Λαϊκή εξέγερση, κυβερνητική παραίτηση
Αν γράφονται αυτές ο γραμμές για τη Σρι Λάνκα δεν είναι πρωτίστως και κυρίως για τα συνταρακτικά κοινωνικά και πολιτικά γεγονότα που συμβαίνουν στην μακρινή αυτή χώρα της νοτιοανατολικής Ασίας.
Είναι γιατί γεγονότα όπως αυτά είναι βέβαιο πως θα ξεσπάσουν «αύριο» στην Αθήνα, τη Ρώμη, το Παρίσι ή το Λονδίνο, εν ολίγοις είναι γιατί περιγράφουμε το δικό μας μέλλον, είναι επειδή μιλούμε για μας, με τον πλούτο και τις εκπλήξεις που επιφυλάσσουν φυσικά τα κοινωνικά φαινόμενα.
Το Σάββατο 9/7 διαδηλωτές εισέβαλαν στην προεδρική κατοικία της μακρινής χώρας σε μια δραματική κλιμάκωση της λαϊκής οργής για τον πολιτικό χειρισμό της κυβέρνησης σε μια βαθιά οικονομική κρίση. Οι χιλιάδες διαδηλωτές εισέβαλαν στο προεδρικό μέγαρο στην πρωτεύουσα Κολόμπο ζητώντας την παραίτηση του προέδρου Γκοταμπάγια Ραζαπάκσα, καθώς τον θεωρούν υπεύθυνο, τον ίδιο και την οικογένεια του, για τη δεινή οικονομική κατάσταση της χώρας. Οι Γκοταμπάγια και Μαχίντα Ραζαπάκσα είναι της οικογένειας Ραζαπάκσα η οποία κυριαρχεί πολιτικά στη χώρα για το μεγαλύτερο μέρος των δύο τελευταίων δεκαετιών, με τον Mαχίντα να υπηρετεί ως πρόεδρος μεταξύ 2005 και 2015 και στη συνέχεια ως πρωθυπουργός υπό τον αδελφό του Γκοταμπάγια!
Ο εξοργισμένος λαός που καιρό τώρα στενάζει από την πείνα και τις στερήσεις εισέβαλε στο προεδρικό μέγαρο, ορισμένοι έκαναν έφοδο στην κουζίνα, αναζήτησαν τρόφιμα ή έπεσαν ακόμη και μέσα στην πισίνα, σε ένα στιγμιότυπο που έκανε το γύρο του κόσμου
Οι διαδηλώσεις του Σαββάτου ήταν η κορύφωση σε ένα πολύμηνο κίνημα διαμαρτυρίας που πυροδοτήθηκε από την πολιτική διαχείριση μιας άνευ προηγουμένου οικονομικής κρίσης.
Οι διαδηλώσεις στην πρωτεύουσα, και μάλιστα οι νυχτερινές διαδηλώσεις, ξεκίνησαν τον Απρίλιο με τους διαδηλωτές να καλούν τους Ραζαπάκσα να παραιτηθούν, να εγκαταλείψουν την πολιτική.
Το υπουργικό συμβούλιο παραιτήθηκε, αλλά ο Mαχίντα αρνήθηκε να παραιτηθεί.
Ο Γκοταμπάγια όρισε στις 12 Μάη τον Wickremesinghe για να αντικαταστήσει τον αδελφό του ως πρωθυπουργό.
Όμως οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν καθώς η κρίση επιδεινώθηκε.
Η Σρι Λάνκα χρεοκόπησε το Μάιο με τον Wickremesinghe να δηλώνει ότι η οικονομία «αντιμετώπισε μια πλήρη κατάρρευση».
Η Σρι Λάνκα πάλεψε και παλεύει με τη χειρότερη οικονομική της κρίση από το 1948, τότε που ως Κεϋλάνη κέρδισε την ανεξαρτησία της. Στις αρχές του τρέχοντος έτους, τα βασικά τρόφιμα όπως το ρύζι είχαν διπλασιαστεί σε τιμή από πέρυσι. Ο πληθωρισμός έχει προκαλέσει επιδείνωση της πείνας με περίπου το 70% των νοικοκυριών της Σρι Λάνκα (έρευνα Ηνωμένων Εθνών) να έχουν περικόψει την κατανάλωση τροφίμων. Η χώρα μαστίζεται από ελλείψεις βενζίνης και ηλεκτρικής ενέργειας. Τα καύσιμα έχουν σχεδόν εξαντληθεί, οι τιμές τροφίμων και η πείνα έχουν εκτοξευθεί και η χώρα αθέτησε πληρωμή εξωτερικού χρέους.
Με τον εθνικό ενεργειακό κολοσσό Ceylon Petroleum χρεοκοπημένο, χώρες και οργανισμοί που «είχαν»ήταν πλέον απρόθυμοι να στείλουν καύσιμα με συνέπεια γιατροί, δάσκαλοι αλλά και τραπεζίτες στο Κολόμπο να διαμαρτύρονται για την έλλειψη καυσίμων που χρειάζονται για την παροχή βασικών υπηρεσιών.
Η λαϊκή έκρηξη δρομολόγησε πολιτικές εξελίξεις.
Happiness Index is still going strong in Srilanka. #EconomicCrisisInSrilanka pic.twitter.com/0VDg6JhPhZ
— ?? Rupen Chowdhury ? (@rupen_chowdhury) July 13, 2022
Ο πρόεδρος της χώρας συμφώνησε να παραιτηθεί αυτό το μήνα, ανακοίνωσε ο πρόεδρος του κοινοβουλίου της χώρας. Η παραίτηση αναμένεται σήμερα Τετάρτη. Ωστόσο το ζήτημα είναι πιο σύνθετο καθώς ο Ρατζαπάκσα επεχείρησε να φύγει από τη χώρα, οι αξιωματούχοι του αεροδρομίου δεν του το επέτρεψαν και πλέον αναζητά τρόπο και χώρα διαφυγής. Τελικά σήμερα το πρωί εγκατέλειψε την χώρα.
Ο σημερινός Πρωθυπουργός Ρανίλ Βικρεμεσίνγκε δήλωσε επίσης το Σάββατο ότι θα παραιτηθεί από τη θέση του «για να ανοίξει ο δρόμος για μια κυβέρνηση όλων των κομμάτων».
Σε αυτές τις συνθήκες πολλοί κάτοικοι της Σρι Λάνκα επιβιβάστηκαν σε βάρκες για να επιχειρήσουν επικίνδυνες μεταναστευτικές μετακινήσεις προς την Ινδία ή την Αυστραλία.
Η λαϊκή έκρηξη έριξε λοιπόν την πολιτική δυναστεία που κυριάρχησε στη Σρι Λάνκα για σχεδόν δύο δεκαετίες.
Όλο αυτό το διάστημα φτώχεια ακρίβεια, διαφθορά, οικογενειοκρατία, ενεργειακή φτώχεια, έλλειψη τροφίμων, αδιάκοπη έκρηξη τιμών πυροδότησαν και πυροδοτούν τις κοινωνικές αντιδράσεις.
Διεθνές καπιταλιστικό περιβάλλον
Αλλά φτώχεια, ακρίβεια, δυσβάσταχτες τιμές στα καύσιμα, κίνδυνος επισιτιστικής κρίσης και διαφθορά θυμίζουν τις ανεπτυγμένες χώρες της Δύσης οι οποίες έχουν πυροβολήσει τα ίδια τους τα πόδια με τα αμερικανονατοϊκά μέτρα που επέβαλαν στη Ρωσία με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η παγκόσμια άνοδος στις τιμές των τροφίμων και της ενέργειας που προκλήθηκαν από την πολιτική διαχείρισης του πολέμου στην Ουκρανία δεν γέννησαν, επιδείνωσαν την κατάσταση.
Έντεχνα εντούτοις καλλιεργείται η εντύπωση πως για την κατάσταση την αποκλειστική σχεδόν ευθύνη φέρει ο πόλεμος που κήρυξε η Ρωσία σε βάρος της Ουκρανίας. Όμως, τόσο το ΔΝΤ όσο και η «αδελφή» Παγκόσμια Τράπεζα, γνωρίζουν πολύ καλά, πως πρόκειται για κάτι βαθύτερο και γενικότερο.
Ότι η Σρι Λάνκα είναι «το καναρίνι στο ανθρακωρυχείο», ο ευαίσθητος δηλαδή ανιχνευτής επικίνδυνων καταστάσεων, όχι φυσικά στις στοές των ορυχείων, αλλά στην εξέλιξη της οικονομίας των χωρών της σύγχρονης καπιταλιστικής αγοράς.
JUST IN! Sri Lanka’s President and Prime minister accept to Resign tomorrow. Who says power doesn’t belong to the people? A lesson to be learnt for Nigerians
.
Thomas Tuchel Ashawo Yoruba Muslim ASUU #kelly Barcelona Pastor Chris Benue Resign SE and SS rabiu Kwankwaso Koulibaly pic.twitter.com/ITMR3OKcpz— Gordon Patrick (@GordonPatrick_) July 12, 2022
Η ίδια μάλιστα η Παγκόσμια Τράπεζα, στην πρόσφατη έκθεση της, υπογραμμίζει ότι σχεδόν το 60% των χωρών με τα χαμηλότερα εισοδήματα αντιμετώπιζαν προβλήματα χρέους ή υψηλού οικονομικού κινδύνου πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία με το κόστος εξυπηρέτησης του δανεισμού να αυξάνεται κατακόρυφα, ιδιαίτερα για εκείνες τις χώρες που έχουν συγκεντρώσει χρέη σε ξένα νομίσματα .
Η δε Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD), αναφέρει σε πρόσφατη έκθεση ότι υπάρχουν 107 χώρες που αντιμετωπίζουν τουλάχιστον ένα από τα τρία «σοκ»: αύξηση των τιμών των τροφίμων, αύξηση των τιμών της ενέργειας ή αυστηρότερες οικονομικές συνθήκες. Και τα τρία σοκ «γονατίζουν» 69 χώρες στον κόσμο, 25 στην Αφρική, 25 στην Ασία και στον Ειρηνικό και 19 στη Λατινική Αμερική και τον Ειρηνικό.
Σε όλο τον κόσμο, οι χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος παλεύουν με μια τριπλή κρίση: την πανδημία, το αυξανόμενο κόστος του χρέους τους και την αύξηση στις τιμές των τροφίμων και των καυσίμων που προκλήθηκε από τη διαχείρηση της εισβολής της Ρωσίας στη γειτονική Ουκρανία.
Ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας Ντέιβιντ Μάλπας, γνωστοποίησε τις ανησυχίες του στην εαρινή συνεδρίαση του οργανισμού: «Ανησυχώ βαθιά για τις αναπτυσσόμενες χώρες», είπε. «Αντιμετωπίζουν ξαφνικές αυξήσεις τιμών στην ενέργεια, τα λιπάσματα και τα τρόφιμα και την πιθανότητα αύξησης των επιτοκίων. Κάθε μία από αυτές δέχεται μεγάλες πιέσεις».
Ανάλογη δήλωση έκανε την περασμένη Δευτέρα και η πρόεδρος του Δ.Ν.Τ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα.
Ο κατάλογος των χωρών που φαίνονται ευάλωτες είναι μακρύς και ποικίλος.
Το ΔΝΤ έχει ξεκινήσει συνομιλίες «διάσωσης» με την Αίγυπτο και την Τυνησία –μεγάλους εισαγωγείς σιταριού από τη Ρωσία και την Ουκρανία και το Πακιστάν, το οποίο έχει επιβάλει διακοπές ρεύματος λόγω του υψηλού κόστους της εισαγόμενης ενέργειας.
Οι χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής που βρίσκονται επίσης στο μικροσκόπιο περιλαμβάνουν τη Γκάνα, την Κένυα, τη Νότια Αφρική και την Αιθιοπία, και κινδυνεύουν χώρες της Λατινικής Αμερικής (Ελ Σαλβαδόρ, Περού κ.α).
Η Σρι Λάνκα είναι η πρώτη χώρα που λύγισε κάτω από τις αυξανόμενες οικονομικές πιέσεις της στομωμένης καπιταλιστικής αγοράς, τις γεωπολιτικές αναταράξεις και τις επιπλέον πιέσεις που προκλήθηκαν από την αμερικανονατοϊκή πολιτική διαχείρηση του πολέμου στην Ουκρανία.
«Είναι απίθανο να είναι η τελευταία», προεξοφλούν οι οικονομικοί αναλυτές.
Ακριβώς γι αυτό γράφονται αυτές οι γραμμές.
Επειδή η Σρι Λάνκα αποκλείεται να είναι η τελευταία και η Ελλάδα δεν γίνεται να λείπει από αυτές. Εξάλλου η πρόσφατη πολιτική μας ιστορία αποκαλύπτει: Το λαϊκό κίνημα εμφανίζεται με τη μορφή της άμπωτης και της πλημμυρίδας. Και η άμπωτη διήρκησε αρκετά….
Γι αυτό λοιπόν, για να είμαστε έτοιμοι πολιτικά (και οργανωτικά), για να είναι τα μαχόμενη τμήματα της Αριστεράς – και δη της κομμουνιστικής – πολιτικά προετοιμασμένα. Γι αυτό, για να γίνουμε ένα με το λαό ως το εργατικό του τμήμα, να εμπνεύσουμε, να ενώσουμε, να προσανατολίσουμε μαθαίνοντας και όχι φυσικά για να του κουνήσουμε το δάχτυλο να στοιχηθεί πίσω μας,
γι αυτό γράφτηκε ό,τι γράφτηκε.
