Ολοκληρώθηκαν την Πέμπτη 30 Απριλίου οι εργασίες του 43ου Συνεδρίου της ΠΟΕ-ΟΤΑ με την εκλογή των 35 μελών του Γενικού Συμβούλιου. Κοινή διαπίστωση της συντριπτικής πλειοψηφίας των σύνεδρων (545) είναι ότι έγινε ένα συνέδριο μακριά από τις ανάγκες, τα προβλήματα και τις εμπειρίες απο τους αγώνες των εργαζομένων στους δήμους.
Σε αυτό το συνέδριο πήραν μέρος όλες οι παρατάξεις, δηλαδή επέστρεψε στην ΠΟΕ ΟΤΑ και η ΔΑΣ/ΠΑΜΕ η οποία στο προηγούμενο συνέδριο είχε αποχωρήσει, και παρέμεινε μέχρι και την εκλογή της νέας διοίκησης. Όμως η συμμετοχή αυτή δεν σημαίνει ότι συνέβαλε σε ένα συνέδριο με δημοκρατικό διάλογο, χωρίς νοθείες, αποκλεισμούς, σκοπιμότητες και σε νομιμοποιήσεις συνέδρων, με ενιαίους καταστατικούς κανόνες.
Από την Δευτέρα, πρώτη ημέρα του συνεδρίου, οι κυρίαρχες παρατάξεις, (ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΤΡΟΠΗ (πρώην ΠΑΣΚΕ, ΔΑΣ/ΠΑΜΕ, ΜΕΤΑ, ΔΑΚΕ) επιδόθηκαν σε μηχανορραφίες προκειμένου να νομιμοποιήσουν ή να αποκλείσουν σωματεία και την συμμετοχή ή τον αποκλεισμό των αντιπρόσωπων τους στο συνέδριο, με σκοπό να επηρεάσουν το εκλογικό αποτέλεσμα για τη νέα διοίκηση της ομοσπονδίας.
Το ΠΑΜΕ, με την συμμετοχή και του ΜΕΤΑ, επεδίωξε σε όλη την περίοδο των εκλογών των σωματείων να τοποθετηθούν στα σωματεία δυο κάλπες. Να ψηφίσουν στην μια μόνο εργαζόμενοι με σχέση εργασίας μόνιμη και αορίστου χρόνου και στην δεύτερη οι εργαζόμενοι ορισμένου χρόνου, κάτι που δεν προβλέπεται από το καταστατικό της ΠΟΕ –ΟΤΑ.
Αυτό το κατάφεραν μόνο σε επτά σωματεία από τα 256 σε όλο τον κλάδο και ψήφισε πολύ μικρός αριθμός συμβασιούχων για αντιπροσώπους στην ΠΟΕ ΟΤΑ.
Στις εκλογές για ανάδειξη των Δ.Σ. των πρωτοβάθμιων σωματείων, μπορούν να ψηφίζουν/εκλέγονται και οι συμβασιούχοι . Η αντιπαράθεση για το αν θα ψηφίζουν οι συμβασιούχοι στα συνεδρία της ΠΟΕ-ΟΤΑ ή όχι έχει απασχολήσει το συνδικαλιστικό κίνημα στο κλάδο και είχε ως αποτέλεσμα να αποκλειστούν από το προηγούμενο 41ο συνέδριο, 18 σωματεία και να αποχωρήσει το ΠΑΜΕ από την ΠΟΕ–ΟΤΑ.
Στη συνέχεια το ΠΑΜΕ δημιούργησε το Συνδικάτο ΟΤΑ στην Αττική, στην Αχαΐα και αλλού, επιδιώκοντας να αναπτύξει συνδικαλιστική δράση κόντρα στην πολιτική της ΠΟΕ-ΟΤΑ. Η προσπάθειά του αυτή είχε πενιχρά αποτελέσματα, δεν πλαισιώθηκε από τους εργαζόμενους στον κλάδο και έτσι υποχρεώθηκε να αλλάξει τακτική και να επιστρέψει και πάλι στην ΠΟΕ ΟΤΑ.
Στη διάρκεια του συνεδρίου οι κοκορομαχίες των επικεφαλής των παρατάξεων, οι αντεγκλήσεις, οι τραμπουκισμοί, η παραβίαση των καταστατικών κανόνων έγιναν για να εξυπηρετηθούν οι παραταξιακές, οι κομματικές αλλά και προσωπικές σκοπιμότητες. Για να επηρεαστεί το αποτέλεσμα του συνεδρίου.
Κριτήριο δεν ήταν η ενιαία εφαρμογή των καταστατικών κανόνων, που πρέπει να εφαρμόζονται ενιαία για όλα τα σωματεία, αλλά σε ποια παράταξη ανήκουν οι αντιπρόσωποι του κάθε σωματείου. Με βάση αυτό το κριτήριο διαμορφώνονταν οι συμπεριφορές και οι συμμαχίες, έτσι ώστε να νομιμοποιηθούν ή να αποκλειστούν σωματεία για να διαμορφωθεί το επιθυμητό για κάθε παράταξη αποτέλεσμα.
Από τη Δευτέρα, ημέρα έναρξης των εργασιών, έως και Τρίτη βράδυ, αφορμή των παραταξιακών αντεγκλήσεων αποτελούσε η συμμετοχή ή μη στο συνέδριο αντιπροσώπων από 33 σωματεία με οικονομικές ή άλλες εκκρεμότητες.
Οι παρατάξεις «Συνδικαλιστική Ανατροπή» (πρώην ΠΑΣΚΕ) και ΔΑΚΕ, τάχθηκαν κατά της συμμετοχής τους και την πρώτη μέρα αποχώρησαν από τη σχετική διαδικασία νομιμοποίησης, αφού έχασαν την πρώτη ψηφοφορία στο σώμα των συνέδρων για διαδικαστικά θέματα. Όλες οι παρατάξεις της αριστεράς τους κατήγγειλαν ότι προέβησαν σε αυτή την κίνηση για να δημιουργήσουν τεχνητή έλλειψη απαρτίας. Παρέμειναν στο συνέδριο μέχρι αργά το βράδυ της Δευτέρας και νομιμοποίησαν σωματεία και αντιπροσώπους.
Την Τρίτη οι παρατάξεις ΔΑΚΕ και ΣΥΝΔ. ΑΝΑΤΡΟΠΗ κατέθεσαν μομφή και καθαίρεσαν το προεδρείο, ενώ δεν αναγνώριζαν τις αποφάσεις της Δευτέρας και δεν έδιναν κάρτες στους αντιπροσώπους. Μέχρι και την Τρίτη η λεκτικές αψιμαχίες και αντεγκλήσεις εναλλάσσονταν ακόμα και με τραμπουκικές ενέργειες.
Οι επικεφαλής των παρατάξεων συμπεριφερόμενοι ως αρχηγοί κομμάτων στη βουλή, ανεβοκατέβαιναν στο βήμα του συνεδρίου απαγγέλλοντας μονολόγους, χωρίς να δίνεται ο λόγος στους συνέδρους.
Έτσι φτάσαμε μετά από κρυφές συναντήσεις και συνεννοήσεις των επικεφαλής των παρατάξεων (ΣΥΝ. ΑΝΑΤΡΟΠΗ, ΠΑΜΕ, ΜΕΤΑ, ΔΑΚΕ), με κομπρεμί, συμμαχίες και παζάρια, να διαμορφωθεί το τελικό σώμα των συνέδρων.
Νομιμοποιήθηκε σωματείο (πλειοψηφία έχει το ΠΑΜΕ) που χρωστούσε αρκετές χιλιάδες ευρώ στην ΠΟΕ-ΟΤΑ, σωματείο που δεν έκανε εκλογές στις προθεσμίες που ορίζει το καταστατικό, γιατί αυτό εξυπηρετούσε την συμμαχία ΔΑΚΕ, ΣΥΝ, ΑΝΑΤΡΟΠΗ, ενώ άλλα δυο σωματεία για τον ίδιο ακριβώς λόγο αποκλείστηκαν. Δεν έλειψαν και οι αναγκαίες μεταγραφές συνδικαλιστικών στελεχών από την πρώην ΠΑΣΚΕ στο ΜΕΤΑ ώστε να διαμορφωθεί το αποτέλεσμα.
Αυτά και άλλα ευτραπελία που έγιναν, δείχνουν την κρίση, την σήψη του σημερινού συνδικαλιστικού κινήματος. Η στείρα κομματικοποίηση – παραταξιοποιηση, οι αντιπαραθέσεις που εξυπηρετούν κομματικούς και παραταξιακούς μηχανισμούς, προσωπικούς σχεδιασμούς συνδικαλιστικών στελεχών, βρίσκονται μακριά από τα προβλήματα των εργαζομένων. Τα συνδικαλιστικά στελέχη σε καμία περίπτωση δεν «σφάζονται» για τα δικαιώματα και τις ανάγκες των εργαζομένων που φέρονται να εκπροσωπούν.
Αυτά τα εκφυλιστικά φαινόμενα δεν έχουν σχέση όχι μόνο με την εργατική δημοκρατία που πρέπει να χαρακτηρίζει την λειτουργία και τις διαδικασίες των συνδικάτων, αλλά ούτε με την αστική δημοκρατία.
Τις μεθόδους αυτές χρησιμοποιούσαν στο παρελθόν στο συνδικαλιστικό κίνημα, οι πιο μαύρες δυνάμεις που απέκλειαν σωματεία που είχαν αναφορά στον ταξικό συνδικαλισμό, οι οποίες χρησιμοποιούσαν βία και νοθεία για να διαμορφώσουν τους συσχετισμούς. Δυστυχώς σε αυτά εκφυλιστικά φαινόμενα και τις συναλλαγές συμμετείχαν και οι παρατάξεις της Αριστεράς με εξαίρεση τις Αγωνιστικές Κινήσεις.
Οι εκλογές στα σωματεία για την εκλογή των αντιπροσώπων έγιναν τους τελευταίους τέσσερεις μήνες, Δεκέμβρη 2014 μέχρι Απρίλη 2015, και το αποτέλεσμα, πάρα τις μεθοδεύσεις που έγιναν στο συνέδριο, αποτυπώνει σε πολύ μεγάλο βαθμό το συσχετισμό που υπάρχει στους χώρους δουλειάς.
Ο κλάδος τα τελευταία πέντε χρόνια των μνημονιακών πολιτικών (συνταξιοδοτήσεις, απολύσεις, διαθεσιμότητα, κινητικότητα) έχει μειωθεί.
Από 666 αντιπρόσωποι το 2009, σήμερα έχουμε 545 αντιπρόσωπους από 256 σωματεία. Περίπου 38.000 εργαζόμενοι συμμετείχαν στις αρχαιρεσίες των πρωτοβάθμιων σωματείων. Αλλαγές έχουμε και στην συνδικαλιστική γεωγραφία των παρατάξεων, αλλά και στην συμπεριφορά των εργαζομένων.
Τα αποτελέσματα του συνεδρίου είναι:
Εγγεγραμμένοι 545
Ψήφισαν 542
Άκυρα 2
Λευκά 2
Έγκυρα 538
ΕΛΑΒΑΝ:
Συνδικαλιστική Ανατροπή (πρώην ΠΑΣΚΕ): 219 ψήφους και 14 έδρες
(Το 2012: 234 ψήφους και 18 έδρες)
ΔΑΣ/ΠΑΜΕ: 117 ψήφους και 8 έδρες. (Το 2012 είχε αποχωρήσει)
ΜΕΤΑ: 106 ψήφους και 7 έδρες. (Το 2012: 78 – 6)
ΔΑΚΕ: 72 ψήφους και 5 έδρες. (Το 2012: 94 – 7)
Αγωνιστικές Συσπειρώσεις: 23 ψήφους και 1 έδρα. (Το 2012: 33 – 3)
Ανεξάρτητος: 1 ψήφος (Το 2012: Ανεξάρτητο ψηφοδέλτιο 12 ψήφους και 1 έδρα).
Στο αποτέλεσμα καταγράφονται σημαντικές ανατροπές στο συσχετισμό δυνάμεων, ενώ μετά από πολλά χρόνια η παράταξη της πρώην ΠΑΣΚΕ και σήμερα Συνδικαλιστική Ανατροπή με επικεφαλής τον Μπαλασόπουλο χάνει την απόλυτη πλειοψηφία, ωστόσο παραμένει πρώτη δύναμη και ισχυρή.
Σημαντική αύξηση έχει η παράταξη ΜΕΤΑ πρώην ΑΣΚ, ενώ σημαντική πτώση έχουν οι Αγωνιστικές Συσπειρώσεις και η ΔΑΚΕ. Οι δυνάμεις του ΠΑΜΕ που άλλαξαν πολιτική τακτική και επέστρεψαν στην ΠΟΕ-ΟΤΑ είναι και πάλι δεύτερη δύναμη.
Ενώ συνεχίζεται η επίμονη προσπάθεια των κομμάτων να φτιάχνουν κομματικές παρατάξεις που λειτουργούν ως ιμάντας μεταβίβασης της κομματικής γραμμής στο συνδικαλιστικό κίνημα, και όχι με βάση την αναγκαία ταξική αγωνιστική ενότητα, αυξάνονται τα σωματεία όπου κατεβαίνουν ενιαία ψηφοδέλτια με τη συμμετοχή και εργαζομένων που έχουν αναφορά και στο ΠΑΜΕ και στο ΜΕΤΑ.
Αυξάνεται το τμήμα των εργαζομένων που αποστοιχίζεται από τα κόμματα και τις παρατάξεις τους και επιζητά μια ανεξάρτητη συνδικαλιστική δράση με βάση την ταξική ενότητα των εργαζομένων, υπερβαίνοντας τις διαχωριστικές κομματικές γραμμές, χωρίς φυσικά να ξεχνάει την ύπαρξή τους και να μηδενίζει τις διαφορές τους.
Διευρύνεται το τμήμα εκείνο των εργαζομένων που ακούει περισσότερο από το παρελθόν τις ιδέες για ανεξάρτητο ταξικό εργατικό κίνημα, για την ανεξαρτησία των συνδικάτων από το κράτος, τους εργοδότες, τους δημάρχους, που επιζητεί αυτοτέλεια των συνδικάτων από τον εναγκαλισμό των κομμάτων, που γυρνά την πλάτη στην στείρα παραταξιοποίηση.
Κατανοεί περισσότερο από χθες την ανάγκη της υπερβάσης του σημερινού συνδικαλιστικού κινήματος και την ανάγκη ενός νέου που θα οικοδομείται πάνω στην σημερινή οργάνωση της παραγωγής, των υπηρεσιών, του σημερινού τρόπου οργάνωσης της εργασίας.
Σήμερα χρειάζεται, υπό αυτό το πρίσμα, να συζητήσουμε για τη δομή, τη συγκρότηση, τη λειτουργία του συνδικαλιστικού κινήματος γενικά και της ΠΟΕ-ΟΤΑ ειδικά. Τα συνδικάτα, ιδιαίτερα στο επίπεδο των ομοσπονδιών και της ΑΔΕΔΥ έχουν μεταμορφωθεί σε γραφειοκρατικούς μηχανισμούς, με τις παρατάξεις να είναι μηχανισμοί μεταβίβασης των κομματικών γραμμών και μηχανισμοί χειραγώγησης των εργαζομένων.
Οι αντιπρόσωποι στα συνέδρια δεν συμπεριφέρονται ως απεσταλμένοι εκπρόσωποι των εργαζομένων με διάθεση να συζητήσουν τα προβλήματα, να συνθέσουν απόψεις και αποφάσεις, αλλά ως εκπρόσωποι παρατάξεων που στοιχίζονται στις κομματικές γραμμές και περιχαρακώσεις.
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, οι εργαζόμενοι είναι πιο μορφωμένοι, έχουν μεγαλύτερη εμπειρία, είναι σε θέση, όταν θελήσουν να συμμετάσχουν, να παράγουν εργατική πολιτική, κατανοούν ποιο είναι το συλλογικό ταξικό τους συμφέρον.
Δεν έχουν ανάγκη και απορρίπτουν τα κομματικά καπέλα και την ασφυκτική κομματική κηδεμονία. Δεν εμπνέονται από το σημερινό συνδικαλιστικό κίνημα, ούτε από την εσωτερική λειτουργία, ζωή και δράση του συνδικάτου.
Γι’ αυτό και χρειάζεται να αναζητήσουμε μορφές οργάνωσης και λειτουργία που θα ενισχύουν την άμεση δημοκρατία, την άμεση και όχι αντιπροσωπευτική εκλογή των οργάνων, τον έλεγχο, την περιορισμένη θητεία στα συνδικαλιστικά όργανα, την ανακλητότητα και εναλλαγή κ.λ.π. Έτσι ώστε να μην αναπαράγονται φαινόμενα με εργατοπατέρες και επαγγελματίες συνδικαλιστές.
Τα σωματεία χρειάζεται να είναι ο πόλος συσπείρωσης όλων των μισθωτών εργαζομένων, ανεξάρτητα από σύμβαση εργασίας, φύλο, εθνικότητα, φιλοσοφικές, ιδεολογικές, πολιτικές και θρησκευτικές πεποιθήσεις. Γιατί όπως έλεγε ο Ένγκελς τα σωματεία είναι «η πιο αυθεντική ταξική οργάνωση του προλεταριάτου» και όχι μόνο τον ομοϊδεατών. Θα πρέπει να είναι ανεξάρτητα από το κράτος, την αστική ιδεολογία και πολιτική, τους εργοδότες, τα αστικά κόμματα.
Ταυτόχρονα θα πρέπει να έχουν αγωνιστικούς δεσμούς, αυτοτέλεια, ανεξαρτησία και από τα εργατικά, αριστερά κόμματα, ενώ θα συναντιούνται στους αγώνες για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Να προάγουν τις αξίες της συλλογικότητας, της αλληλεγγύης, της ταξικής πάλης και την ανάγκη της χειραφέτησης του εργαζομένου.
Να καλλιεργούν το όραμα της κοινωνικής απελευθέρωσης και της κατάργησης της εκμετάλλευσης. Να συμβάλουν, από την μεριά τους, ώστε η εργατική τάξη να γίνει τάξη για τον εαυτό της. Να διαπαιδαγωγούν τα μέλη τους στις αξίες της ταξικής πάλης και του ταξικών συλλογικών συμφερόντων.
Στα συνδικάτα δεν έχουν θέση οι κατ’ εξακολούθηση και κατά συρροή απεργοσπάστες και οι δηλωμένοι και με δράση φασίστες. Από τη ζωή και τη δράση του συνδικάτου τίποτα δεν μπορεί να είναι ξένο. Από το πιο μικρό μέχρι το πιο μεγάλο πρόβλημα, από το δικαίωμα στο αξιοπρεπές μεροκάματο και τις συνθήκες εργασίας, ως τον ελεύθερο χρόνο, το δικαίωμα στον πολιτισμό, την μόρφωση. Να μην εγκλωβίζονται τα συνδικάτα σε συντεχνιακές λογικές αλλά να έχουν αναφορά για όλη την τάξη (τους ανέργους, τους μετανάστες).
Σε μια τέτοια κατεύθυνση μπορούν να ξαναγίνουν τα σωματεία όργανα πάλης των εργαζομένων και κύτταρα εργατικής δημοκρατίας, εργατικής πολιτικής και χειραφέτησης. Κρίσιμο ζήτημα για τα σωματεία είναι να κερδίσουν την εμπιστοσύνη της νέας βάρδιας των εργαζομένων, που σήμερα απουσιάζουν από τη ζωή και την δράση τους. Σε αρκετά σωματεία δεν υπάρχουν εργαζόμενοι που να θέλουν να αναλάβουν ευθύνες για την συνδικαλιστική δράση.
Έχει παρέλθει προ πολλού η εποχή των κομματικών παρατάξεων, η εποχή του κομματικού συνδικαλισμού. Χρειάζεται να βαδίσουμε το δρόμο της πιο πλατιάς εργατικής απεύθυνσης στους χώρους εργασίας, της ταξικής εργατικής ενότητας. Να οικοδομήσουμε συνδικαλιστικές συσπειρώσεις ταξικής κατεύθυνσης και δράσης. Υπερβαίνοντας την στείρα παραταξιοποίηση και μεταφέροντας στους χώρους εργασίας τη συζήτηση στις πραγματικές διαχωριστικές ταξικές και όχι κομματικές γραμμές.
Πάνω σε αυτή τη λογική προσπαθούμε στο Δήμο Βύρωνα με όχι ευκαταφρόνητα αποτελέσματα, αφού οι συνάδελφοι μας εμπιστεύονται και μας επιλέγουν ως πρώτη δύναμη πάνω από 15 χρόνια. Με λάθη, αδυναμίες, αλλά και με αγωνιστικό ανυποχώρητο συλλογικό αγώνα, με πνεύμα ταξικής ενότητας καταφέραμε να έχουμε αρκετές φορές αποτελέσματα στη δράση μας προς όφελος των εργαζομένων και του δημόσιου κοινωνικού χαρακτήρα του Δήμο και των πολιτών.
Οι Αγωνιστικές Κινήσεις στους ΟΤΑ σε αυτό το συνέδριο προσήλθαν με τους λιγότερους αντιπροσώπους από τα τελευταία συνέδρια και πήραν λιγότερες ψήφους. Κατά την γνώμη μας η τακτική που ακολούθησαν τα τελευταία 4-5 χρόνια τις οδήγησε να χάσουν το στίγμα της ανεξάρτητης ταξικής συλλογικότητας και τη δυναμική που είχαν.
Με τις θέσεις, τις κινήσεις και τις στοιχίσεις τους, έχουν μετεξελιχτεί σε παράταξη – όσο κι αν αυτό δεν ομολογείται – της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς και ιδιαίτερα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Αυτό το αντιλαμβάνονται οι εργαζόμενοι στον κλάδο.
Τα τελευταία χρόνια παρά το γεγονός ότι δεν απουσιάζαμε από κανένα αγώνα, δεν καταφέραμε να οικοδομήσουμε νέα σχήματα σε δήμους. Η παρουσία και η δράση μας συνεχίζει να είναι περιορισμένη σε λίγους δήμους της χώρας. Παρά την αποστοίχιση τμημάτων των εργαζομένων από τα κόμματα, εμείς απεμπολήσαμε την δυναμική αναζήτηση της υπερβάσης της σημερινής κατάστασης στο συνδικαλιστικό κίνημα και επιστρέψαμε στην πεπατημένη του μικρού κομματικού συνδικαλισμού.
Κάνουμε σωστή κριτική για την σκουριά που πρέπει να πετάξει από πάνω του το συνδικαλιστικό κίνημα, μόνο που πολλές φορές την κουβαλάμε κι εμείς.
Δεν έχουμε απαλλαγεί από πρακτικές και συμπεριφορές που χαρακτηρίζουν την συνδικαλιστική γραφειοκρατία.
Ξεχάσαμε, π.χ., την εναλλαγή των εκπρόσωπων μας, παραιτηθήκαμε από την βασανιστική και δύσκολη προσπάθεια για ανεξάρτητες συγκεντρώσεις των συνδικάτων, μετατρέποντας τες σε συγκεντρώσεις κομματικοκεντρικές χωρίς πραγματικές αποφάσεις και συμμετοχή των συνδικάτων.
Παραιτηθήκαμε από την επίμονη βασανιστική δουλειά για τον συντονισμό των συνδικάτων.
Από το προηγούμενο συνέδριο στην Θεσσαλονίκη αρκετοί σύντροφοι και συναγωνιστές είχαν επισημάνει τους κινδύνους αυτούς που είχαν αρχίσει να διαφαίνονται. Δυστυχώς δεν εισακούστηκαν και σήμερα εισπράξαμε αυτό το αποτέλεσμα. Μπορούν να πάνε τα πράγματα αλλιώς στο χώρο των Αγωνιστικών Κινήσεων στους ΟΤΑ; Η ζωή θα δείξει.
Σίγουρα θα χρειαστεί να παρθούν πρωτοβουλίες και μέτρα στην κατεύθυνση που προαναφέραμε.
(*) Εργαζόμενοι στο Δήμο Βύρωνα. Αντιπρόσωποι στο 43ο συνέριο της ΠΟΕ ΟΤΑ.
