Κηδεύτηκε την Τετάρτη 29 Μαΐου, στο αγαπημένο του νησί, στην Ικαρία, ο Γιάννης Λομβαρδάς, που έφυγε μετά από σύντομη μάχη με τον καρκίνο, στα 89 του χρόνια.Ο Γιάννης Λομβαρδάς γεννήθηκε από αριστερούς γονείς, συνδεδεμένους με το κομμουνιστικό κίνημα, στην Ικαρία, το 1935, όπου πέρασε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια. Σπούδασε στην Οδοντιατρική Σχολή στην Αθήνα, όπου η χούντα του αφαίρεσε τη δυνατότητα να συνεχίσει την ακαδημαϊκή πορεία και την έρευνα που τόσο πολύ αγαπούσε.
Επί 57 χρόνια άσκησε την μαχόμενη οδοντιατρική και μέσα από το ιατρείο του συνέχισε μεθοδικά την επιστημονική του έρευνα που οδήγησε σε έξι βιβλία, τα οποία έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στη σύγχρονη οδοντιατρική. Όλα τα έργα του χαρακτηρίζονται από μια φιλοσοφική προσέγγιση πάνω στις βάσεις του υλισμού και της διαλεκτικής, ενώ είχε το χάρισμα της απλής, κατανοητής γραφής μέσα από μια πλούσια γλώσσα.
Σε ηλικία 85 ετών, το 2020, εξέδωσε το μνημειώδες έργο Η Ύβρις της Ανισότητας – Μέσα από την Παγκόσμια Ιστορία (εκδ. Εντός) για το οποίο εργάστηκε συστηματικά επί δέκα τουλάχιστον χρόνια.
Τα τελευταία πέντε χρόνια της ζωής του τα αφιέρωσε στην κατανόηση της θρησκείας. Έφυγε για το μεγάλο ταξίδι, λίγες ημέρες αφού τελείωσε το έργο του.
Συλλυπητήριες ανακοινώσεις εξέδωσαν η ΤΕ Ικαρίας – Φούρνων του ΚΚΕ, η Στοματολογική Εταιρεία και πολλοί άλλοι φορείς.
Στην κηδεία του, στον Αγ. Κήρυκο, τον αποχαιρέτισε πλήθος κόσμου. Επικήδειους εκφώνησαν ο δήμαρχος της Ικαρίας – Φούρνων, Φανούρης Καρούτσος, ο Γιώργος Τσακαλίας, εκ μέρους της Πανικαριακής Αδελφότητας.
Επίσης, ο Γιώργος Μητροβγένης εκ μέρους των φίλων του οδοντιάτρων, τον επικήδειο του οποίου δημοσιεύσει το kommon:
Αγαπημένε δάσκαλε και καρδιακέ φίλε Γιάννη
Η στιγμή που απευχόμασταν όλοι ήρθε, καθώς οι νόμοι της άπειρης κίνησης της φύσης κυριαρχούν πάνω στο πεπερασμένο του ανθρώπινου βίου. Νόμος είναι, ότι γεννιέται να πεθαίνει διαγράφοντας την τροχιά της ζωής του.
Στη δική σου τροχιά υπήρξες μαχητής για τις απόψεις σου μέχρι το τέλος.
Νίκησες στον αγώνα δρόμου επιστρατεύοντας τις τελευταίες δυνάμεις σου ενάντια στην αρρώστια. Έπρεπε να μπει και η τελευταία τελεία και οι τελευταίες διορθώσεις στο βιβλίο που είναι υπό έκδοση για να αφήσεις να πέσει η αυλαία της ζωής σου.
Όσοι ζήσαμε δίπλα σου αυτήν την αγωνία πήραμε ένα μάθημα ζωής. Πως ακόμα και στις πιο δύσκολες συνθήκες «ως χαρίεν άνθρωπος όταν άνθρωπος η», όπως έλεγε ο Μένανδρος. και εσύ Γιάννη μου ήσουν άνθρωπος με Α κεφαλαίο.
Όσοι είχαμε την τύχη να βρεθούμε κοντά σου, σου χρωστάμε πάρα πολλά. Όχι μόνο μας άλλαξες τον τρόπο που ασκούμε κλινική Οδοντιατρική αλλά αναβάθμισες το επίπεδο της οδοντιατρικής μέσα στην ιατρική κοινότητα. Εγκαθιδρύοντας την εσωτερική αλληλοσύνδεση όλων των συστημάτων του ανθρωπίνου οργανισμού με το στοματογναθικό σύστημα, ανέδειξες τον κεντρικό ρόλο της σύγκλεισης. Με βάση τη διαλεκτική σχέση δομής και λειτουργίας άνοιξες νέους δρόμους στη διάγνωση και θεραπεία των νόσων και δυσαρμονιών του στοματογναθικού συστήματος
Ωστόσο ο σεμνός σου χαρακτήρας, οι αριστερές καταβολές και κομμουνιστικές πεποιθήσεις σου υπήρξαν αποτρεπτικός παράγοντας για να σου αποδοθεί από την πολιτεία μια καθηγητική έδρα καθώς κάθε βιβλίο σου θα μπορούσε από μόνο του να είναι μια διδακτορική διατριβή. Πράγμα που εσύ περήφανα ποτέ δεν επιδίωξες.
Παρόλα αυτά η μεγάλη κλινική εμπειρία και η αποτύπωσή της στα βιβλία που έγραψες κέρδισε επάξια τον σεβασμό και τη διεθνή αναγνώριση αλλά και βραβεύσεις από την επιστημονική κοινότητα.
Αγαπημένε δάσκαλε και φίλε
Θα μας λείψει η ζεστή, ήρεμη, αλλά και επίμονη φωνή σου… Όμως θα συνεχίζεις να μας μιλάς μέσα από τα βιβλία σου που συνεχώς ανατρέχουμε, ακόμη και από τις εκπαιδευτικές εικόνες που κατασκεύασες και τις χρησιμοποιούμε στα συνέδρια και στις εκπαιδευτικές ημερίδες.
Θα θυμόμαστε επίσης πάντα την ανθρωπιστική και ταξική σου προσέγγιση. Όπως έγραφες στο βιβλίο σου «Η Ύβρις της Ανισότητας», «το όραμά μας για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο είναι η μονή απάντηση στην ανισότητα και βαρβαρότητα».
Ο τίτλος του Ιατροφιλοσόφου δικαίως πρέπει να σου αποδοθεί.
Θυμόμαστε ακόμη την συμμετοχή σου στις εργατικές κινητοποιήσεις αλλά και διεθνώς στη Γένοβα και στο Μπουένος Άιρες, ενάντια στο ΔΝΤ και στην καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση.
Τοποθετημένος πάντα ταξικά, αλλά αδογμάτιστα, στη σωστή πλευρά της Ιστορίας, κέρδισες την εκτίμηση όλων των τάσεων της πολυδιασπασμένης Αριστεράς.
Φαίνεται πως το DNA μιας μαχόμενης επιστημονικής, κοινωνικής και συγγραφικής προσφοράς περνάει από γενιά σε γενιά στο οικογενειακό σου δέντρο.
Από τον γραμματέα της πρώτης κυβέρνησης της Ελευθέρας Πολιτείας της Ικαρίας, στον σχολάρχη του πρώτου Σχολαρχείου του νησιού και βέβαια, στον αγαπητό πατερά σου Πελοπίδα Λομβαρδά, ο οποίος ήταν και αγαπημένος γιατρός των εξόριστων πολιτικών κρατουμένων.
Αλλά και ο αξιομνημόνευτος αδελφός σου, δικηγόρος Γιώργος Λομβαρδάς, συγγραφέας του βιβλίου «Αντιστασιακή Προοδευτική Ικαρία», είχε την συμβολή του πριν από εσένα.
Όλοι αυτοί άφησαν το λογοτεχνικό και ιστορικό στίγμα τους μαζί με το επιστημονικό τους έργο.
Το νέο βιβλίο σου που έρχεται και είναι υπό έκδοση, πραγματεύεται τη σχέση επιστήμης με την υπόθεση του θεού. Είναι ακόμα ένα δυνατό και αιχμηρό ανάγνωσμα. Είναι ταυτόχρονα το κύκνειο άσμα σου πριν η Ικαρία, η γενέτειρα σου, το νησί που τόσο αγαπούσες, θα σε κλείσει στον κόλπο της περήφανη για το γέννημά της.
Εκφράζοντας και τους συναδέλφους που ήρθαν να σε αποχαιρετήσουν από την Αθήνα, ένα τεράστιο ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ για όσα μας έδωσες και για τις στιγμές που ζήσαμε μαζί και ταυτόχρονα απευθύνουμε τα θερμά συλλυπητήρια σε όλη την οικογένεια που στάθηκε δίπλα σου σε όλο τον Γολγοθά των τελευταίων ημερών.
Καλό ταξίδι αγαπημένε Γιάννη.
