Την προηγούμενη εβδομάδα η διοίκηση της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης – ΔΥΠΑ, (πρώην ΟΑΕΔ) έβαλε σε εφαρμογή της διατάξεις του νόμου Χατζηδάκη με τις οποίες ο άνεργος αντιμετωπίζεται ως κατάδικος που εκτίει ποινή και το κράτος αναγκάζεται να τον τρέφει ενώ αυτός απολαμβάνει την καταδίκη που το ίδιο το σύστημα του επέβαλε. Αν κανείς σταθεί στην ίδια την φρασεολογία των «διαταγμάτων» θα διαπιστώσει ότι στην πραγματικότητα ο οργανισμός μεταβάλετε σε έναν τιμωριτικό μηχανισμό, που η αποστολή του είναι να βρίσκει και να τιμωρεί τους μπαταχτσήδες που υποτίθεται δόλια θέλουν να είναι αιώνια άνεργοι αρμέγοντας το …καημένο το κράτος.
Ας πάρουμε μια γεύση από ένα μέρος του καθηκοντολογίου των ανέργων:
«α) Συνεργασία με τη ΔΥΠΑ ή άλλο δημόσιο φορέα ή ιδιωτικό γραφείο ευρέσεως εργασίας με σκοπό την εύρεση εργασίας.
β) Αποστολή αίτησης πρόσληψης ή και βιογραφικών σημειωμάτων απευθείας σε εργοδότες.
γ) Διερεύνηση προοπτικών εργασίας μέσω συμμετοχής σε δράσεις συνδικάτων ή επιμελητηρίων ή άλλων φορέων.
δ) Δημοσίευση έντυπων ή ηλεκτρονικών αγγελιών ή ανταπόκριση σε αγγελίες.
ε) Συμμετοχή σε δοκιμασία, διαγωνισμό ή συνέντευξη που στοχεύει σε πρόσληψη.
στ) Συμμετοχή σε προγράμματα συμβουλευτικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.
ζ) Συμμετοχή σε προγράμματα ανάληψης επιχειρηματικών πρωτοβουλιών ή σε άλλες δράσεις ανάπτυξης επιχειρηματικών δεξιοτήτων ή ενέργειες για την εξασφάλιση επαγγελματικών αδειών, άλλων αδειών ή χρηματοδοτικών πόρων στο πλαίσιο της αυτοαπασχόλησης».
Επιπλέον: «Ο αναζητών εργασία για την απόδειξη της ενεργού αναζήτησης εργασίας, η οποία πρέπει να λαμβάνει χώρα καθ’ όλη τη διάρκεια της παραμονής στο Ψηφιακό Μητρώο ΔΥΠΑ, έχει την υποχρέωση να επισυνάπτει μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της ΔΥΠΑ αποδεικτικά των ενεργειών του εφόσον του ζητηθούν από τη ΔΥΠΑ».
Οι άνεργοι λοιπόν αντιμετωπίζονται ως εν δυνάμει παραβάτες που θα πρέπει να νιώθουν υπόλογοι που δεν βρίσκουν δουλειά, που θα πρέπει να αποδεικνύουν ότι είναι σταθερά άνεργοι και ότι ψάχνουν χωρίς σταματημό για δουλειά, που θα πρέπει να δέχονται ασυζητητί όποια θέση και πρόγραμμα κατάρτισης τους προταθεί προκειμένου να μην τιμωρηθούν. Κάποιες δε διατάξεις είναι τόσο εξευτελιστικές που υποχρεώνουν τον άνεργο να ενημερώνει την Υπηρεσία ακόμα και για ένα ταξίδι στο εξωτερικό! Πάλι καλά που δεν ζητούν και να δίνουν παρόν στο «εγκύ αστυνομικό τμήμα» . Ορθά λοιπόν η ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ Ο.Α.Ε.Δ. αποκάλεσε το συγκεκριμένο νομοσχέδιο «αστυνομία ανέργων» γιατί στην πραγματικότητα περί αυτού πρόκειται.
Τώρα οι ποινές που προβλέπονται για τους παραβάτες όταν ο άνεργος αρνηθεί τρεις φορές θέση εργασίας που του προταθεί, την οποία ο ίδιος ο Οργανισμός κρίνει «κατάλληλη» είναι διαγραφή για δύο χρόνια και με δεδομένο ότι το μέγιστο διάστημα που μπορεί να λάβει το επίδομα ανεργίας είναι 12 μήνες, αυτό σημαίνει ότι το στερείται οριστικά. Στην περίπτωση δε που αρνηθεί σχετικό πρόγραμμα κατάρτισης που του προταθεί, διαγράφεται από τον ΟΑΕΔ για 6 μήνες. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Ο άνεργος θα διαγράφεται από το Μητρώο ακόμα και στην περίπτωση που ο ΟΑΕΔ κρίνει ότι δεν «συνεργάζεται» με τους αρμόδιους υπαλλήλους και δεν δείχνει την απαιτούμενη δράση προς αναζήτηση εργασίας.
Το τι θεωρεί ο ΟΑΕΔ, «κατάλληλη θέση» αυτή έχει σχέση με το «εργασιακό προφίλ» του ανέργου, το οποίο έχει περιγραφεί στο ατομικό σχέδιο αναζήτησης εργασίας, σχετίζεται με τον τελευταίο μισθό που έπαιρνε όταν εργαζόταν και είναι κοντά στον τόπο που διαμένει.
Τι γίνεται όμως όταν δεν βρίσκεται εργασία που να ταιριάζει στο εργασιακό προφίλ του ανέργου; Τότε προβλέπεται πως «στην περίπτωση που η εξεύρεση της κατάλληλης θέσης εργασίας καταστεί ανέφικτη, ο εργασιακός σύμβουλος δύναται να προτείνει άλλες διαθέσιμες θέσεις εργασίας που προσιδιάζουν, όσο είναι δυνατόν, στις ατομικές ιδιότητες του αναζητούντα εργασία». Με λίγα λόγια, ο άνεργος θα αναγκάζεται να δεχθεί οποιαδήποτε θέση εργασίας του προταθεί, διαφορετικά θα υφίσταται τις ποινές που προβλέπονται, δηλαδή την απώλεια του επιδόματος και τη διαγραφή του από το Μητρώο των ανέργων.
Δεν πας για δουλειά με 3 ευρώ την ώρα έ;
10 χιλιάρικα πρόστιμο pic.twitter.com/POXGnkGVF5— Ιερώνυμος boss (@JeronymoBoss2) October 3, 2022
Όλα αυτά για να μειωθούν τα κόστη ακόμα και αυτών των ελάχιστων επιδοτήσεων που παίρνει ένα μικρό κομμάτι των ανέργων και αυτό έως 12 μήνες, με επίδομα ανεργίας λίγο πάνω από 400 ευρώ, και το επίδομα των μακροχρόνια ανέργων των 200 ευρώ, το οποίο δίνεται κι αυτό για χρονικό διάστημα έως 12 μήνες, κάτω από αυστηρές προϋποθέσεις και εισοδηματικά κριτήρια. Είναι φανερό ότι αυτά που προωθεί η κυβέρνηση αποτελούν αντιγραφή παρόμοιων συστημάτων που τσακίζουν τους ανέργους σε διάφορα κράτη της ΕΕ και έχουν οδηγήσει σε εξευτελιστικές καταστάσεις. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του γερμανικού ΟΑΕΔ, που πρότεινε σε 26χρονη δασκάλα θέση εργασίας ως σερβιτόρας σε οίκο ανοχής, την οποία αρνήθηκε, χάνοντας έτσι το επίδομα ανεργίας.
Όλες οι παραπάνω πρακτικές υπάρχουν σε όλες της χώρες της ΕΕ, και είναι απόρροια πολιτικών της ΕΕ που ξεκινούν από την Λευκή Βίβλο του 1993. Όπως αναφέρουν οι Δημήτρης Σουφτάς και Σταύρος Μαραγκουδάκης στο άρθρο τους Ποινολόγιο ανέργων: Η φτώχεια είναι πιο φρόνιμη αν νιώθει ότι φταίει*… στα Τετράδια Μαρξισμού: «Ανάλογοι κανονισμοί εφαρμόζονται από τους αντίστοιχους οργανισμούς απασχόλησης σε όλες τις χώρες της ΕΕ με χαρακτηριστικότερο ίσως παράδειγμα όλων αυτό της Γερμανίας που θεσπίστηκε με το νόμο Hartz IV το 2005. Οι κανονισμοί αυτοί αποτελούν την εξειδίκευση στην κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Απασχόλησης (στο εξής ΕΠΑ), όπως θεσπίστηκε στη Λευκή Βίβλο της ΕΕ ήδη από το 1993 και όπως διαμορφώθηκε το 2007. Στο πλαίσιο αυτών των πολιτικών οι άνεργοι αντιμετωπίζονται ως υπεύθυνοι για την κατάστασή τους και ως νωθροί αποδέκτες επιδομάτων, οι οποίοι βολεύονται με αυτά με αποτέλεσμα να διαβρώνεται η εργασιακή ηθική τους και να κινδυνεύουν να απολέσουν τόσο τις εργασιακές τους δεξιότητες όσο και την ικανότητα να αναζητούν εργασία. Αντίστοιχα, ο ρόλος της κρατικής παρέμβασης δεν θεωρείται ότι πρέπει να είναι η διατήρηση της αξιοπρεπούς διαβίωσης όσων μένουν εκτός απασχόλησης, αλλά η “ενεργοποίησή” τους. Συνεπώς ακόμα και στην παρούσα συγκυρία, οι άνεργοι δεν αντιμετωπίζονται ως θύματα της καπιταλιστικής κρίσης και της μείωσης των θέσεων εργασίας. Απεναντίας, η αντιμετώπισή τους θυμίζει τα λόγια της Μάργκαρετ Θάτσερ στη συνέντευξη που έδωσε στο περιοδικό Woman’s Own το 1987: “Οι άνθρωποι υπολογίζουν τα δικαιώματα, χωρίς τις υποχρεώσεις. Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα όπως το δικαίωμα, εκτός αν αυτό συνεπάγεται και μια αντίστοιχη υποχρέωση”».
Οι εργαζόμενοι και οι άνεργοι είναι ανάγκη μέσα από τα σωματεία, τους συλλογικούς φορείς τους, με τους αγώνες τους και τη δράση να απορρίψουν αυτήν την αθλιότητα. Κανένας άνεργος δεν πρέπει να τιμωρηθεί για την ανεργία του, κανένας άνεργος δεν χρειάζεται να αποδεικνύει στους εκμεταλλευτές του την καθημερινή “οδύσσεια” που περνάει για να βρει εργασία, για να τα βγάλει πέρα, για να αντιμετωπίσει το κύμα ακρίβειας.
