Πηγή: Epsilon
Μετά και την ανακοίνωση της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για τον πληθωρισμό του Δεκεμβρίου του 2022 (7,2%), ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός διαμορφώθηκε στη χώρα μας στο 9,6%. Αντίστοιχα στην Ευρωζώνη ο πληθωρισμός τον Δεκέμβριο του 2022 ήταν 9,2% και ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 8,4%). Με άλλα λόγια, ο ετήσιος πληθωρισμός στη χώρα μας ήταν κατά 14,2% υψηλότερος από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, παρά το γεγονός ότι το 4ο τρίμηνο του 2022 ο μέσος πληθωρισμός ήταν 8,8% στη χώρα μας, ενώ στην Ευρωζώνη διαμορφώθηκε στο 10%.
Σε αυτό το οικονομικό περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού, ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε κατά 2% από τον Ιανουάριο του 2022 και κατά 7,7% από τον Απρίλιο του 2022, δηλαδή συνολικά αυξήθηκε κατά 9,7%, δηλαδή από τα 650 ευρώ στα 713 ευρώ (μεικτά). Όμως, η μέση ετήσια αύξηση ουσιαστικά είναι 7,78%, αφού η δεύτερη αύξηση ξεκίνησε από το 2ο τρίμηνο του 2022 και μετά, όταν ήδη ο πληθωρισμός στην χώρα μας είχε διαμορφωθεί στο 8%.
Οι συντάξεις αποφασίστηκε ότι θα αυξηθούν κατά 7,75% θεωρώντας ότι ο πληθωρισμός για το 2022 θα κλείσει στο 9,7% και η ανάπτυξη στο 5,8%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat το 2022 η απώλεια σε αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού στη χώρα μας ήταν 12,7% (PPS, Purchasing Power Standard). Αυτό σημαίνει ότι για να είχε διατηρηθεί η αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού στο ίδιο επίπεδο λόγω του πληθωρισμού, θα έπρεπε το επίπεδο του το 2022 να ήταν 952 ευρώ (μεικτά) (σε δωδεκάμηνη βάση, 815 ευρώ για 14 μεικτούς μισθούς από 713 ευρώ (μεικτά) που είναι σήμερα).
Η αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού όπως και του γενικού επιπέδου των μισθών και των συντάξεων, εκτιμάται μεθοδολογικά από τη συνολική καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών, όπως αυτή προκύπτει από την Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών (Σεπτέμβριος 2022) και τα στοιχεία της Eurostat, η μέση καταναλωτική δαπάνη στη χώρα μας το 2022 ήταν 1.250 ευρώ.
Άρα η αγοραστική δύναμη του μέσου μισθού το 2022 έχει παρουσιάσει απώλεια κατά 18,5%. Αντίστοιχα, η απώλεια της αγοραστικής δύναμης του μέσου επιπέδου των συντάξεων θα είναι 18,6% εάν λάβουμε υπόψη την αύξηση του 7,75%. Χωρίς την αύξηση αυτή η απώλεια της αγοραστικής δύναμης των συντάξεων θα ήταν 25,4%.
Σύμφωνα με την Έκθεση του Ο.Ο.Σ.Α. (Ιανουάριος 2023) προβλέπει ότι η ανάπτυξη στη χώρα για το 2023 θα διαμορφωθεί στο 1,1% από 1,8% (1,6% για το 2024) που προβλέπει ο Κρατικός Προϋπολογισμός και ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο 3,7% (2,3% για το 2024). Οπότε, μια αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 5,5% θα διαμόρφωνε τον κατώτατο μισθό στα 752 ευρώ μεικτά και η απώλεια της αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού αν λάβουμε υπόψη και τον πληθωρισμό του έτους 2023 (3,7%) θα είναι 9,7%, ενώ αντίστοιχα η απώλεια της αγοραστικής δύναμης του συνολικού μέσου μηνιαίου μισθού των μισθωτών θα είναι 15,5%.
Στο σενάριο που ο κατώτατος μισθός αυξηθεί κατά 9,6%, δηλαδή όσο ήταν ο πληθωρισμός το έτος 2022, τότε ο συνολικός μέσος μισθός θα αυξηθεί κατά περίπου 4%. Σε αυτή την περίπτωση ο κατώτατος μισθός θα διαμορφωθεί στα 780 ευρώ (μεικτά) και η απώλεια της αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού θα είναι 7% και του συνολικού μέσου μηνιαίου μισθού θα είναι 12%. Στο σενάριο που ο κατώτατος μισθός διαμορφωθεί στα 800 ευρώ (μεικτά), τότε λαμβάνοντας υπόψη την εκτίμηση του Ο.Ο.Σ.Α. για τον πληθωρισμό του 2023, η απώλεια της αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού θα διαμορφωθεί στο 4% και του συνολικού μέσου μηνιαίου μισθού των μισθωτών η απώλεια της αγοραστικής δύναμης θα είναι 9,7%.
Στις συνθήκες αυτές αναδεικνύεται με τον πιο εύληπτο τρόπο ότι η τιμαριθμική αναπροσαρμογή και η θεσμική αποκατάσταση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και συμβάσεων (Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, Κλαδικές, κ.λπ.) στην Ελλάδα, θα συμβάλλουν σε σημαντικό βαθμό στην αύξηση του μεριδίου των μισθών στην προστιθέμενη αξία καθώς και στην ανάκτηση των απωλειών της αγοραστικής δύναμης των μισθωτών. Η αύξηση αυτή, μεταξύ άλλων, θα επιτρέψει στα νοικοκυριά να αυξήσουν την αποταμίευση, την κατανάλωση, την ζήτηση και την απασχόληση.
Παράλληλα, η άποψη που προβάλλεται στην ευρωζώνη και στα κράτη-μέλη ότι η τιμαριθμική αύξηση των μισθών θα επιδεινώσει το επίπεδο της ανταγωνιστικότητας δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, δεδομένου ότι το πρόβλημα της ανταγωνιστικότητας στην ευρωζώνη και στα κράτη-μέλη συνδέεται, κατά βάση, με την έλλειψη της έρευνας, της καινοτομίας, των επενδύσεων σε νέες τεχνολογίες και του χαμηλού επιπέδου της ζήτησης (D. Ferrant, Alternatives Economiques, 28/11/2022).
