Πηγή: Guernicaeu
Ο Kevin Ovenden είναι ένας προοδευτικός δημοσιογράφος που παρακολουθεί την πολιτική και τα κοινωνικά κινήματα εδώ και 25 χρόνια. Είναι ένας πρωτοπόρος ακτιβιστής αλληλεγγύης με τον παλαιστινιακό αγώνα, οδηγώντας πέντε επιτυχημένες αποστολές βοήθειας να σπάσουν την πολιορκία στη Γάζα, και βρισκόταν στο πλοίο βοήθειας Mavi Marmara όταν οι ισραηλινοί διοικητές επιβιβάστηκαν σκοτώνοντας 10 ανθρώπους τον Μάιο του 2010. Είναι συγγραφέας του Σύριζα: Μέσα στο Λαβύρινθο. Πηγη: CounterPunch
Οι πυρκαγιές εξακολουθούν να βρίσκονται εκτός ελέγχου στην Ελλάδα περισσότερο από μια εβδομάδα μετά το χειρότερο κύμα καύσωνα εδώ και 30 χρόνια.
H καταιγίδα βροχής έφερε κάποια ανακούφιση στη γειτονική Τουρκία, όπου οι δασικές πυρκαγιές ρήμαξαν τα νοτιοδυτικά της χώρας, γύρω από παραθαλάσσια θέρετρα.
Αλλά οι εκρηκτικές συνθήκες παραμένουν. Δεν έχουμε δει ακόμη τη συνήθη περίοδο κινδύνου αιχμής για τις δασικές πυρκαγιές, η οποία είναι από τα μέσα Αυγούστου όταν οι ξηρές συνθήκες συνοδεύονται από ισχυρούς ανέμους που μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν.
Έπειτα, υπάρχουν οι πυρκαγιές στη νότια Ιταλία και στη Σιβηρία, όπου οικισμοί έχουν εκκενωθεί. Το γεγονός ότι αυτές είναι συνέπειες της ταχείας κλιματικής αλλαγής ήταν προφανές ακόμη και πριν από τη δημοσίευση της έκθεσης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος, η οποία προειδοποιεί ότι η χαοτική αλλαγή συμβαίνει πιο γρήγορα από ό,τι ακόμη και τα πιο απαισιόδοξα σενάρια περίμεναν και είναι ήδη μη αναστρέψιμη.
Η ευαισθητοποίηση του κοινού για την κρίση και η ειλικρινής επιθυμία να την αντιμετωπίσουμε δεν αποτελούν εμπόδιο για την ανάληψη δράσης. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι άνθρωποι διαβάζουν τα νέα για τις αποκαλυπτικές πυρκαγιές στις βορειοδυτικές ΗΠΑ και τον δυτικό Καναδά, τους από εκατό νεκρού από τις πλημμύρες στη Γερμανία και το Βέλγιο, τις μεγάλες πλημμύρες στην Κίνα, τις περσινές πυρκαγιές στην Καλιφόρνια, έναν χρόνο πριν από αυτό στην Αυστραλία…Και αυτά είναι μόνο στον πιο ανεπτυγμένο κόσμο.
Η άρνηση της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεών της είναι περιθωριοποιημένη. Αυτό δεν εμπόδισε τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ερντογάν να απορρίψει τον αντίκτυπο της παγκόσμιας θέρμανσης και αντ’ αυτού, να ισχυριστεί χωρίς καμία ένδειξη ότι οι πυρκαγιές ήταν έργο των αγωνιστών για τα κουρδικά δικαιώματα και των υποστηρικτών τους στην αριστερά.
Αυτό δείχνει την έντονη πολιτικοποίηση αυτής της κρίσης του κλίματος στη νότια Ευρώπη. Δεν είναι πουθενά πιο εμφανές από ό,τι στην Ελλάδα. Εδώ, ο κεντροδεξιός πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει τονίσει ότι αυτό δείχνει την «πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής», σαν να επρόκειτο για κάποια βαθιά παρατήρηση. Με αυτόν τον τρόπο, ήλπιζε να αποφύγει την ευθύνη για την έλλειψη ετοιμότητας του κράτους να αντιμετωπίσει αυτήν την πραγματικότητα που όλοι γνωρίζαμε. Οι δασικές πυρκαγιές δεν είναι κάτι νέο για την Ελλάδα.
Κάθε πιθανότητα να τα καταφέρει εξαφανίστηκε το Σαββατοκύριακο. Οι σοκαριστικές, σχεδόν επιστημονικής φαντασίας εικόνες ανθρώπων που εκκένωσαν με πλοίο το νησί της Εύβοιας, καθώς ένα δαχτυλίδι φωτιάς στα βουνά τους περικύκλωσε, μεταφέρθηκαν σε όλο τον κόσμο. Το ίδιο και φωτογραφίες μπροστά από τη φωτιά στα βόρεια της Αθήνας που κατευθύνονται προς την πρωτεύουσα.
Η έκταση της καταστροφής στην Εύβοια είναι δύσκολο να κατανοηθεί. Με τις πυρκαγιές να μαίνονται ακόμα το Σαββατοκύριακο, 430.000 από τα 550.000 στρέμματα του δεύτερου βορειότερου δήμου έχουν καεί. Οι πυρκαγιές συνεχίζουν να αυξάνονται.
Λιγότερο αναφερόμενο, αλλά αυξανόμενο πλέον είναι ένα κύμα οργής στη βάση της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στην κυβέρνηση και το κράτος. Το πιο σημαντικό είναι ότι η οργή κατά της δεξιάς κυβέρνησης είναι πιο έντονη ανάμεσα στα άμεσα θύματα των πυρκαγιών.
Υπήρξε μια συντονισμένη προσπάθεια από την κυβέρνηση και τα μέσα ενημέρωσης την περασμένη εβδομάδα για να παρουσιαστεί αυτό ως μια φυσική καταστροφή, «άνευ προηγουμένου», με το κύριο πολιτικό ζήτημα είναι η «κλιματική αλλαγή». Αυτό είναι φυσικά, παγκόσμιο και κατά συνέπεια η ευθύνη βρίσκεται σε κάθε έναν από εμάς για τα ακραία καιρικά φαινόμενα που προκαλούνται από τον άνθρωπο ή «τη διεθνή κοινότητα».
Αυτό που είναι πιο αξιοσημείωτο τις τελευταίες πέντε ημέρες είναι το πώς αυτό κατέρρευσε. Επιχειρήματα και θυμωμένες απαντήσεις ενάντια στην δεξιά στην Ελλάδα πάντα προσποιούνταν ότι είναι προνόμιο άγριων αριστεριστών, εκφράζονται τώρα από μικρούς αγρότες, τη γυναίκα που διηύθυνε έναν ξενώνα, χωρικούς από συντηρητικές περιοχές. Ο επικεφαλής του Ελληνικού Εμπορικού Επιμελητηρίου της Αττικής πέθανε από καρδιακή προσβολή προσπαθώντας να σώσει το μικρό του εργοστάσιο.
Ένας άνθρωπος που είχε χάσει τα πάντα είπε σε ένα ραδιοφωνικό σταθμό ότι η πυρκαγιά μπροστά του ήταν 40 χιλιόμετρα, αλλά υπήρχαν μόνο 170 πυροσβέστες. Πρόσθεσε: «Όταν ο Μητσοτάκης μεταβεί [στην ετήσια εμπορική έκθεση] στη Θεσσαλονίκη τον επόμενο μήνα, θα φρουρείται από 3.500 αστυνομικούς».
Ένας άλλος διέκοψε το Σαββατοκύριακο έναν δημοσιογράφο που μιλούσε στο στούντιό του για να καταγγείλει την κυβέρνηση, καταλήγοντας: «Και τους αρέσει να μιλούν για αναρχικούς που καίνε πράγματα στην Αθήνα [αγαπημένο θέμα της δεξιάς]. Μπράβο στους αναρχικούς. Θα γίνω αναρχικός». Έμοιαζε με έναν μέσο μεσήλικα χωρικό.
Για τρεις ημέρες, τα λόγια ενός νεαρού άντρα που κάηκε το σπίτι και τα προς το ζην του, μετατράπηκαν στο δημοφιλές hashtag «Μητσοτάκη γαμιέσαι».
Ξανά και ξανά οι ίδιες φράσεις επαναλαμβάνονται από τα θύματα της φωτιάς – λέξεις που χρησιμοποιήθηκαν νωρίτερα από την Τουρκία – «Έχουμε εγκαταλειφθεί», «Πού είναι το κράτος;», «Είμαστε μόνοι [για να το αντιμετωπίσουμε αυτό]».
Μέχρι την Κυριακή, ο δήμος της Β. Εύβοιας, που διοικείται από την κεντροδεξιά, έχει ανεβάσει τους λογαριασμούς του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: «Μόνοι μας».
Δημοφιλείς φωνές αναγκάστηκαν να πάρουν μέρος στην κεντρική πολιτική και να διαχωριστούν από το κυβερνών μπλοκ. Οι δήμαρχοι και ο περιφερειάρχης της περιοχής της Εύβοιας λένε ότι έχουν αγνοηθεί από την κυβέρνηση.
Ταυτόχρονα, είναι πλέον ευρέως γνωστό ότι υπήρξε αίτημα προϋπολογισμού μόλις 17 εκατομμυρίων ευρώ για να βοηθηθεί η διατήρηση της εφεδρικής, εθελοντικής δύναμης πυρόσβεσης – αυτό που στη Βρετανία αποκαλούνται RDS πυροσβέστες, συχνά σε αγροτικές περιοχές. Αυτό μειώθηκε κατά 90%. Κάπου 5.000 αποθέματα έχουν χαθεί.
Πρόκειται για μια πολύ επικίνδυνη πολιτική κατάσταση για την κυβέρνηση. Πριν από δύο χρόνια, κεφαλαιοποίησε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας την καταστροφή του καλοκαιριού του 2018, όταν μια δασική πυρκαγιά σκότωσε πάνω από 100 ανθρώπους στο παραθαλάσσιο θέρετρο Μάτι στα βορειοανατολικά της Αθήνας.
Ήταν μια εθνική συμφορά με τρεις μέρες πένθους, με την οργή να εστιάζει στην τότε κυβέρνηση του Συριζα και αποκάλυψε με άγριο τρόπο τον αντίκτυπο της λιτότητας στις υποδομές και στην δυνατότητα πυρόσβεσης της χώρας. Ακόμα και τότε είχαν γίνει περικοπές της πυροσβεστικής κατά 40%. Αυτά τα λίγα πυροσβεστικά αεροσκάφη που είχε η χώρα ήταν συχνά 30 ετών και συχνά προσγειωμένα εν αναμονή ανταλακτικών και επισκευών.
Κάθε περικοπή της πυροσβεστικής υπηρεσίας και της υποδομής υπεγράφη από αξιωματούχους της Τρόικα του ΔΝΤ, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της ΕΕ, οι οποίοι έφεραν αμείλικτη λιτότητα.
Οπότε όλα αυτά ήταν γνωστά. Αλλά η νέα κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έναν χρόνο αργότερα υποστήριξε ότι το πραγματικό πρόβλημα ήταν η «ανικανότητα» του Σύριζα. «Γνωρίζουμε πώς να διαχειριζόμαστε πράγματα. Έχουμε επιχειρηματική λογική». Αυτό ήταν το εκλογικό μήνυμα που κατηγόρησε τον Σύριζα ότι έφερε τη χώρα σε καταστροφή αντιτιθέμενος στα μνημόνια λιτότητας, μόνο για να συνθηκολογήσει, κάτι που η δεξιά είπε ότι έπρεπε να είχε συμβεί από την αρχή.
Έτσι, η πολιτική κρίση που αντιμετωπίζει αυτή η κυβέρνηση είναι ιδιαίτερα οξεία καθώς πηγάζει από την κυνική εκστρατεία της εναντίον της προηγούμενης.
Είναι απολύτως σαφές ότι το ζήτημα δεν είναι η ικανότητα. Όσο για την «επιτελική λογική», αυτή γύρισε μπούμερανγκ, καθώς οι άνθρωποι ανακαλύπτουν ότι ο Μητσοτάκης θέτει την αδελφή του επικεφαλής του ημικρατικού μηχανισμού, ο οποίος λέει, θα επιβλέπει την αναδάσωση μετά τις πυρκαγιές. Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν ότι αυτό θα είναι μια ακόμα διεφθαρμένη και αντιπεριβαλλοντική διαδικασία. Η παροχή ανεμογεννητριών βρίσκεται ήδη στα χέρια οικογένειας πλουτοκρατών κοντά στο Μητσοτακέικο.
Σε πιο ειδικά μέτρα, η κυβέρνηση δεν άκουσε τους επαγγελματίες. Τόνισαν ότι θα πρέπει να υπάρχουν πυροσβέστες εξοικειωμένοι με το φλεγόμενο έδαφος, όχι τόσο πολύ λίγοι που αποστέλλονται σε όλη τη χώρα για να καλύψουν κενά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι πυροσβέστες που εστάλησαν στην Εύβοια να μην γνωρίζουν για το πού βρίσκονται οι κρουνοί και να πρέπει να οδηγηθούν εκεί από τους χωρικούς.
Η ελπίδα να αποφευχθεί ένας φόρος αίματος αντίστοιχος με το Μάτι (για πολιτικούς λόγους) έχει επίσης οδηγήσει την κυβερνητική πολιτική να ρίξει όλο το βάρος για εκκένωση. Αρχικά φαινόταν λογικό. Αν δεν μπορούμε να σταματήσουμε τις πυρκαγιές, τότε σώζουμε ζωές και εκκενώνουμε.
Αλλά οι άνθρωποι άρχισαν να ρωτούν γιατί δεν έγινε καμία σοβαρή προσπάθεια να σταματήσει η κόλαση – γιατί δεν υπήρχε προσωπικό και εξοπλισμός. Στη συνέχεια, από την περασμένη Παρασκευή, η μια ιστορία μετά την άλλη διαδόθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που αντέκρουσαν την εκστρατεία λασπολογίας σε πολλά ΜΜΕ, σύμφωνα με την οποία οι πεισματάρηδες «αγρότες» αρνούνταν να ακολουθήσουν συμβουλές από μια κυβέρνηση ειδικών επιχειρήσεων.
Είδαμε νεότερους ανθρώπους να απομακρύνουν τους ηλικιωμένους, τους αναπήρους και τα παιδιά ενώ οργανώνονταν για να κόψουν δέντρα και να δημιουργήσουν προσκόμματα στην φωτιά. Άνθρωποι έχοντας μόνο κλαδιά φύλλων χτυπούσαν στην φωτιά στο έδαφος.
«Δεν εγκαταλείπω το χωριό όπου γεννήθηκε η γιαγιά μου», είπε ένας άνδρας. Ένας άλλος, ο ίδιος παππούς, είπε: «Γιατί έχουμε αυτούς τους ψυχοπαθείς στην εξουσία. Δεν μπορούν να κάνουν τίποτα. Ίσως θα πρέπει να τα κάνουμε όλα μόνοι μας». Μετά κατέρρευσε, δακρύβρεχτος και εξαντλημένος.
Όπως συχνά με τέτοιες συμφορές, η κυβέρνηση και οι υποστηρικτές της στα ΜΜΕ ήταν πρόθυμοι να υποδείξουν ότι ολόκληρο το έθνος αποκρινόταν με την αλληλεγγύη και τη συλλογικότητα των απλών ανθρώπων που άνοιξαν τα σπίτια τους και οργάνωσαν την ανακούφιση των πληγέντων.
Το Σαββατοκύριακο διαδόθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι οι πλοιοκτήτες, που είναι η ραχοκοκαλιά της ελληνικής καπιταλιστικής τάξης, χρέωναν τους ανθρώπους στα οχηματαγωγά εκκένωσης. Έπρεπε να το κάνουν δωρεάν. Αλλά τα δελτία ειδήσεων που τονίζουν ότι ήταν δωρεάν αντιμετωπίζουν προκλητικά τους ανθρώπους.
Έχει τεθεί το ερώτημα του ποιος είναι πραγματικά «μαζί» και ποιοι «εμείς». Ένας κάτοικος της βόρειας Εύβοιας επεσήμανε: «Ο Μηστοτάκης ανέφερε ότι θα σταματούσε τους πρόσφυγες [που έρχονται στη χώρα]. Μας μετατρέπει σε περιβαλλοντικούς πρόσφυγες».
Φοβούμενο να τον εκθέσει σε αυτόν τον ωμό θυμό και να δημιουργήσει βίντεο που ακόμη και οι βαρόνοι φίλοι του στα μέσα ενημέρωσης δεν μπορούν πλέον να συγκρατήσουν, το γραφείο του πρωθυπουργού τον έχει κατευθύνει σε ελεγχόμενες επισκέψεις και με μόνο έναν επίσημο φωτογράφο και παρόντες από το πλήρωμα . Τα επεξεργασμένα αποσπάσματα και οι τοποθετημένες εικόνες στη συνέχεια απελευθερώνονται στα μέσα ενημέρωσης για να ανακάμψουν.
Αυτός είναι ο υποτιθέμενος φιλελεύθερος εκσυγχρονισμός του πρωθυπουργού της δημοκρατικής Ελλάδας στην πρώτη γραμμή κατά της ασιατικής τυραννίας.
Όλα τα πολιτικά ζητήματα εντείνονται στις φλόγες αυτών των πυρκαγιών. Ένα παλιό επιχείρημα της Αριστεράς ότι ούτε στην Τουρκία ούτε στην Ελλάδα χρειάζεται περισσότερα μαχητικά αεροσκάφη και φρεγάτες, έχει πλέον μια λαϊκή ηχώ, καθώς ο κόσμος αμφισβητεί τον εθνικιστικό ανταγωνισμό για την εξουσία στην περιοχή.
Εν μέσω καύσωνα, όταν οι άνθρωποι απελπίζονται να φύγουν από τις πόλεις για τουλάχιστον ένα μικρό διάλειμμα, η κυβέρνηση ανακοίνωσε πρόστιμο 1000 ευρώ για τους ανθρώπους που εισέρχονται στα δάση, για οποιονδήποτε λόγο. Ο υπαινιγμός είναι ότι ο λαός είναι συλλήβδην ή ένας στρατός εμπρηστών που είναι το πρόβλημα. Θεωρείται ευρέως ότι τιμωρεί συλλογικά τον λαό.
Θα δούμε πώς θα εξελιχθεί αυτό το καλοκαίρι. Όλοι ελπίζουν απεγνωσμένα ότι οι πυρκαγιές θα τεθούν υπό έλεγχο, κάτι που πιθανότατα απαιτεί μια περίοδο βροχοπτώσεων. Όλοι γνωρίζουμε ότι το πρόβλημα είναι βαθύτερο.
Σήμερα το απόγευμα στην Αθήνα γίνεται μια διαδήλωση στην οποία ζητείται χρηματοδότηση της πυροσβεστικής υπηρεσίας και πλήθος επειγόντων μέτρων.
Θα υπάρξουν αναμφίβολα περισσότερες. Υπήρξαν ισχυρές φήμες για πρόωρες γενικές εκλογές το Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο. Αυτό είναι λιγότερο πιθανό τώρα – όπως ήταν πριν από τρία χρόνια όταν ο Σύριζα σκεφτόταν παρόμοια πράγματα.
Αυτό σημαίνει να λέμε ότι το κλιματικό χάος είναι πάνω μας. Αυτό σημαίνει ότι αυτά τα ξαφνικά και θανατηφόρα γεγονότα πλέκονται σε αυτό που συνήθως θεωρούμε κανονική πολιτική. Φαινομενικά σταθερές κυβερνήσεις με εκλογική υποστήριξη μπορούν να ανατραπούν.
Η ανάπτυξη των οικολογικών κινημάτων και η περαιτέρω σύνδεσή τους με τις λαϊκές μάζες αποτελεί προφανώς μεγάλη προτεραιότητα. Έτσι, οι διαμαρτυρίες στη σύνοδο κορυφής της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή του 2021 στη Γλασκόβη τον Νοέμβριο θα είναι εξαιρετικά σημαντικές στην προσπάθεια να εξαναγκαστούν οι απαραίτητες παγκόσμιες αλλαγές.
Αλλά η ιστορία της Ελλάδας δείχνει κάτι άλλο. Χρηματοδότηση και οργάνωση της πυροσβεστικής υπηρεσίας, παροχή νερού, δημοκρατική εθνικοποίηση όχι νεποτισμός, λαϊκή οργάνωση όχι αυταρχική υπαγόρευση, αλληλεγγύη, συλλογικότητα, κοινότητα…. αυτά είναι μέτωπα του «περιβαλλοντικού» αγώνα.
Και αυτός ο αγώνας συμπυκνώνεται σε διάφορες πολιτικές στιγμές. Η Ελλάδα είναι σε μια τέτοια τώρα.
