Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
Οι άνθρωποι που είχαν προβλέψει με σχεδόν μαθηματική ακρίβεια τις πυρκαγιές που καταστρέφουν το Λος Αντζελες ανήκουν σε τρεις κατηγορίες: συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας, μαρξιστές πανεπιστημιακοί και στελέχη ασφαλιστικών εταιρειών. Οι μόνοι που φαίνεται να απέτυχαν παταγωδώς στη δουλειά τους ήταν και πάλι οι δημοσιογράφοι.
Φανταστείτε τι θα συνέβαινε εάν, στις αρχές της δεκαετίας του ’90, κάποιος υποστήριζε σε ένα βιβλίο ότι το έτος 2025 θα βρισκόταν στην προεδρία των ΗΠΑ ένας φασίστας, απολυταρχικός ηγέτης με το σύνθημα Make America Great Again, ενώ η πόλη του Λος Αντζελες θα παραδιδόταν στις φλόγες μιας γιγαντιαίας πυρκαγιάς ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, των γιγαντιαίων ανισοτήτων και της απληστίας του κυρίαρχου οικονομικού συστήματος. Οι αποκρυφιστές θα αναγνώριζαν στο πρόσωπο του συγγραφέα έναν νέο Νοστράδαμο και οι φονταμενταλιστές χριστιανοί το διεθνές αντίστοιχο του Αγίου Παΐσιου.
Η Οκτάβια Μπάτλερ, η διάσημη Αμερικανίδα συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας, περιέγραψε αυτήν ακριβώς την εικόνα το 1993. Παρά το γεγονός μάλιστα ότι το σχετικό βιβλίο της είχε τον τίτλο Parable of the Sower, από την Παραβολή του Σπορέα της Καινής Διαθήκης, καμία χριστιανική σέκτα δεν θέλησε να της δώσει τον τίτλο του προφήτη. Ισως επειδή ήταν η δυσλεκτική μαύρη κόρη μιας καθαρίστριας και ενός λούστρου που μεγάλωσε στις πίσω αυλές και τις αποθήκες πολυτελών επαύλεων στην Πασαντίνα της Καλιφόρνιας, εκεί όπου εργάζονταν οι γονείς της. Κυρίως όμως γιατί οι προβλέψεις της δεν στηρίζονταν σε δοξασίες αλλά σε ενδελεχή ανάλυση των κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών της εποχής της.
Το σύνθημα Make America Great Again αντηχούσε ακόμη στα αυτιά των Αμερικανών καθώς το χρησιμοποιούσε ο πρώην πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν – αποδεικνύοντας ότι αποτελεί το διαχρονικό μότο κάθε ακροδεξιού πολιτικού κονφερασιέ. Οσο για τις τεράστιες οικονομικές ανισότητες και την καταστροφή του περιβάλλοντος είχαν ήδη κυριαρχήσει στις ΗΠΑ – οι πρώτες εξαιτίας της ακραίας νεοφιλελεύθερης πολιτικής του Κάρτερ και του Ρίγκαν και η δεύτερη ως αποτέλεσμα ενός αιώνα καπιταλιστικής ανάπτυξης σε ανοιχτό πόλεμο με το φυσικό περιβάλλον.
Η βραβευμένη συγγραφέας λοιπόν που αμφισβήτησε την πατριαρχική, ενίοτε ρατσιστική και συχνά ταξική ιστορία της επιστημονικής φαντασίας στις ΗΠΑ, δίνοντας πρωταγωνιστικό ρόλο σε φτωχές μαύρες ηρωίδες, είχε όλα τα εργαλεία για να προβλέψει το μέλλον. Η μόνη σύμπτωση, η οποία δίνει στο βιβλίο της Μπάτλερ τα χαρακτηριστικά «προφητείας», είναι ότι οι πυρκαγιές στο βιβλίο της ξεκινούν την 1η Φεβρουαρίου του 2025 – δηλαδή έπεσε έξω κυριολεκτικά για μερικές ημέρες.
Η Μπάτλερ όμως δεν ήταν το μόνο παιδί της εργατικής τάξης της Καλιφόρνιας που προέβλεψε την πυρκαγιά. Ο θρυλικός μαρξιστής ιστορικός και ακτιβιστής Μάικ Ντέιβις χρησιμοποίησε σε αρκετά από τα βιβλία του τις πυρκαγιές του Λος Αντζελες σαν ένα εργαλείο για την ανάλυση της ταξικής διαστρωμάτωσης της πόλης και τις συνέδεσε με συγκεκριμένες πολιτικές και οικονομικές αποφάσεις. Στο Ecology of Fear (Οικολογία του Φόβου) συνδέει άμεσα τις «φυσικές καταστροφές» με τον πολεοδομικό παραλογισμό της πόλης για να φτάσει στο κεφάλαιο με τον προκλητικό τίτλο «Γιατί πρέπει να αφήσουμε το Μαλιμπού να καεί».
Αν ζούσε σήμερα, ο Μάικ Ντέιβις θα μπορούσε να μας πει πολλά και για την τρίτη ομάδα αναλυτών που προέβλεψαν με μαθηματική ακρίβεια την καταστροφική πυρκαγιά του Λος Αντζελές: τους ασφαλιστές. Τρεις μήνες πριν ανάψει η πρώτη σπίθα χιλιάδες κάτοικοι της περιοχής Πασίφικ Παλισέιντς έλαβαν μηνύματα από ασφαλιστικές εταιρείες, όπως η State Farm, που τους ενημέρωναν ότι δεν θα ανανεωθεί η ασφάλεια πυρκαγιάς που πλήρωναν μέχρι τότε. Καθώς ο ιδιωτικός τομέας εγκατέλειπε την πόλη σαν τα ποντίκια που πηδάνε από πλοίο, οι εναλλακτικές που έμεναν στους ασφαλισμένους ήταν να βρουν άλλα προγράμματα που θα αύξαναν τα ασφάλιστρα κατά 400% ή να έμεναν ανασφάλιστοι. Πολλοί από όσους είδαν τα σπίτια τους να καίγονται τις τελευταίες ημέρες είχαν επιλέξει τη δεύτερη λύση. Αλλοι στράφηκαν στο ασφαλιστικό πρόγραμμα που προσφέρει η Πολιτεία της Καλιφόρνιας (FAIR), το οποίο σήμερα βρίσκεται στα πρόθυρα χρεοκοπίας καθώς διαθέτει αποθεματικό 377 εκατομμυρίων δολαρίων και καλείται να καλύψει ζημιές δεκάδων δισεκατομμυρίων.
Αν όμως μια συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας, ένας μαρξιστής ιστορικός και μερικοί ασφαλιστές γνώριζαν ότι η κλιματική κρίση και συγκεκριμένες πολιτικές αποφάσεις θα έφερναν με βεβαιότητα την καταστροφική πυρκαγιά, το ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί δεν ενημέρωσαν τους πολίτες οι καθ’ ύλην αρμόδιοι και κυρίως οι δημοσιογράφοι. Την απάντηση έδωσε προ ημερών με επιτόπιο ρεπορτάζ η Αλισον Ανγκστεν, καθηγήτρια Επικοινωνίας και διευθύντρια του Κέντρου Κλιματικής Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας, που μίλησε με πολλούς από τους δημοσιογράφους οι οποίοι καλύπτουν τις πυρκαγιές.
Οπως εξηγούσε στο περιοδικό Nation, πολλοί είχαν σαφείς εντολές από τους αρχισυντάκτες τους να μη συνδέουν τις φωτιές με την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή και να εστιάζουν σε προσωπικές ιστορίες και στο πλιάτσικο που θα μπορούσε να σημειωθεί στα καμένα και εγκαταλελειμμένα σπίτια. Η στάση των κυρίαρχων ΜΜΕ φαίνεται πως συνέβαλε και στην εξάπλωση τερατωδών θεωριών συνωμοσίας – από κρατικά υπερόπλα που ανάβουν φωτιές με λέιζερ έως μυστικά προγράμματα του ΟΗΕ για τη δημιουργία «έξυπνων πόλεων» σε καμένες περιοχές και φυσικά συνωμοσίες για αστέρες του Χόλιγουντ που θέλουν έτσι να συγκαλύψουν στοιχεία για δίκτυα παιδικής μαστροπείας. Στην πρώτη γραμμή της συνωμοσιολογίας βρέθηκε όμως και ο Ντόναλντ Τραμπ αλλά και ο ακροδεξιός Ελον Μασκ που απέδωσε τους θανάτους από τις φωτιές στη συμπεριληπτικότητα και στις πολιτικές υπέρ των μειονοτήτων.
Θα ήταν αστείο αλλά είναι τραγικό ότι ακόμη και ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας της δεκαετίας του ’90 περιγράφει πιο ρεαλιστικά τα αίτια της καταστροφής σε σχέση με τα ισχυρότερα ΜΜΕ του πλανήτη, τον πρόεδρο μιας υπερδύναμης και τον πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμου.
