Ορισμένα συμπεράσματα από τις εξελίξεις στο Καζαχστάν.
Ανακοίνωση της πολιτικής κίνησης για ένα Σύγχρονο Κομμουνιστικό Σχέδιο
Οι εξελίξεις στο Καζακστάν είναι μια ακόμη ευκαιρία να σκεφτούμε και να δράσουμε.
Να μελετήσουμε τις σύγχρονες γεωπολιτικές δράσεις των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, να διεισδύσουμε στο πως τα προβλήματα και οι ανάγκες κινούν το λαό σε συνθήκες όπου τα πολιτικά κόμματα εργατικής αναφοράς και σοσιαλιστικής προοπτικής είναι αδύναμα ακόμα.
Να αναλογιστούμε πάνω στην πραγματική κατάσταση που βρίσκεται η Αριστερά και στον αντικειμενικά αναγκαίο αγώνα για την αναγέννηση της.
1. Η μήτρα των λαϊκών κινητοποιήσεων στο Καζακστάν βρίσκεται στα τεράστια κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που προκαλεί η σύγχρονη καπιταλιστική αγορά, η λατρεία στο σύγχρονο θεό–κέρδος που κυριαρχεί και στη μεγάλη αυτή χώρα της κεντρικής Ασίας.
Σήμερα, τριάντα χρόνια μετά την κατάρρευση, στις μεγάλες πόλεις του Καζαχστάν βλέπει κανείς δίπλα στη χλιδή τεράστια φτώχεια, στα περίχωρα των μεγάλων πόλεων ολόκληρες συνοικίες από παράγκες, ανάλογες με τις φαβέλες στη Λατινική Αμερική.
Ο κόσμος αυτός κατέβηκε στο δρόμο αγανακτισμένος από την ακρίβεια και το χαμηλό βιοτικό επίπεδό του.
Ο ίδιος κόσμος εύκολα εξοπλίστηκε.
Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι ήταν οι αυξήσεις στις τιμές του υγροποιημένου αερίου.
Αλλά ακριβώς επειδή ήταν η σταγόνα, παρόλο που η κυβέρνηση ανέστειλε το μέτρο αυτό, οι κινητοποιήσεις συνεχίστηκαν. Επειδή έμενε πίσω ολόκληρο το «ποτήρι», το «ποτήρι» της κοινωνικής ανέχειας, του σκανδαλώδη πλουτισμού των νέο-ολιγαρχών και της καταστολής.
2. Η καταστολή δεν είναι τωρινή. Τωρινή είναι η «διαμαρτυρία» των αμερικάνων απέναντι στη κυβερνητική βία ενώ παλιά και διαρκής είναι η αποσιώπηση, η παραποίηση των εργατικών γεγονότων και η παραποίηση των εργατικών αγώνων.
Δεν έχουν περάσει και πολλά χρόνια από τότε που δυνάμεις ασφαλείας του καθεστώτος δολοφόνησαν δεκάδες απεργούς εργάτες στην πόλη Ζαναοζέν. Από τότε που απαγορεύτηκε ακόμη και το ΚΚ του Καζακστάν και την άρνηση να νομιμοποιήσουν το Σοσιαλιστικό Κίνημα Καζακστάν.
Με τη συνένοχη σιωπή των «δυτικών» κυλά ο αντιλαϊκός χρόνος των κυβερνώντων με ψήφιση αντισυνδικαλιστικών νόμων, με μαζικές αρνήσεις στην άδεια λειτουργίας εργατικών σωματείων, με την υπόρρητη στήριξη εθνικιστικών δυνάμεων, με την ανοχή ή και δικαίωση ντόπιων συνεργατών των ναζί (της «τουρκμενικής λεγεώνας των SS, που έδρασε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου).
Η κατάσταση αυτή δημιουργεί ένα εκρηκτικό μίγμα που πυροδότησε, πυροδοτεί και θα πυροδοτεί λαϊκές αντιδράσεις.
3. Οι λαϊκές αντιδράσεις για να εκδηλωθούν δεν έχουν την αποκλειστική ανάγκη εργατικών πολιτικών κομμάτων ή και κομμάτων κομμουνιστικής αναφοράς. Εκδηλωνόταν και θα συνεχίζουν να εκδηλώνονται και χωρίς αυτά. Γενεσιουργός δύναμη τους και πυροδότης τους είναι οι ιστορικά διαμορφούμενες λαϊκές ανάγκες, η σχετική όσο και η απόλυτη φτώχεια.
Οι αγώνες όμως για να έχουν διάρκεια, αποφασιστικότητα και κυρίως απελευθερωτικό «φως» και στόχο απαιτούν αντικειμενικά «το στρατηγό» τους, σύγχρονο χειραφετητικό και χειραφετούμενο κόμμα και πολιτικό μέτωπο εργατικής αναφοράς και κομμουνιστικής στόχευσης.
Κάτι τέτοιο δεν υπάρχει ακόμα, οι αναφορές στην αναγκαιότητα του είναι πολλές, η έμπρακτη παρουσία του θα έρθει, δεν ήρθε.
4. Την κατάσταση αυτή – οξυμένο κοινωνικό πρόβλημα, διάθεση ή και ξέσπασμα αγώνων, πολιτικοί συσχετισμοί, διασταυρωμένα κρατικά και επιχειρηματικά συμφέροντα – εκμεταλλεύονται οι διάφοροι κρατικοί και οικονομικοί παράγοντες για την προώθηση, οικονομικών, στρατιωτικών και γεωπολιτικών συμφερόντων, κυρίως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ρωσία και από κοντά το Ιράν, η Ινδία, η Τουρκία.
Οι ΗΠΑ ακολουθούν τη λεγόμενη «πολιτική ανάσχεσης» των ανταγωνιστών της .
Δημιουργούν πολλαπλές εστίες ώστε ο «αντίπαλος» να απλώνεται τόσο που «να μην μπορεί να σταθεί στα πόδια του». Ταυτόχρονα προωθούν την πολιτική δημιουργίας «ρευστών κρατών» ώστε να διακόπτεται η ανεμπόδιστη ροή του «δρόμου του μεταξιού», της κινέζικης οικονομικής – εν πρώτοις – εξάπλωσης και ηγεμόνευσης ανά τον κόσμο. Για αυτό και οι ΗΠΑ επενέβησαν στο Καζαχστάν με πακτωλό χρημάτων, ΜΜΕ, με ανθρώπους ακόμη και του λεγόμενου «Ισλαμικού Κράτους», την πολλαπλή στήριξη ποικίλων προβοκατόρικων ομάδων, που προχώρησαν σε πλιάτσικο, βανδαλισμούς κτηρίων κοκ.
Αυτές αξιοποίησε το καθεστώς και έριξε μεγάλες στρατιωτικές μονάδες, για την καταστολή των εργατικών- λαϊκών κινητοποιήσεων.
Βάση στήριξης της ιμπεριαλιστικής πολιτικής των ΗΠΑ είναι η αμερικάνικη Chevron, γενικά τα αμερικανικά, βρετανικά και ευρωπαϊκά μονοπώλια που ελέγχουν και εμπορεύονται το 75% του εξορυκτικού τομέα της βιομηχανίας.
Ανοιχτή αυλόπορτα γι αυτή την ξένη επέμβαση, όπως ονόμασε συλλήβδην τα γεγονότα ο νυν Πρόεδρος της χώρας Τοκάγιεφ, αποτέλεσε η ίδια η προηγηθείσα πολιτική της ντόπιας κρατικοκαπιταλιστικής ολιγαρχίας του Καζακστάν. Η πολιτική παράδοσης του πλούτου της χώρας στους αμερικάνους και ξένους ιμπεριαλιστές.
Αλλά οι Αμερικάνοι φυσικά «δεν ζητούν πολλά, τα θέλουν όλα».
Επιχειρούν να περιορίσουν, να στριμώξουν τη Ρωσία σε μια περιφερειακή δύναμη, σταθερή ίσως αλλά πάντως περιφερειακή .
Είναι η ίδια πολιτική που ακολουθούν στην Ουκρανία και στις πρώην χώρες της τότε ΕΣΣΔ.
Η πολιτική αυτή άλλη μια φορά χρεοκόπησε.
Χρεοκόπησε με την προετοιμασμένη εμπλοκή του Οργανισμού του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (συμμετέχουν Καζακστάν, Αρμενία, Λευκορωσία, Κιργιζία, Τατζικιστάν, υπο την ηγεμονία της Ρωσίας).
Αν τα αμερικάνικα σχέδια επικρατούσαν δεν θα περιοριζόταν μόνο η Ρωσία, δεν θα ανακτούσαν μόνο οι ΗΠΑ τον χαμένο τους ρόλο στην Κεντρική Ασία αλλά θα επέφεραν επιπλέον πλήγμα στο εργατικό κίνημα που υποτίθεται πως στήριζαν.
Η χρεοκοπία αυτή είναι γεγονός καθοριστικής σημασίας.
Επιβεβαιώνει, εκτός των άλλων, τον ενισχυμένο οικονομικό, στρατιωτικό και πολιτικό ρόλο της Ρωσίας.
Ωστόσο η χρεοκοπία αυτή έγινε όχι με τη σφραγίδα του εργατολαϊκού παράγοντα και της μαχόμενης Αριστεράς αλλά εντός των πλαισίων των ενδοκαπιταλιστικών ανταγωνισμών, διαφορετικών αναμεταξύ τους.
Στο πλαίσιο ενός σύγχρονου πολυπολικού κόσμου από τον οποίο τίποτα καλό δεν έχουν να περιμένουν οι λαοί πάρεξ την τυχόν κατάλληλη αξιοποίηση των αντιθέσεων του προς όφελος τους.
5. Η εργατική τάξη στο Καζακστάν, ειδικά στις δυτικές και κεντρικές περιοχές της χώρας, τα τελευταία χρόνια πραγματοποίησε σημαντικούς εργατικούς αγώνες.
Οι αγώνες σε περιοχές, με επίκεντρο την πόλη του Ζαναοζέν, οργανώθηκαν είτε από άτυπες εργατικές ενώσεις, από απεργιακές επιτροπές, εργοστασιακές επιτροπές. (Για αυτό και οι απαγορευτικοί νόμοι).
Σε αυτές τις περιοχές η αστυνομία και ο στρατός αρνήθηκαν στην πρώτη φάση να χτυπήσουν τις κινητοποιήσεις, ενώ οι τοπικές αρχές σε πολλές περιπτώσεις παραιτήθηκαν.
Εκεί τέθηκαν αιτήματα για υψηλότερους μισθούς, μείωση των ορίων συνταξιοδότησης, μείωση των τιμών της ενέργειας, παραίτηση του Ναζαρμπάεφ και του Τοκάγιεφ, ελεύθερη συγκρότηση συνδικαλιστικών οργανώσεων και πολιτικών κομμάτων, εκεί εκδηλώθηκε η πρόσκαιρη υπεροχή του οργανωμένου αγώνα των εργατών. Εκεί, σε πόλεις του Δυτικού Καζακστάν δημιουργήθηκαν Συντονιστικά Συμβούλια και Επιτροπές από τους απεργούς, που έπαιξαν ρόλο στην καθοδήγηση των κινητοποιήσεων.
Σε αυτές τις προσπάθειες εκφράζουμε την αμέριστη συμπαράσταση μας.
6. Οι συνολικές εξελίξεις οδήγησαν τόσο σε μια ενδοαστική αναδιάταξη όσο και, από καιρό, σε μια ενδοαριστερή αναδιάταξη.
Ο Τοκάγιεφ και οι περί αυτόν επιχειρηματίες παραμέρισαν τον υπέργηρο πρώην Πρόεδρο της χώρας, Ν. Ναζαρμπάγιεφ, που είχε αναλάβει τον ρόλο του δια βίου Προέδρου του Συμβουλίου Ασφαλείας. Έγιναν συλλήψεις στελεχών.
Τα «παλιά κρατικοκομματικά τζάκια», στριμώχνονται στη διαμάχη αναδιανομής της «πίτας».
Είχε προηγηθεί η κήρυξη του ΚΚ σε παράνομο.
Το 2015 απαγόρευσαν πλήρως τη δράση του με το επιχείρημα πως «δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις το νόμου». Έκτοτε τα στελέχη του ΚΚΚ σταμάτησαν κάθε πολιτική δράση.
Το 2011 δημιουργήθηκε το Σοσιαλιστικό Κίνημα Καζακστάν (ΣΚΚ), στο οποίο εντάχθηκαν και κομμουνιστές που αποχώρησαν από το ΚΚ Καζακστάν. Το ΣΚΚ το χαρακτηρίζει η επίμονη προσπάθεια να αποκτήσει ρίζες στο εργατικό κίνημα. Συμμετέχει στις Διεθνείς Συναντήσεις των ΚΚ.
Το ίδιο το καθεστώς ίδρυσε, από ορισμένα μέλη του ΚΚΚ, το «Κομμουνιστικό Λαϊκό Κόμμα Καζακστάν», το οποίο και ανέπτυξε σχέσεις με κάποια άλλα ΚΚ, όπως το ΚΚ Κίνας.
Το 2020 αυτό το κόμμα μετονομάστηκε σε «Λαϊκό Κόμμα Καζακστάν».
Στις αναδιατάξεις αυτές ζει ένας έντονος προβληματισμός για το «προς τα πού και πώς πάμε».
7. Το εργατικό κίνημα και η Αριστερά βρέθηκαν και θα συνεχίζουν να βρίσκονται ενώπιον του εξής δεδομένου:
Θα ξεσπούν εξεγέρσεις, οι εξεγέρσεις θα έχουν ως μήτρα το κοινωνικό ζήτημα, στις εξεγέρσεις αυτές θα επιδρούν οι αντίπαλες ταξικά δυνάμεις και όσο θα διατηρείται η σημερινή υπεροχή της αστικής πολιτικής οι εξεγέρσεις αυτές θα μετασχηματίζονται και θα περιορίζονται εντός των ορίων της αστικής πολιτικής ή και να αξιοποιούνται για την ενδοϊμπεριαλιστική κατανομή επιρροής.
Σε κάθε περίπτωση όμως αντί του ενδο – αριστερού εμφυλίου, των απαράδεκτων χαρακτηρισμών περί «αριστερούτσικων», περί οπορτουνιστικών πλυντηρίων της αστικής πολιτικής και άλλα τέτοια ενός χρεοκοπημένου «εργατικού» πολιτισμού, εξαιρετικά αναγκαίο είναι:
Να συμβάλλουμε ώστε η ανάπτυξη του οργανωμένου μαζικού, λαϊκού, εργατικού κινήματος να αποκτήσει μια σύγχρονη επαναστατική προοπτική βασισμένη στις καλύτερες στιγμές του παρελθόντος μας και να οδηγηθούμε σε ένα επί της ουσίας οργανωμένο συντροφικό διάλογο και στην αναγκαία ενότητας δράσης για μια νικηφόρα αναμέτρηση με την αστική πολιτική λαίλαπα.
Αθήνα, Γενάρης 2022.
