O Κολόμβος, εκφράζοντας συγκεκριμένα οικονομικά συμφέροντα, ξεκίνησε να βρεί ένα συντομότερο και πιο ακίνδυνο δρόμο για τη διεξαγωγή του εμπορίου με τις Ινδίες και ανακάλυψε μια ήπειρο. Αν τα αποτελέσματα οι συνέπειες και οι επιπτώσεις μιας πράξης ταυτίζονταν απόλυτα με τις προθέσεις και τα κίνητρά της η αξιολόγησή της, θα κατέληγε σε μια μονότονη διαδικασία προκαθορισμένης καταγραφής.
Το ίδιο ισχύει και για την τέχνη. Πόσο ανίερη και μίζερη θα ήταν η δουλειά του κριτικού αν το έργο του Μπαλζάκ, για να χρησιμοποιήσω το προσφιλές παράδειγμα των κλασικών, ταυτιζόταν με τις ιδεολογικές του προθέσεις και τα κοινωνικά του κίνητρα; Μήπως δεν ισχύει το ίδιο και στην πολιτική;
Αν δεν αξιοποιείς τις αντικειμενικές δυνατότητες μιας πολιτικής απόφασης και αναζητείς υποχρεωτικά και αποκλειστικά τη συμφωνία της με «κρυμμένες» προθέσεις ώστε να αξιολογήσεις, τότε αγνοείς το γεγονός ότι κάθε απόφαση αποτελεί δέσμευση που, ανεξαρτήτως των όποιων προθέσεων, συνιστά δυνατότητα πολιτικής δράσης που μπορεί να ξεπερνά το συγκεκριμένο πλαίσιο της αφετηρίας της. Η ανάλυση των προθέσεων είναι αναγκαία. Δεν πρέπει να ταυτίζεται, όμως, με τη φαινομενικά γοητευτική αλλά τελικά αδρανοποιητική συνωμοσιολογία, ένα παιχνίδι του αυτάρεσκου στοχασμού και της ατομικής αυτοδικαίωσης.
Δεν θα επαναλάβω την κριτική της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, που ορθά ασκείται από τη ριζοσπαστική αντικαπιταλιστική αριστερά ούτε θα εντοπίσω τις παλινωδίες και τις υποχωρήσεις του, με αποκορύφωμα το απαράδεκτο κείμενο της κυβερνητικής πρότασης. Θα μείνω στο άμεσα επίδικο ζήτημα του δημοψηφίσματος.
Θα ήταν σημαντικό πολιτικό λάθος η ταύτιση των αντικειμενικών δυνατοτήτων της υπερψήφισης του ΟΧΙ με τις όποιες επιδιώξεις της κυβέρνησης. Δυνατότητες, που αν αξιοποιηθούν σωστά, αγωνιστικά και αποφασιστικά από το μαζικό λαϊκό κίνημα, μπορεί να οδηγήσουν σε αποτελέσματα που μας φέρνουν πιο κοντά στην πραγματική κι όχι κατ’ όνομα ρήξη με την Ε.Ε και θα αναγκάσουν τους χώρους της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς να μιλήσουν συγκεκριμένα και συγκροτημένα για το μετά.
Ένα ισχυρό ΟΧΙ, αν αξιοποιηθεί σωστά, αποδυναμώνει κάθε προσπάθεια συμβιβασμού με τις επιταγές των δανειστών, αδρανοποιεί τους κυβερνητικούς τακτικισμούς, και θέτει το πρόβλημα της πνιγηρής εξάρτησης της χώρας μας σε αφετηριακή βάση. Η άμεση ή η έμμεση επιλογή του ΝΑΙ ενισχύει την εθελοδουλία και δίνει άλλοθι στην πολιτική της υποταγής.
Ένα αναιμικό ΟΧΙ διευκολύνει τη σημερινή τακτική μιας διαπραγμάτευσης του δούναι και λαβείν εντός του ίδιου ασφυκτικού για τον εργαζόμενο λαό πλαισίου. Το μαζικό λαϊκό κίνημα πρέπει αφενός να επιβάλει τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος ώστε αυτό να μην καταστεί ένα προσχηματικό επιχείρημα προκαθορισμένων χειρισμών και αφετέρου να υπερψηφίσει μαζικά το ΟΧΙ για να ενισχύσει τη δική του αγωνιστική θέση.
Υ.Γ. Στο παιχνίδι της γειτονιάς έπαιρναν μέρος τα παιδιά που ίδρωναν, τσαλακώνονταν, βρωμίζονταν, ζούσαν εντός του αγώνα και της αγωνίας του. Υπήρχαν εκείνα τα «μαμόθρεφτα», τα καθαρά και ατσαλάκωτα που κοιτούσαν από το παράθυρο του σπιτιού τους. Παρέμεναν καθαρά και ατσαλάκωτα και το βράδυ πήγαιναν νωρίς για ύπνο.
Οι πολιτικές «πρωτοπορίες», ακόμη κι όταν αυτοπροσδιορίζονται, είναι πρωτοπορίες επειδή δεν αρνούνται το παιχνίδι της ζωής, με το όποιο τσαλάκωμα ή βρόμισμα. Είναι άλλο πράγμα πολιτική θέση, όταν πράγματι την πιστεύουμε, κι άλλο πράγμα η κατασκευή επιχειρημάτων για να ξεχωρίσουμε, να μην τσαλακωθούμε και να κοιτάμε «καθαροί» από το παράθυρο. Αυτό μοιάζει με τη, λαϊκή πια, έκφραση «στρίβειν δια του αρραβώνος».
