τιμές.
Η Ινδία δεν έχει δικά της πετρέλαια και αγοράζει το φτηνό Ρωσικό πετρέλαιο. Κόβει τιμολόγια στην Αλβανία και έτσι η γείτονα προμηθεύεται φτηνό πετρέλαιο από την Ινδία για τις ανάγκες της και το επιπλέον το μεταπωλεί στο Κόσσοβο.
Σύμφωνα με στοιχεία που αφορούν το προηγούμενο έτος (από την ημερομηνία της δημοσίευσης, δηλαδή στις αρχές του 2024 και αναφερόμενα στο 2023), η Αλβανία εισήγαγε πάνω από 300 χιλιάδες τόνους καυσίμων από την Ινδία. Αυτή η ποσότητα αντιστοιχούσε περίπου στο μισό της συνολικής ποσότητας καυσίμων που εισήγαγε η Αλβανία εκείνη τη χρονιά (περίπου 614 χιλιάδες τόνοι συνολικά).
Σύμφωνα με το Observatory of Economic Complexity (OEC):
Το 2023, η Αλβανία εισήγαγε διυλισμένα προϊόντα πετρελαίου συνολικής αξίας 567 εκατομμυρίων δολαρίων.
Ο πρωταρχικός προμηθευτής αυτών των προϊόντων ήταν η Ινδία, με εισαγωγές αξίας 262 εκατομμυρίων δολαρίων το 2023.
Η εισαγωγή διυλισμένου πετρελαίου από την Ινδία γνώρισε τη μεγαλύτερη αύξηση μεταξύ του 2022 και του 2023 (αύξηση 262 εκατομμυρίων δολαρίων, καθώς οι εισαγωγές ήταν μηδενικές ή πολύ χαμηλές το 2022).
Τα διυλισμένα προϊόντα πετρελαίου ήταν το πιο εισαγόμενο προϊόν στην Αλβανία το 2023.
Επομένως, το πιο πρόσφατο διαθέσιμο στοιχείο (2023) δείχνει ότι η Αλβανία αγόρασε διυλισμένα προϊόντα πετρελαίου από την Ινδία αξίας 262 εκατομμυρίων δολαρίων.
Από το 2024 και μετά υπάρχουν δεκάδες αναφορές στα Αλβανικά και διεθνώς ΜΜΕ που αναφέρονται στο θέμα όπως πχ. στο KOHA.net, Albanian Daily , NewsCNA.al , Pamfleti , Scan TV και αλλού. Ενδεικτικά διαβάστε εδώ
Ορισμένα δημοσιεύματα, όπως το Pamfleti, θέτουν το ερώτημα εάν το πετρέλαιο που εισάγει η Αλβανία από την Ινδία είναι στην πραγματικότητα ρωσικό πετρέλαιο που διυλίζεται στην Ινδία και εξάγεται. Επίσης διαβάστε εδώ
Αυτό είναι ένα ευρύτερο θέμα που έχει απασχολήσει και μεγάλα διεθνή μέσα όπως οι Financial Times, σχετικά με την πώληση ρωσικού αργού από ινδικά διυλιστήρια προς την Ευρώπη.
Έτσι, λοιπόν, στην Αλβανία η τιμή της αμόλυβδης βενζίνης 95 οκτανίων κυμαίνεται περίπου στα 173-197 Αλβανικά Λεκ (ALL) ανά λίτρο. Αυτό, μεταφρασμένο σε Ευρώ, αντιστοιχεί περίπου σε ευρώ (τώρα) σε 1.77 – 1.86 ευρώ ανά λίτρο
Το Κοσσυφοπέδιο δεν διαθέτει δικά του κοιτάσματα πετρελαίου ή διυλιστήρια, επομένως εξαρτάται πλήρως από τις εισαγωγές διυλισμένων προϊόντων πετρελαίου. Σύμφωνα με αναφορές, το πετρέλαιο εισάγεται από διάφορες χώρες της περιοχής και όχι μόνο. Κυριότερες χώρες προμήθειας είναι η Αλβανία , η Σερβία (διυλιστήριο του Πάντσεβο), Ελλάδα, Βουλγαρία και από άλλες χώρες ευρύτερα.
Υπάρχουν και εκεί επίσης αναφορές ότι ένα σημαντικό μέρος του εισαγόμενου πετρελαίου μπορεί να έχει ρωσική προέλευση, το οποίο εισάγεται μέσω τρίτων χωρών (όπως Σερβία ή Βουλγαρία), λόγω της προτίμησης των εμπόρων για τις ευνοϊκές τιμές και την ποιότητα (ήδη διυλισμένο προϊόν).
Η Αλβανία αποτελεί έναν σημαντικό προμηθευτή και δίαυλο εισαγωγής διυλισμένων προϊόντων πετρελαίου (όπως ντίζελ) για το Κοσσυφοπέδιο. Δεδομένου ότι το Κοσσυφοπέδιο δεν διαθέτει ούτε δικά του διυλιστήρια, όπως είπαμε, η αγορά του Κοσσόβου συνδέεται στενά με την Αλβανική. Έχει μεγάλη σημασία εδώ να υπογραμμίσουμε ότι η Αλβανία και το Κόσσοβο είναι αδελφές χώρες εθνολογικά μιας και το Κόσσοβο αποτελείται από Αλβανούς με εξαίρεση μια μικρή μειονότητα Σέρβων στα Ανατολικά του σύνορα.
Στο Κόσσοβο (το Ευρώ είναι το επίσημο νόμισμα), η τιμή της αμόλυβδης βενζίνης 95 οκτανίων κυμαίνεται περίπου στα 1.18 – 1.20ευρώ.
Στη Βουλγαρία (το Λέβα είναι το νόμισμα), η τιμή της αμόλυβδης βενζίνης 95 οκτανίων κυμαίνεται περίπου στα 2,38 – 2.42 Λέβα ανά λίτρο. Δηλαδή αυτό αντιστοιχεί περίπου σε 1.21 – 1.23 ευρώ!
Η μεγάλη διαφορά έγκειται στο ότι η Αλβανική κυβέρνηση επέλεξε να εισπράττει (όσους φόρους χάνει από αλλού) μέσω της υπερφορολόγησης πετρελαίου στην λιανική αγορά εκμεταλλευόμενη και την απουσία μεγάλου μέρους του πληθυσμού που εργάζονται ως μετανάστες σε άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ (Ελλάδα Ιταλία κ.λπ.).
Στις άλλες χώρες όμως των Βαλκανίων οι χαμηλές τιμές (για εμάς και την Αλβανία) είναι ήδη εξωφρενικές και έχουν προκαλέσει λαϊκές αντιδράσεις.
Εάν η ΕΕ καταφέρει να απαγορεύσει πλήρως την εμπορία του Ρώσικου πετρελαίου (και το αποδεχθούν αυτό οι φτωχές χώρες της ανατολικής και νότιας Ευρώπης) τότε οδεύουμε με μαθηματική ακρίβεια σε σφοδρές αντιδράσεις τόσο από τις κυβερνήσεις όσο και από τους λαούς.
