Η 27η Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί από τα Ηνωμένα Έθνη ως «παγκόσμια ημέρα τουρισμού». Όπως αναφέρεται «σκοπός της ημέρας είναι να ευαισθητοποιήσει για τον ρόλο του τουρισμού στη διεθνή κοινότητα και να δείξει πώς επηρεάζει τις κοινωνικές, πολιτιστικές, πολιτικές και οικονομικές αξίες παγκοσμίως». Η «ισότιμη, χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμη ανάπτυξη» και ο «ζωτικός ρόλος του κλάδου στην προώθηση της ειρήνης και της ευημερίας» περιλαμβάνονται επίσης ως αρχές του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, που όμως παραβιάζονται σε βάρος δεκάδων χωρών, που είναι στο στόχαστρο παράνομων μονομερών κυρώσεων.
Μια τέτοια περίπτωση είναι το Ιράν, το οποίο -σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ το 2019- αποτελεί τον φθηνότερο τουριστικό προορισμό στον κόσμο. Είναι επίσης μια χώρα μεγάλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Ο περσικός πολιτισμός είναι ένας από τους μεγάλους πολιτισμούς της αρχαιότητας και έχει αφήσει στο Ιράν πλήθος μνημείων και ιστορικών αξιοθέατων, όπως η Περσέπολη και οι διάσημοι περσικοί κήποι. Η χώρα διαθέτει πλούτο από θρησκευτικά και αρχιτεκτονικά μνημεία. Συνολικά το Ιράν έχει 23 Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, γεγονός που το καθιστά την 9η χώρα στον κόσμο ως προς τον αριθμό των καταλόγων Παγκόσμιας Κληρονομιάς του. Διαθέτει επίσης πλούσια φυσική ομορφιά (οροσειρές, υδάτινοι πόροι κα.) και -ίσως το σημαντικότερο- τα άυλα πολιτιστικά αγαθά των ανθρώπων του.
Μετά την επικράτηση της Ισλαμικής Επανάστασης, το Ιράν έχει γίνει επανειλημμένα στόχος μονομερών μέτρων οικονομικού καταναγκασμού -κατ’ ευφημισμό κυρώσεις, που στόχο έχουν την ανατροπή του πολιτικού του προγράμματος, που τερμάτισε τον ξένο ιμπεριαλιστικό έλεγχο, που ασκούταν μέσω της κομπραδόρικης δυναστείας του Σάχη. Ο τουρισμός είναι ένας από τους κλάδους της οικονομίας, που επηρεάστηκε επίσης, καθώς υπήρξαν περιορισμοί στις οικονομικές συναλλαγές, περιορισμοί στις διεθνείς πτήσεις και μειωμένη συνδεσιμότητα. Ωστόσο, ένας σημαντικός αριθμός κυρίως Ευρωπαίων τουριστών συνέχισε να επισκέπτεται την χώρα ακόμα και μετά την Επανάσταση. Η συμφωνία για τον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, το 2015, με αντάλλαγμα την ελάφρυνση των κυρώσεων, έφερε ελπίδες για τουριστική άνοδο, οι οποίες διαψεύστηκαν από την μονομερή αποχώρηση του Τραμπ από τη συμφωνία. Η πανδημία COVID-19 έπληξε επίσης τον κλάδο, όπως και η απόφαση της κυβέρνησης Μπάιντεν να μην επιτρέψει στη συμφωνία, συνεχίζοντας την πολιτική του προκατόχου του.
Μετά το τέλος της πανδημίας οι αφίξεις τουριστών στο Ιράν έφτασαν το ρεκόρ των 4,230 εκατομμυρίων το εξάμηνο έως τον Σεπτέμβριο του 2022, όταν οι βίαιες κοινωνικές συγκρούσεις μετά τον θάνατο της Μάσχα Αμίνι έδωσαν αφορμή για να ανανεωθεί η δυτική επιθετικότητα με ποικίλους τρόπους. Αφενός τα μέσα διαμόρφωσης της παγκόσμιας κοινής γνώσης είναι πάντοτε πολύ πρόθυμα να υποβαθμίζουν τις λαϊκές κινητοποιήσεις στις χώρες του «χρυσού δισεκατομμυρίου», αλλά ακολουθούν την αντίθετη συνταγή για χώρες, όπως το Ιράν, όπου κατασκεύασαν μια εικόνα πολεμικής κατάστασης. Επιπλέον η εξαρτημένη φύση της τουριστικής βιομηχανίας, την καθιστά ευάλωτη στις ταξιδιωτικές οδηγίες, που ακολούθησαν με αφορμή τα παραπάνω, καθώς και στις νέες κυρώσεις, που συνοδεύτηκαν με τις δυτικές κατηγορίες για προμήθεια οπλικών συστημάτων (συγκεκριμένα drones) στη Ρωσία.
Ως αποτέλεσμα, ενώ τα έσοδα από τον τουρισμό το 2019 υπολογίστηκαν σε περίπου 11,8 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 2,8% του ΑΕΠ του Ιράν, πέρσι έπεσαν στο μισό. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού του ΟΗΕ, το Ιράν προσέλκυσε 4,1 εκατομμύρια ξένους, το 2022, αντιπροσωπεύοντας μόλις το 0,4% των τουριστικών ταξιδιών παγκοσμίως.
Αυτό οδήγησε τη χώρα να έχει στραφεί στους γείτονες της από το Ιράκ, την Ινδία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν και το Αζερμπαϊτζάν -παρά τις πρόσφατες εντάσεις μεταξύ Μπακού και Τεχεράνης, ενώ αυξάνονται οι επισκέψεις Κινέζων και Ρώσων στον θρυλικό δρόμο του μεταξιού, αλλά και των Αρμένιων, που επισκέπτονται το μοναστήρι του Αγίου Στεφάνου του 9ου αιώνα, ένα μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Το ξεπάγωμα των διπλωματικών σχέσεων Ιράν-Σαουδικής Αραβίας με τη μεσολάβηση του Πεκίνου άνοιξε το δρόμο για απευθείας πτήσεις, με την Τεχεράνη να επιδιώκει επίσης στενότερους δεσμούς με άλλες χώρες από την Αίγυπτο έως το Μαρόκο.
Σύμφωνα με το ιρανικό υπουργείο τουρισμού, η τουριστική βιομηχανία του Ιράν ανέκαμψε το τρίμηνο έως τα τέλη Ιουνίου, καθώς η χώρα δέχτηκε 1,4 εκατομμύρια ξένους επισκέπτες. Η ιρανική κυβέρνηση έχει προσδιορίσει τον τουρισμό ως έναν βασικό τομέα για την οικονομική ανάπτυξη και έχει θέσει ως στόχο την προσέλκυση 20 εκατομμυρίων τουριστών έως το 2025, επενδύοντας σε κατάλληλες υποδομές. Πέρα από την αύξηση των θέσεων εργασίας, ο τουρισμός έχει γίνει το επίκεντρο των προσπαθειών του Ιράν να διαφοροποιήσει την οικονομία του, ώστε να αντισταθμίσει τις επιπτώσεις των κυρώσεων των ΗΠΑ στον ιρανικό πετρελαϊκό τομέα.
Εκτός από τα οικονομικά κίνητρα η διεθνής κινητικότητα είναι το κλειδί για την αλληλοκατανόηση των εθνών και ένα φάρμακο για το νεοαποικιακό σοβινισμό και την πολεμοκαπηλεία. Σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων: «η ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία (IAF) πραγματοποίησε μια μεγάλη άσκηση αεροπορικής επίθεση μεγάλης εμβέλειας στην Ελλάδα αυτή την εβδομάδα, την τελευταία από μια σειρά ασκήσεων με στόχο την προετοιμασία των Ενόπλων Δυνάμεων, για ενδεχόμενο χτύπημα στο Ιράν και τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του».
Το Ιράν και η Ελλάδα είναι δύο χώρες με ιστορική αλληλεπίδραση και οι λαοί τους δεν έχουν να χωρίσουν τίποτα. Με στόχο την αλληλεπίδραση των δύο πολιτισμών, κάποιοι Έλληνες φίλοι του ιρανικού πολιτισμού δημιούργησαν την ιστοσελίδα iranculture.gr, στην οποία μπορεί κανείς να βρει πληροφορίες για την κουλτούρα, την κοινωνία, καθώς και πως μπορεί να επισκεφτεί κανείς το Ιράν.
