Η πρόσκληση που μου απηύθυνε ο Δημήτρης Στρατούλης να είμαι ένας εκ των παρουσιαστών του βιβλίου του, ήταν εξόχως τιμητική. Δεν συνηθίζω να παρουσιάζω βιβλία. για την ακρίβεια είναι η πρώτη μου φορά, παρότι ως εκπρόσωπος της δημοτικής παράταξης Ανυπότακτο Αγρίνιο πραγματοποιήσαμε πλήθος τέτοιων εκδηλώσεων. Ο Tάκης όμως, με το πλατύ του χαμόγελο, την πελώρια ευγένειά του, το αναμφισβήτητο ήθος του, τη διαρκή παρουσία του στους κοινωνικούς και εργατικούς αγώνες του τόπου, είναι εκείνος ο άνθρωπος που παρότι δεν έχουμε βρεθεί ποτέ κάτω από την ίδια πολιτική στέγη κατάφερε να κερδίσει τον απέραντο σεβασμό μου για όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά του.
Εδώ όμως, και με αφορμή τούτο το βιβλίο του, ο Τάκης μάς φωτίζει μια ακόμη πλευρά του εαυτού του, εν πολλοίς άγνωστη στο ευρύ κοινό αλλά ακόμη και σε μένα. Το μείζον θέμα υγείας που αντιμετώπισε, ανέδειξε το ακατάβλητο και επίμονο πείσμα του για τη ζωή. Την ώρα που βρέθηκε αντιμέτωπος μ΄ ένα σοβαρότατο πρόβλημα υγείας, αυτό της νεφρικής ανεπάρκειας τελικού σταδίου, όχι μόνο δεν έκανε πίσω κάτι που θα ήταν απολύτως ανθρώπινο μιας και τέτοιες καταστάσεις σου περιορίζουν την καθημερινότητά σου με τα εμπόδια που προβάλλουν, αυτός έκανε πράξη όλα όσα πρέσβευε η ύπαρξή του, το είναι του, ο συνεχής αγώνας για τα πάντα από τα πιο μικρά μέχρι τα πιο μεγάλα. Η νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου, οι δυο μεταμοσχεύσεις νεφρού, το ένα νεφρό από τη μάνα του και το άλλο από μία άγνωστη δότρια εκ Γαλλίας, η οποία παρεμπιπτόντως με τα όργανά της έσωσε άλλους επτά συνανθρώπους μας, ένα έμφραγμα μεταξύ άλλων στην Κωνσταντινούπολη, δεν μπόρεσαν να τον καταβάλουν και να τον αναγκάσουν να αναθεωρήσει στο παραμικρό το αξιακό του σύστημα, που του επιβάλλει τη διαρκή και άοκνη προσπάθειά του να συμβάλει και αυτός με τον τρόπο του στον εξανθρωπισμό του κόσμου.
Με τι δέος τον αντικρίζω σήμερα εδώ στο Αγρίνιο από κοντά, όταν θυμάμαι τις πρώτες κοινές συναντήσεις μας σε κάποιες αγωνιστικές κινητοποιήσεις του παρελθόντος, όπως εκείνη στο λιμάνι της ιδιαίτερης πατρίδας του, του Αστακού, το 2006 τότε που διαδηλώναμε καταλαμβάνοντάς το, γιατί από εκεί έφευγε πολεμικό υλικό προς το Ισραήλ ενάντια στους Παλαιστίνιους ή στις μεγάλες συγκεντρώσεις, τις αντιπολεμικές το 2003 στην Αθήνα, στο Ναύπλιο και στη Θεσσαλονίκη ενάντια στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, όταν ο ίδιος ενάντια στη υγειονομική κατάσταση που βίωνε ( με τι κόστος άραγε;), στον προσωπικό του Γολγοθά, έδινε το παρόν πράττοντας το καθήκον του.
Τούτο το βιβλίο όμως ξεπερνά κατά πολύ ένα γοητευτικό χρονογράφημα με την ακριβή αποτύπωση της βιωματικής σχέσης ενός ανθρώπου με μια χρόνια βαρύτατη πάθηση και έρχεται να υπογραμμίσει και να προπαγανδίσει ένα άλλο μεγάλο θέμα, που εν πολλοίς απ’ ό,τι φαίνεται και από τα στοιχεία, είναι άγνωστο στη χώρα μας: αυτό της δωρεάς των οργάνων. Τα επίσημα στοιχεία που μας παραθέτει λοιπόν ο συγγραφέας, είναι αποκαλυπτικά και ταυτόχρονα απογοητευτικά για το τι συμβαίνει σε αυτό το τόπο. Είμαστε μακράν οι τελευταίοι μεταξύ όλων των χωρών της Ευρώπης με 3,5 δότες ανά ένα εκατομμύριο πολίτες, όταν την ίδια στιγμή, η Ισπανία έχει 44 ανά εκατομμύριο και η Πορτογαλία 37 ανά εκατομμύριο (τα στοιχεία είναι της τελευταίας πενταετίας) ενώ ο μέσος χρόνος αναμονής στη λίστα για μεταμόσχευση π.χ. νεφρού μπορεί να φθάσει τα 7 χρόνια. Πραγματικά θλιβερό το χάσμα ανάμεσα στην ελληνική κοινωνία και αυτών των άλλων χωρών.
Έτσι, η δωρεά οργάνων ως μια πράξη κοινωνικής ευθύνης, αλληλεγγύης και ύψιστου ανθρωπισμού που θα μπορούσε να βελτιώσει και να σώσει εκατοντάδες ταλαίπωρους συμπολίτες μας, που περιμένουν καρτερικά να βρεθεί ένα μόσχευμα, καθίσταται είδος πολυτελείας στη χώρα μας. Την ίδια στιγμή καθημερινά δεκάδες συνάνθρωποί μας βρίσκονται στα κρεβάτια των ΜΕΘ από διάφορες αιτίες, κυρίως τροχαία ή βαρύτατα εγκεφαλικά σε κατάσταση εγκεφαλικού θανάτου, δυστυχώς χωρίς γυρισμό, οι οποίοι θα μπορούσαν οι ίδιοι να γίνουν ένα δώρο ζωής για άλλους πάσχοντες συνανθρώπους μας. Όμως, η άγνοια που επικρατεί, οι διάφορες προκαταλήψεις που διατρέχουν ένα σημαντικό ποσοστό του κοινωνικού σώματος αλλά και ο πόνος για το χαμό του δικού τους ανθρώπου δεν επιτρέπει στους οικείους τους να λειτουργήσουν με το απαιτούμενο αίσθημα ψυχραιμίας, λογικής και κυρίως κοινωνικής αλληλεγγύης προσφέροντας τα όργανά τους. Έτσι, από τα συμπαγή όργανά τους, όπως οι νεφροί, οι πνεύμονες, η καρδιά, το ήπαρ έως τους ιστούς και τον κερατοειδή, όλα τούτα θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα θείο δώρο ζωής όχι για έναν αλλά για πολλούς πάσχοντες. Είναι συγκινητικό το παράδειγμα του πρέσβη της Κούβας στην Αθήνα, που μετά από βαρύτατο εγκεφαλικό αποφασίζεται να δωριστούν τα όργανά του σώζοντας μερικούς συμπατριώτες μας. Καθηλωτικό επίσης είναι να αντικρίζεις χαροκαμένους γονείς, που στην κορύφωση του πόνου τους βρίσκουν το κουράγιο και προβαίνουν στη δωρεά οργάνων δηλώνοντας ότι μέσω των ευεργετημένων ανθρώπων θα νιώθουν ότι ένα κομμάτι του παιδιού τους ζει.
Άρα το βιβλίο αυτό αποτελεί μια εξαιρετική ευκαιρία και αφορμή που οφείλουμε να την αγκαλιάσουμε όλοι μας, προκειμένου να συμβάλουμε σε μια εκστρατεία ενημέρωσης και διαφήμισης αυτής της ύψιστης πράξης αλληλεγγύης και ανθρωπισμού.
Φθάνουν όμως όλα αυτά; Προφανώς η εύρεση των δωρητών είναι το πρώτο και καθοριστικό βήμα, είναι η αναγκαία εκείνη συνθήκη για να ξεκινήσει η διαδικασία της μεταμόσχευσης. Όμως, εκτός από την αναγκαία αυτή συνθήκη χρειάζεται και η ικανή εκείνη συνθήκη που δεν είναι άλλο από ένα ρωμαλέο και υγιές δημόσιο σύστημα υγείας που θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις εξαιρετικά απαιτητικές αυτές διαδικασίες. Εδώ, η συντεταγμένη πολιτεία σαν συλλογικός εκφραστής της κοινωνίας οφείλει να πράξει το καθήκον της. Πρώτα απ’ όλα με την απρόσκοπτη λειτουργία των μονάδων μεταμοσχεύσεων εξασφαλίζοντας τους όρους και τις προϋποθέσεις αυτής με την απαραίτητη χρηματοδότηση και στελέχωση του αναγκαίου προσωπικού. Εύκολα λέγεται δύσκολα όμως πράττεται, μιας και αυτή η πολιτεία διά μέσου των κυβερνήσεων και των νομοθετημάτων της εδώ και δεκαετίες, αλλά ειδικά την τελευταία, αφυδατώνει συνεχώς με την επίσημη βούλα των δεσμευτικών όρων των ψηφισμένων μνημονίων από πόρους και ανθρώπους οτιδήποτε έχει σχέση με ζητήματα κοινωνικής πολιτικής δηλαδή την πραγματική ασφάλεια του λαού και της κοινωνίας.
Η ιεράρχηση λοιπόν των πραγμάτων έχει σημασία από ποιους γίνεται και προς όφελος τίνος. Μέχρι ώρας οι προτεραιότητες που έχουν δοθεί από τους κυβερνώντες είναι η ικανοποίηση όλων των όρων των δανειστών που βρίσκονται φυσικά στον αντίποδα της ικανοποίησης των υπαρκτών κοινωνικών αναγκών. Όμως εδώ πλέον είναι απαραίτητη η φωνή και η στάση της κοινωνικής πλειοψηφίας, που οφείλει να βάλει τις δικές της κόκκινες γραμμές, αποφασισμένη ότι δεν θα υποχωρήσει πίσω από αυτές. Μεγάλο στοίχημα για όλους μας!
Μια δεύτερη προϋπόθεση εξίσου σημαντική είναι η συνεχόμενη εκπαίδευση και ενημέρωση όλων των εργαζομένων που υπηρετούν σε δημόσιες δομές για τα θέματα αυτά. Είναι ανεπίτρεπτο σήμερα να υπάρχει άγνοια από όσους υπηρετούμε στο ΕΣΥ για τέτοια θέματα. Ειδικότερα όμως, θα πρέπει να δοθεί βαρύτητα στο ιατρικό προσωπικό των Μ.Ε.Θ, όπου εκεί βρίσκεται και η πηγή των υποψήφιων δωρητών. Μου είναι ακατανόητο να μαθαίνω ότι μεγάλο νοσοκομείο των Αθηνών, που ασχολείται αποκλειστικά με το τραύμα και δέχεται εκατοντάδες περιστατικά στην Μ.Ε.Θ. του, να μην έχει δώσει για 11 χρόνια όργανα προς μεταμόσχευση. Είναι προφανές ότι ο λεπτός ρόλος των θεραπόντων ιατρών να ενημερώσουν τους οικείους για το τραγικό συμβάν αλλά και την εναλλακτική ταυτόχρονα δυνατότητα που έχουν να χαρίσουν ζωή σε άλλους, χρειάζεται ακόμη πολλή δουλειά προκειμένου να φθάσουμε το μέσο όρο των άλλων ευρωπαϊκών χωρών και αυτό είναι δουλειά όχι μόνο της πολιτείας αλλά και των επιστημονικών οργάνων των νοσοκομείων και των υπολοίπων συλλογικοτήτων, όπως ενώσεων ιατρών, σωματείων εργαζομένων, ιατρικού συλλόγου, του καθενός από το δικό του μετερίζι.
Τέλος, άξιο αναφοράς είναι η κατάκτηση μετά από πολύχρονους αγώνες του κινήματος όλων των ασθενών διά μέσου των συλλογικοτήτων τους να επιβάλλουν την απόλυτη διαφάνεια που έχει επιτευχθεί την τελευταία δεκαετία με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, που διέλυσε τις όποιες σκιές κάλυπταν τις διαδικασίες μαζί με τις υπόνοιες για δοσοληψίες και συναλλαγές, που δημιουργούσαν ένα νοσηρό και εν τέλει αποτρεπτικό κλίμα σε όσους θα ήθελαν να γίνουν δωρητές οργάνων.
Συμπερασματικά το βιβλίο μάς αποκαλύπτει ένα άγνωστο στους περισσοτέρους από μας κόσμο. Ένα κόσμο, που ο οποιοσδήποτε από εμάς μπορεί να προσγειωθεί απότομα, όπως ακριβώς συνέβη και με το συγγραφέα. Επομένως, με τον ένα ή άλλο τρόπο ενδιαφέρει τον καθένα μας προσωπικά, αφού όλοι μας ανά πάσα στιγμή μπορεί να γίνουμε πρωταγωνιστές σε ένα τέτοιο έργο. Μαθαίνουμε λοιπόν ένα σωρό χρήσιμες πληροφορίες που μπορούν να γίνουν αφετηρία για την ενασχόλησή μας με το θέμα αυτό και μας δείχνει τον τρόπο να ψάχνουμε σε διάφορες πηγές, όπως στον Εθνικό οργανισμό μεταμόσχευσης για το πώς μπορούμε να βοηθήσουμε.
Επίσης, μας προτρέπει να εμπιστευτούμε τη θαυμαστή εξέλιξη της επιστήμης, που ως συλλογική γνώση της ανθρωπότητας έρχεται να δώσει ριζικές λύσεις αλλάζοντας θεαματικά προς το καλύτερο τις ζωές εκατοντάδων συμπολιτών μας, ειδικά σε μια εποχή σαν τη σημερινή όπου με αφορμή την πανδημία που βιώνουμε, διάφοροι προσπαθούν να επιβάλλουν ένα πισωγύρισμα της κοινωνίας σε σκοτεινές εποχές με την άρνησή τους και τα ψευδοεπιστημονικά τους επιχειρήματα για τα διάφορα επιστημονικά επιτεύγματα του καιρού μας, βλέπε τα εμβόλια.
Τέλος, είναι ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε ένα άλλο αξιακό σύστημα που θα φέρει στο προσκήνιο με την απαραίτητη ορμή τη συλλογική δράση ρίχνοντας στον σκουπιδοτενεκέ της ιστορίας το χυδαίο και βάρβαρο κυρίαρχο πολιτικό και κοινωνικό αφήγημα εδώ και δεκαετίες, αυτό της ΤΙΝΑ ότι δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική, ότι δεν υπάρχουν κοινωνικές τάξεις παρά μόνο άτομα, επιβεβαιώνοντας το μεγάλο μας ποιητή Τάσο Λειβαδίτη που έγραψε: «γιατί οι άνθρωποι ζουν από τη στιγμή που βρίσκουν μια θέση στη ζωή των άλλων».
