Ο τίτλος του κειμένου είναι «δανεισμένος» από μια πρόσφατη συζήτηση, μεταξύ φίλων, σε καφετέρια της Κυψέλης. Τη διπλή αυτή ερώτηση (του τίτλου) έκανε, απορημένη και έκπληκτη, η Νόρα. Η συνήθης «ψυχή» μιας παρέας, που όσοι κι όσες την απαρτίζουν καταφέρνουν να βρίσκονται και να τα λένε, τουλάχιστον μια φορά κάθε δέκα – δεκαπέντε ημέρες.
Η Νόρα ήταν ιδιωτική υπάλληλος – πέρσι συνταξιοδοτήθηκε. «Έξω καρδιά», ενίοτε αθυρόστομη, με έντονη σαρκαστική και αυτοσαρκαστική διάθεση, προσποιείται (στοιχείο του καλαμπουριού κι αυτό) ότι αντλεί ισχυρογνωμοσύνη από τις συνυφασμένες με την ηλικία εμπειρίες. «Μειράκια, θα σέβεστε, έχω προλάβει να χορέψω στην ‘Κουίντα’», είπε κάποτε γελαστή, μνημονεύοντας την παλιά, διάσημη ντισκοτέκ της Φωκίωνος Νέγρη. Στην Κυψέλη μεγάλωσε, εκεί μένει ακόμη.
Τρία θέματα συζήτησης κάνουν τη Νόρα να «συννεφιάζει», να χάνει το χαμόγελο και το – σχεδόν μόνιμο- κέφι της. Η Παλαιστίνη, τα Τέμπη και τα Ωνάσεια Σχολεία. Τα δυο τελευταία, κατ’ αυτήν, έχουν έναν κοινό παρονομαστή. Τη νεότητα.
Τα λόγια της, απλά και θυμωμένα: «Άνετα στέλνουν ανυποψίαστα παιδιά στο θάνατο και μετά πάνε να κρύψουν το έγκλημα, άνετα επίσης αρπάζουν – με το ‘έτσι θέλω’ – το σχολείο του παιδιού σου για να το δώσουν σε όποιον κερατά γουστάρουν. Και μετά λένε στο παιδί, τράβα βρες άλλο σχολείο ή τράβα πλήρωσε φροντιστήρια, να δώσεις εξετάσεις, μήπως και μπεις εκεί που… τώρα είσαι. Μεγάλη αλητεία, ρε φίλε… Είναι σαν να κάνουν έξωση στα παιδιά του κόσμου, χωρίς να χρωστούν τίποτα και σε κανέναν. Η πιο επιθετική ταξική πολιτική είναι να βγάζουν τα παιδιά από την τωρινή τους τάξη …».
Η Νόρα έχει μια κόρη που σπουδάζει στο εξωτερικό, αλλά και ένα ανίψι, μαθητή, του οποίου το Γυμνάσιο – στην Κυψέλη – έχει «προγραφεί», για να μετατραπεί σε Ωνάσειο. Η μετατροπή πήρε αναβολή ενός έτους. Ο λόγος; Κάποιες τεχνικές και οικονομικές δυσκολίες, αλλά ενδεχομένως και η ένταση των αντιδράσεων γονέων και μαθητών. «Οτιδήποτε κι αν μας ζητήσουν τα παιδιά για συμπαράσταση πρέπει να το κάνουμε», πιστεύει η Νόρα. «Ακόμη και μπουρλότο», προσθέτει χαριτολογώντας, μιμούμενη τη φωνή της Σαπφούς Νοταρά.
Στην τελευταία σύγκλιση της παρέας, η Νόρα ήταν η ίδια θέμα συζήτησης… Για την ακρίβεια, αυτό έγινε μόλις γνωστοποίησε ότι αποφάσισε να στηρίξει εκλογικά την «Πλεύση Ελευθερίας». Ψηφοφόρος του ΣΥΡΙΖΑ ως και το 2015 (αλλά «ανόρεχτα το Σεπτέμβρη», έχει διευκρινίσει), δέχθηκε καταιγιστικές ερωτήσεις από την ομήγυρη που εν πολλοίς «ακροβολίζεται» πολιτικά σε όλες τις «φυλές» της Αριστεράς. Οι απαντήσεις της, αρκετά διαυγείς. Σε όλα υπήρχε ένα «δεν», αλλά και κάτι θετικό, ισχυρότερο κατά την κρίση της Νόρας.
Δεν πίνει νερό στο όνομα της Ζωής Κωνσταντοπούλου, αλλά πιστεύει ότι θα πρέπει να επιβραβευθεί η συνεπής και μαχητική στάση της, ως προς το – κεφαλαιώδους σημασίας – έγκλημα των Τεμπών. «Ας έδειχναν άλλοι το ίδιο τσαγανό, να σκεφθώ να τους ενισχύσω», τόνισε.
Επιπλέον, πιστώνει το ίδιο τσαγανό στη Ζωή Κωνσταντοπούλου για την υπόθεση του δημόσιου χρέους, «από τις εποχές του δυναμικού ΣΥΡΙΖΑ». Γιατί, λοιπόν, να προεξοφλήσει ότι η μαχητικότητα της Ζωής στην υπόθεση των Τεμπών είναι οπωσδήποτε κάτι φευγαλέο, «ειδικό, δίχως αύριο»;
Δεν της αρέσει της Νόρας που «αποφάσισε και διέταξε» η Ζωή ποιοι θα ήταν επικεφαλής της λίστας των υποψηφίων βουλευτών της «Πλεύσης Ελευθερίας» σε κάθε εκλογική περιφέρεια τον Ιούνιο του 2023, γράφοντας στα παλιά της τα παπούτσια τις επιλογές που είχαν κάνει οι ψηφοφόροι, στις κάλπες του Μαΐου του 2023. Αλλά δεν θα κρίνει βάσει αυτού που, «με όσα γίνονται, είναι εσωτερική λεπτομέρεια με μικρή σημασία». Διότι, σε τελική ανάλυση, ούτε «οι συλλογικές διαδικασίες στα άλλα κόμματα είναι πραγματικά δημοκρατικές, αφού τελικά πάντα οι ηγεσίες τα κόβουν και τα ράβουν όλα στα μέτρα τους- μια ζωή αυτό γίνεται».
Δεν πετάει τη σκούφια της, η Νόρα, που το κόμμα της Ζωής μοιάζει να είναι tabula rasa σε αρκετά σημαντικά ζητήματα. Αλλά, «είδαμε και άλλους που είχαν θέσεις στα χαρτιά και άλλα έκαναν στην πράξη, μέχρι που τελικά ξεχείλωσαν και τα… ίδια τα γραφόμενα στα χαρτιά». Όπως «είδαμε και άλλους να κολυμπάνε στη λεκτική αντι-συστημικότητα, αλλά μέσα σε… πισίνα, δηλαδή να μην κάνουν ουσιαστικά τίποτα μέσα στην κοινωνία, εκτός από τυποποιημένα πράγματα».
Και το επιχείρημα – «βαρύ χαρτί» της Νόρας: «Ο Κούλης πέφτει συνεχώς και κάποιος θα πρέπει να τον απειλήσει και εκλογικά. Από το να είναι δεύτερος ο Ανδρουλάκης προτιμώ χίλιες φορές δεύτερη τη Ζωή».
«Μαθαίνεις τι ψηφίζει η ‘Πλεύση’ στη Βουλή;»
Η συζήτηση άναψε. Και πήρε ενδιαφέρουσα τροπή, όταν ο Νίκος (πολιτικά ανένταχτος, φιλικός προς το ΜΕΡΑ 25) είπε: «Ρε συ Νοράκι, μήπως τελικά το κόμμα της Κωνσταντοπούλου δεν είναι και τόσο tabula rasa; Εσύ τη Ζωή τη θυμάσαι καλά, από τότε που ήταν πρόεδρος της Βουλής, σωστά; Ε, το τι ψηφίζει τώρα η ‘Πλεύση’ στη Βουλή το μαθαίνεις; Ή δεν σε νοιάζει;».
Η Νόρα αντέδρασε μ’ έναν μορφασμό αποδοκιμασίας για αυτό το «ή δεν σε νοιάζει;», που της φάνηκε αχρείαστα επιθετικό. Τα της Βουλής, όντως, δεν τα παρακολουθούσε με ζέση – εξαίρεση, φυσικά, η συζήτηση για τα Τέμπη. Την πρώτη γνωστοποίηση την αντιμετώπισε κάπως «ουδέτερα». Ναι, δεν της φαινόταν και πολύ καλό που πέρσι η «Πλεύση Ελευθερίας» υπερψήφισε το νομοσχέδιο για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση μαζί με τη ΝΔ και τους Σπαρτιάτες κι ενώ όλα τα άλλα κόμματα το καταψήφισαν, όμως τώρα «τρέχα – γύρευε» τι ακριβώς προέβλεπε αυτό. Ούτε καν ο «σχολαστικός» Νίκος θυμόταν.
Μετά, όμως, ο Νίκος έριξε «τη βόμβα». Τον επιβεβαίωσαν και άλλοι από την παρέα. Η Νόρα έμεινε εμβρόντητη και μετά ρώτησε: «Πλάκα μου κάνετε; Ψήφισε η Ζωή τα Ωνάσεια Σχολεία; Ρε τσογλάνια, μήπως συνεννοηθήκατε να με δουλέψετε; ».
Η πραγματικότητα εξακριβώθηκε τάχιστα, με μια αναζήτηση στο Διαδίκτυο, μέσω κινητού. Και σαν να μην έφθανε το γεγονός ότι η «Πλεύση Ελευθερίας» και το ΠΑΣΟΚ ήταν, όντως, τα μόνα κόμματα της αντιπολίτευσης που υπερψήφισαν τα «Ωνάσεια», η οθόνη του κινητού εμφάνισε κάτι ακόμη, ισοδύναμο με στρίψιμο του μαχαιριού στην πληγή: «Ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης ευχαρίστησε την κυρία Κωνσταντοπούλου, για τη στάση της…» (29/1/2025).
Η Νόρα έξυσε αμήχανα τον κρόταφό της. Δεν είπε τίποτα, ώσπου ένα άλλο μέλος της παρέας, η Βίκυ, σχολίασε: «Ξέρεις γιατί ανεβαίνει στις δημοσκοπήσεις η Ζωή; Διότι, νομίζω, ακόμη και άνθρωποι σαν και εσένα ψάχνουν πλέον για Μεσσίες… Όπως στον ΣΥΡΙΖΑ, που τους βρήκε παραζαλισμένους και απελπισμένους ο Κασσελάκης και έπεισε τόσον κόσμο ότι ερχόταν ως λυτρωτής. Εγώ θα έλεγα να προσέχετε λίγο παραπάνω όλα τα χαρακτηριστικά που έχουν τέτοιοι δήθεν λυτρωτές. Όλα…».
«Συγκρίνεις ανόμοια πράγματα και ανόμοια πρόσωπα» απάντησε η Νόρα. «Και να ξέρετε», πρόσθεσε, «αν ο κόσμος ψάχνει Μεσσίες επειδή δεν βλέπει μπροστά του φως, δείτε ποιοι και γιατί φταίνε που δεν το βλέπει».
Το ύφος της πρόδιδε επιθυμία να τερματιστεί η συγκεκριμένη συζήτηση. Ήταν εμφανώς προβληματισμένη για την «Πλεύση», τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα «Ωνάσεια». Ποιος ξέρει, ίσως να φαντάστηκε και τον λατρεμένο της ανιψιό να της ζητά εξηγήσεις…
ΥΓ: Κατόπιν η συζήτηση μετατοπίστηκε στην αθλητική επικαιρότητα, ώστε το επίμαχο θέμα να οδηγηθεί σε «εκεχειρία», πιθανότατα ως την επόμενη συνεύρεση της παρέας.
